1. bu sifarişi verən: boyumaqamışölçdülər məntiq, verilmiş məsələnin riyazi, fiziki, fəlsəfi və ya sadəcə fikri olaraq həll edilməsinə çalışan elm sahəsi. bilinən bir sıra standart həll üsulları var:
analiz- verilmiş məsələnin təhlili. iş prinsipi nə verilib? və nə axtarılır? suallarını cavablandırmaqdır. işləmə üsulu verilmiş məsələni fikrən daha xırda məsələlərə bölüb, elementar məsələlərə gətirməkdir.
sintez- verilmiş məsələnin analiz üsulundakı kimi xırdalanmış hissələrini birləşdirib nəticəyə çatmaqdır. iş prinsipi verilənlərin və axtarılanların fikri birləşməsindən istifadə edərək bir nəticəyə gəlməkdir.
induksiya- verilmiş məsələnin həlli qəbul olunmuş daha xüsusi məsələyə görə həll etməyə çalışmaqdır. iş prinsipi, sadədən mürəkkəbə təkamülə əsaslanır.
deduksiya- induksiyanın fikri əksidir. yəni, verilmiş məsələnin həllinin həmin məsələdən daha ümumi bir məsələnin həllindən alınması şəklində başa düşülməlidir. iş prinsipi, ümumidən xüsusiyə yönəlməyə əsaslanır.
yuxarıda qeyd etdiklərim, ən elementar üsullardır. bunlardan başqa modelləmə, inkar, düz məntiq, vəsairə kimi üsullar da vardır. maraqlananlar həzrəti google-a müraciət edə bilərlər.
4. mentiq çerçivesiz deyil. mentiq ele bir şeydir ki axır evvel dolanıb özüne qayıdacaq. ona göre de dünyaya yalnız mentiqi baxanlar heqiqet axtarışında artıq uduzublar, çünki onlar özlerine serhed qoyublar. mentiqle kainatın serhedi var , çünki gördüyümüz her şeyin serhedi var. eger kainatın serhedi varsa demek serhedin o terefi de var. eger serhedin o terefi varsa demek mentiqle kainatın serhedi yoxdur. mentiqle mentiqsizlikdir bu?
aylardır error verdirən sual.
5. özü özünü inkar edən bir anlayışdır. insan beyninin qəbul etdiyi məntiq qanunları bəzi şeyləri açıqlamağa imkan vermir. məsələn, zamanın və məkanın sonsuzluğu kimi. demək ki, məntiq qanunları yaradılmış birşeydir və onu yaradan istəsə tamam başqa strukturda da yarada bilər.
10. tez-tez reasoning test ilə qarışdırılan min illik təlim. tələbələri günahlandırmıram, məntiq deyəndə ağıla bu formada test tapşırıqlarının gəlməsi tələbələrin günahı deyil. günah bu dərsə, test tapşırıqlarına və s. məntiq adını verən təhsilimizin baş* bilənlərindədir
okey, məchulu tapanda, iki əlaqəsiz kimi görünən pattern arasına əlaqəni tapanda* mütləqdir ki, məntiq işlədirik. amma bu zalımın dərsinə heç olmasa logical reasoning filan deyin də, məntiq nədir? kurt gödel, alfred tarski qəbrində tərs döndü rəhmətliklər
gödel məntiqçidir deyəndə bir nəsil elə sanacaq ki rəhmətdiyin tədqiqat mövzusu düsturdakı bilinməyən ifadənin nə olduğunu tapmaq filan olub. məntiq dediyimiz şey aşağı-yuxarı budur linkini atdığım məqalədən şəxsən heç nə bilmirəm, sadəcə deməyim odur ki bir məntiqçi bu tip şeylərlə məşğul olur