ən nifrət edilən insan tipi

dərsdə müəllimənin gözünə girmək üçün hərşeyi edən tələbə tipi.
online dərslərdə görürdüm, dərslə əlaqəli olmayan, müəllimənin şəxsi ilə əlaqəli suallar soruşurdu. böyük danışmayım, amma soyut düşünmə qabiliyyəti də azdır. dərslərdə də çox uğurlu olduğunu demək olmaz. amma elə göstərir ki özünü, sinifin ən gözde insanı budur eləbil. 1. semesterdə də sevmirdim bunu, kitabxanada qarşılaşanda falan qaçırdım görməsin deyə. dünən 1. semesterdəki müəllimənin ilk dəfə canlı dərsi oldu. amfidə mənim arxamda oturub. müəllimənin mimiklərində 0.1% dəyişiklik olduğunda qəhqəhə atırdı. break zamanı çıxdım sigara içməyə, içəri gələndə görürəm müəlliməylə şəkil çəkdirir. ıyh.

keçən dəfə də dərsdən sonra siniflə oturmuşuq, qayıdıb dedi ki, biz niyə fəlsəfə dərsi keçirik e, nəyimizə lazım olacaq. bundan başqa fikir gözləməzdim onsuz da deyə çox üstünə getmədim, amma ən azından teorik, eleştirel bir sosiologiya yerinə daha çox sahayla əlaqəli gedilsə də, ən azından ontologiyanın, epistemologiyanın nə olduğunu bilmək vacibdir. fəlsəfə olmadan sosiologiya edə bilməzsən; fəlsəfə olmadan heçbir elmlə məşğul ola bilməzsən. elm gizlənənin pərdəsini qaldırmaqdır. əsas da sosiologiyada gizlədilmiş, xalça arxasına süpürülmüş olanı üzə çıxarmaq üçün sadəcə pozitiv elmin alətlərini istifadə etməklə humanitar dünyanı anlamaq mümkün deyil.

reserve army of labour

ehtiyyatda qalan əmək ordusu mənasına gələn ifadə.
kapitalizm əhalinin bir hissəsini niyyətli bir şəkildə işsiz saxlayır. bunun səbəbi isə ucuz işgücünün davam etməsidir. işçilər yerinə yetirdiyi iş müqabilində daha çox maaş/pul tələb edəndə kapitalist və ya menecer "sizin yerinizdə işləmək istəyən minlərlə işsiz insan var. siz bu vəsaitə razı olmazsanız başqası gəlib işləyər" deyərək ucuz işgücünün davam edilməsini, yəni kapitalist istismarın davam etməsinə dəstək olur.

bəs bu ehtiyyatda olan əmək ordusu necə sağ qalır? ailə sayəsində. ailə dəstəyi işsiz insanın həyatda qalması üçün əsas ünsürlərdən biridir. ona görə ailə də, nəticə etibarilə, kapitalist sistemin davam etməsinə kömək edən sosial institutdur.

təbərra

zidd anlamı olan təvəlla ilə birlikdə şiə islamın üsulu-dinin fərzlərindən biri.

kəlimə anlamı olaraq "birlikdə olmanın uyğunsuz olduğu şeydən uzaq durmaq" anlamına gəlir. allahın, peyğəmbərin və əhlibeytin sevmədiyi, onları sevməyən, onlara qarşı çıxanlara qarşı çıxmaq və onları sevməmək deməkdir.

məsələn, sünni islam modelində təbərra kənara buraxılaraq sadəcə təvəlla * allahı, peyğəmbəri və əhlibeytin sevdiklərini və onları sevənləri sevmək irəli çıxarılmışdır. buna görə də, bir çox sünni məzhəbləri müaviyə və aişəni səhabə/peyğəmbərin xanımı olduğu üçün sevirlər. ancaq bir çox şiə məzhəbi müaviyyəni əli ibn əbutalibə qarşı çıxdığı, aişəni isə cəməl döyüşündə əli ibn əbutaliblə döyüşdüyü üçün sevmirlər. sünnilərin burada istifadə etdiyi təvəlla, şiələrin istifadə etdiyi isə təbərradır.

