13 sentyabr 2022 zəngəzur əməliyyatı

azərbaycan inqilabçılarının bu hərbi "əməliyyata" qarşı yanaşması "inqilabçı məğlubiyyətçilik" * revolutionary defeatism nöqtəsində olmalıdır. ilk öncə, azərbaycan işçi sinifi bu müharibənin onların müharibəsi olmadığını, imperialist hiyerarxiyada üstlərə çıxmağa çalışan iki imperialist dövlətin hakim sinifinin müharibəsi olduğunu anlamalıdır. ikinci qarabağ müharibəsindən də göründüyü kimi, müharibə üçün istifadə edilən sərmayə əməkçi xalqın tərindən yığılmışdır. siyonist israillə flörtləşmə səviyyəsində olan münasibət müharibə vaxtı pik nöqtəsinə çatdı. müharibədə ölən şəhid ailələrinə, yaralanan qazilərə verilən "dəstək" göz qabağındadır.
hər iki ölkənin işçi sinifi və inqilabçıları öz dövlətinin məğlubiyyəti üçün propoqanda aparmalı və imperialist müharibəni daxili müharibəyə çevirərək inqilabçı zəmini hazırlamalıdır.

nifrət edilən insan tipi

ideologiyaların artıq önəminin qalmadığını iddia edən, ideologiyasızlığı ucaldıb, ideologiya sahibi olan şəxsi isə "beyin yuyulması" ilə günahlandıran insan.

soyuq müharibə bitdikdən sonra francis fukuyama tərəfindən ortaya atılan "tarixin sonu" tezisi bu fikrin mihəng daşını əmələ gətirən fikirlərdən biridir. "böyük hekayələri" * grand narratives məhkum edərək onların çağının bitdiyini irəli sürən bu fikir əslində özü də "böyük hekayə" nümunələrindən biridir. daha çox post-modern nəzəriyyəçilər və sosial elm insanları tərəfindən yazılarında və analizlərində yer almaqdadır. post-modernizm və "ideologiyasızlığı ucaltmaq" əslində gec kapitalizmin kültürəl məntiqindən başqa birşey deyildir. post-modernist nəzəriyyələrin sosial, tarixi və iqtisadi müstəvidə təmsil etdiyi nöqtəni uzun-uzun başqa yazıda anlatmaq mümkündür.

gələk, nümunəsini verdiyim nifrət etdiyim insan tipinə. keçən dəfə twitterda timeda belə bir tweet gördüm: "nolacaq bizim türkiyedeki ideologiya qazanı unilerde oxuyub heyatını o göt-göt ideologiyalara hesr eden genclerin axırı". ilk ağlıma gələn özüm oldum. əvvəla onu qeyd edim ki, türkiyə nə qədər azərbaycana nəzərən daha çox ideologiyaların cəmiyyətdə öz yerini tapdığı məkan olsa da, 1980 12 sentyabr çevrilişi sonrası "siyasətsizlik" , "siyasət qorxusu" və "ideologiyasızlıq" yayılmağa başladı. 1978-82 illəri dünyanın dörd bir yanında dövlətin bəzi sosial və iqtisadi yükləri çiyinlərindən atıb neoliberal iqtisadi plana keçilməsi üçün qətliamlar, işgəncələr və qanla yadda qaldı. türkiyədə də bunun nəticəsi sosial hərəkatların və siyasi ideologiyaların qan və yumruqla silinməsi oldu. nəticə etibarilə, türkiyə ideologiyaların qaynadığı qazan deyil.
digər məsələ haqqında sözlükdə də bir neçə dəfə mənə gələn "tənqid"lərdən birinə nəzər yetirir: sən azərbaycanlısan, türkiyəyə gedib oranın siyasəti ilə maraqlanman və birbaşa iştirak etmən mənasızdır və axmaqlıqdır. buna cavab olaraq da ən sevdiyim cümlələrdən olan "homo sum, humani nihil a me alienum putodur." ifadəsini dilə gətirdim həmişə. yəni, insanam, insana yad olmayan hərşey mənə də yad deyil. türkiyə siyasəti vs azərbaycan siyasəti deyə 2 ayrı qütb şəklində dikotomiya yaratmaq əsl axmaqlıqdır. bəzilərinin qloballaşma, bəzilərinin kapitalizmin özünü bütün dünyada hakim iqtisadi və sosial sistem halına gətirməsi deyə anlandırdığı tarixi fenomenalar bütün dünyanın bir birinə sıx olaraq bağlı olduğunu göstərir. mən türkiyədə sosialist bir mübarizədə yer alıramsa bu mənim türkiyəyi sevdiyimdən ya da türkiyənin yurtsever yada milliyətçi duyğularla gələcəyini düşünərək narahat olmağımdan dolayı deyil. bu struktural bir hadisədir və siyasi arenadaki hər parça bu strukturun daxilindədir. bu strukturu aradan qaldırmaq üçün də hər bir parçanı aradan qaldırmaq lazımdır. türkiyə də, azərbaycan da, iran da, sosialist adlandırılan lakin dövlət kapitalizmi məntiqi ilə hərəkət edən dövlətlər də bu strukturun parçasıdır. təhsil səbəbilə türkiyədə olduğumdan dolayı türkiyədə siyasi müqavimət aparıram. azərbaycan üçün də müqavimət zəruridir və yeni fürsətlər üçün həm nəzəri həm praktik olaraq çalışacağam. iki ölkədəki siyasi və sosial hərəkat başlatmağın üsulları fərqlidir. əlbəttə ki, azərbaycanda bu daha çətindir amma imkansız deyil.

