Son yazılanlar
jean paul marat
jean paul marat
jean paul marat
the snow goose
meşədə iten qızı tapan iki yeni evlənmiş ailənin dialoqu :
- o qızı, evimə ala bilmərəm, bu son qərarımdı. sənin uşağın olsaydı alardım amma başqasının uşağını istəmirəm.
- sənə həmişə danışırdım, onun kimi məni də bir ailə balaca olarkən qarlı meşədə tapmışdı. amma məni başqalarına təslim etmədilər, evlərinə aldılar, sevgilərini verdilər. sənin 5 dəqiqəlik həzzin ucbatına , o qızı, meşədə yalnız qoya bilmərəm.
film real hadisələr nəticəsində çəkilmişdir.
"anamı çox sevirəm amma ən çox ,o, riminidə mən romada olanda sevirəm. "
italyan kinemotoqrafiyasının əfsanəsidir, federico fellini. sənət üçün yaradılmış bir əfsanədir. 41-45-ci ildə müharibə də iştirak etməmək üçün yalandan özünü dəli kimi göstərmişdir və buna nail olmuşdur və maraqlıdır ki, həyatında heç vaxt tətilə çıxmamışdır.
bir gün roma-da taksiyə minən fefe-dən şofer soruşur ki :
"fefe, nəyə görə elə film çəkmirsən ki, biz də başa düşək ?
- dostum, mən gərçəkləri göstərirəm filmlərimdə və gərçək heç bir zaman bəsit deyil.."
film roma ilə bütünləşib. hətta roma-da indi belə filmlə bağlı bir çox hekayə tapa bilərsiniz. ən məşhurlarından biri "basilique saint-pierre" -dəki yazıdır. belə ki, kilsənin yuxarısına qalxmaq üçün lift-ə yaxınlaşdığınız da, "əgər siz anita ekberg-in nəfəsinə sahib deyilsinizsə lift işlədin" yazısını görə bilərsiz. (həmin yazı ilə özüm rastlamamışam sözün düzü) məhz filmdə, anita kilsənin yuxarısına pilləkənlər ilə qaçaraq çıxmışdı.
film fellinin digər filmləri kimi cəmiyyəti təndiq edir və onlarla məzələnir. fellini özü qarışıq hər kəs ilə əylənmək istəyib, deyəsən -* cəmiyyət dəki qırıqlıqları, iyrənclikləri , əxlaqi çöküntüləri marcelo xarakterində çox gözəl göstərmişdir. rahatlıq içində xaos, zövq içində kədər, sevgi içində nifrət və bu kimi alqılar incə şəkildə əla göstərilib. david lynch, salvador dali, luis buniel kimi rejissorlar kimi qabağımıza puzzle qoymur. film bitdikdən sonra boş-boş ekrana baxıb nə anlatmaq istədiyini anlamaq məcburiyyətində deyilsən. yuxarıda sadaladığım nüanslara görə vatikan tərəfindən qadağan qoyulmaq istənilsə də xalq tərəfindən gələn reaksiyalardan sonra bu fikirlərdən əl çəkiblər. fellini, din ilə , möcüzəyə inanan insanlar ilə məzələnməkdən də qorxmayıb.
həmçinin bütün dünyadakı məşhur paparazzi kəliməsi də ədəbiyyata bu film vasitəsi ilə daxil olmuşdur. buna görə də minnətdarıq, ulu öndər. həmçinin film italiya kinemotoqrafiyasının ilk 3 saatlıq filmi olma özəlliyi də daşıyır.
"bəzi gecələr bu rahatlıq, bu səsslik məni boğur. rahatlıq məni qorxudur, marcello ! hər şeydən çox qorxudur. bu səssizliyin arxasına gizlənən cəhənnəm bir maska kimi gəlir mənə. o an uşaqlarımın gələcəyini düşünürəm. dünya mükəmməl bir yer olacaq deyilir. bir telefon danışığı hər şey sonlanmasına bəs olarkən, bu necə baş verə bilər ? zamanın xaricində yaşayacaq qədər, hər şeydən uzaqlaşacaq qədər sevməyi öyrənməliyik, buna məcburuq..."
filmin adında olduğu kimi bu "mükəmməl" həyatı yaşamaq məcburiyyətindəyik.
istanbulda yaşarkən ən təəccüblü məqam qarşımdan keçən hər türk qızın dostu ilə və ya telefonla danışarkən " kanka bugün onunla da tartıştık, kavga yaptık, ağzının payını verdim" cümləsini işlətməsidir. bir anlıq ağlıma dahi şairimiz alqasımın dediyin qəzəl yadıma düşdü. vaxtında sənətkar düz deyibmiş - "alqasımın qızları vor zakondu" cahillər nə bilsin ki, alqasım istanbul qızlarına xitaban elə deyib.
insanların ən çox qorxduğu şey ölüm deyil. yaşadığımız kapitalizm dövründə onlarca dəyərlərimiz, xəyallarımız hər gün keçdikcə məhv olur, ölür. səbəb - həyatda qorxduğumuz və almaq istəmədiyimiz risklərdi. həyat çalışmaq, həftəsonu tətillərini gözləmək və aylıq mənzil haqqını ödəmək deyil. bir film də deyildiyi kimi "insanlar xəyallarını seçməzlər, xəyallar insanları seçər." xəyal dediyimiz alqı qarşımıza çıxan fürsətlərdi. bəs cəsarətimiz varmı bu fürsətləri ələ keçirməyə ? hər kəs içindəki xəyalı yaşamaq üçün yaradılmışdır. şübhə , qorxu və bu kimi ünsürlər əslində beynimizin içində olan oğrulardı. hansı ki, hər zaman qarşımıza çıxan fürsətlərin, xəyalların arxasındadır və onları bizdən oğurlamağa çalışırlar. black swan filminə baxanlar yazmaq istədiklərimi anlar. etmək ilə "edərəm" arasında fərq çoxdur. çox insan "edərəm" deyə bir çox şeyi ertəliyir. bəs sənin nina (black swan filmindəki əsas obraz) kimi xəyalın nədir ? bir şeyi unutma həyatda "qüsursuz dağ" yoxdur. bəzi zamanlar stress yaşacaqsan, bəzən depressiyaya düşəsəcəksən. los angeles’da olarkən steven spielberg-in demiş olduğu bir məsləhət diqqətimi çəkmişdi. "həyat da heç bir şey asan əldə olunmur.." bunu deyən şəxs film məktəbindən 3 dəfə atılıb. amma ,o, dəvam edib. həyat mübarizə aparmaq və tənqid edilməkdir. həyat acı çəkməkdir. həyat təkrarlanmaz. ona görə də çalışın qarşınıza çıxan fürsətlərdən istəfadə edin. qərarsızlıq , kiminsə xəyalları ilə oynamaq sizi geriyə salar.
səssiz filmləri ilə tanıdığımız charlie chaplin-in dünyaya ilk dəfə haykırmağıdır. 20-ci əsrin ən yaxşı filmlərindən biridir. öz hərəkətləri ilə bizləri güldürən yücə insanın qarşımıza çıxb qışqırmadan, bağırmadan bizi şillələməyidir. kimin vecinə oldu ? heç kəsin. film tənqidi cəhətdən rene clair tərəfindən çəkilmiş à nous la liberté filminə bənzəyir. amma təbii olaraq ikisi də fərqli ssenaridir. bundan savayı filmdə istifadə edilən adlar əslində göndərmədir.
tomania - ptomania sözünə göndərmədir. çürümüş ətdəki zəhərə deyilir.
bacteria - bakteriya mənasına gəlir.
garbitsch - hitlerin köməkçisi goebbels yerinə garbitsch istifadə edilib hansı ki, tələffüz zamanı garbage mənasına gəlir.
adenoid hynkel -adolf hitleri təmsil edir.
filmi canlı-canlı a.hitlerə izlətmək çaplinin ən böyük xəyalı idi. hitler filmi izlədikdən sonra almaniyada senzura gətirmişdir. sondakı o məşhur monoloq.