vüqar biləcərinin də belə bir misrası var idi:
"kim ki əgər həzrət əlini bəyənmir,
nütfəsində vardır zina, bilginən"

ankara

türkiyədə təxminən 5-6 şəhərdə olmuşam, hamısı çox gözəl yerlər idi məkan görünümü olaraq, kamusal alanlar olaraq, təbiəti olaraq. ankara içlərindən bu cəhətdən ən aşağı olan bir yerdir mənim üçün, amma ən çox ankaranı sevirəm. bağımlılık yaradır. izmirdə, kütahyada 1 gün qaldıqdan sonra ankara üçün darıxdım. hamısı ankaradan çox gözəl yerlərdir, amma ankara necəsə haliyeti ruhiyeme daha çox xitab edir. istər kampüsdə, istər tunalıda, istər gecələri konur sokakda, istər seğmenlerde elə bir hava var ki, daha çox yalnız hiss edə bilirəm. izmirdə gəzirsən, karşıyaka falan hamı gülür, əylənir, neşelidir. burada hərkəs yalnızdır eləbil ki. altındağ tərəfləri sevməm, işim olmadıqca da çox getməm o tərəflərə. bahar gəlməsini istəmirəm, baharda hamı devrimde çimlerde falan oturacaq dostlarıyla; mən də ya tək sigaramı içe içe uzanacam, ya da gecələri onunla gezeriz, gündüzləri o da pek sevməz. hep gece buluşuruz yurt önündə.

ankarada iki ən sevdiyim xatirə var: 1) teras barda içib, gecə gizlicə azərbaycanlı tanışımın yurduna girib orada qaldığımız gecə
2) kampüs qarla dolduğu gün yurtlar arası kartopu savaşı vardı. qatılmaq istəmədim, əlcəyim falan da yox idi zatən. savaş bitdikdən sonra ikimiz getdik devrimə, saat 12 falan. hava buz kimi, stadyon buzdu, heçkəs yoxdu. o da əlcəyin sağ əlini mənə verdi, sol əlini özünə. ezginin günlüğü- ay kız açdıq. mənim sigaram bitmişdi, o verdi, yaktık və uzandıq buzda: göyə baxırıq. sonra hər yerimiz islanmışdı və xəstələndik * :d

yazarların paylaşmaq istədikləri şeirlər

Məsələn,bir uşaq düşün
Anasının gözlərindən axan yaşa əlini sürtür,
Silmir,sadəcə,gəldiyi yerə qaytarmaq istəyir.
Bu qədər bəsitdir.
Çox yersizəm, Çox aidiyyatsızam
Eynilə-Flora Kərimovanın klipindən sonra
Serdar Ortaçın klipini yayımlanan televiziya kanalı kimi.
Bir az da bəxtsizəm
Eynilə-intihar cəhdindən sağ qurtulan insan kimi.
Azacıq da sevincliyəm,azacıq,
Eynilə-dilənçinin əlinə 20 qəpik qoyulduğu anda
sevindiyi qədər.
Bilirsən?
Bu,nə axmaq sualdır?
Kim nəyi bilir ki?
Məsələn,Hers hardan bilə bilərdi ki,
dünyadakı bütün səslərin ölçü vahidi kimi
onun adı istifadə ediləcək?
Zadəgan ailəsində doğulmuş yəhudi hardan biləydi ki,bir gün
atası çəkməçi olan Hitler adlı alman tərəfindən yandırılacaq?
Kim nəyi bilir ki?
Heç tanrı da tanrı olacağını bilmirdi,bir zamanlar.

