38. Bu yaxınlarda uzun zamandır cavabını gözlədiyim imtahandan keçmədiyimi öyrəndim və bununla bağlı maraqlı reaksiyalar aldım:
“Nə oldu bəs, oxumurdun? Bütün gün boş-bekar neynirdin?”
“Oxumurdun daaa.”
“işindən də çıxmışdın ki, bu imtahana hazırlaşasan. Heç vaxt belə bekar olmayacaqsan bir də. Gərək oxuyardın.”
Mənsə onlara dönə-dönə başa salmışdım. Başa salmışdım ki, mən oxumurdum, bəli. işdən də oxumaq adı ilə ayrılmışdım, bəli. Amma bunun səbəbləri var.
Qərb mediasında bəlkə də hər gün eşitdiyim söz:
“Mental health” və ya mental vəziyyət, mental sağlamlıq. Mən yaxşı deyildim. Sağlam idim? Fiziki olaraq bəli. Oxumağa şəraitim, stolumun üstündə hazır yeməklər var idi? Əlbəttə. Amma mən mental olaraq əziyyət çəkirdim. Hər gün mənim üçün bir əziyyət idi, hər şey mənasını itirmişdi, həyatımda ilk dəfə canımın canan olmadığı qənaətində idim və bu əzabın, iztirabın bitməsi üçün “dua” edirdim. Yenə deyirəm, heç bir səbəb olmadan. Bir nöqtəyə baxıb ağlayırdım. Həyatın mənasını, yaşama eşqimi, hər şeyi, amma hər şeyi itirmişdim.
Və nəhayət mən psixoloqa göründüm.
O müxtəlif səbəblər axtarıb tapmağa başladı, bu başqa mövzu.
Sadəcə ilin günün bu vaxtında insanlarımızın mental vəziyyətdən xəbərsiz olması məni üzür. Mənə deyirlər, “oxumadığına peşmansan?”
Xeyr, əzizim. Sağ qaldığıma, sağ qalmağı seçdiyimə, mental mübarizədən qalib ayrıldığıma görə sonsuz xoşbəxtəm! Varsın mən bir imtahandan kəsilmiş olum.
Canım sağ olsun. Sözün həqiqi mənasında.
Qərbdə olduğu qədər bizdə də mental sağlamlıqla bağlı məlumatlandırma getsə, çox daha rahat olardı işimiz. Bu mübarizədən müvəqqəti də olsa qalib ayrılmış hər birimizin alnından öpürəm. Bilirəm, yenə də qayıda bilər, şoğərib, amma bu dəfə də mən mübarizəyə hazır olacam!
O imtahanı da keçəcəm. O ki bizim mental mübarizəmizdən dəfələrlə asandır.
17. təbiətin bizə bir hədiyyəsidir bəlkə də. deyirlər yaxşı lider, müdir, müəllim və s. fəlakətlərin təsirinin uzanmasını istəyir. çünki, həmin qurumda kök salmış, zərərli qəlibləri, alışqanlıqları dəyişmək üçün fəlakətdən daha sərfəli bir zaman yoxdur. fəlakət dediyim yuxarıda sadaladıqlarıma uyğun olaraq kasıblıq, şirkətin nüfuzu, şagirdlərin hamısının dərsdən kəsilməsi ola bilər. bu zaman artıq qurumun bütün vahidləri dəyişikliyə açıq olur. adi vaxtı həftədə bir səhifə ev tapşırığı verən müəllimə, birdən-birə 10 səhifə verə bilməz. ancaq əgər sinifdə hamı kəsilibsə, artıq bunu edə bilər. müdir işçilərdən birdən-birə iş etikalarını dəyişməyi tələb edə bilməz. ancaq şirkətin az qala süqut etməsi, hamıya yeni islahatları qəbul etdirə bilər. eləcə də ölkə başçısı *
atıram
korrupsiyanı bir-başa aradan götürə bilməz. məmurları dəyişdirsə belə, yeniləri eyni zibili görəcək. ancaq məsələn qarabağın faktiki və qanuni olaraq əldən getməsi, sərt islahatlara kök salmağa imkan verə bilər.
adi şəxslərin həyatında da belədir. heç yadımdan çıxmır. atam 20 ilin siqaret çəkəni idi. körpə bacımın göz xərçəngindən ölməsindən sonra, bir də dodağına siqaret qoymadı. çox oğlanın həyatında atanın ölümü, çox sevdiyi birinin onu atması və s. dönüş nöqtəsi olur. həyatımızda köklü dəyişikliklər etmək istəyiriksə, depressiyalar əla şanslardır. ona görə də onlara təbiətin bir hədiyyəsi kimi baxıram. necə ki, ağrını bəyənməsək də, həyati funksiyaya sahibdir, eləcə də depressiyanın bizə pozitiv bir təsiri var. sadəcə ondan istifadə edin.
gecəniz xeyirə, əzizlərim.
bəlkə biraz həyəcan və məqsədlərinizə maraq bəxş edər: axel f - Harold Faltermeyer
4. tibbdə insanın normal həyat tərzini, sosial həyatını pozacaq dərəcədə kədərli olması kimi ifadə olunur. bizim kimi cəmiyyətlərdə çox da diqqət edilməyən bir xəstəlikdir. major depresif pozğunluq keçirmiş biri olaraq yüz faiz əminəm ki, yaşamayanın başa düşə bilməyəcəyi bir haldır. bu sağlam insanın 2-3 günlük kədəri kimi, ya da sevgilidən ayrılmanın verdiyi əzab kimi deyil. heç bir şey etmək istəməmə, bəzən günün çoxunu yatma, bəzən isə 2-3 gün yuxu üzünə həsrət qalma, özünü həyatın ən lazımsız insanı kimi hiss etmə, ətrafınızda 5-10 nəfər deyib gülsə də ümumiyyətlə onların varlığından bixəbər olmaq, ağlama nöbetleri, şiddətli ümidsizlik, heç kimlə danışmaq istəməmə, heç bir şeydən zövq ala bilməmək, günahkar hiss etmək, həyatda həmişə uğursuz olmuş hissi, həzm sisteminin pozulması, kilo itirmə, yaddaşın pozulması, qərarsızlıq və bütün bunların nəticəsi intihar etmək istəyi major depresiyada yaşanan hisslərdir (en azından mən yaşamışam). ən pisi təbii ki, hər saat, hər dəqiqə fikirləşdiyin, planını qurduğun, həyatın mənasızlığından qurtulma istəyi. əgər həyata tutunacaq hansısa varlığınız, dəyəriniz varsa intihar eləməyə cəsarət etməyəcəksiniz. amma vəziyyət ağırlaşdıqca o varlıqlar, o dəyərlər də gözünüzə heç yerində olacaq.
