5.hüseyn cavidin və hesab edirəm ki, azərbaycan ədəbiyyatının şah əsəri/əsərlərindən biri. hələ orta məktəbdə oxuyandan fikirləşirəm ki, hüseyn cavid ola bilsin ki, bu əsəri johann wolfgang von goethenin faust əsərindən təsirlənərək yazıb. təqribən oxşarlıqlar çoxdu. həm cavid xəstələnəndə almaniyada müalicə alıb. cavid - intellektual ədəbiyyat adamı. yazıçı. böyük alman şairinin heç olmasa adını eşitməmiş olmazdı. almaniyaya da gedibsə, çox güman ki, faustu oxumuş olar.
hər nə qədər təsirlənsə də, təsirlənməsə də, iblisi faustdan üstün görürəm.
7.iblis! o böyük qüdrət, o atəşli müəmma,
bir gün səni də kəndinə eylər kölə... amma,
heyhat, olamaz dərdinə bir kimsədən imdad,
imdadə qoşar, qoşsa fəqət ah ilə fəryad.
hüseyn cavidin 1918-ci ildə qələmə aldığı 4 pərdəli faciə. oxumaqdan ayrı bir zövq alıram, nəzmlə yazılmış bir əsər ancaq bu qədər gözəl yazıla bilərdi.
4. ilk inqilabçi üsyankar..haqqını tələb edib ədalətin bərpası üçün tanrıya qarşı belə çıxıb.hamımıza onun cəsarəti nümunədir.
bütün inqılabçılardan xoşum gəlib, bu səbəbdən iblisə simpatiyam artıb.
3. iblis isani sinamaq qərarina gəlir.o isani çox yüksək bir dağin zirvəsinə gətirir və ona dünyanin bütün ölkələrini və onlarin bütün şan-şöhrətini göstərib, deyir:"əgər yixilib mənə səcdə etsən,bütün bu şeyləri sənə verərəm."isa isə cavabinda deyir:"rədd ol, şeytan!"çüki yazilmişdir:"allahin olan rəbbə səcdə qil və yalniz ona qulluq et."məğlub olmuş iblis isadan əl çəkdi və mələklər yaxinlaşib allahin oğluna xidmət etdilər
)