Ah,Marşes!
O qədərdirlər ki,heç bilmirəm hansından başlayım.
Bəzən empatik duyğularım çox qəribə şəkildə qabarır.
Məsələn,oturduğum stulun nə hiss etdiyini bilmək istəyirəm,
Görəsən,
quzunun ona tərəf gəldiyini görən ot həmin an nə düşünür?
Deyirlər ki,insanın ölmədən əvvəlki son anında
bütün həyatı bir kino lenti kimi gözünün önündən keçir.
Yadımdan çıxmaz dənizə tökülüb ölən neftçilər,
O lentləri yuyub-yuyub,təkrar-təkrar neçə dəfələrlə baxıblar,allah da bilmir.

Ahh,Marşes!
Çox narahatedicidir hər şey.
Rahat ölə də bilmirsən.
Məsələn,istəyərəm ki,mən ölsəm kimsə üzülməsin,
kimsə bunu önəmsəməsin,
kimsə ağlamasın.
Ən pisi də odur ki,insanların gedəcəyi yerləri az imiş kimi
O siyahıya bir ünvanı da əlavə edirsən-məzarını.
Qayıda da bilmirsən ki,ayaqlarından üzr istəyəsən.
Çox bədbin danışıram,deyəsən,
Edəcək bir şey yox,reallıq budur.
Ən böyük bədbəxtliyimiz geri qayıda bilməməyimizdir.
O qədər önəmsizik ki, bizi dünyaya gətirərkən belə razılığımızı almayıblar.

Ağcaqanadlar niyə yaşayır,Marşes?
Bizim qanımızı içmək üçün mü?
Bəs biz,Marşes?
Yəqin biz də ağcaqanadlar ac qalmasın deyə yaşayırıq. Anlamırsan,Marşes.

Uzun müddətdir,yazışdığım kəsin
ilk görüşümüzdən sonra xəstəlikdən öləcəyini öyrənmişəm.
Filarmoniya bağında tanımadığım bir şəxslə söhbətləşmək istədim,
O qədər ac idi ki,
mədəsinin qoxusundan söhbətə davam edə bilmədim,Marşes.
Bu,belə olmamalıdır.
Bəlkə də elə belə də olmalıdır.
Bilmirəm.
Sənə də deyəcəyim çox şey yoxdur.
Bircə,onu bil ki,Marşes
Çox narahat edicidir,hər şey.

Kursorun da dərdi götürüb məni,
Yanır-sönür,yanır-sönür. Yorulmur?

Ahh,Marşes, Ehtiyacsızlığa ehtiyacım var.

inqilab Quliyev- Gestapo Tənliyi

(youtube: )