ona görə də mütləq tibbi yardım almaq lazımdır. depresiyanın en yaxşı müalicəsi dərmanla müalicə+psixoterapiyadır. psixiatr depresiya səviyyəsin test etdikdən sonra uyğun antidepresanları yazır. dərmanlar 1 ay müddətində təsir etməyə başlayır. dərman müalicəsi qurtardıqdan sonra, psixoterapiyaya davam etmək məsləhətdir, çünkü depresiyaya girən insan daha sonra təkrar girməyə yatqın olur. psixoterapiya bu halı aradan qaldırır, həyatın sonrakı hissəsində hissləri daha düzgün idarə etməyi öyrədir. bir də antidepresanları həkim nəzarətində buraxmaq lazımdır. məsələn, mən öz başıma buraxmaq istədim, birbaşa kəsdim dərmanları. 3 gün sonra bədənin titrəməsi, əl-ayağın istəmədən hərəkət etməsi, hallanma, yuxuya gedə bilməmə, hiperaktivlik kimi mənfi təsirləri oldu.
22. Yaxın zamanlarda yenə gəlib məni tapan zibil. Yəqin ki, bundan heç vaxt tam olaraq qurtula bilməyəcəm. Adamın içini sıxan bir xəstəlikdir. Ətrafımda ailəm və dostlarım olsa da, bu fikirlər beynimdən çıxmır və məni yalnız hiss etdirir. Onsuz da ömrün ən gözəl illəri sayılan universitet vaxtlarımı da sikib çevirmişdi. Son 3 kursu depressiv olaraq keçirmişdim. Sosiallaşa bilmirdim. istəsəm də edə bilmirdim. Ziyan elədi gözəl ola biləcək illəri. indi yenidən gəlib yapışıb. Heç bir şey edə bilmirəm. Beynimdəki səslərlə müzakirə edirəm. O vaxtlar 3 dəfə intihara cəhd eləmişəm. Üçündə də canımdan çox sevdiyim anam məni xilas edib. indi yenə məni intihara cəlb edir bu səslər. Əslində özümü öldürmək istəmirəm. Sadəcə yox olmaq istəyirəm. Çox pis boşluqdayam. iş yox, güc yox. Dayaq dura biləcək, mənəvi olaraq dəstək olub yanımda duracaq sevgili də yox. Ancaq grunge dinləyirəm. Hiss edirəm ki, ölümüm öz əlimdən olacaq. Nə vaxtsa olacaq. Bəlkə də 32-33 yaşlarımda. Amma əvvəl-axır olacaq. Bütün günü evdə boş - boş otururam. Covid zibili də ümumiyyətlə ümidlərimi əzib keçdi. Bilmirəm nə edim. Burada, arada bir içimdəkiləri, hisslərimi yazıram. Biraz kömək olur. Ancaq müvəqqətidir. Bəlkə də vaxtından tez etdim. Amma hələki mübarizə aparıram. Harda qırılar qırılar.
45. (baxma: depressiyaya demək istədiklərimiz)
Cındır.
Uşaqlıq travması kimi şeydi. Yaşatdıqları bəs deyilmiş kimi hələ keçib gedəndən sonra qoyduğu pox-püzürü də təmizləməli olursan. Maraqlısı odur ki, depressiyaya səbəb uşaqlıq travmaları da olur elə.
Nə var nə var 1-2 il çökmüşdüm deyə bədənimə gəlməyən zərər qalmadı. Birinci arıqlayıb çöpə döndüm, sonra dərim oldu bütün səpki-yara-mara, sonra saçım töküldü, yatmaqdan oynaq ağrılarım da əmələ gəldi. Hələ dişlərimi demirəm. Həm depressiyanın öz gərginliyi, üzərinə də gəlin bu problemlərin gətirdiyi narahatlığı. Adam göt gününə düşür afedersiniz. Düzəltməyə çalışa-çalışa dermatoloq oldum day.
Düzdür e, müsbət tərəfləri var bu illətin. Amma soxdum onun müsbət tərəfinə də, mənfi tərəfinə də.
istənməyən abırsız qonaq uşağı kimi gəlib günümüzü qara edir, gedəndən sonra da 3 gün "evi" təmizlətdirir. Pox balası.
37. Uşaq olanda elə bilirdim ki, bütün gün evdən çıxmayıb televizor izləmək, çips, şokolad yemək depressiya sayılır. "Nə rahat dövrdür bu depressiya, bir gün mən də düşəcəm" deyə düşünürdüm. Sonra fərqini başa düşdüm, təbii ki.
Amma sanki hələ də insanların bir qismi üçün sadəcə kefin pozulması depressiya deməkdir. Halbuki necə bir şey olduğunu anlamaq bir axtarış düyməsi qədər yaxınlığınızdadır.
Həqiqətən içlərində depressiyada olanlar da ola bilər. Bunun diaqnozunu isə nə özünüz, nə də internetdəki insanlar qoya bilməz.
Depressiyada dinləniləcək musiqilər, oxunacaq kitablar, nə bilim izləniləcək filmlər kimi şeylər də boşdur. *
depressiv vəziyyətdə niyə daha qəmgin musiqilər dinləməlisiniz ki ya da daha şən, ikisi də kömək etməz
*
kefiniz pozulanda ağlamalı mahnılar dinləyə bilərsiniz, o ayrı bir şeydir
19. Çox oğraş şeydir. Sənə gələcəyinə mənə gəlsin deyəcəyin tip azzarlardandır. Sevdiyin insan gözünün qabağında əriyir və sənin əlindən heç nə gəlmir. Adam deyil tutub ağzını burnunu qırasan, soxub girib içəri yatasan. Dərmanla düzələn pox da deyil. Dərman ancaq keyidir. imkanın olsa çıxarıb ürəyini verərsən amma heç nə edə bilmirsən. Hətta danışmağa qorxursan. Bir sözü deməmişdən beynində 20 dəfə götür qoy edirsən ki, birdən daha da pisləşdirərəm. Əlini, ayağını belə bilmirsən hara qoyasan. Gül alasan ya yox. Vaxtında almaq lazım idi. Tək mi qoyasan, ya bəlkə yanından bir dəqiqə aralanmayasan. Oturub konsultasiyalar oxuyursan və bilmirsən oxuduqlarının hansını etmək olar. Axı o laboratoriya siçanı deyil, bu sikilmiş dünyada sənə bir anlam verən bəlkə də yeganə adamdır. Həkimə gedək demək ayrı cür zülümdür, mənim vəziyyətim artıq həkimlik deyil deməsi ayrı zülüm. O an istiyirsən ki, yer yarılsın düz ortasına kimi, maqmaya qarışıb məhv olasan ,bəlkə dinə bu ağrılar. Amma aonra fikirləşirsən ki, yox, güclü olmaq lazımdır. Onsuz da ona çətindir, sən də daha çox çətinləşdirmə. Amma nəfəsin də çatmır axı onsuz necə çəkilib qıraqda durasan.
