+16 əjdaha
1. tualetsiz qalan yaxud təhlükəsiz idarə olunan kanalizasiyadan istifadə edə bilməyən 4.2 milyard insan problemini qabartmaq məqsədilə 2001-ci ildən etibarən hər ilin bu günü qeyd olunan gün.bu günün qeyd olunmasında məqsəd qlobal sanitariya böhranını 2030-cu ilə qədər aradan qaldırmaqdır.
belə ki, iqlim dəyişikliyi sürətlənir, daşqın, quraqlıq və dəniz səviyyəsinin artması sanitariya sistemlərini - tualetdən, septik çənlərə təmizləyici qurğulara qədər yararsız hala salır. daşqınla gələn çirkablı sular içməli su üçün olan quyuları çirkləndirə və zərər verə, bununla da insan tullantıları qida məhsullarına yayılaraq ölümcül, xroniki xəstəliklərə səbəb ola bilər.
iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə tualetlər də bizə kömək edə bilər. bildiyimiz kimi tualetdən çıxan tullantılar qiymətli su, qida və enerji ehtiva edir. davamlı sanitariya sistemləri bu tullantılardan kənd təsərrüfatında, enerji üçün emissiyaları azaltmaqda və s. məhsuldar istifadə edirlər.
davamlı sanitariya üçün də bizə insan tullantılarını təhlükəsiz, əlçatan bir şəraitdə və şəkildə toplaya bilən tualet lazımdır. tullantılar toplanıb bir çəndə saxlandıqdan sonrakı iş ondan təhlükəsiz şəkildə yenidən istifadədir. bu bizə suya qənaət etməkdə, enerji istehsalı üçün istixanaların azaldılmasında, təsərrüfatda su və qida mənbəyi kimi kömək edir.
bu gündə əsas diqqət çəkilir:
-dünya əhalisinin yarsından çoxunun təhlükəsiz sanitariya şəraitinin olmamasına;
-əhalinin 40%-inin evdə sabun və su kimi təməl əlyuma vasitələri olmadan yaşamasına;
-gündə 800-dən çox, ildə isə təxminən 297 min 5 yaşdan aşağı uşağın pis gigiyena, sanitariya və içməli su səbəbindən ishal xəstəliklərinə tutularaq ölümünə;
cəmiyyət tərəfindən yaradılan tullantı suların 80%-inin təmizlənmədən təkrar ekosistemə qayıtmasına.
və bütün bunlar qarşısı alınmazsa, 2050-ci ilə qədər 5.7 milyarda qədər suyun az olduğu yerdə yaşayan insan arasında su üçün görünməmiş rəqabət yarana bilər.