" bağışlayın. mən imperator olmaq istəmirəm. bu mənim işim deyil. hökm etmək və ya işğal etmək istəmirəm. hamıya kömək etmək istəyirəm. yəhudi, katolik, qara dərili, bəyaz. hamımız bir-birimizə kömək etmək istəyirik. digərlərinin xoşbəxtliyi hamımızı xoşbəxt edir. heç kəsə nifrət eləmirik, heç kəsi alçatmırıq. bu dünyada hər kəsə yer var. dünyada hər kəsi doyuracaq qədər nemət var. həyat azad və gözəl olmalıdır. biz doğru yoldan çıxdıq. güclü olmaq hissi insan ruhunu zəhərlədi, nifrət divarları yaratdı. bizi xoşbəxtsizliyə və insan qırğınına həbs elədi. sürəti kəşf elədik amma yerimizdə sayırıq. mexanikləşdirmə bolluq yerinə yoxluq gətirdi. biliyimiz bizi hörmətsiz və mədəniyyətsiz etdi. çox fikirləşib az hissedirik. mexanizmdən çox insanlığa ehtiyacımız var. qabiliyyətdən çox yaxşılığa ehtiyac duyuruq. əks halda şiddət qalib gələcək və həyat yox olacaq. təyyarə və radio bizi bir-birimizə yaxınlaşdırdı. bu ixtiraların kökündə yaxşılıq, qardaşlıq və bərabərlik var. hal-hazırda səsimi milyonlarca insan eşidir. ümidsiz qadın, kişi və uşaqlar. günahsız insanlara işgəncə edən, həbsə atan bir sistemin qurbanlarıdı onlar. məni eşidənlərə səslənirəm. ümidsizliyə qərq olmayın. xoşbəxtsizliyin səbəbi görməmiş kişilərin insanların qabağa getməyindən qorxmasıdır. nifrət yox olar, diktatorlar ölər. xalqdan aldığı azadlıq xalqa geri qayıdar. insanlar ölər, azadlıq ölməz. əsgərlər ! zalimlərə itaət etməyin. onlar sizi əzir. sizi qoyun yerinə qoyurlar. insanlıqdan çıxmış, beyni və qəlbi mexanikləşdirilmiş kişilərə təslim olmayın. siz nə mexanikasız nə də qoyun. siz insansınız. qəlbinizdə insanlara qarşı sevgi bəsləyirsiz. sizdə nifrət yoxdur. sevilməyən insanlar kin bəslər. əsgərlər , əsirlik üçün deyil, azadlıq üçün döyüşün. əziz luke-un dediyi kimi cənnətin qapıları insana açıqdır. bir kişiyə, bir qrupa deyil hər kəsə açıqdır. güc sizin, xalqın əlindədir. mexanika və xoşbəxtlik yaratmaq gücü. bu güclə həyatı azad və gözəl edin. möhtəşəm bir macəraya çevirin. demokratiyanın verdiyi bu gücü istifadə edin. birlik olub, möhtəşəm bir dünya yaradaq. hər kəsi işlə təmin edən, gənclərə ümid, yaşlılara zəmanət verən bir dünya. mədəniyyətsizlər bunları söz verərək azaqlığı ələ keçirdilər. yalan danışdılar. onsuz heç vaxt sözlərini tutmazlar. diktatorlar öz tamahları ucbatına xalqı kölələşdirir. biz bu sözləri yerinə yetirmək üçün döyüşək. dünyanı xilas edək. milli əngəlləri yox edək. tamahı, kini, mədəniyyətsizliyi qüvvədən salaq. ağlın idarə etdiyi bir dünya üçün mübarizə aparaq. elm və təkmilləşmə hamıya xoşbəxtlik gətirsin. əsgərlər demokratiya üçün birlik olaq. "
əlavə olaraq paolo nutini-nin ifasında iron sky mahnısını dinləyin.
#266491 entyrnin ardı. siyahı dediyim kimi 150 film ilə bitdi. bəzi filmləri əlavə etmək çətin bəzilərini isə əlavə etmək asan oldu. ümumiyyətlə həzz aldığım bir şey oldu. ümid edirəm yararlı olar. istədiyiniz film haqqında başa düşmədiyiniz məqamlar haqqında yaza bilərsiz. çalışın filmləri vaxt keçirmək üçün izləməyin. əgər vaxt keçirmək üçün film axtarırsınızsa siyahıdakı bir çox film sizi məyus edəcək. həftədə 3-4 bəs edir.
142. belle de jour (1967) - luis buniel tərəfindən çəkilmiş incə burjua tənqidləri olan bir qadının psixoloji filmidir. aktyor kimi luis buniel-i də izləmək olur. filmin baş qəhrəmanı severine görünüşdə xoşbəxt ailə həyatına sahibdir. lakin əri ilə heç bir cinsəl həyatı yoxdur. şəhvət dolu qadın bunu qəbullənə bilmir və özünə fahişəxana açır. öz şəhvət hisslərini burda qarşılayan severine ərinə daha da bağlanır. bu iki həyat arasında gedib gələn qadına bir gün yanına gələn gangster marsel aşiq olur və bütün həyatı alt-üst olur.
143. the wrestler (2008) darren aronofsky-ki tərəfindən çəkilmiş sıradan bir döyüş filmi deyil. baş obrazdakı xarakter amerikan güləşçisidir. qızı ilə münasibətləri pis olduğu üçün tək yaşamı güləşdir. bir gün infakt olur və güləşi buraxmalı olur. artıq oturub fikirləşmək vaxtıdır. randy bir xeyli düşünür və ailəsi ilə olan münasibətlərini, həyatını sorğulamağa başlayır.
144. persepolis (2007) - hər kəsin bəlkə də izlədiyi amma kənarda qalmış siyasi janrda çəkilmiş diqqət çəkici fransız animasiya filmidir. film irandakı əzilən qadın hüquqları və bunun uğruna mübarizə edən bir qız haqqındadır. izləyib nəticə çıxarılmalı filmlərdəndir.
145. departures (2008) - nə iş görürsən gör, çalış ən yaxşısını et. yaşam ilə ölüm arasındakı bir nəfərin gözəl musiqiləri ilə yapon fəlsəfəsini öyrənmək imkanımız olur. son səhnəsi çox təsirli idi.
146. blind chance (1987) - istehsal tarixi 1981-ci il olsa da dünya premyerası 1987-ci il olan və kann film festivalında ilk dəfə nümayiş etdirilən krzysztof kieślowski filmidir. witek bir gün qatar arxasınca qaçır və bundan sonra həyatının axışını dəyişən 3 ehtimal yaranır. 1- qatara çatır, 2- ordakı polis ilə toqquşur və həbs edilir. 3- qatara çata bilmir. bu 3 ehtimallar üzərində danışılır.
147. day of the wacko (2002) - miauczynski adlı şəxs məktəbdə ədəbiyyat müəllimi işləyir. düşdüyü vəziyyət heç ürək açan deyil. çünki yaşlandıqca görür ki, zamanla ayaqlaşmaq çətindir. qara yumorun üstün olduğu film kənarda qalmış ən qızıl filmlərdən biridir. mütləq dəyərləndirin.
148. la promesse (1996) - miqrant kimi yaşayan insanlara dünyanın heç bir yerində dəyər qoyulmur hələ bu avropa, avstraliya kimi insanı istismar etməyi sevən yerlərdisə. bir ata ilə oğulun miqrant həyatını göstərən və bu janrda çəkilən ən yaxşı filmlərin başında gəlir. festivallarda topladığı mükafatlarla diqqəti üzərinə bir xeyli çəkmişdi.
149. a simple plan (1998) - öz janrının ən yaxşılarından olsa da istədiyi yerlərə gəlib çatmamış filmdi. yeni il axşamı qarlı bir gün ölmüş bir adamın yanında 4 milyonluq pul çantası tapılır. bundan sonra bir plan qurulur lakin bu qurulan planlar yolunda getmir. pulun insana nələr edə biləciyini göstərən billy bob-un yenə gözəl aktyorluğu bir sözlə izləməyə dəyər.
150. the class (2007) - səs-küylü məktəbdə şiddət temalı filmlərdən biridir. filmdəki hadisələr deyilən görə realdır. lakin bu bir neçə dəfə inkar edilib. hadisələrin növbəti gedişatı məktəbdəki uşaqların həyatlarının dəvamı serial halında çəkilib.
credit :
(baxma: the man with the movie camera) - kino qlaz axımının başlanğıcı olmuş mükəmməl özü də həddindən artıq mükəmməl olan dziga vertov filmidir.
(bax: hiroshima mon amour) - fransız rejissor tərəfindən çəkilən bu film sevgi metaforaları ilə bizə insanlığın ən böyük utanclarından birini göstərir. filmdə deyildiyi kimi sən hiroshima haqqında heçnə bilmirsən. 70%-dən çox əhalinin ölümünə səbəb olan hadisənin ön planında isə sevgi və o sevginin içində ağrılar, yox olmalar, çarəsizliklər göstərilir.
Bu siyahını hazırlamaq üçün 6 ayımı fəda eləmişəm. ilk başlar çətinlik çəkirdim çünki filmləri izləyib ona görə yerləşdirmək lazım idi. Bunu hazırlamaq üçün isə ekşi-dəki bir başlıq ilham verdi. Siyahıda çox az sayıda Asiya filmi olacaq. Bu normaldır. Çünki bütün günümü film izləməklə keçirən biri deyiləm. 2-3 ildir də baxmıram filmlərə yəni bu filmləri izləmək üçün bir neçə ilim gedib. Siyahıda ancaq iMDb-dən kənar qalmış amma izlənməsi lazım olan filmləri qeyd edəcəm. Bir neçəsi haqqında qısa icmal yazmışam. Məni izləyən yazarlar bilir əslində bu filmlərin əksəriyyətini əvvəllər başlıq-başlıq açıb qoyurdum. Sonra sildim. Bu dəfə isə hamısını bir araya gətirdim. Amma hər kəsin rahat şəkildə izlməsi üçün siyahını uzatmayacam. Sadəcə ən üstün bildiyim 150 filmin adını qeyd edəcəm.