Adamın dəymişini yerdə, kalını üstündə sikir, elə ograş şeydir bu. Ona görə nə bacararsınız edin ki, hər şey yaxşı olaraq qalsın. And don't take the things for granted.
31. Məni həyatımın ən sarsaq zamanında tutan azzar. Özümü nə qədər soyuqqanlı, məntiqli, hər şeyə geniş prizmadan baxan adam kimi hesab etsəm də, çabalasam da, qəbul etmək istəməsəm də içindən çıxılması çox çətin bir dövrdür. Həyatdan onsuz da əlimi üzdüyüm bir vaxtda üstünə üstlük götürüb müharibəyə apardılar bir də. Heç kimə də deyə bilmədim ki, qardaş, onsuz da hər şey göt günündədir, mən nədən ötrü yaşadığımı, niyə hər gün səhər yuxudan durduğumu, niyə nəfəs aldığımı, niyə sadəcə özümü asaraq bu zəhrimardan qurtulmadığımı belə bilmirəm. Siz də deyirsiz, orda müharibə gedir, getməliyik, vətəni qorumaq lazımdır. Qayıdıb kiməsə deyə də bilmirsən ki, sənöl vətəninizdən də, torpaqlarınızdan da, insanlarınızdan da daha böyük problemlərim var mənim. Onsuz desən də, heç kimin qozuna olası da deyil. Həmişə reallığı görə bildiyimə inanmışam, ona görə də reallıqla barışıb, ancaq söz verdiyimə görə ordan necəsə sağ qayıtmaq barədə düşünürdüm ancaq. Amma çox vaxt da olurdu ki, əlimdə avtomat gecə yatmağa uzananda öz özümə deyirdim ki, əlində bir kliklə bütün ağrıları bitirmə şansın var, niyə dözürsən? Dirə bu poxu çənənin altına, bas tətiyi, qurtarsın hər şey. Sonra evdəkilər gözümün qabağına gəlirdi, qayıdacam deyə söz verdiyim yadıma gəlirdi, dözməyə davam edirdim. Onsuz da normalda insan sevən bir tip deyiləm. Məncə insanların 90%-ı göt olur. Canı burnunda olan insanlar extra göt olur. Ona görə də əsasən də müharibə dövründə tək fırlanırdım. Onsuz 2 gündə bir yer dəyişirdik, gedən kimi də özümüzə səngər qazırdıq. Məcbur olmadıqca çıxmırdım səngərdən. Bir dənə balaca bir bloknot götürmüşdüm özümlə, ya nəsə yazırdım, ya nəsə çəkirdim. Gedəndə mənə elə gəlirdi ki, qorxacam, amma qozuma da deyildi heç nə. Hamı polnıy forma yatırdı, mən maykada, tumanda girirdim meşokun içinə. Qıraqdakılar fikirləşirdi ki, ya başı xarabdı, ya çox ürəkli oğlandır. Deyə bilmirdim ki, arkadaşım heç nə hiss eləmirəm mən, heç nə vecimə deyil, yarı ölü adamı tutub gətiriblər bura, sən də deyirsən ki, birdən gecə basqın olsa bəs. Olsun amk, gəlsin başımı kəssin, bitsin bu əzab. Gün ərzində gülüb, danışıb eliyirdim yanıma kimsə gələndə ki, uşaqların da ruh alının amına qoymuyum. Amma danışa danışa da içdən yalvarırdım ki, sən canın bəsdi danışdıq, çıx get, qoy oturum sakitcə. Həm də bu depresiyya uzun müddətli olduqca, insanın içindəki bütün insani duyğuları yeyib bitirir. Keyləşir adam. içimdə var olan laqeydlik duyğusunu x256 edib sağ olsun. Congenital analgesia deyə bir disorder var, insan fiziki olaraq ağrını hiss etmir, üstünə qaynar su tök, dərisi bişir, ancaq adam heç nə hiss etmir. Buna bənzər bir şey olub məndə də, ancaq məsələ fiziki yox, psixlojidir. Orda olanda bunun daha çox fərqinə vardım, bərdəyə raket atılanda uşaqlardan neçəsinin orda yaxınları, qohumları həlak oldu, onlar pis gündə, hamı təsəlli verməyə çalışırdı, məndə heç bir hiss oyatmırdı. bizdən biri şəhid oldu, 1 metr qabağımda, bədənində qəlpələr, ölü bədəni görürəm, hamı göt günündədir, ağlaşıb eliyir camaat, mən heç nə hiss etmirəm. Müharibə bitib, hamı dəli olur ki, pul nə vaxt verəcəklər, buraxın çıxaq gedək, gündə ora bura zəng edirlər, komandirlərin beynini yeyirdilər ki, noldu nə vaxt buraxırlar, hətta mənə neçə dəfə neçəsi gileylənirdi ki, sənin aran yaxşıdı, sən bir dəfə soruşub bir şey öyrənmirsən. Qayıtmamışdan 1 həftə filan qabaq oturub yeyib içəndə biri tost dedi ki, inşallah çıxaq çöldə belə yığışaq, “normalnı oturaq”, hamı qaldırdı rumkanı mən qaldırmadım, soruşdular ki, sən niyə qaldırmırsan, dedim ki, kardeş onsuz da burdan çıxandan sonra hamınızı qıracam. Güldük elədik, elə bildilər zarafat eliyirəm. Qayıdandan sonra, neçə dəfə zəng edirlər ki, görüşək edək, hamı medalın, təltifnamələrin dalınca düşüb, watsapda qruplar yaradiblar, filan yerə gedək, filan sənədlər lazımdı, axırı bezib watsapı zadı da sildim ki, ala əl çəkin də tək qalmaq istiyirəm mən. Telefonları götürməməyə başladım, vəziyyət düzəldi. Day zəng eləmirlər. Dadlı yemək bişirməyi, yeməyi çox sevmişəm həmişə. indi heç nədən dad ala bilmirəm, yemək umumiyyətlə bişirmirəm. Ancaq hazır şeylər yeyirəm, ya da mama sağolsun nəsə hazırlayıb verir. Dünyanı gəzmək istəyirdim, son 3-4 ildə pulumun 90%-ni səyahətlərə xərcləmişəm, indi bir məna görmürəm, getmək istədiyim heç hara yoxdur. Dostlar, tanışlar, demək olar ki, hamı ilə əlaqəni kəsmişəm. Həftədə bir dəfə futbol olmasa insan üzü görəsi deyiləm, iş xaricində evdən çıxmıram. Filmlərə filan da baxa bilmirəm axır vaxtlar, ancaq kitab oxuyuram. Ya da qramafonu qoşub, uzanıb puzzle yığıram. Şəkil çəkməyə çalışıram, elə də alınmır. Qabiliyyətsiz adamam mən. Bir də yazmağa başlamışam uzun müddət sonra. Hövsələm çatsa o qədər çox yamzağa, kitab səviyyəsinə çıxacam. Anam və atamın xətrinə yaşayıram deyə bilərəm. Onlar olmasa, çox könül xoşluğu ilə özümü balkondan atardım aşağı. Ancaq onlara bunu etməyə haqqım olmadığına görə, içimə soxub, gülüb yaşayıram. Take care dears, life sucks anyway.
