mamanın sabirabaddan nu yorka göndərdiyi həyətimizdə bitən alçalar< 3
fun fact, mama deyir o var umbay-gilin həyətindən gətirib əkdiyin alça ağacıdır.
onsuz dislike düyməsinin adını çoxdandır dəyişməyi düşünürəm umbay abimizin xətrinə, ayıbdı. prostu o vaxtı "adım it dəftərində belə yoxdu" demişdi, tutmuşdu o söz nəsə məni,
dedim, qoy there be a light
Bəzən bir kişi bir qadını sevir. Amma o sevgi nə gül alar, nə də bir filmin sonunda əl-ələ gəzər. O sevgi yalnız kağızda doğular, böyüyər, vərəqlərdə nəfəs alar. Həmin sevgi Franz Kafkanın Milenaya yazdığı məktublarda yaşayır.
Kafka bu məktublarda bir qadını deyil, onunla birlikdə öz daxili böhranını, cəmiyyətlə münasibətini, qorxularını, sevgidəki acizliyini və yazıçılıqla ölüm arasında ilişib qalmış ruhunu Milenanın adına ünvanlayır.
Əsərin adı “Milenaya Məktublar” ola bilər, amma əslində bu, insanın özünü bir başqasının varlığında axtarma səfəridir. Franz məktublarında Milenaya yaxın olmaq istədikcə, ona olan qorxusu və məsafəni saxlamaq ehtiyacı bir-birinə qarışır. Əslində o, sevdiyi qadına deyil, özünün sevilə bilən bir versiyasına məktub yazır.
bəzi sitatlar (oxuyarkən adamı yavaşca dağıdır):
“Sənə yazdıqlarım bəlkə də səninlə danışmağa cürət etmədiklərimdir.”
“Səni sevməyə qorxuram, çünki sənə yaxınlaşmaq özümə uzaqlaşmaqdır.”
“Məktublarımı yandır. Çünki sevgi belə yazıla bilməz.”
şəxsi fikir:
Bu məktublar “romantik yazışma” deyil. Daha çox insanın öz içində danışa bilmədiyi tərəfi ilə dialoqudur. Kafka burada yalnız Milenaya deyil, onun vasitəsilə Tanrıya, xəstəliyinə, yazıya və ölümsüzlüyə də müraciət edir. Məktubların hər sətrində bir tərəfi sevir, bir tərəfi qorxur, bir tərəfi isə tərk edir.
ədəbi və romantik qat:
Əsəri oxuyarkən Kafka ilə aramızda qəribə bir yaxınlıq yaranır. Sən demə, sevgi elə buymuş: birini içində böyütmək, amma ona yaxınlaşdıqca öz kölgəndə itib getmək. Kafka bunu bəlkə də özündən sonra gələn milyonlarla ruhun adına yazıb – məktub şəklində.
Əgər kimsə “sevgi nədir?” deyə soruşsa, bir “aşiq” romanından deyil, bu məktublardan bir neçəsini oxutdurmaq bəs edər. Və deyərsən ki:
“Sevgi, sənin getmək istədiyin halda, onun qaldığın yerdə səni gözləməsidir.”
Əsəri oxumaq təkcə ədəbiyyata deyil, öz daxili boşluğuna məktub yazmaqdır.
Çox sevdiyim kafka əsərlərindən biridir, hətta o qədər ki,heç vaxt tam oxuyub bitirmək belə istəməmişəm, zaman-zaman açıb bir neçə məktubunu oxumaq daha çox həzz vericidir mənə görə. Ümumiyətlə mənə görə bu həyatda "Kafka incəliyi"deyə bir anlayış var. Romantikanı çox bəyənmədiyim halda Kafkanın cümlələrindən səmimiyyət, incəlik axır o qədər ləzzət edirdi ki,onun Milenaya məktublarını oxuduqca, hətta həmişə bu məktublara Milenanın nə cavab verdiyi maraqlı gəlmişdir( bəzi mənbələre görə milena onların çap edilməsini istəmədiyi üçün yandırıb yazılır).Əslində Franz Kafka heç vaxt yazdığı əsərlərini çap etdirmək istəməyib,sadəcə sevdiyi üçün yazırmış, hətta vəfatında belə dostuna əsərlərini yandırmağı vəsiyyət etsə də, dostu və milena onun bütün əsərlərini o öldükdən sonra çap etdirib, milena kafkanın ona yazdığı məktubları da kitab kimi çap etdirib(bu qədər gözəl yazılar sadəcə bir məktub kimi qalsa idi, haqsızlıq olardı). Dediyim kimi Franz Kafka mənə görə bir dəyərdir hər bir əsəri.
Onun sevgisini izzah etmək şəkili, qələminin incəliyi, zərifliyi dünya ədəbiyyatı üçün bir dəyərdir.
Indi isə "Milenaya məktublar"əsərindən sevdiyim onlarla səhifədən birini paylaşmaq istəyirəm.