1. The Cabinet of Dr. Caligari (1920) - Bir insanın artıq dözə bilməyib bəzi şeyləri özü ilə paylaşa bilmədiyi və məhz olaraq dəlicəsinə hay0qırmasıdır bu film və belə bir axımda paylaşıb hansı ki, Kubrick-in
*a Clockwork Orange* filmi buna misaldır.
Ən gözəl hissəsi - Jane, səni sevirəm , mənimlə evlənərsən ? - Biz kraliçalar qəlbimizin səsini dinləmərik...
2. À Nous la Liberté (1931) - Rene Clair tərəfindən çəkilmiş komediya-müzikal janrında çox gözəl filmlərdən biridir. Çaplin-in Modern Times ilə oxşarlığını görmək olar. Emile və Louis həbsdən qaçmaq üçün yollar axtarır və qaçmağıda bacarırlar. Lakin polis Emile-ni yaxalayıb yenidən həbs edir. Louis isə böyük iş adamı olur. Həbsdən çıxan Emile Louis-in yanına gedir. Lakin sonra bəlli olur ki, Louis həbsdən qaçıb. O dönəm rejimini, insanların robotlaşmasını ciddi şəkildə tənqid edilir.
3. Rosemary's baby (1968) - *Roman Polanski*nin "*The Apartment*" trilogiyasının ikinci filmi olan qorxu-triller-dram janrlarının harmoniyasında ən sevdiyim filmlərdən biridir. Çox xüsusi yerə sahibdir. Filmin çəkilişləri zamanı Polanski satanist kilsəsinin qurucusu olan Anton Szandor Lavey ilə görüşmüş və onun fikirlərini dinləmişdir. Lakin dediklərinin heç birini yerinə yetirməyən rejissor filmdə həddindən artıq şiddətdən qaçınmışdır. Sürrealizm sevənlərində mütləq göz atması gərəkən film iki xoşbəxt cütlüyün həyatlarını yenidən qurmağa çalışmasından danışılır. Lakin yeni köçdükləri dairədə hər şey qəribə bir hal alır. Rosermary's baby bir çox katolik kilsəsi tərəfindən tənqidlə qarşılanıb. Bir xeyli aksiya keçirilib amma uğurlarının qarşısı alına bilinməyib. Həmçinin film haqqında suallarınız olsa qeyd edərsiniz izah edərəm.
4. All the President's Men - (1976) - Alan J. Pakula tərəfindən çəkilmiş bioqrafiya janrında filmdir. Məşhur Watergate skandalını ələ alan filmdə Dustin Hoffman və Robert Redford mükəmməl aktyorluq göstərib. Dönəmin prezidenti Nixon və skandal ilə maraqlananlar mütləq göz atsın.
5. To Be or Not to Be (1942) - Təbii olaraq özümü daha çox avropa kinemotoqrafiyasına verdiyim üçün siyahıda alman rejissorların filmləri olacaq. Bunlardan biri Ernst Lubitsch Oskar nominasiyalı amma lazımı dəyəri görməmiş filmidir. ikinci dünya müharibəsi ərəfəsində Polşa və Nazilər arasındakı münasibət qara yumor ilə göstərilir. O dönəm bir polşalı olmaq nə qədər çətin imiş.
6. Edward Scissorhands (1990) - Tim Burton-ın yaratmış olduğu gənclik filmi kimi görünsə də tərkibində cəmiyyət tənqidi olan əjdaha filmlərdən biridi. Burton özünü Johnny Depp rolundakı Edward ilə birləşdirib.)
7. Dogville (2003) - Trier-in şahəsəridir. insanın ayrılmaz filmləri olur. Mənim filmimdir. yüzlərlə, minlərlə filmə baxsam belə bu film hər dəfə ən əjdahalar siyahısına mütləq qoyaram. Sonluq məni məhv etdi. Trier içimdəki bütün satanist ruhu ayağa qaldırdı. Həqiqətən də insanları əhilləşdirə bilməzsiniz.
8. Dancer in the Dark (2000) - Sən necə film idin elə ? Trier yenə stilindən kənara çıxmır Björk-ün mahnıları ilə izləyicini məhv edir. Sonluq da nə qədər kövrəlmişdim..
9. Pink Floyd: The Wall (1982) - ilk başlarda anlamaqda çətinlik çəksəniz də Syd Barret-i tanıyanlar üçün mükəmməlləşəcək filmdi. Həm Pink Floyd haqqında geniş məlumat əldə edirsiniz həmdə kənardan Syd-nın çəkdiyi əzab-əziyyətləri görürsüz. Mütləq Syd haqqında məlumat əldə edin sonra keçin filmi izləyin. Day bəsdirin hey you mahnısını paylaşdınız.
10. The Virgin Spring (1960) - Yenə Bergman əfsanəsi. Bu dəfə ssenarisi ona aid deyil və ssenari orta əsr miflərinə əsaslanır. Əsas mövzu paganizm olsa da əslində bütün dinlərin bir olduğunu və dəyişən heç bir şey olmadığını deyir. Dərin mövzusu ilə çox gözəl qisas filmidir. Hətta rejissor insana Dogville filminin son səhnəsi kimi təsir bağışlayır. Tanrı sən orda idin, hər şeyi gördün..Amma heçnə etmədin !
11. The Miracle Worker (1962) - Türk istehsalı Evim Sensin filminin ilham mənbəyi olan "kinoman"ların ən sevimli filmlərindən hind istehsalı Black-in orijinal versiyasıdır əslində. Patty Duke mükəmməl iş çıxarıb və Oskar alan ən gənc qadın olaraq tarixə damğa vurub.
12. Germany Year Zero (1948) - haqqında çox insan bilməz. Amma Rosselinin mükəmməl filmlərindən biridir. Yenə ikinci dünya müharibəsi və buraxdığı dərin izlər. O qədər mükəmməl filmdir ki, məndə buraxdığı izlər izah oluna bilməz.
13. The Young and the Damned (1950) - Bu filmin adı türk dilinə unutulmuş kimi tərcümə edilib. Həqiqətən də belədir həmin filmin ssenarisi həm də filmin özü. Luis Buñuel ola bilər bir çoxuna görə kino sənətinin tanrısı deyil. Amma mükəmməl rejissordur. Bu film onun başını bir xeyli ağrıtmışdır və Meksikalılar onu bu filmə görə bir xeyli tənqid etmişdi. Burjua çirkinliyini göstərən ən böyük rejissordan mükəmməl film. Həyatınızın gərçəkliyini görmək istəyirsinizsə o çərçivədən çıxın və çölə baxın. 3 mkr kruqundakı qullara baxın. Güləcəksiniz. Amma ağlamalıdır. Bu film də belədir.
14. Life Feels Good (2013) - Tək kəlimə ilə möhtəşəm filmdi. Ağlamalı dram filmləri axtaranlar mütləq izləməlidir. Dawid Ogrodnik mükəmməl aktyorluq nümayiş etdirib.
15. The Cranes Are Flying 1957 - ahhh bu qadınlar..faşistlərdən daha qəddardılar..Bir-başa insanın qəlbini hədəf alır. kimi mükəmməl dialoqlara sahib olan rus filmidir.
16. Pride & Prejudice (2005) - Ən sevdiyim bir neçə melodrama filmlərindən birdir. Bu versiyasını qeyd edəcəm siyahıya istəyənlər arxivlik olan digər versiyasını da izləyə bilər. Amma Keira Knightley olan heç bir keyfiyyətli filmi qaçıra bilmərəm.
17. Sleepers (1996) - Mükəmməl aktyorlar heyətindən ibarət mükəmməl filmlərdən biridir. Hər yerdə haqqının tapdalanması sadəcə amerika ədalətsizliyinin açıq şəkildə göstərilməsidir.
18. Funny Games (1997) - Yanlış xatırlamıramsa bu film haqqında icmalı Haneke adlı başlıqda qeyd etmişdim. Girib ordan oxuya bilərsiniz. #245200
19. Naked (1993) - Bu film sənət əsəridir. Bir filmdə bu qədərmi gözəl, dərin dialoqlar olar ? Bir insanın ruhunun çılpağlığını göstərir. Ruhsal olaraq adamı məhv edir, parçalayır. ikinci dəfə baxmaram o dərəcə ağzıma sıçıb.
20. Pickpocket (1959) - Robert Bresson-un ən sevdiyim filmlərindən biri. Dostoyevskinin Raskolnikov obrazını xatırladan Michel obrazı. Haqqında geniş yazını yenə kinozadə-dən oxuya bilərsiniz. Bilirəm bir neçəsinə itici gələcək. Amma əziyyət çəkib bir şeylər yazmışam və bura qoysam siyahı həddindən artıq uzun olacaq. Ona görə ordan keçib ətraflı oxuyun. Narahat olmayın sayta daxil olanda mənim cibimə pul daxil olmur.
21. Ballada o soldate (1959) - Rusiyanı Oskara apara bilən öz janrının ən yaxşılarından biridir. Mükəmməl bir filmdir. Axıcılığı, bəsit dili. Yorulmadan izləyirsən. Amerikanın qəhrəmanı və yaxud yəhudilər haqqında bəsit , kütləvi film deyil.