48. yaş, təcrübə, məsuliyyət, işlər artdıqca öyrəşilən, önəmini itirib həyatının bir parçasına çevrilən şey. ən azndan məndə belə oldu.
Ayaqqabının altına yapışan saqqız kimidir. Orada olur, amma tapdayıb hər yerə özünlə aparırsan. Qopmur ki qopmur. gündəlik öhdənə düşən məsuliyyətlər var və bunları etməlisən. depressiya belə ləngitmə səbəbi ola bilməz. günə 2 imtahan verib mental yorğunluq, tükənmişlik ilə duş qəbul edə bilərsən. amma hamamdan çıxdıqda yenə hazırlaşıb başqa işinin ardınca getməlisən. yemək yeməyib 3 dəfə ardıcıl double shot espresso ilə hərlənmək, olsun. yenə çatdırmalı olduğun tərcümə işləri var.
çox ironikdir həyat. Vaxtilə depressiyada olanda bu məni sıxırdı, çözüm axtarırdım, oturub niyə beləyəm deyə dərd çəkirdim. indi isə çox adiləşib, vecimə deyil. Zülüm çəksəm də vecimə deyil. Çünki insanövladının təbiətində var öyrəşmək.
Hərdən bpd simptomlarımla birləşib çöküş yaşadır mənə. Amma yenə də toparlanmaq məsuliyyəti üstün gəlir. Həyatdı da, sözlük. Harada qopar, qopar.
5. hər nə qədər ciddi olursa olsun, ətrafa çox biruzə edildiyi zaman ciddiyə ala bilmədiyim bir şeydir. zənnimcə həqiqətən depresiyada olan biri onu genellikle içində yaşayar. şair ne demiş "duyduğu ateşi tarif eden; yeterince yanmıyor demektir."
33.#319219 nə ümidlə yazıbmışam entrini. indi nəinki 2 ay, 1 ay belə çəkmədi "yaşadığım" müddət.
depressiya haqqında deyəcək çox sözüm var, ancaq gücüm yoxdu. yazdığımdan fərqli olaraq, yavaş-yavaş rənglərimi itirirəm, həmin boşluqları doldurmaq üçün bacardığım heç nə yoxdu. özümü aldatmaqdan da yorulmuşam, "hə, vəssalam, düzəltdim, yaxşıyam, hər şey yaxşı olacaq" bla bla bla kimi cümlələrə sığınmaq etdiyim ən boş hərəkətlərdən biridi. sözdə keçir, bir müddət üstünü ört-basdır edə bilirsən, sonra betonu yarıb keçən ot kimi çıxır üzə. sən ha özünü yor, dərindən həll olunmayıbsa mütləq qayıdacaq. sarmaşıq kimi gəlib dolaşır adama, bütün bədənini, zehniyyətini əlinə alır, yavaş-yavaş qırıb atırsan qırağa, day demirsən ki, kökü hələ ordadır, darıxma, gəlib cəlladlıq edəcək yenə sənə.
emosionallıq mənim şəxsiyyətimin ayrılmaz vahəsidi, ayrı cür ola bilmirəm, ancaq hər poxa görə incinib qırılmaqdan, qalaq-qalaq yığılandan sonra da depressiv havalarda sürünməkdən bezmişəm.
2 gün özünə gəlirsən, həqiqətən yaxşı olursan, sonra həyat, ya hər nə zibil qabağına elə şey çıxarır ki, 2 ay boynun bükük qalır. "sən bədbəxt olmaq üçün doğulmusan, sevindiyin hər an sənə haramdı və əvəzini daha ağır şəkildə çıxardacam. qəbullan artıq, özünü sağaltmağa da çalışma, ömür-günü belə sürəcəksən, öyrəş" deyərmişcəsinə.
ətrafında düz-əməlli dostun da yoxdur ki, nə bilim e, bəlkə başını qata, bəlkə elə bir söz deyə, cümlə qura sənə həqiqətən yaxşı təsir edə filan. gördüyünüz kimi, bu qədər düşmüşəm. xoş şeylərə, hətta cümləyə belə bu qədər həsrətəm. yorulmuşam.
bunu həmişə demişəm, yenə deyirəm. bədbəxt ailədən xoşbəxt övlad heç vaxt çıxmır, çıxmayacaq da. bədbəxtliklə xoşbəxtliyin ortaq cəhəti ondadır ki, hər birində digəri müvəqqəti ola bilir. yəni, sən xoşbəxtsənsə, arada kiçik bədbəxtliklər gəlib səni tapır*
həyatı əhəmiyyətli böyqk şeylər istisna təbii ki
, amma keçəcək. bədbəxtsənsə, ayda-ildə bir dəfə xoşbəxt ola bilərsən, darıxma, bu da keçəcək.
doğulandan 10:0 geridəsən. heç vaxt xoşbəxt ailə övladı kimi ola bilmirsən, olmayacaqsan da. bu həyatda qısqandığın tək adam sevgiylə böyümüş adamlardı.
hisslərimi itiririrəm yavaş-yavaş. hətta daha pis adama çevrilirəm və bu məni qorxudur. tükənirəm. boğuluram. ölürəm.
