+22 əjdaha
1. ideologiyaların artıq önəminin qalmadığını iddia edən, ideologiyasızlığı ucaldıb, ideologiya sahibi olan şəxsi isə "beyin yuyulması" ilə günahlandıran insan.soyuq müharibə bitdikdən sonra francis fukuyama tərəfindən ortaya atılan "tarixin sonu" tezisi bu fikrin mihəng daşını əmələ gətirən fikirlərdən biridir. "böyük hekayələri" * grand narratives məhkum edərək onların çağının bitdiyini irəli sürən bu fikir əslində özü də "böyük hekayə" nümunələrindən biridir. daha çox post-modern nəzəriyyəçilər və sosial elm insanları tərəfindən yazılarında və analizlərində yer almaqdadır. post-modernizm və "ideologiyasızlığı ucaltmaq" əslində gec kapitalizmin kültürəl məntiqindən başqa birşey deyildir. post-modernist nəzəriyyələrin sosial, tarixi və iqtisadi müstəvidə təmsil etdiyi nöqtəni uzun-uzun başqa yazıda anlatmaq mümkündür.
gələk, nümunəsini verdiyim nifrət etdiyim insan tipinə. keçən dəfə twitterda timeda belə bir tweet gördüm: "nolacaq bizim türkiyedeki ideologiya qazanı unilerde oxuyub heyatını o göt-göt ideologiyalara hesr eden genclerin axırı". ilk ağlıma gələn özüm oldum. əvvəla onu qeyd edim ki, türkiyə nə qədər azərbaycana nəzərən daha çox ideologiyaların cəmiyyətdə öz yerini tapdığı məkan olsa da, 1980 12 sentyabr çevrilişi sonrası "siyasətsizlik" , "siyasət qorxusu" və "ideologiyasızlıq" yayılmağa başladı. 1978-82 illəri dünyanın dörd bir yanında dövlətin bəzi sosial və iqtisadi yükləri çiyinlərindən atıb neoliberal iqtisadi plana keçilməsi üçün qətliamlar, işgəncələr və qanla yadda qaldı. türkiyədə də bunun nəticəsi sosial hərəkatların və siyasi ideologiyaların qan və yumruqla silinməsi oldu. nəticə etibarilə, türkiyə ideologiyaların qaynadığı qazan deyil.
digər məsələ haqqında sözlükdə də bir neçə dəfə mənə gələn "tənqid"lərdən birinə nəzər yetirir: sən azərbaycanlısan, türkiyəyə gedib oranın siyasəti ilə maraqlanman və birbaşa iştirak etmən mənasızdır və axmaqlıqdır. buna cavab olaraq da ən sevdiyim cümlələrdən olan "homo sum, humani nihil a me alienum putodur." ifadəsini dilə gətirdim həmişə. yəni, insanam, insana yad olmayan hərşey mənə də yad deyil. türkiyə siyasəti vs azərbaycan siyasəti deyə 2 ayrı qütb şəklində dikotomiya yaratmaq əsl axmaqlıqdır. bəzilərinin qloballaşma, bəzilərinin kapitalizmin özünü bütün dünyada hakim iqtisadi və sosial sistem halına gətirməsi deyə anlandırdığı tarixi fenomenalar bütün dünyanın bir birinə sıx olaraq bağlı olduğunu göstərir. mən türkiyədə sosialist bir mübarizədə yer alıramsa bu mənim türkiyəyi sevdiyimdən ya da türkiyənin yurtsever yada milliyətçi duyğularla gələcəyini düşünərək narahat olmağımdan dolayı deyil. bu struktural bir hadisədir və siyasi arenadaki hər parça bu strukturun daxilindədir. bu strukturu aradan qaldırmaq üçün də hər bir parçanı aradan qaldırmaq lazımdır. türkiyə də, azərbaycan da, iran da, sosialist adlandırılan lakin dövlət kapitalizmi məntiqi ilə hərəkət edən dövlətlər də bu strukturun parçasıdır. təhsil səbəbilə türkiyədə olduğumdan dolayı türkiyədə siyasi müqavimət aparıram. azərbaycan üçün də müqavimət zəruridir və yeni fürsətlər üçün həm nəzəri həm praktik olaraq çalışacağam. iki ölkədəki siyasi və sosial hərəkat başlatmağın üsulları fərqlidir. əlbəttə ki, azərbaycanda bu daha çətindir amma imkansız deyil.
son olaraq da, yaşasın marx, engels, lenin və trotski yoldaşların işıqlı yolu deyərək uzun müddət sonra yazdığım entryni bitirirəm.