22. Control (2007) - Joy Division qrupunun üzvü ian Curtis-in həyatından bəhs edən bioqrafiya janrında olan film bəlkə də bir musiqiçinin həyatını əks etdirən ən yaxşı filmlərdən biridir. Mütləq izlənməlidir.
23. Green Street Hooligans (2005) - Lexi Alexander tərəfindən çəkilmiş Cinayət-idman janrında ən təsir edici filmlərdən biridir. Film futbolda şiddətin gətirdiyi nəticələrdən danışır.
24. Love Me If You Dare (2003) - ən sevdiyim melodram filmlərindən biridir. Sanki bir hekayə izləyirsiniz. Uşaqlıqdan bəri bir-birilərinə qarşı məhəbbəti olan lakin birlikdə ola bilməyən Julien və Sophie-nin həyatı insanın içini isidir.
25. The Spirit of the Beehive (1973) - Fantastik-Dram janrında ispan kinemotoqrafiyasının ən yaxşılarından biridir. Pan's Labyrinth filmi qədər fantastik olmasa da onun qədər əla filmdir. Hər iki filmin də hekayəsi Franco dövründəki ispaniya haqqındadır.
26. A Bronx Tale (1993) - Robert De Niro-nun rejissoru olduğu mafiya filmlərindən biridir. Məncə uğurlu alııb film. 1960-cı illərdə Amerikada yaşayan ata oğlunun mafiyaya qoşulmasından narahatcılıq keçirir.
27. All About My Mother (1999) - Pedro Almodóvar-ın çəkmiş olduğu dram janrında filmdir. Hadisələr transgender bir şəxsin həyatından bəhs edir. Rejissorun digər filmlərindən fərqli olaraq heç bir cinsəl səhnə yoxdur.
28. Bringing Up Baby (1938) - Ən yaxşı romatik-komediya filmlərindən biridir əgər köhnə filmləri sevirsinizsə. Cary Grant həqiqətən də çox gülməli xarakter yaratmağı bacarıb. Katharine Hepburn isə həm gözəlliyi həm də aktyorluğu xoşuma gəlir. Filmi Tarantinonun ən sevdiyi filmlər içərisindən seçib izləmişdim.
29. The Night of the Hunter (1955) - Çox insanın bəyənə bilmədiyi black-noir filmdir. Aktyorluğun nə olduğunu bilmək istəyənlər bunu izləməlidir. Robert Mitchum kimi aktyorları gördükdən sonra nə demək istədiyimi anlayacaqsınız. Azərbaycanda aktyor olmağa çalışanlar belə filmləri izləyib Mitchum kimiləri örnək almalıdır. Sənət pul ilə satın alınmamalıdır. iki kiçik qardaşın psixopat ilə mübarizəsindən danışılır. Bunu da François Truffaut-ın həyatının filmləri adlı siyahıdan tapıb izləmişdim.
3o. The Iron Giant (1994) Action-macarə janrında həmçinin animasiya filmidir. Ümumiyyətlə Brad Bird-in bir çox filmi mükəmməldir. Ratatouille filminə bəlkə də 2-3 dəfə baxmışam. insanın içindəki egoistliyi və şiddəti göstərir.
31. Let me right one in (2008) - Vampir bir qızın bir uşağa sevgisindən danışılır. Çox gözəl kitabı var. Filmidə çox gözəldi. Twilight filminin səviyyəli formasıdır. Ərgən filmi deyil.
32. Solaris (1972) - Bu film haqqında da Tarkovski haqqında məlumat verərkən qeyd etmişəm. Keçib ordan oxuya bilərsiniz. Ümumiyyətlə Tarkovski-yə başlamaq istəyənlər o entry-mi oxuya bilərlər. Hələ ki, silinməyib. #254169
33. Viridiana (1961) - Yenə Luis Buniel amma bu dəfə daha sürrealistik , anlaşılması daha çətin. Film bir xeyli tənqid olunmuşdu çəkildiyi illərdə. Amma Buniel buna artıq öyrəşib.
34. The Servant (1963) - Tony bir gün özünə köməkçi tutmaq qərarına gəlir və Barrett adlı birini tapır. Lakin elə gətirir ki, Barrett bütün gücü əlinə alır və Tony onun köməkçisi olur.
35. Kes (1969) - Atası evi tərk etmiş Billy qardaşının şiddətlərinə məruz qalan bir uşaqdır. Həmçinin uşaq yaşda işləyib anasına pul verməlidir. Billy bunlardan bezən quş ilə dostluq münasibətləri qurur. Ailə münasibətləri, cəmiyyət və təhsil sistemini ciddi şəkildə tənqid edir rejissor. Filmdəki futbol səhnəsi çox rəngli və gülməli idi. Lakin kömürlərin üzərində Billy-yə hücum edən və yaşda ondan böyük olan uşağı ayıran uşaq ilə Billy-nin etdiyi söhbət möhtəşəm idi. Bu səhnələrə görə izləməyə dəyən filmdi.
36. The Legend of 1900 (1998) - Giuseppe Tornatore -nin ən çox sevdiyim ikinci filmidir. Əfsuslar olsun ki, həddindən artıq underrated qalıb. Bir adamın gəmidə keçən həyatından söhbət gedir.
37. On Board (1998) - Türkiyəli rejissor Serdar Akar-ın trilogiyasının bilmirəm neçənci filmidir. Amma mükəmməl soundtrack-ə malikdir. Hekayəsi də çox gözəldir..Ah beee Kamil
38. Pirate Radio (2009) - Haqqında çox yazmağıma ehtiyac yoxdu. Kaybedenler Kulubü adlı filmə ilham mənbəyi olmuş, ingilis yumorunun zirvəyə qalxdığı bir şah əsərdir.
39. The Man Without a Past (2002) - Aki Kaurismäki-nin "Finlandiya" trilogiyasının ikinci filmidir. istər musiqiləri olsun istərsə də işlədiyi mövzu olsun çox gözəl idi. 2003-cü ildə "ən yaxşı xarici film" nominasiyasında ölkəsini təmsil etsə də həmin il "Nowhere in Africa" məğlub olmuşdu. "Tanrının mərhəməti cənnətdə olar ona görə də insanlar gərək bir-birinə kömək etsin..." Aktyorluq tərəfindən isə qəribə ab-havası var. Hərdən elə səhnələr var ki, aktyorların heç bir reaksiyasını görmək olmur. Robert Bresson filmləri kimidir sanki. Verilmək istənilən reaksiyanı sanki sən anlamalısan. Bu filmə baxarkən sözlüyün moderatoru timidus-u xatırladım, mk.
40. Eraserhead (1977) - Lynch-in ən yaxşı filmi deyil, amma ən sevdiyim filmidir. Beynimi məhv etmişdi. üstündən 3-4 il keçib hələ də səhnələri yadımdadır. Bu film haqqında izləyib heçnə anlamayanlar ümumiyyətlə bu film haqqında oxumaq istəyənlər kinozadədən girib oxuya bilər. Fikirləriniz önəmlidir. Kubrick-in ən çox sevdiyi 10 filmdən biridir.
41. Turtles Can Fly (2004) - Müharibəni uşaqların gözündən anlatmağa çalışan təsir edici filmlərdən biridir. Bahman Ghobadi imzası ilə izlədiyimiz bu film Türkiyə sərhəddindəki kiçik bir kəndəki hadisələrdən danışır. Beləki Amerika-iraq müharibəsi zamanı ailəsini itirən uşaqların və bundan sonra yaşamaq məcburiyyətində qalmanın verdiyi əziyyəti göstərir. Dünyanın ən böyük problemlərindən olan mina ərazisində yaşayan və yaşamaq üçün mina toplayaraq pul qazanan uşaqların həyatı bir çoxunuzu dərindən sarsa bilər..
42. Sybil (1976) - Sybil 17 müxtəlif xarakterə malik olan tarixə düşmüş ilk psychoanalysis-dir. Gərçək adı Shirley Ardell Mason-dur. Yəqin ki, bir çox şüuraltı haqqında filmlərə baxmısız. Bunların ən önəmlisi son zamanlarda çəkilmiş Nolan-ın "inception" filmidir. Belə ki, hələ də bir çox yerdə inception filminin sonluğu sual altındadır. Həmin sonluq röya mı idi? gərçək mi idi? - deyə fərziyyə doğurub və hələ də tam açıqlana bilməyib. Sybil-də bu film kimi hələ də bir çox insan tərəfində real hadisə kimi qəbul edilə bilmir. Sybil 17 fərqli kişiliyi şüuraltında yaşayır. Tibb sahəsində bu cür hallar şizofren xəstəliyi və ya "Grande-hysterie " sendromu adlanır.
43. The Celebration (1998) - Danimarkalı rejissor/ssenarist Thomas Vinterberg-i dünyaya tanıdan ilk işidir. "The Hunt" (2012) və "Submarino" (2010) filmləri kimi filmləri ilə tanınan rejissorun bu filmi çıxdığı ilk gündən dünyanın bir çox nüfuzlu festivalından təklif almışdır və Cannes Film Festivalında "Jury Prize" mükafatını qazanmışdır. Premyerası olduqdan sonra bir çox tamaşaçı da şok edici təsir bağışlamışdır. Film "Dogma 95" qanunları ilə çəkilən ilk filmdir. Film ailə münasibətlərini göstərən mükəmməl filmlərin başında gəlir. Rejissorun qarşısında baş əyirəm.