27. hardasa 2 ilə yaxındır ki, mütəmadi olaraq girib-çıxdığım əsəb pozuntusu.
demək olar, hər 2 aydan bir ağır depressiyaya düşürəm, lap boğulanda görürəm yaşayış deyil, məcbur dartıb çıxarıram özümü. bu dəfə fərqli oldu amma, elə bilirəm yenə təxminən 2 aydan sonra yox, daha uzun müddət sonra düşəcəm oralara.-*
nə real, nə də virtual həyatda kimlərəsə mənfi enerji ötürməyi heç sevmirəm. çox çox nadir hallarda olar ki, depressiv nəsə paylaşım. həmişə gülüş, həmişə zarafat, həmişə yüksək enerji.
ətrafımdakılara mənfi aura ötürməkdən başqa, bu depressiya, depressiv avır-zıvır elə bir şeydir ki, girdinsə vəssalam, bitdin sən, bacarsan nə əla.
onlar tornadodu, sən onun üçün hər hansı tikili. səni elə əzişdirir ki, birdən ayılıb səpələnmiş parçalarını axtarırsan, yenidən özünə gəlmək üçün. depressiya tsunamidi, gəlir alır səni "qoynuna", qalırsan altında, belində trilyon ton yük kimi, qalırsan əliyaş, gözüyaş.. depressiya havadakı su buxarıdır. vay halına hidroskopikliyə meylin oldu, həmin su buxarı özünü sənə elə "sırıyacaq" ki, bir də görəcəksən artıq yaşadığın "qab"a sığmırsan e, dolmusan, daşırsan, amma geri qayıtmaq mümkün deyil. çünki o su buxarcıqları keyfiyyətini pozub sənin, tərkibini dəyişib, yönünü dəyişib, lazımsız nəsnə edib qoyub ora..
iş orasıdır ki, əyyamda bir dəfə ürəyini ən "yaxın"ına açıb nəsə danışmaq istəyirsən, özünü mental olaraq yaxşı hiss etmədiyini deyib söhbətə başlayırsan ki, deyir "əə, yaxşı görək. sən və depressiya? haha, artistlik eləmə".. artist? anam da xalq artisti deyir mənə, başqası desə ne yazar...*
burda babat güldüm ahahah
depressiya məndə həvəssizlik doğurur. səhər durmağa həvəsin yox, ayaq üstə ölürsən, küləkdə çölə çıxmırsan yıxılarsan deyə, ancaq yeməyə həvəsin yox. necə başa salım e, nəfəs almaq belə sırf sənin iradəndən asılı olmasa, almazsan da yəni. həvəsin yoxdur çünki. "çox yatmaq, qaçmaqdır" dedikləri yerdəsən, bütün gün yatmaq istəyirsən. yatmaq fiziki iş tələb etsə, onu da etməzdin amma. nəysə ki, əzizlərim, mənim istisnasız heç nəyə həvəsim olmur. durub harasa gedirəmsə, məcburiyyətdən. ruhum depressiyadadı, ancaq gülüşümdən ödünç vermirəm heç vaxt. boşluqlarımı gülüşlə doldururam. arada güləndə qəfildən güzgüyə sataşır gözüm, lap gülürəm. kiminsə sənə gülərək baxması maraqlı şeydi. maştağadan evə məni aparmaq üçün maşın çağırmasalar, bəlkə də saatlarla güzgüdə gülən mənə baxaram..
indi, dediyim odur ki, gülür olmaq(?) hər şey yaxşıdır demək deyil. həmişə gülürsən deyə "sənin problemin ola bilməz, ağlaya bilməzsən" də deyil. entrynin depressiv hissəsini burda yarımçıq qoyuram. realda bunları demək istəyib, özümü yormağın mənasız olduğunu başa düşdüyüm adamlara demədiklərimin qısa özəti idi bunlar.
bu lənətə gəlmiş mental breakdown-lar həmişə var, həmişə. sən icazə versən sənə nüfuz edəcək, verməsən, adı nədi?!!
gərək sənə baş verəcək hər şeyə açıq olasan. özünü sabit tutmağı bacarasan ki, sənə mənfi yöndə təsir etmə gücünə malik olmasın həmin şey.
insana əsl güc yıxılanda, ələxsus da yıxılıb ayağa qalxanda gəlir. çətindir deyib çəkilmək lazım deyil. heç nə qarşısında, heç yerdə, heç vaxt. bəlkə bu kiçik dünya üçün təkik, hə, ancaq bu böyük dünya üçün zəif? heç vaxt. nə olur olsun, o güc içimizdə mütləq ki, müüütləq ki bir yerlərdə var və istifadəsi bizdən asılı..
yenə və yenidən, insana nə qatırsa elə yaşadığı və aşdığı çətinliklər qatır, vallah, elcan, bax..
son olaraq, hamısı keçir.. ya da öyrəşirsən, bilmirəm...
1. - özünü yorğun ve kederli hissetme
- çox şeye marağın azalması
- çekinin artıb ve ya azalması
- heddinden az ve ya çox yatmaq
- özünü deyersiz ve ya günahkar hissetmek, beyenmemek
- düşünme ve konsantre eksikliyi
- ölüm düşünceleri ve intihar cehdleri
36. Hər yaşa görə fərqli şəkildə yaşayacağın bir dönəm deyək. Məsələn 25 yaşa kimi depressiya yaşayırsansa, mütləq şəkildə özünü dağa-daşa vurursan, üsyan edirsən, niyə mən deyə suallar verirsən, hətta intihara belə cəhd edirsən. Amma bu 25 yaşdan sonrakı yaşlarda daha başqa cür yaşanır. Bu yaşlarda artıq depressiyanın fərqində olursan, başa düşürsənki, bitəcək bu. Buna görə də sakitcə, başını aşağı salıb , rahat depressiyanın nə vaxt bitəcəyini gözləyirsən, daha dəqiq qorxmadan dibinə kimi gedirsən. Fərqindəlik və aydınlanma adama ləzzət edir
google psixiatrlığım nəticəsində az qala başlığı himayəmə almışdım. həkimə gedəndən sonra gördüm ki, depressiyanın "d"sı belə deyilmişəm. məsələ tamam başqa imiş.
tövsiyə edərdim ki, siz də depressiya deyib canınızı çox incitməyəsiniz. kefsizlik, iztirab, ağrı-acı çox şeydən ola bilir. əlimizdən gələn özümüzü tanıdıqdan sonra daha az acı verən yerlərə yönəlməkdir. şopenhauer dayı demiş: xoşbəxt yox, daha az bədbəxt olmağa baxmalıyıq. onsuz da bir az fərqindəlik yaşayan insan əvvəl-axır düşür o ruh halına. içində olduğumuz vəziyyəti və xarakterimizi yaxşıca analiz edib olanlara salt yanaşanda, "xoşbəxt" ola bilərik.
bilirəm, elə böyük cümlə deyil, ancaq doğrudan 3 günlük dünyadır e.