son olaraq da, yaşasın marx, engels, lenin və trotski yoldaşların işıqlı yolu deyərək uzun müddət sonra yazdığım entryni bitirirəm.

sözaltı günlük

tətil günlərindən biri, saat 9:52. uzanıb pizza yeyərək kinoya baxmaq istərdim, amma yazmam gereken paper üçün literatür oxuması edirəm. mövzunu "madness as social deviance: interactionist approach" olaraq seçmişəm. bugün osmanlıda dəlilik haqqında oxumam bitdi. sonra foucault-madness and civilizationa keçim dedim, dilindən çox şey başa düşmədiyim üçün yarıda buraxdım. indi də "madness- a brief history" oxuyuram, pis getmir. sonra yəqin goffman- asyluma keçib, başqa 1-2 məqalə oxuması ilə bitirərəm. deadline 12-dir. hələ vaxta var biraz yəni. sabah da karşıyaka mezarında 68 hərəkəti liderlərinin anması var, yəqin ora qatılaram. nəysə, gedim kantindən 3ü 1 arada alıb davam edim.

edit: 9 may, 2022. paradiqmanı dəyişmə qərarı alaraq mental xəstəlikləri marksist perspektifdən ələ almaq istəyirəm. planlar yenidən çizildi, təzə oxuma planları quruldu. 3 gün vaxt var.

edit2: 12 may, sat 01:03. bitdi. atıram bura linki istəyən olsa oxuyar. link

ən nifrət edilən insan tipi

yenə tələbə yoldaşlarımdan örnek verəcəm.
(baxma: semestr boyu itirib-axtarmayan, imtahandan 2 gün əvvəl kanka notun var mı deyən insan tipi)

mən not istəyən birini, ya da konunu anlatmağımı istəyən birini rədd edəcək biri deyiləm; zatən yaxın çevrəmə də lazım olanda not verirəm dərs anlatıram, onlar da mənim ehtiyacım olanda mənə verirlər. amma il boyu görüb salam vermirsən, üzümə baxıb keçirsən, amma imtahandan əvvəl kanka numarası çekirsensə kusura bakma amma heç nə verməm. hələ keçən dəfə imtahana 15 dəqiqə qalıb, çıxmışam kantin önündə sigara içirəm, gəlib sarıldı: "lucifercimmm, sana 3 gün önce yapışmam gerekiyodu ama geçti artık. bana x konusunu 2 cümleyle özetleyebilir misin" dedi. mən də 2 cümləylə özetleyemem sorry dedim getdim. bir də elə sinsice edirlər ki, anlatasım vardısa da anlatmam.

bakı avropa liseyi

orta-yüksək və orta sinif təbəqələri ailələrin uşaqlarının təhsil aldığı lisey.

liseyin görünən uğurlarının səbəbini təkcə ekonomik sərmayədə axtarmaq düzgün olmaz; bakı avropa liseyinin şagirdlərinin anotomiyasını etmək üçün bourdieunun cultural və social sərmayə növlərindən istifadə etmək olar. qısaca, sosial sərmayə fərdin sahib olduğu networklar, tanıdığı insanlardır. hər tanıdığın insan da sosial sərmayəyə aid etmək olmaz. hər hansı bir şeyi elətdirə bilmə, xaişini və ya dediyini yerinə yetirmə potensialı olan insan networku. sosial sərmayədə, nəyi bildiyin deyil, kimi bildiyin önəmlidir. cultural sərmayə isə daha kapsamlıdır: istifadə etdiyin dil üslubu, nəzakət qaydalarından istifadə edib-etməmən, oxuduğun kitab janrları, hobbilərin, tutduğun futbol komandası, izlədiyin film növləri, sevdiyin rejissorlardan tutmuş kültürel həyatda edindiyin zehni və davranış növlərini ələ alır.