44. Lilya 4-Ever (2002) - Lilya-nın gərçək həyatı olmasada, bir çox qızın yaşadığı , bütün ölkələrdəki problemi açıq şəkildə göstərən sarsıdıcı bir dram. Film o qədər sarsır ki, izlədikdən sonra yazılası heçnə qalmır. Əgər baxmaq istəyən olsa , nəzərinizə çatdırım ki, emotional yöndən zəif olanlar filmdən uzaq dursun. Psixoloji cəhətdən insanları əsasəndə yaşlı nəsilə, qızlara təsir edə bilər. Filmin hekayəsi 2000-ci ildə isveçə gedən litvanyalı Danguole Rasalaite (əlavə məlumat yazıb spoiler vermək istəmirəm) -in həyatına əsaslandırılaraq çəkilib.
45. Temple Grandin (2010) - Forrest Gump filminin bacısı demək daha uyğun olar. 4 yaşında Otizim diaqnozu qoyalan, danışmaz denilən və cəmiyyətdən çıxarılması üçün müəyyən otizim mərkəzləri məsləhət görülən Temple Grandin-in real həyatına əsaslanaraq çəkilmiş bir filmdir. Claire Danes Oskarlıq performans göstərsədə, diqqətə alınmayıb.
46. Sling Blade (1996) - Karl üçün izləməyə dəyər bir filmdi. Başdan-sona qədər dram izləyirsiz.Həm ağlayısız , həm gülürsüz. Mövzu olaraq bəlli mövzudur. Amma içindəki dialoqları ilə, musiqiləri ilə möhtəşəm filmdir. Some folks call it a sling blade adlı qısa metrajlı film üzərinə çəkilsədə uzun metrajlı hissəsi daha çox bəyənilmişdir. Billy Bob Thornton sənə halal olsun.
47. Earthlings (2005) - Əslində özümə söz vermişdim ki, heç bir sənədli filmi bu siyahıya əlavə etməyəcəm amma sözümdən məcbur çıxmalıyam. Bu filmi ilk izləyən kimi murad_jamal-a məsləhət görmüşdüm. Sağolsun çox gözəl şərh edib filmi.
48. Breaking the Waves (1996) - Hələ də izləyicilər arasında "Trier-in ən yaxşı filmi hansıdır ? " deyə bir çox dialoqlar eşidə bilərsiz. Bir çoxuna görə Trier-in məhz şahəsəri bu filmdir. Danimarkalı rejissor hər zaman izləyicini narahat etməyi bacarmışdır. Yenə tərzindən geri qalmayan ssenarist filmin son 20-30 dəqiqəsi ilə bizi şok etməyi bacarmışdır. 1970-ci illərdə Şm.Şotlandiyada yad insanların xoş qarşılanmadığı bir qəsəbədə yaşayan Bess-in Tanrıya olan inancları və xəyal edə bilməyəcəyiniz sevgi hekayəsi danışılır. Psixoloji filmləri sevənlərin mütləq izləməli olduğunu düşünürəm.
49. The Double Life of Veronique (1991) - Krzysztof Kieslowski filmidir. Film Fransa və Polşada yaşayan Weronika ve Véronique nın həyatlarını ələ alır. Həyatları ayrı-ayrılıqla anladılsada hər iki xanımın həyatları eynidir. Zbigniew Preisner tərəfindən hazırlanmış olan musiqiləri, rejissorun melaxonik tərzi , filmin final səhnəsi ilə izlənməli olan filmlərdən biridir.
50. Three Colors: Blue - Siyahıya "Three Colors Trilogy"-nin White/Red hissələrini qoyub uzatmaq istəmirəm. Ona görə də izləyirsinizsə mütləq üçünü də bitirin. Krzysztof Kieslowski-nin şahəsəridir. Bir insanın kommunist ya da dirənişçi olmasından, dinsiz ya da dindar olmasından daha önəmli şeylər olduğunu anladım: Sevgi, ölüm, yalnızlıq, nifrət, qayğı kimi. Bunlar birlikdə yaşadığımız və həyatımıza istiqamət verən şeylərdir.
51. Kolya (1996) - Çex rejissor Jan Sverák-ın ən yaxşı işlərindən biri olan filmdə əsas rolu rejissorun atası oynayır. Film "Xarici dildə ən yaxşı film" nominasiyasında Oskar qazanmağı bacarmışdır. Frantisek Louka orkestrada işini itirdikdən sonra pul qazanmaq üçün cənazələrdə həm mahnı çalan həm də məzar daşlarını boyayan bekar bir insandır. Louka, dostunun təkidi ilə pul qazanmaq üçün rus qadınla evlənir. Lakin vətəndaşlıq üçün evlənən rus qadın Almaniyaya sevgilisinin yanına qaçar və Louka qalan sadəcə qadından qalan 5 yaşlı Kolya olar. Kolya ilə Loukanın isti və bir o qədər hüzünlü hekayəsini mütləq izləməlisiniz.
52. Open Your Eyes (1997) - Yəqin ki, bir çoxunuz "Vanilla Sky" filminə baxıb və təsirlənib. Lakin həmin filmin orijinal versiyası məhz bu filmdir. Baş rolunu bir çoxlarımızın sevgi simgəsi olan Penélope Cruz paylaşan bu film yaraşıqlı sifətinə güvənən lakin qəzada üzünü itirən və məhv olan Cesar-ın P.Cruz-a aşiq olmasından danışılır. Diqqətlə izləməli olduğunuz bu film sizə psixoloji yöndən təsir edə bilər.
53. Before the Rain (1994) - Makedoniyalı rejissor, ssenarist Milcho Manchevski-nin cult əsəri hesab edilən film 1995-ci ildə Oskara nominasiya olmağı bacarmışdır. Bildiyimiz kimi, "Xarici dildə ən yaxşı film" nominasiyasındakı filmlər hər zaman yaxşı olur. Film hekayəni bizə üç formaya ayrılaraq anladılır : "Üzlər, Sözlər, Şəkillər" Səssiz durmuş insanlar, vəhşilik edən insanlar, bir sözlə təbiətin ən qorxulu varlıqları ilə üzbəüz qalmışıq. Sülh istisnadır, bir qayda deyildir
54. Underground (1995) - Bosniyalı məşhur rejissor Emir Kusturica şahəsəri olan bu film fərqli işləri ilə hər zaman bizi cəlb etməyi bacarmışdır. Hollywood filmlərindən tamamilə fərqli filmlər çəkməyi bacaran rejissorun bu seçimi "ikinci dünya müharibəli" temalı filmlərdən sıxılan və fərqlilik axtarmaq istəyənlər üçün əla seçimdir.
55. Werckmeister harmóniák - Macar kinemotoqrafiyasının Tanrısı sayılan Bela Tarr-ın mənə görə ən yaxşı filmidir. Satantango kimi 7-8 saatlıq film deyil yəni yormur. Həm də anlaşılması ən asan filmi məncə budur. Mükəmməl soundtrack-lər yer alır.
56. Eternity and a Day (1998) - Yunan rejissor Theodoros Angelopoulos-un çəkmiş olduğu ən keyfiyyətli yunan filmlərinin başında gəlir. Uşaq rolundakı aktyor çox təsir edicidir. Ədəbiyyat və kino ilə maraqlanan hər bir insanın izləməsi mütləqdir.
57. Secrets & Lies (1996) - 7 Oskar nominasiyali ve bir xeyli underrated qalmış Mike Leigh çəkmiş olduğu mükəmməl filmlərdən biridir. Hamımız dər-qəmin içindəyik amma niyə bunları paylaşa bilmirik ?
58. The Return (2003) - Rus rejissor Andrey Zvyagintsev-in ən yaxşı filmidir. kino ata-oğul münasibətlərini göstərən ən yaxşılardandır. izlərkən ata-nı tanrı kimi düşünməyə cəhd edin.
59. Dog Day Afternoon (1975) - Kim nə deyirsə desin Al Pacino-nun ən yaxşı filmidir. Bu filmin adını deyəsən bir dəfə Stockholm sendromu mövzulu filmlərdə qeyd etmişdim. Etməmişəmsə indi deyim o mövzulu ən yaxşı filmlərin başında gəlir. Sidney Lumet kimi mükəmməl rejissorların kənarda qaldığı yerdə izləyicilər DiCaprio-nun Oskarında danışa-danışa aldırdı. Ümid edirəm Tanrı onu Oskarsız buraxmaz. Bir gün biri məni öldürsə ümid edirəm işsiz olduğu üçün deyil mənə nifrət etdiyi üçün edər.
60. Eastern Promises (2007) - Mənə görə David Cronenberg-in ən yaxşı filmidir. Yəni anlaşılması ən asanlardan biridir. Yoxsa onun mən Dead Ringers filmini də bəyənirəm. Lakin onu anlaşılması üçün həqiqətən də bir xeyli beyin yormaq lazımdır.