həyatın nə qədər cındır olduğunun anlaşıldığı anlar

dayımoğlunun bir neçə aydır flirt etdiyi bir qız var idi. dayımoğlu bir neçə dəfə binalarının qabağına getsə də, anası qızı evdən bayıra tək buraxmadığı üçün heç vaxt görüşə bilməyiblər. ancaq arada whatsapp call-da danışanda görürdülər bir birilərini. demək olar ki, bütün günü danışırdılar; dayımoğlu onun dərslərinə kömək edir, o da dayımoğluna kömək edirdi. 1 ay əvvəl qızın anası telefonu götürüb, dayımoğluyla mesajları görüb və yazıb ki bir də qızıma yazma, unut onu. bir neçə həftə danışa bilməyiblər. bir gün qız gecə twitterda mənə yazdı ki, sizi instagramdan tapa bilmədim, burda hesabınızı tapdım, nolar dayınoğlunu oyat, onunla danışmağım üçün son fürsətdir. mən də zəng etdim bir neçə dəfə, oyanmadı. yenə də danışa bilmədilər. ancaq dayımoğlu hər gecə ona instagramda musiqi atırdı. bir həftə əvvəl qızla aylardır əlaqə saxlaya bilməyən dostu qızın instagramına girib (yaxın dost olduqları üçün parolları vardı). dayımoğluyla mesajlara girib və dayımoğluna yazıb. danışıblar və qərara gəliblər ki dostu qızın məktəbinə getsin, ona mənəvi dəstək olmağa çalışsın. dayımoğlu da deyib ki, "ona deyərsən ki, mən hələ də inanıram". dostu məktəbinə gedib, onunla danışıb. dayımoğlunun adını çəkəndə və deyəndə ki o hələ də inanır, qız divara söykənib ağlanmağa başlayıb. deyib ki, mən onu çox sevirəm.
dostuyla dayımoğlu isə qız haqqında hər gün danışırdılar. dostu dayana bilməyib və qızın bir sirrini açıb: qıza təcavüz ediblər.
qız gecə telefonu götürüb dayımoğluyla danışır. yazdıqlarından nə qədər güclü olduğu, dayımoğluna güc verdiyi anlaşılır. dayımoğlu kimin etdiyini soruşanda isə cavab vermədi.
dayımoğlu bunu biləndən sonra dözə bilmir, tab gətirə bilmir artıq. məktəbdə anidən gözləri dolur, müəllimləri və sinif yoldaşları hər dəfə soruşsalar da heç nə deyə bilmir. evdə anası bu halına dözə bilməyib dünən psixoterapistə göndərib dayım oğlunu. əvvəl danışmaq istəməsə də, bəlkə kömək olar deyə danışıb. hələ də elmi zehnə sahib olmayan, mentalitet limitlərindən kənara çıxa bilməyən psixoterapist isə dayımoğluna ondan uzaq durmasını, onların saxtakar və fırıldaqçı olduğunu deyib. dayımoğlu isə qışqıraraq çıxıb oradan.

3 il sonra gələn edit: artıq birlikdə yaşayırlar, dünyanın ən xoşbəxt çiftlərindən biridirlər ;)

ışık barış fidaner

heyran olduğum insan.
həm computer sciences üzrə doktora dərəcəsinə sahibdir, bioinformatics, data və it sahələri üzərindən akademik məqalələri var : https://scholar.google.com/citations?user=QWglcx4AAAAJ&hl=en

həm də, fidanerin link11 və link2 blogları da var ki, lacancı psikanaliz, zizek, freud üzərinə çox incələməli, original yazıları vardır. yazıları da mütəmadi olaraq yazır.

azərbaycanda qiymət artışları

son 1 ayda:
500 qram çörək 25 % artaraq 50 qəpik,
650 qram çörək 30% artaraq 65 qəpik,
Mal əti 18-27% artaraq 13-14 manat,
Qoyun əti 23-30% artaraq 16-17 manat,
Toyuq əti 12.5-25% artaraq 4.5-5 manat,
Toyuq filesi isə 7-7.30 manat olub.

yazarların paylaşmaq istədikləri şeirlər

...

Bir inancın yüceliğinde buldum seni
bir kavganın güzelliğinde sevdim.
bin kez budadılar körpe dallarımızı
bin kez kırdılar.
yine çiçekteyiz işte yine meyvedeyiz
bin kez korkuya boğdular zamanı
bin kez ölümlediler
yine doğumdayız işte, yine sevinçteyiz.
bitmedi daha sürüyor o kavga
ve sürecek
yeryüzü aşkın yüzü oluncaya dek!
...

Saraylar saltanatlar çöker
kan susar birgün
zulüm biter.
menekşelerde açılır üstümüzde
leylaklarda güler.
bugünlerden geriye,
bir yarına gidenler kalır
bir de yarınlar için direnenler.

Şiirler doğacak kıvamda yine
duygular yeniden yağacak kıvamda.
ve yürek,
imgelerin en ulaşılmaz doruğunda.
ey herşey bitti diyenler
korkunun sofrasında yılgınlık yiyenler.
ne kırlarda direnen çiçekler
ne kentlerde devleşen öfkeler
henüz elveda demediler.
bitmedi daha sürüyor o kavga
ve sürecek
yeryüzü aşkın yüzü oluncaya dek!