direktoru zülfiyyə veysova böyük şarlatanlardandır. çıxışlarında liseyin cəmiyyətdə yeniliklər apardığını deyir. halbuki başdan ayağa yalandır. etdiyi şey sosial sinifin və habitusun * ekonomik sərmayə ilə bərabər cultural, social və simvolik sərmayəni də kapsayan sinif tanımı yenidən istehsalından başqa bir şey deyil. işçi ailəsində doğulan, sovetskinin küçələrində dilənən insanların məktəbə girişi ən başdan tələb olunan imtahan ilə qadağan edilir. məktəbə başlamaq üçün belə ailəndən gələn "düzgün" sərmayənin olması lazımdır. bu ekonomik sərmayə deyil, liseydə təhsil ödənişsizdir. ailənin təhsilə müsbət və iş-mərkəzli baxışı, yeniliklərə açıq olması, dijital vasitələrlə təmin etmə bacarığı tələb olunur. bunlarla təmin oluna bilməsən kəsrlərin artacaq və məktəbdən qovulacaqsan.

ağ şəhərdə yeni binaya köçdükdən sonra bərabərsizliklərin artışına nəqliyyat faktoru da əlavə edildi. ağ şəhərdə mənzil qiymətlərinin baha olması səbəbiylə orada qalanların əksəriyyəti orta-yüksək sinif təbəqələridir. ağ şəhərin şəhərin sıxlıq təşkil edən bölgələrindən uzaq olması gediş-gəlişi çətinləşdirir. maşını olan, hər səhər övladını maşınla məktəbə gətirə bilmə şəraitləri olanlar üçün bu çətinlik nisbətən azalsa da, avtobusla gələnlər üçün aradan qalxmır.

direktor zülfiyyə rəsulova bütün vəchləriylə "modern ilhamçılar" sinifi yaratmağa təşəbbüs göstərir. vətənini sevən, qarabağ azərbaycandır şüarlarıyla gəzən, bayrağını, himnini sevən, azərbaycanlı olmasıyla qürur duyan və həmçinin irəli səviyyədə ingilis dili bilən, informasiya texnologiyaları üzrə yüksək biliyə sahib, intellektual gənclər bu tanımlama altına girə bilər.

vəlhasılkəlam, bakı avropa liseyi sinif sisteminin yenidən istehsalında orta sinif təbəqəsi üçün yaradılmış məktəbdir.

sözaltı günlük

bu gün, yəqin ki, bu həftə kitabxanada sabahlayacağım 4-cü gün olacaq. digər günlərdə də 4 saatlıq yuxuyla ayaqda qalmağa çalışmışam. sabaki imtahanı da uğurla versəm 2 gün yatacağam -*

bugün də yuxusuzluq və həyəcandan imtahanda sualı tam oxumamışam və "pick three out of 7" yazısını oxumayaraq 7 sualdan 3-nü cavablamaq yerinə 7-ni də cavablamışam. mən də yazıram yazıram bitmir; dərsin sonuna 5 dəqiqə qalmış mən hələ yazıram amma sinifdə təkcə mən qalmışam. mən də deyirəm nə əccəb bunlar tez çıxdı, ya bilmədiklərindən boş bıraxdılar dedim ya da həqiqətən qısa və öz yazdılar. çıxanda uşaqlardan soruşuram, dedilər ki 3-nü seçmək lazım imiş.... nəysə.

sabahki imtahanı istədiyim kimi yaza bilsəm təkcə.

edit: istədiyim kimi keçdi

ən nifrət edilən insan tipi

qrup yoldaşlarımın 90%-i.
başlığın adına uyğun olaraq bunları ideal tiplərə ayırmağa çalışacağam.

(baxma: özünü obyektiv elm adamı zənn edən liberal tələbə)
disiplindən disiplinə dəyişir, amma sosiologiya sahəsində "bütün fikirlərə bərabər məsafədə olmalıyam, obyektiv olmalıyam və ideologiyanın yanlış bilincinə qapılmamalıyam" illuziyasında olan biri mütləq vardır. əsasən pozitivist metodologiyanı mənimsəyər, "we should be open to all kind of ideas and approaches" deyib dolaşar. bizim sinifdə də belə gerizekalı var. epistemolojik olaraq obyektivliyin mümkün olmadığını, humanitar elmlərdə bunun mümkünlüyünün ümumiyyətlə olmadığını dərk etməz. genelde bu tiplər "bərabərsizlik"ləri "təbəqələşmə" olaraq adlandırar, status-quonu saxlamağa çabalayar.