61. Mulholland Drive (2001) - David Lynch sənətinin zirvəsidir. Çox diqqətli izləsən belə anlaya bilmirsən. Əsl mindfck filmlərdən biridir. Hələ rejissor o zamanlar gördü heç kəs bir zibil qanmayıb filmin kasetlərini yenidən satışa buraxdı və diqqət ediləsi nöqtələri qeyd etdi. Bundan sonra anlaşılmağı bacaran Lynch isə bir xeyli məyus olmuşdu. Məncə bu filmdən öncə Lost Highway izlənməlidir.
62. November (2003) - Çox keyfiyyətli, mükəmməl bir filmdir. Bir gəncin teatra olan marağını və bu marağı öldürməyə çalışan cəmiyyətdən gedir söhbət. Mükəmməl sonluğu olan filmlər kateqoriyasındandır.
63. The Triplets of Belleville (2009) - Fransız rejissor Sylvain Chomet-in çəkmiş olduğu bir çox filmi demək olar ki, bəyənirəm. Bu filmi isə onun şahəsəridir. Ümumiyyətlə animasiya filmlərinin şah əsərlərindən biridir. Bi film bu qədərmi içdən olar ?
64. The Death of Mr. Lazarescu (2005) - Filmin adı spoiler kimi görünə bilər. Amma məsələ bu deyil. Lazarescu özünü pis hiss edib ambulans çağırır nə bilərdi ki, gələcək olan ambulans onun ölümü olacaq. Kino onun ölümün incələyir. izləyə biləcəyiniz reallıq cəhətdən ən yaxşı filmlərdəndi.
65. Knockin' on Heaven's Door (1997) - Bob Dylan-ın eyni adlı mahnısı ilə hər hansı bir əlaqəsi olar bilərmi? Amma heç bir əlaqəsi yoxdur. Bu filmi bitirdikdən sonra yəqin bir çox izləyici kimi qurduğum xəyalları və həyata keçirmədiklərim ağlıma düşdü. Bunları mənə xatırladan almanlara təşəkkür edirəm.
66. The Turin Horse (2011) - Nietzsche sevərlərin ən sevimli filmərinin başında gəlməlidir və yaxud mənə elə gəlir. Tanrı öldü və ondan geriyə sadəcə ölüsü qaldı. Hələ də uzaqlarda kölgəsini görmək olur. Altı gündə yaradılan dünya altı gündə məhv oldu. Kimi dəriq dialoqları tapa biləcəyiniz Bela Tarr-ın son filmi. Yalnızlığın, çarəsizliyin dibini görmək bu qədərə sıxıcı olmamalıdır. Hollivud çılğınlar çaşıb bu filmə baxarsız ha. Ümumiyyətlə Nietzsche sevənlər izləsin. Yoxsa anladılmağa çalışan fəlsəfə sizi yoracaq.
67. Children of Men (2006) - Əslində Alfonso Cuaronun mənim üçün ən yaxşı filmidir. Amma Oskar Gravity filmini daha yaxşı seçib. Distopiya, elmi-fantastika deyilən zaman ağlıma gələn bir neçə filmin başında gəlir. 50-60 ildən sonra indiki gənclərin övə-övə bitirmədiyi 2001 filmi kimi dəyərə sahib olacaq. Ən yaxşı distopiya filmərdən biridir.
68. Midnight Cowboy (1969) - indi desəm ki, tarixdə Oskar almış yeganə X-rated kinodur inanmayacaqsınız. X-rated kateqoriya bildiyiniz kimi əsasən yetişginlərin (adult) aid olduğu , porno tərzi filmlərdir. inanın mənə heç bir dəxlisi yoxdu. Sadəcə o dönəmlər film +17 aid görüldüyü üçün belə qalmışdı. Dustin Hoffman və Jon Voight aktyorluq nədir göstərir. Dostluq, sadiqlik, qardaşlıq nə desən var. Tarixin ən yaxşı iki obrazın yaradıldığı film mütləq izlənməlidir.
69. Au Revoir les Enfants (1987) - Deməli film müharibə dövründə kilsə tabeliyində olan bir məktəbdəki biri fransız digəri yəhudi əsilli alman qızının hekayəsi haqqındadır. Çox hüzünlü filmdi. Film mövzusu olaraq klişe ssenari kimi səslənsə də bu yöndə çəkilmiş ən yaxşısı budur.
70. The Great Beauty (2013) - Çox mükəmməl filmdi. Nihilizm anlayışını arxa planda çox gözəl göstəriblər. Ego dolu , pullu bir insanın gəldiyi son nöqtəni göstərir.
71. Durak (2014) - Daxilində Dostoyevskinin idiot romanını xatırladan dövlət və cəmiyyət anlayışlarının ciddi şəkildə tənqid olunduğu ən sevdiyim rus filmlərindən biridir. Burjua inqilabını ciddi şəkildə çox gözəl tənqid edən Luis Buniel bu filmi izləsəydi yəqin ki, bəyənərdi.
72. Amarcord (1973) - italyanların ən yaxşı üç rejissorlarından biri olan Federico Fellini-nin çox bilinməyən filmlərindən biridir. Ciccio ingrassia məni məhv etmişdi bu filmdə. ikinci dünya müharibəni birdə Fellinin gözündə izləyin. Film qara yumor janrındadır. Amma bilinən hollivud filmindən çox çox uzaq.
73. Close-Up (1990) - Abbas Kiarostami-nin ən yaxşı filmidir mənə görə . Çox dərin və içdən filmdir. Hossain Sabzian real həyatına əsaslan film rejissor üçün çox mühüm yerə sahibdir. Nə də olsa başlanğıc filmidir.
74. The Ascent (1977) - Həqiqətən də müharibə filmləri içində ən az bilinən şahəsərlərdən biridir. Müharibə filmini daha başqa nöqtədən göstərərək insani dəyərlər tənqid edilib. Heç vaxt bir insana xəyanət etmərəm, insanın öz postundan daha dəyərli şeyləri var..
75. 4 Months, 3 Weeks and 2 Days (2007) - Bu film haqqında danış-danış bitməz. Öz dövrünün Ruminyasını göstərən film Gabita adlı şəxsin cəmiyyət reallıqları ilə üzləşməsini göstərir. Hamilə qalan Gabita üçün həyat artıq çıxılmaz vəziyyətdədir. Çünki uşağını aldıra bilməz bu Ruminya qaydalarına ziddir.
76. About Elly (2009) - Asgar Farhadinin ən yaxşı amma ən az bilinən filmidir. Ailə dəyərləri uğruna gözəl filmdi.
77. A Woman Under the Influence (1974) - Nə qəribədir ki, bu filmi bitirdikdən sonra haqqında bir neçə yazı oxumaq qərarına gəldim və ekşi-də elə bu barədə oxuyarkən bu filmin adını ilhamlanıb indi yaratdığım siyahının başlanğıcında gördüm. Hər şey bir kənara Gena Rowlands-ın akyorluğu bir kənara. Bir şahəsərdi. Bu aktyorluğu azərbaycanlı aktrisaların hamısına göstərmək lazımdır. Hə birdə çalışın bu filmi evlənməmişdən əvvəl izləyin. Evləndikdən sonra izlərkən peşman ola bilərsiniz və yaxud hadisələr sizə daha tanış gələ bilər.
78. L'Avventura (1960) - "trilogy on modernity and its discontents" adlı üçləmənin ilk filmi, hərfi mənada macəra mənasına gələn amma içində heç bir hərəkətlilik olmayan modernism'in ciddi şəkildə tənqid olunduğu (bax: michelangelo antonioni)
isveçli rejissor ingmar bergman-ın sayca altıncı filmi idi baxdığım. yenə öz üslubunda insanı sorğuladan filmi bu dəfə orta əsrlərdəki pagan və bir atanın dininə necə bağlı olduğunu dilə gətirir. onsuz vikings serialına baxanlar keçmişdə insanların necə də dinə bağlı olduğunu anlaya bilərlər. nə qədər avropada xristianlıq yayılsa da orta əsrlərdə skandinaviya və rusiyanın şimal hissələrində paganizm qalmaqda idi. film həmin illərdə oskarda ölkəsinə mükafatla dönməyi bacarmışdı.
dininə bağlı bir atanın qızını kilsəyə yola salar. cəmiyyət dəyərlərindən, əxlaqlarından kənar yerləşdirən və insanın öz varlığına inanma istəyinin məhv olacağı səhnələr başlayar.
--spoiler--
qıza təcavüz edildikdən sonra təcavüzkarlar bilmədən qızın paltarını satmaq məqsədilə qızın evinə gələr. anası qızının paltarlarını ələ alar.
--spoiler--
trier-in dogville filmi nə qədər sadə görünsə də insan psixologiyasına işləməsi və buraxdığı yaralar kimi bu filmdə insan psixologiyasına işləyir. kaş atanın alacağı qisas bu qədər sadə olmasaydı.
Bir dəfə yazımı müəllif hüququ zad qozlamadan paylaşmış səhifə. Səhifəni isə like etmədiyim üçün söhbətdən xəbərim yox idi. Lakin sonra #249860 burda 
görüb girib yazılan commentləri oxuyurdum. Haqqımda ordakı izləyicilərin yazdıqlarına bir xeyli gülmüşdüm. Yenə qarşıma çıxdı bu dəfə istədim yazım.