29. bir çoxlarının distimiya ilə səhv saldığı ciddi xəstəlik. öz təcrübəmə dayanaraq onu deyə bilərəmki müalicəsində en dirəncli olanları belə sağalda bilən metod ekt-dir.
34. Özünəməxsus əlamətləri, simpromları və müalicəsi ilə bir çox depressiya növləri mövcuddur. Bütün depressiya növləri eyni deyildir. Həmçinin klinik depressiya olaraq bilinən major depressiya və distimiya olaraq bilinən xronik depressiya ən geniş yayılmış növlərindəndir.
MAJOR DEPRESSiV POZUNTU
insanın işləmək, yuxu, qidalanma və bir zamanlar keyf aldığı fəaliyyətlərdən zövq alma qabiliyyətinə əngəl olan simptomların kombinasiyası ilə xarakterizə edilir.
Bəzi günlər bikef, kədərli, tənha vəya ümidsiz hissetdiyiniz zamanlar olur. Ancaq major depressiya fərqlidir. Normal fəaliyyətinizi geriləyə bilir. Klinik depressiyanın bir epizodu şəxsin həyatında sadəcə bir dəfə baş verir. Və əksər hallarda şəxsin bütün həyatı boyunca təkrarlanır.
Əlavə olaraq, major depressiyada simptomlardan biri ya depressiv əhval-ruhiyyə ya da maraq itgisidir. Əlamətlər hər gün və ya günün çox hissəsində ya da ən azından iki həftəlik müddətdə demək olar ki hər gün özünü göstərir. Eyni zamanda, depressiv simptomlar kliniki əhəmiyyət daşıyan izdirab və ya funksional pozuntulara səbəb olur.
XRONiKi DEPRESSiYA VƏ YA DiSTiMiYA
Xroniki depressiya və ya distimiya uzunmüddətli (iki il və daha çox) depressiv əhval-ruhiyyə ilə xarakterizə edilir. Xroniki depressiya major depressiyadan daha az şiddətlidir və tipik olaraq şəxsi məhdudlaşdırmır. Distimiya və ya xroniki depressiyadan əziyyət çəkirsinizsə, həyatınız boyunca bir və ya iki epizod major depressiya təcrübəsi yaşaya bilərsiniz.
ATiPiK DEPRESSiYA
Atipik depressiyanın əsas simptomları-
Hədsiz çox qidalanma, hədsiz çox yuxu yatmaq, rədd edilməyə qarşı hədsiz həssaslıq, hadisələrə qarşı birbaşa reaksiyada pisləşən və ya artan əhval-ruhiyyə. Sadə depressiyada isə geniş yayılmış kədər diqqəti çəkir.
BiPOLYAR DEPRESSiYA VƏ YA MANiK DEPRESSiYA
Bipolyar pozuntu bəzən manik depressiya olaraq xatırlanılır, klinik depressiya periodları və ekstrim coşğu vəya maniya zamanları arasında dəyişən qarışıq bir əhval-ruhiyyə pozuntusudur. iki alt tipi vardır: bipolyar I və bipolyar II.
Bipolyar I`də xəstələrin ən az bir manik epizod keçmişi var, buna major depressiv epizodlar müşaiyət edə də bilər, etməyə də.
Bipolyar II`də xəstələrin ən az bir major depressiya epizodu və ən az bir hipomanik epizod keçmişi vardır.
MÖVSÜMi DEPRESSiYA
Mövsümi depressiya, əksərən mövsümi affektiv pozuntu olaraq da adlandırılır, hər il eyni zamanda yaranır. Çox zaman payız və ya qış zamanı başlayır və yaz vəya yay aylarında bitir. “Qış sıxıntısı” və ya “qapalı yerdə qalma sıxıntısı”ndan daha çox şey ifadə edir. Bunun nadir formasına da “Yay depressiyası” deyilir, bahar sonu yay əvvəli başlayır və payızda bitir.
PSiXOTiK DEPRESSiYA
Psixotik depressiyada psixozun sayıqlama düşüncələri və ya digər simptomlara depressiya simptomları müşaiyət edir. Psixotik depressiya ilə gerçəklikdən qopurlar. Xəstələr halusiyasiyalar və deluziyalar təcrübə etməyə başlayır.
POSTPARTUM (DOĞUŞ SONRASI) DEPRESSiYA
Yeni ana olanların 75%i “körpə melanxoliyası” yaşayır. Lakin 10 anadan birində postpartum depressiya adı verilən daha ciddi bir vəziyyət yaranır. Ana doğuşdan sonrakı ay müddətində major depressiv epizod yaşadığı zaman postpartum diaqnozu qoyulur.
13. insanlarin kederli olmagnan qarishdirdigi shey. hec ne hiss etmemek, motivasiyanin yox olmasi, ozunu oldurmek istemek, yalnizliq, enerjisizlik ve saire kimi insani gunu gunden mehv eden sheylere sebeb olan, beyinde bir cox fiziki deyishikliklerle ozunu biruze veren bir zehrimar. mene kash bunun yerine xerceng olardim dedirden xestelik. antidepressantlarla mualicesi mumkundur.
Əvvəllər heç əhəmiyyət belə vermədiyim ,sadəcə izləyib keçdiyim bir səhnə bu günlərdə bütün həyatımı özətləyir.
Arthur (Joker) artıq depressiyanın kuliminasiya hissəsinə çatır .Özünü soyuducun içinə salır və yox olur .Bundan sonra bizim səhnədə gördüyümüz şey yalnızca qapalı soyuducu və açıq pəncərədi. Hansı ki bu açıq pəncərədə insan səsləri ,təcili yardım maşının siqnal səsləri, küçə itlərinin uğultusu var .Burada bizə ötürülən şey depressiya ilə həyat arasındaki fərqdir.Həyatı seçmiş bir insan cəmiyyət içərisinə qarışır,nəfəs alır,deyir ,gülür ,halbuki depressiyada olan bir insan isə özünü buz kimi soyuq "otağa " həbs edir. Həyatla əlaqəni pozur. insanın cəmiyyətdən uzaqlaşması pis bir şeydi.