(baxma: dərsə qulaq asmayıb müəllimin gözünə girmək üçün dərsdə müəllimə dəxlisiz sual verən tələbə)
aralarında ən nifrət etdiyim tip budur. əsas məqsədi dərsi qaynatmaq, vaxt keçsin deyə ara qızışdırmaq deyil, məqsədi müəllimin bunun varlığını hiss etməsidir. müəllim mövzu izah edən vaxtı, teorinin tam dərinləşən nöqtəsində əl qaldırıb: "professor, it's not about the lesson, but i wonder about your passion. i recently reviewed your cv and that was amazingg ahahha" dedi keçən dəfə.... hələ tənəffüsdə də, müəlliməylə selfie çəkdirir, lövhəyə "i love you xxxx teacher" yazır. eləbil ibtidai 4-cü sinifdəyik. hələ keçən dəfə fəlsəfə dərsində mövzu dekartdı, əl qaldırıb kant haqqında sual soruşur. yəni dəxlisiz yerə ha, kantın bura heç aidiyyatı yoxdu. tamam bildik, 10-cu sinifdə məktəbdə fəlsəfə tarixi dərsi görmüsüz ordan kantın əxlaqına dair 1-2 şey bilirsən bravo. soruşsan kantın ontologiyasına dair heçnə deyə bilməz. tək məqsəd müəllimə özünü göstərmək.

türk solçuları

türk solçuları deyərək ümumiləşdirmənin, türk versus ingilis, alman mühiti şəklində süni ayrım yaratmağın tərəfdarı deyiləm. içlərində che guevera romantizmi etməkdən öteyə keçə bilməyən, milliyətçilik ilə sosializmi birləşdirən solçular vardır, bunu inkar etmək olmaz. amma əgər söhbət nəzəri və praktiki marksizm, leninizm, internasionalizmdən gedirsə, mənim birəbir söhbət etdiyim n qədər dəhşət donanımlı solçu var.

stalinist, che guevera romantisti, materializmlə əlaqəsi olmayıb idealist olan solçular da çoxdur. onlara yaxın durmağı mən də məsləhət görmürəm.

yuxarıdakı düşüncəyə qatılmama səbəbim süni bir "türk solçusu" imajı yaradıb, etnik və linquistik ayrım ilə intellektual ayrımı qarışdırmaqdır.

bu cür ayrımlara getmədən, özünüz nəzəri marksizmi yaxşı öyrənsəniz hansı sol örgütün praktikalarının marksizmə daha yaxın olduğunu görə bilərsiniz.

tanım: ümumiləşdirilə bilməyəcək qədər heterojen olan sol siyasətə meyilli insan toplumu.

fəlsəfə dərsindən çıxandan sonra gələn mən heç nə bilmirəm hissi

bunu sokratik mənada yox, amma hələ oxunası və öyrəniləsi çox şey var və mən bilmirəm anlamında gələn hissdir. hələ müəllim deleuzeci olarsa, qatdığı deleuze yorumlarıyla insanın ağlını qarışdıran bir dərs keçir.

bu gün sinif yoldaşlarımdan biri əl qaldırıb müəllimdən soruşdu ki,
"if we don't get answers in philosophy, what is point of studying philosophy?"
mən də bir diyalektçi * guya da :d olaraq cavab vermə zəruriyyəti hiss edib əl qaldırıb dedim ki,
"the point of philosophy is understanding the world by changing it and changing the world by interpreting the world".

müəllim hegelian şərhlə dediyimə dəstəklədi və şərhləri o qədər kapsamlı idi ki, dedim ki mən hələ diyalektik nədi bilmirəm :d

səni sevirəmə alternativ cavablar

alternativ cavab ifadəsi "sevgiyə qarşılıq verməyi" predetermined olaraq qəbul edir. sevgiyə sevgiylə qarşılıq vermək münasibətin özəl anlarından biridir və sevgiyə verilən hər cür qarşılıq, cavab bir-birinə alternativdir.

sevginin iade edildiyi anı jacques lacan "le moment sublime de l'amour" deyə ifadə edirdi. birinin məni sevdiyini düşünürəmsə və mənim özəlliklərimdə onun sevgisinə səbəb olacaq bir şey tapmıramsa (gözələm, zənginəm, ağıllıyam, sosial çevrəm genişdir, statusum var və s. -əslində sadəcə sosial olaraq pozitiv özəlliklər yox, məsələn bir cinayətkar olmaq, ya da aşırı tip adlandırılan fetişist, sosial sapmış olmaq da səbəb ola bilər) zorunlu olaraq mən də onu sevəcəm. amma səbəb tapsam, ya sevgisinə qarşılıq verməyəcəm, ya da özümü sevməyimə şərait yaratdığı ölçüdə sevəcəm.