(youtube: )

Enes kara

elazığda camaat yurtlarından birində qalan enes kara video çəkərək intihar səbəblərini, artıq azadığının qalmadığını deyərək 10 yanvar 2022-ci ildə 20 yaşında intihar etdi.
intihar videosu:

.

pierre bourdieu

20-ci əsrin ikinci yarısının ən önəmli sosioloqlarından biri. fransanın ecole normale superiuredə fəlsəfə oxuyub. bu akademiyanı tanıtmaq üçün məzunlarından bəzilərini saymaq kifayətdir: jean paul sartre, michel foucault, albert camus, cahit arf, emile durkheim, louis althusser, jacques derrida və bir çoxları.
daha sonra fransız istismarı altında olan əlcəzairdə saha araştırması aparır və antropologiya və sosiologiyada təkmilləşir.

sosiologiya literaturuna qazandırdığı bəzi qavramlar:
(baxma: habitus)
(baxma: homo academicus)
(baxma: cultural capital)
(baxma: symbolic capital)
(baxma: social reproduction) - bu əslində marxda da vardır, amma bourdieu bunu iqtisadi sahədə yox, toplumsal və simvolik sahədə ifadə edir.

pierre bourdieu belgeseli:

(youtube: )

yeni il

uşaqlıqda həmişə ağlımda belə bir piramida var idi, ən üstdə ən çox puı qazanan kiçik dayım, ortada bizdən biraz daha çox qazanan böyük dayım, ən altda da biz vardıq. hər iki dayımın uşaqlarının öz otaqları var idi, biz 4 nəfər 1 otaqda yatırdıq. kiçik dayımgildə həmişə yeni ildə böyük yolka qurulardı, dayımoğluna böyük hədiyyələr alınardı. böyük dayımgildə də yolka falan qurulardı, amma o qədər böyük olmazdı. bizdə heçvaxt yolka qurulmadı. ailəm müsəlman olduğu üçün falan deyil, heç o vaxtı evdə nənəmdən başqa heçkim namaz qılmırdı, o da adətdən qılırdı. yeni ildə dayımgilə getməyə də qoymurdular, nənəmin "adam bayramda öz ailəsinin yanında olar" kimi bir qaydası var idi. amma yeni ildə həmişə kitab alardılar mənə. ad günümdə ensiklopediya, yeni ildə altun nəşriyyatın 2 manata olan 128 səhifəlik kitablarından alırdılar. 2013-14-cü illər olardı, haradasa 9-10 yaşım vardı. o ildə yeni il zamanı mənə heçbir hədiyyə alınmadı. mən də ağladım ki, niyə mənə hədiyyəsi almamısınız. anam dedi ki, başa düş bizi, başqa şeylər üçün də pul lazımdır. atam isə "aa, şaxtababa propkadadı yəqin, hələ gəlib çıxmayıb" dedi. mən də daha çox ağlamağa başladım. bacım və bibimqızı məni sakitləşdirmək üçün məni gəzməyə çıxardılar. sovetskinin təzə-təzə sökülən küçələrindən axundov bağına qədər gəzdik. evə gələndə çarpayımın üstündə klok vardı. üstündə şaxtababadan yazılmışdı. klokdan bilinirdi ki evin yanındakı ucuz mallar satılan yerdən alınıb. atam düşüb almışdı. mən də sevinmiş kimi edib, əslində bu ne amk hisləri keçirdim. o ildən sonra heçvaxt mənə yeni il hədiyyəsi almadılar. ad günümə də heçnə almadı anam. sadəcə atam ad günlərimdə kiçik hədiyyələr alırdı. bugün yenə hədiyyə alan yoxdur, ağladığımı görüb kədərlənən atam da yoxdur. yeni ili də ailəmdən uzaq yalnız keçirirəm.