16. artıq ölüm səssizliyi hökm sürür. səsimi çıxarmağa cürətim gəlmir. heç taqətim də yoxdur elə bil. qəribə bir bilinməzliyin içindəyəm. həll olunmaği gözləyən məsələlər beynimdə o yana bu yana hərlənir. çoxusu gələcəyə dair. bəzisi keçmişin izdirabları. hər tərəfim ağrıyır. bəlli bir tərəfi olmadığına görə bilirəm bu ağrı beynimin hansısa bölgəsində baş verir. yəni ağlımın , huşumun , vicdanımın , mənliyimin , inancımın , enerjimin yavaş yavaş şam işığı kimi qorxaq qorxaq titrədiyini hiss edirəm . xəstlənirəm amma bu proses yenə deyirəm bədənimdə yox ruhumda gedir. cəndərəyə düşmüşəm və səhərin ilk şüalarıyla olan qalanımı da itirəcəyimdən dəhşətə gəlirəm. uşaqlığımın tozlu səhifələri deyil artıq zehnimi məşğul edən. ölüm düşüncəsidir . əslində bu , bir intihar məktubu da ola bilər. intihar edənləri başa düşürdüm amma onlara heç vaxt haqq vermirdim. indi isə haqq verirəm amma başa düşmürəm. çünki heç özümü də anlaya bilmirəm. ürəyim məngənə içində sıxılır. fikir karuselinin sürəti artdıqca zehnim bulanır. düşüncələrim çınqıl kimi ətrafa saçılır. bayaq mənim olan artıq məndən uzaqlaşır. qazandıqlarımı göz qabağında bir bir itirib gedirəm. sahiblik odu ilə yandığım heç nəyim mənim deyil. heç nəyiin onsuz da sahibi deyiləm. heç kim deyil. ayırdına da vara bilmir heç kim. işə yaramaz bir orqanım yoxdur amma mən belə hiss etmirəm. mənə görə hamısı , hətta mənim mövcudiyyətim də lüzumsuzdur.yəhudilər kimi ağlamağa divar axtarıram amma daxili enerjimlə aramda hörülmüş o aşılmaz divar necə olacaq bəs.. bunu bilmirəm .. yenə heç kəs bilmir .. hər kəs susur .. o danışır .. mənim hallusinasiyam. onu görməmişəm hələ ki amma ki yuxuya gedən kimi eyni cümlələri təkrar edə edə beynimi gəmirir . içdən içə çürüyürəm , hətta bəlkə də çürümüşəm. bunların hamısı depresiv cümlələrdir .. izdirab çəkməkdən həzz alıram çünki , gizli sadistəm mən . bəli hər şeyim gizlidir , müəmmalıdır , heç kəsə qarşı şəffaf deyiləm , nə bilim bəlkə də səmimi deyiləm. bəlkə də səmimiyyətin heç nə olduğunu da bilmirəm .. bəs kim bilir .. yenə bir sual və yenə bir cəndərə .. ardı arxası kəsilmədən bir girdabın içində o yana bu yana süzülürəm . cümlələrim belə menasını itirməyə başlayıb . hər gün gördüyüm insanlar mənə öz dərdimi unutdurur . onların dərdləri ilə maraqlanıram. boş vaxt tapan kimi yatıram . çünki özümlə baş-başa qalmaq fikri belə məni kədərləndirir və bezdirir , qalan kimi depressiyaya girirəm. ta ki biri gəlib məni ordan xilas edənə kimi. çox vaxt heç kim gəlmir .. gəlməsin də .. mən elə belə də olmağa razıyam . əl vurulmasın mənə . depressiyamı , psixozmu artıq bunu belə bilmirəm .. gecə əvvəlkindən daha qaranlıq bir hal alıb, amma ki mən artıq ondan qorxmur , tam əksinə həzz alıram . daha da qaranlıq ,zifiri qaranlıq istəyirəm. bəlkə daxili səsimizə qulaq verə bilsək həyatımız daha fərqli olardı . gün ərzində məni hərəkətə gətirən bütün qüvvələrin üstümdən çəkilmələri və məni artıq narahat etməmələri üçün əlimdən gələni etməyə belə enerjim yoxdur. cümlədəki paradoksa bax. bu qədər cümləni bir araya necə gətirdim heç fərqində deyiləm. bu qədərlik bəsdir
35. həyatımın ayrlımaz hissəsi. xronikiləşərək 1 gün belə məni tək qoymayan həyatımı zayob edən ruh halı.
depressiv olmaq o demək deyil ki, qaralar geyinib yas içində olmalısan. bir müddət sonra bu hal elə bir iz qoyur ki, normal həyatına davam edirsən, deyib-gülürsən, hətta kefin çox yaxşı olur, amma sonra necəsə, qəflətən çökürsən və özünü dünyanın ən bədbəxt insanı kimi hiss eləməyə başlayırsan. ən qəribəsi də odur ki, səbəbini bilmirsən, heç axtarmaq da istəmirsən. lakin bilirsən ki, sabah da və ya 3 gün sonra da eyni bu cür, hətta daha da bərbad hiss edəcəksən.
9. ən gic "ruh halı"dır.
millətin depressiyasına elə də qarışmamışam, özümdən bir də "kuzenim"dən deyim. *
glş
neçə həftədir qurduğum yuxu sistemi pozulur. özümü bir anda anathema, the smiths*
bu candır
dinləyən vəziyyətdə görürəm. oturub ən mənasız kinolara, ən mənasız seriallara baxmağa, vaxt keçirməyə başlayıram. eyni gün içində həm depressiv, həm pozitiv kinolara baxıram. romantik-komediyalara baxıram. hər hansısa bir filmdə gözümə toz girir. xoşbəxtlikdən, bu bayağılıq kitab mövzusuna təsir etmir. kimləsə görüşmək istəyi - yaxşı tərəfinizdən oyanmısınızsa- uzağı 1-2 nəfərlə limitli olur. amma yenə də, çoxlu insanlarla görüşürəm. "atarlı ergen" oluram. standart "çöldə şən görünürəm, amma əslində depressiyadam" söhbəti olmur. görüşdüyüm adamları depressiyada olduğum haqqında məlumatlandırıb, onlara nəticələrinə qatlanmalı olduqları mövzusunda xəbərdarlıq edirəm. *
glş
42. Gecələri pivəni içib sərxoş vəziyyətdə bu zibilə qalmış vəziyyətə düşməkdən çox bezmişəm, ətrafımda depresiv olmayan heç kim yoxdur bəlkədə ona görə bu zibildən heç cür çıxa bilmirəm, girdikcə sikik həyatımı sorğulayıb boşuna yaşadığımı xatırlayıram.