"Xeyal Memmedli - skm içini bu nədi yazıbsan elə bil sabahın dərsini oxuyuram.
Shela Babayeva - Ve bilin ki, rayondakılar zülümlə əkib becərməsə siz şəhərdəkilər nə yeyərdi ? Ayıb olar demirəm )))
Badir Qadirof - sadəcə ətim töküldü bu səhifədən belə ucuz yazı gözləmirdim."
Azərbaycanda bu tip səhifələr çoxdur və hər birinin izləyici sayıda bir xeylidir. belə cəmiyyətdən
şəhriyar de gerani kimi şairlərin də nail zeynalov kimi yumorçuların da çıxması normaldır.
Bu yazıdan sonra bir neçə sözlük yazarı da şəxsi yazıb səhifənin admini olub-olmadığımı soruşdu. Siz qərar verin sizcə səhifənin admini ola bilərəm ?
fantastika elminin banisi, uşaqlığımızın kumiri olmuş lotr kitablarının yazarıdır. oxuyuculara görə ən yaxşı kitabı elə lotr sayılsa da özü üçün ən yaxşı kitabı silmarillion-dur. ümumiyyətlə tolkien oxumaq istəyənlərin ilk başlayacağı kitab bu olmalıdır əgər xronologiyanı izləmək istəyirlərsə. hamımız müharibəyə gedirik amma tanrı dünyanı daha sonra bizləri yaratmadı ? başlara qayıtmaq istəyirsinizsə mütləq və mütləq burdan başlayın. bu necə bir xəyal dünyasıdır..? ahh martin ahh adamın kitablarından ilhamlanıb dünya dolu pulları qoymusan cibinə.
ölümündən sonra yayımlanmış kitabları ilə istər isveçdə istərsə də digər ölkələrdə satış rekordu qırmağı bacarmışdır. öldükdən sonra nəşr edilən 4 kitabının ümumi gəliri 3 milyon euro oldu və bu pulun hamısı isveç məhkəməsi tərəfindən (baxma: eva gabrielsson)-a verildi. bir qəpik belə larsson ailəsinə çatmadı və məsələnin qəribə tərəfi ailənin qərarı haqlı görməsi idi. eva gabrielsson isveçli kitab yazarı və memardır. stieg larsson ilə münasibətləri olmasına baxmayaraq hər iki tərəfdə evli idi.
ilk öncə public spot kimi bir şeylər yazım. animasiya filmlər uşaq filmidir düşüncəsilə yaşayan insanlar hələ də həyata başlanğıc edə bilməyiblər. şərait yaradın ki, həyata başlasınlar və düşüncələrini genişləndirsinlər. anime deyəndə ən yaxşıları çox zaman şərqi asiya filmləri olduğu üçün və bu mövzuda həqiqətən də kasad olduğum üçün çalışacam 2000-dən bu yana izlədiyim ən yaxşılarını qeyd edim. hayao miyazaki-yə dərin hörmətlərim olsa da heç kəs bir tim burton deyil mənim üçün.
(bax: how to train your dragon)
cizız amcanın yazdığı dostoyevski rəisin dediyi kimi hamımız gogol'un paltosundan çıxmışıq..
amma nədir dostoyevskinin gogol haqqında belə deməsinin səbəbi ? hər kəs elə bu deyir ardını demir. onda gəlin bir neçəsini də mən deyim. gogol palto hekayəsi ilə rusiya ədəbiyyatında realism axışının başlanğıcı oldu. əvvəllər olmasına baxmayaraq nazik xəttləri qalınlaşdırdı və mizahı ilə təbəqələşmənin, rütbəli insanların özündən aşağı insanları insan saymamalarını bizə göstərdi. hekayəni oxuyanlar deyəcək yaxşı mizah harasında idi bunun ? decembrist revolt ayaqlaşmasının uğursuzluğundan sonra hakimiyyətin xalqa qarşı etdikləri zorakılıqlar və senzuranı yazar isim vermədən bizə izah edir. spoiler daxil olacaq.
'dövlət dairələrinin birində (amma hansının olduğunu demədən keçsək...') deyə başlayır söhbətə.
qəhrəmanımız akaki akakiyeviç-dir. adamında belə adı olar ? yazıq hələ şanssız olduğunu aldığı ad ilə uyuşdurmuşdur və kilsədə onlarca bilinməyən adın çıxmasına görə anası üzülərək ona babasının adını qoymuşdur. iş yerində hər dəfə gülmə obyekti olan akaki öz aləmində, sakit , işinə bağlı biridir. ev-iş-ev rutininə uyan bir tipdir. bir gün gülmə obyektlərindən olan paltosunu təzələmək qərarına gəlir və sanki toz basmış hissləri yenidən bərpa olur. dərzi petroviç-in yanına getsə də petroviç köhnə paltosunu təzələmənin bir mənasının olmadığını ona yeni bir palto almağı tövsiyə edir. bu hissələrdə hekayənin mənalı yerlərindəndir. beləki dərzilik də bir sənətdir. əgər petroviç dərzi fahişəsi olsaydı, yalandan akaki akakiyeviç-in pulunu alar və paltosunu təmir edərdi. lakin paltosu çox köhnə olduğundan təmir nəticə verməzdi və akaki pulunun son qəpiyinə qədər paltosunu təmir etdirməyə çalışardı. nəhayət kasıb məmurun ağlına ideya gəlir və insanların zəifliklərindən istifadə etmə düşüncəsi ilə petroviçdən ona yeni palto tikməsi sözünü alır. petroviç çok içkili olduğundan paltonu su qiymətinə tikməli olur və nəhayət sənət əsərini bizim akaki akakiyeviçə təqdim edir. altı ayın nəticəsində sevinclə, yeni doğmuş uşaq kimi bir gün utanmadan işə gedən akaki-ni dostları eyni sevinclə qarşılayır və təriflər yağdırır. axşam üçün çay süfrəsinə dəvət edirlər. amma bizim akaki asosyal biridir və getməmək üçün bəhalər uydursa da insanların görgü qanunları ucbatından getməli olur. o axşam sevinclə mcəlisə gedən akaki evə qayıdarkən oğrular tərəfindən hücuma məruz qalır və paltosunu itirir. tamamilə çökən , sevincini itirən akaki akakiyeviç polisə gedir və yazarımız gogol çox gözəl nöqtəyə toxunur. polis onunla onun dərdi haqqında deyil nədən gecə vaxtı çöldə olduğunu soruşanda akaki akakiyeç artıq polisin ona kömək ola bilməcəyini düşünür və ordan ayrılır. işdə ona kömək etmək istəyən bir qrup insan pul toplasa da bu kifayət etmir və bir nəfər 'mühüm insan' (adı çəkilmir) adlı dostuna zəng edərək akaki akakiyeçi qəbul etməsini xahiş edir. hekayənin növbəti qəhrəmanı burda daxil olur və ən can alıcı yerlər elə burda başlayır. mühüm insan əvvəllər aşağı vəzifədə olsa da sonradan vəzifəsi qalxmış və insanlara 'sən bilirsən mən kiməm ?' kimi alçaldıcı ifadələr istifadə edən biridir. yaxşı biridir amma ürəyi ilə işi bir tutmur. akaki akakiyeçi minnətlə və əzərək qəbul edən mühüm adam onu acılayaraq üstünə hücum çəkir ki, sən niyə məni aşağı görüb paltonu mənim tapmağımı xahiş edirsən ? əsəbləşərək ordan ayrılan akaki akakiyeç iki gün sonra ölür. işdə onun ölümündən xəbərsiz olurlar və işə gəlmədiyi üçün adam yollayaraq onu tənqid etməyə çalışsalar da bu nəticəsiz olur və öyrənirlər ki, o , artıq yoxdur. yerinə gələn insan isə bacarıqsız olduğundan yeri doldurulmur. bundan sonra hekayəyə fantastik ünsürlər daxil olur və şəhərdə xoxan söhbətləri yayılır. bu xoxan insanların varlı kasıb olmasına aldırış etmədən onların paltolarını oğurlayır. akaki akakiyeçə etdiklərinə görə peşmançılıq çəkən mühüm insan onun iş yerinə adam göndərir lakin öyrənir ki, o , artıq yoxdur və peşmançılıq çəkir. axşamı məclisdə əylənərək bunları unutmağa çalışan mühüm adam məclisdən çıxarkən xoxan ilə qarşılaşır və xoxan onunda paltosunu alaraq onu söyür. onu əzir..bundan sonra isə xoxan birdə şəhərdə görülmür...
bizim dildə (baxma: bir dəlinin qeydlərindən hissələr) və (baxma: bir dəlinin xatirə dəftəri) kimi çevrildiyi üçün məcbur ingilis dilində yazdım. gogol-un 40-60 səhifəlik qısa hekayəsi bir çox tamaşanın süjet xətti olmuşdur. hətta türkiyədə ən çox səhnələnən teatr oyunudur. həmçinin kitabın içində overcoat və noise hekayələrini də tapmaq olur. hansı ki, palto (overcoat) hekayəsini daha çox bəyəndim. spoiler daxil olacaq.
baş qəhrəman aksentiy ivanoviç kasıb bir məmurdur və çalışdığı yerdə rəisin qızı sofiyə aşiq olur. sofinin onun haqqında düşündüklərini onların itləri olan meci və fidel'dən öyrənməyə çalışır hansı ki, hekayənin 'dəli' hissəsi bunu göstərir. lakin qızın atası bunu öyrənir və onu bir xeyli tənqid edir. rəisin fikri qızını yüksək rütbəli birinə verməkdir. ivanoviç onsuz dəli idi bunları eşidib tamamilə başını itirir və özünü ispaniya kralı kimi hiss edir. olduqda mizahın yüksək pilləsinə qalxan yazar yer-yer güldürür və düşündürməyi başlayır. yəni ucuz mizahla məşğul olmur. daha sonra isə dəlixanaya aparılan ivanoviç (üzr istəyirəm bəlkə də ispan kralı deməli idim) ona edilən işgəncələrdən danışır hansı ki, dönəmin rusiyasında dəlilərə bir xeyli işgəncələr olurdu.
"qəzetlərdə, başı olmayan bir adamın hekayəsi yazılmaqdaydı. hadisə çexiyada baş vermişdi. bir adam pul qazanmaq üçün bir çex kəndindən çıxıb şəhərə getmişdi. iyirmi beş il sonra varlı olmuş, həyat yoldaşı və qızı ilə kəndə geri dönmüşdü. dünyaya gəldiyi kənddə anası və bacısı kimi oda otel işlətməyə başlamışdı. adam anası və bacısına sürpriz eləmək üçün həyat yoldaşı və qızını başqa bir otelə qoyub tək halda onların yanına gəlsə də, anası və bacısı onu tanımamışlardı. adam zarafatlaşmaq məqsədilə oteldə bir otağı kiralamış sonra da cibindəki pulu göstərmişdi. gecə vaxtı anası ilə bacısı çəkic ilə onun başına vura-vura adamı öldürüb pulunu almış, ölüsünü də çaya atmışdılar. sabah kişinin həyat yoldaşı gəlmiş onlara gələn qonağın kim olduğunu anlatmışdı. bunun üzərinə ana özünü asmış, baıcısı isə bir quyuya atlayaraq intihar eləmişdi." bu hekayəni bəlkə də min dəfə oxudum. bir tərəfdən inanılmaz bir şey idi. digər tərəfdən isə təbii idi. öldürülən kişinin bunu haqq elədiyini düşündüm, insan heç vaxt but tip zarafatlar etməməlidir.
jack london'ın öz dostu olaraq adlandırmış və yaratmış olduğu roman obrazıdır. əslində hamımızın dostudur martin eden. yanımızda olsa oturub dərdimizi danışsaq . maraqsız olsa belə oturub dinləyər çünki özünün də dediyi kimi istəmsizcə insanları dinləmək qabiliyyəti vardır eden'in. burjua təbəqəsinin iyrəncliklərini , istədiklərini əldə etmək üçün verdiyi əziyyətləri gözlər önünə qoyarkən yazar yəqin ki, hər birimiz martin eden'dən artıq ümidlərimizi kəsmişdik. içki içmədən də sərxoş olmaq olar deyirdi eden ruth'u ilk dəfə gördüyündə. dostluq və sevgi arasında çizgi çox incədir. sevgi korluqdur, dostluq isə təhlil. dost olarkən hər şeyi təhlil edə bilərsən amma sevgi sənə bu imkanı yaratmaz deyirdi kürk mantolu madonna'sı ilə sabahattin ali. əslində düz deyirdi. hər daim bunu sezmək olurdu. lizzy'nin dost kimi martin üçün qoyduğu doğru diaqnoz, martinin olney'in bir insanın maska taxmasını yargılamasında doğru olmasına baxmayaraq ruth'un tərəfini saxlayacaq qədər sevgi koru olması da bunun açıq aşkar nümunəsi idi. uzun müddət aclıq çəkən və heç bir zaman dəyişməyən , özündən bir şey itirməyən martin'in şöhrəti tapdıqdan sonra aldığı onlarca yemək təklifi, ruth'un martinə qarşı hiss elədiyi sevgi aramızdakı insani təbəqələşmənin cındırlığını açıq-aşkar üzümüzə vurur. həm də yazarlığının o dönəm nə qədər çətin olduğunu görmək üçün ən ideal romanlardan biridir.
1912'ci ildə sevgilisi (baxma: felice bauer)'ə məktub göndərərək (bax: amerika)
romanı üzərində çalışdığını amma istədiyi nəticəyə gəlmədiyini düşünərək yorulub istirahət edəcəyini bildirir. bu zaman ortaya özünün ən uzun və ən çox oxunan hekayəsi (bax: metamorphosis) və ya transformation'u çıxarır.
(baxma: college of california) üçün özəl ərazi axtaran və şəhərlərində yeni bir universitet qurmaq istəyən oakland'lı varlı və öndə gələn kişilər oakland'ın bir neçə kilometr şimalında ərazi seçib və yerləşim qurmağa başlayırlar. universiteti qurmaq üçün lazımı olan pulu əldə etmək üçün əraziləridə tikinti işləri apardıqdan sonra bu binaları digər insanlara satmağa başlayırlar. lakin maddi gücləri çatmadıqları üçün dövlət bu işə əl atır və 1868-ci ildə universitet fəaliyyətə başlayır. universitet ingilis din adamı berkeleyin adına belə adlandırılmışdır. universitetin ətrafında ziyalı və dünya görüşlü insanlardan ibarət qəsəbə yaradılmışdır. bu qəsəbə berkeley adını 1878'ci ildə qazanmışdır.
berkeley 20-ci əsrdə irq bərabərliyinin, qadın azalığının, söz azadlığının, vyetnam müharibəsinə qarşı mitinqlərin keçirilməsində öncülük etmişdir. daha sonra hippilərin mərkəzinə çevrilmiş bu bölgə amerika tarixinin ən böyük tələbə dirənişməsində iştirak etdi. 1968-ci ildə universitet yaxınlığında parkın sökülüb yerinə bina evlərinin tikilməsi üçün bu parkda qazıntı işləri aparılmağa başlandı. bir kişinin ölümü və bir çox insanın yaralanmasına səbəb olan bu hadisələrə ronald reagan başçılığı ilə amerika ordusu göndərildi. (baxma: pepper gas) amerika sərhədləri içində ilk dəfə bu bölgədə istifadə edildi. lakin bunun heç bir faydası olmadı və qazanan tələbələr ilə qəsəbə sakinləri oldu. bu mənə gezi parkı olaylarını xatırlatdı.
gündəmdə "anar nağılbazın porno videosu" , "ayə, hara gedirsən , ayə" , "natavan həbibinin evliliyi 6 ay çəkdi" kimi xəbərləri görən cənab prezidentin gündəm yaratmaq üçün təhsil nazirliyini vergilər naziri etdiyi xəzər dənizinin qərb sahilində yerləşən kiçik bir ölkədir. dövlət sərhədləri cənubdan iranla 765 km, türkiyə ilə 15 km, şimaldan rusiya ilə 391 km, şimal-qərbdən gürcüstan ilə 471 km, qərbdən ermənistan ilə 1007 km həmsərhəddir. dövlət borcları manatla olduğu üçün manatın dəyəri dollar və eurodan 2 qat ucuzdur. heç bir siyasi məhbusu olmayan dövlət həmçinin ən nümunəvi ölkələr arasında ilk sıralarda yerləşir. qısa yubkalı qız görən kimi beyin ilə penisin (azərbaycan dilində yazsaydım itici olardı , elə deyilmi , lələlər ?) yeri dəyişən qaqaşların varlığına baxmayaraq mədəniyyət beşiyidir. dünyada qibtə olunan iki dövlətdən biridir (digəri isə türkiyədir)
məşhur bicycle thieves filminin italyan rejissoru vittorio de sica tərəfindən alberto moravia'nın eyni adlı romanından ilhamlanaraq çəkilmiş və bizim dildə 'iki qadın' mənasına gələn ikinci dünya müharibəsində dul qadın ilə onun qızı arasında keçən münasibətlərdən danışılır. baş rolunda sophia loren'in mükəmməl aktyorluğu və gözəlliyi insanın fikirlərini alt-üst edir. müharibəni qazananların bəlli olmasına baxmayaraq çox gec bitir və hər dəfə çarəsizliklər, səfalət və müharibənin pis olduğunu göstərməyə çalışan və insanları əhilləşdirən sistemlər.
--spoiler--
sophie loren və 13 yaşlı qızının bir kilsədə təcavüzə uğraması çox realistik və üzərində min cür fikir yürüdə biləcəyim bir hissə idi.
--spoiler--
bir uşağın əlindən uşaqlıq illərinin alınması və bununla gələn çarəsizliklər və qadınların roma səyahəti ilə ən yaxşı filmlərdən olmasa da izlənəsi filmlərdəndir.
Son bəyənilənlər