49. bu gün diaqnozu netləşən psixoloji pozğunluq. genetikada olduğuna görə mənədə keçib. antidepressant verdi yolladı həkim deyir dərman müailacəsi ediləcək. əslində elədə ciddi deyil sadəcə vaxtı vaxtında müalicə edilməsi vacibdir sonra fəsadları pis olur.
46. insanlar arasında ən geniş yayılmış psixi pozuntudur. Səbəbləri olaraq bir çox müxtəlif faktorlar rol oynaya bilir. Həmçinin, növləri və səviyyələri də fərqlidir. Allahın bəlası bu pozuntu fərdin, adətən ovqatının pis olmasına, gündəlik fəaliyyətlərlə məşğul olma marağının və zövqünün bir qədər və ya tamamilə azalmasına, özünü zamandan zamana günahkar və/və ya dəyərsiz hiss etməsinə, iştahında pozulmaların yaranmasına, yuxu keyfiyyətinin azalmasına, davamlı olaraq keçmişə ilişib qalmasına səbəb olur, hətta fərdin, sanki həyatını boşa israf edirmiş kimi hiss etməsinə və intihar etməyi istəməsinə də gətirib çıxara bilir. Elə ən pisi də, olduğunuz yerdə duraraq, sadəcə vaxtınızı öldürdüyünüzü və bəlkə də, həyatınızın ən yaxşı, ən uyğun çağlarınızı hədər etdiyinizi anlamaq amma eyni zamanda da, əlinizdən heç nəyin gəlməməsi və nə edəcəyinizi bilməməkdir. Belə olduqda da, həyata tutunmaq üçün demək olar ki , keçərli bir səbəbinizin, məqsədinizin olmadığını hiss edirsiniz. Məhz bütün bunlara görə də, depressiya, vaxtında aşkar olunmalı və mənəvi yardım ilə üzərində səy göstərilərək qarşısı alınmalı olan, əks təqdirdə isə getdikcə daha təhlükəli və ciddi bir hal alaraq və əlamətləri ağırlaşaraq xəstəni bataqlığın dərinliyinə aparan bir xəstəlikdir. Bu azara tutulmuş şəxslərin bu hallara düşməyində əməyi keçmiş bütün zalımların da bir an əvvəl cəzalarını çəkmələrini ürəkdən diləyirəm. Ümidvaram ki, hamımız, tezliklə daha tolerant, empatik, daha məsuliyyətli, daha əladətli, sağlam və xoşbəxt ola biləcəyimiz yeni bir dünyaya ayaq açarıq.
10. tez-tez yuxu pozuntuları olursa,yemək problemi (həddən artıq yemək vəya az yemək),heçbir işə yaramadığınızı düşünürsüzsə,diqqətsizliyiniz artıbsa,özünüzü həddən artıq yorğun hiss edirsizsə və ölmək istəyi yaranıbsa deməli depressiyadasınız.başıvızın çarəsinə baxın
8. özünü qızlarda -ağlamaq
oğlanlarda isə:
nəfəsin təngişməsi
ümidsizlik
hər şeyə marağın ölməsi
ağlamazdan əvvəl burnun üst hissəsi, gözün buruna yaxın uc hissəsi tərəflərin göynəməsi kimi biruzə verir.
43. Biryerdə oxumuştum indi xatırlamıram ancaq deyilənə görə depressiya iq'su yüksək insanlarda daha çox rastlanan xəstəlikdir. Birçox növü olan və ardından başqa xəstəlikləri də gətirən bir batağlıqdır. Bəzi yüksək stadiyaları anti-depresanlarla düzələrkən bəzi stadiyaları da sadəcə peşakarlarla danışaraq düzelir.
39. "Nə olsa, xoşbəxt olaram? Məni nə xoşbəxt edər?" sualına verəcək cavab tapmama halıdır. (Axıra qədər oxumasan da, bundan əziyyət çəkən şəxs: sən tək deyilsən, biz səni başa düşürük)
Əvvəla, bilməyənlər üçün qeyd edim: depressiya adi kədərli əhval deyil, xəstəlikdir. Birdən-birə başlamır. Başlaması üçün hansısa bədbəxt hadisə (məs., yaxınını itirmək) vacib deyil (amma həlledici rol oynaya bilər). Özümüzü xoşbəxt hiss etməyimizə səbəb olan hormonları beyin ifraz etməyi dayandırır və nəticədə, depressiya başlayır. Niyə dayandırır-buna bir çox şey səbəb ola bilər. Məndə, bədənin (beyinin) qorunma üsulu idi. Bir növ coping mechanism. Gördü mən özümü problemlərdən uzaq tutmuram, məni heç o problemlərlə əlləşə bilməyəcək hala gətirdi ki, özümü yığışdırım. Yəni bilərək hormonları dayandırdı.
Məcbur qalmasam yerimdən/evdən çıxmırdım, özümə baxmırdım, çox az gülürdüm, az danışırdım, yaddaşım pis idi (və o dövrdə olan şeyləri indi də çoxluqla xatırlamıram), yox olmaq istəyirdim, gələcəklə bağlı bir planım və ya məqsədim, yaşama istəyim yox idi. Ölmək istəmirdim; yaşamamaq istəyirdim. Çox ağır idi mövcud olmaq.
imkanınız varsa, mütləq həkimə gedin. Yoxdursa, daima çox sevdiyiniz, sizə həqiqətən dəstək olan biri ilə vaxt keçirin. Təsəvvür edə bilməyəcəyiniz qədər kömək edir.
Bundan əziyyət çəkdiyini düşündüyünüz və ya bildiyiniz birinə dəstək olun. Gic gic məsləhətlər verməyin. "Çıx gəz, kefin düzəlsin", "idman elə", "düşünməməyə çalış" və s. Malsız siz? O adam özü də bilir bunları. Məsələ bütün bu şeyləri istəsən belə edə bilməməkdir. iflic olmuş insana "dur yeri dəə" demək kimi bir şeydi bu. Eləməyin. Sadəcə yanında olun.
23. Yaxın dostum, ruhumun əksilməz qonağı, 9 sentiyabr 2019cu ildən bəri mənim ayrılmaz yol yoldaşımdı. Son nəfəsimə qədər məndən ayrılmayacaqmış, çox vəfalı sadiq dostdu
44. Mən yeni öyrəndim, əgər ailənizdə depressiyaya məhkum biri varsa bu genlər sizə keçsə siz depresiyaya meyilli olursunuz. Üstəlik nəslinizdə depresiyaya sahib insanda işə yaramayan anti depresanlar sizdə də işə yaramaz.
)
: