star wars episode viii: the last jedi

star wars külliyatının içinə etmiş bir filmdir. Rian Johnson adlı dallama onsuzda j.j.abrams-ın içinə sıçdığı konsepti sıvamış, 2 saatlıq bir zibil şöleni tamaşa etdirmişdir.

entry-də yer-yer spoiler var.

filmdə yer alan hər bir səhnə gözümə batdı. hər bir səhnəsində rian-ın saçmalamasını star wars fəlsəfəsini necə mənasızlaşdırdığını, bu qədər gözəl bir qurğunu heçə saydığını gördük. "güc əslində hər kəsin içində var" deyə hər səhnə bağıran xarakterlərdən yalnızca daha əvvəl force-a sahib olanlar force-dan istifadə edirlər, geri qalan xarakterlər mal-mal baxırlar.

hekayə hədsiz uzun və suyu çıxarılmış şəkildə irəliləyir. tam bitdi dedikdə, hekayə bitəcəkkən, yenə uzayır, yenə uzayır. dəxlisiz plot twistlər və xarakter bolluğu var. xarakterlərin heç birinin etdiyi bir nəticə vermir. zənci və çinli cütlüyü kinodan yarım saatdan çox vaxt oğrayırlar. nəticə: 0.

leila komaya girəndən sonra yerinə keçən qadın bir şeylər gizlədir, lakin gizlətdiyi şey əslində hamıyla paylaşmalı olduğu şeydi. gəmidə captain rütbəli adam çevriliş edir, səhv çıxır, leila-nın sözünü dəfələrlə yerə salır, film sonunda generalfason bir şey olur. rey və ren onsuzda adını bu saga bitdikdən sonra xatırlamıyacağımız 2-lidir. niyə varlar, hekayədə hara irəliləyirlər, məlum deyil. gah belədirlər, gah da elə. xarakter çəkişməsi belə deyil, zəif yazılmadır.

luke skywalker-i axır ki canlı ekranda grand master kimi izləyə biləcəyimiz bir potensial var. amma ekranda göründüyü dəqiqələrin 90%-ində deyinməkdən başqa bir şey etmir. qalan hissəsində də "soxum edəcəyiniz işə" dedizdirir.

snoke kimi bir villain yaratmısan, tək barmağını yüngülvari qaldırmaqla şimşək çaxdırır, bir düşüncə gücü ilə divardan divara tullayır, lakin yanındakı light saberin fırlanmasını hiss etmir aq. hardan gəlib, kimdi? palpatine-lə əlaqəsi varmı, haçan bu qədər adam yığıb first order qurdu məlum deyil. "sikeyim snoke-u" deyərək ola biləcək ən sadə və dəxlisiz yolla öldürdülər xarakteri.

cümhuriyyət nə vaxt devrildi, iqtidar necə birdən yenə üsyançı oldu, nə oldu da "ümid" öldü kimi ilk filmdən qalan suallara girmirəm belə. çünki film də girməyib!

hə, filmdə bəyəndiyim şeylər varmı? kukla yoda və yenidən young skywalker deyişi, "do or don't" fəlsəfəsini yenidən luke-a xatırlatması. yəni filmdə yer alan 2 dəqiqə. bundan başqa izlədiyim hər şey bomboş bir franchise-dan başqa bir şey deyildi.

filmə xal verəcək olsam, 2/10 verərəm.

bojack horseman

sonuncu sezonunun ilk yarısı çıxış serial. haqqında cəmi bir entry girilməsi həm təəccübləndirdi, həm də sözlük əhli tərəfindən bilinmədiyi üçün kədərləndirdi.

sonuncu sezon ilk yarısı, keçən 5 sezona ümumi baxış və "kimlər gəldi, kimlər getdi" tərzində bir yarı oldu. həm bojack-ı, həm də digər yan xarakterləri (ən unudulan tərzdə xarakter aktrisası margo martindale daxil olmaqla) həyatları, onların necə olduğu, verdikləri yeni qərarları ümumi gözdən keçirdir. hər bir xarakteri göstərib onlar haqqında yeni şeylər öyrəndikcə üzümdə bir gülümsəmə yarandı.

lakin digər tərəfdən, bütün xarakterlərə yeni baxış keçirdərək bojack olan səhnələr azalıb. bojack-in olduğu hər səhnədə isə xarakter inkişafı özünü göstərir.

sezonun ən çox zövq aldığım 2 bölüm oldu. bunlardan biri 6x4 "surprise!", digəri isə 6x7 "the face of depression" idi.

--spoiler--

xüsusilə, 6x7 bojack-ın şəhər-şəhər gəzib dostlarını ziyarət etməsi, stilində dəyişiklik edib, mr.peanutbutter-ın "crossover episode" xəyalını gerçəkləşdirməsi üzümdə çox böyük bir gülümsəmə yaratdı. 5 il ərzində demək olar hər dəfə görüşdüklərində işlədilən bu zarafatın reallığa keçməsi çox şirin, kədərli və gözəl idi.

intronun dəyişməsi və son 5 sezon ərzində bojack-ın etdikləri və bunun nəticələri çox gözəl rəsm edildi, "vay be" dedirtdi.

--spoiler--

sezonun ilk yarısının sonunda "oh shit, here we go again" dedim öz-özümə. deyəsən final bizi çox pis vurmağı hədəfləyir. bojack üçün bir şeylər düzəlməyə başlamışkən son bölümdə gördüyümüz şeylər, bojack üçün yaxşıya işarət deyil.

çox-çox bəyəndim. yanvarın 31-ində görüşərik.

peaky blinders

şəkil serial. xarakterlər şəkildi, mənzərələr şəkildi. hər bir xarakterə yazılan səhnələr və dialoqlar onların maksimum xarizmatik olması üçün yazılmış kimidir. amma sonuncu sezon hekayəsi böyük bir xəyal qırıqlığından başqa bir şey deyil.

--spoiler--

serial bir neçə müxtəlif ssenari üzərindən irəliləyərək əvvəlki sezonlardan gələn sadəliyi silib atıb. həm 29-33 böhranı, həm faşistlərin yüksəlişi, həm xarakterlərin psixoloji çəkişmələri, həm də tommy-nin partiya hekayəsi üst-üstə minib. bunların hamısı ayrı-ayrılıqda gözəl hekayələr ikən və bir tema altında şahəsər yarada biləcəkkən, düyün düşmüş qulaqcıqdan fərqi qalmayıb. hadisələrin bir-biri ilə bağlantısı o qədər kəskindir ki, ssenaridəki təbiiliyi itirib.

tommy mosley xarakterini öldürəcəyini etiraf etdiyi andan etibarən sui-qəsdin uğursuz olacağı bəlli idi. uzun-uzun yazacağam əlbəttə gözümə batan hər şeyi, sadəcə getdikcə keyfiyyətini itirən bir seriala çevrilmişdir.

--spoiler--

ümumiyyətlə, serial hər bir məşhurlaşan serial kimi özünün məşhurluğunun fərqinə varmış və özü özünün parodiyasına çevrilmişdir.

sözaltı etiraf

bəzən instagram'da, ya da facebook'da qabağıma maraqlı bir şəkil çıxır və ya maraqlı daha əvvəl yaşadığımız hər hansı bir hadisəyə bənzər bir şey eşidirəm. istər-istəməz ya screenshot edirəm, ya da bərk bərk yadımda saxlayıram. ona demək istədiyim o qədər maraqlı şey yığılıb ki. təəssüf ki, bu maraqlı şeylər ancaq ikimiz arasında maraqlı idi və əslində ayrı-ayırılıqda heç birinin mənası yoxdu. və bölüşmək üçün biri də yoxdu.

uzun müddətdir ki danışmırıq. çox vaxt özümü iş ilə məşğul etdiyim üçün gün sonunda dəhşət yoruluram və evə çatdıqda yataqdan ayağa dura bilmirəm heç. bir neçə aydır belədir. o qızı unutmaq üçün bir neçə aydır yaşamıram. sadəcə, günlərimi keçirdirəm. arada hər hansı bir iş görərkən və ya boşluqda olarkən anidən yadıma düşür. nömrəsini silsəm də whatsapp'dakı yazışmaları silmədiyim üçün profil şəklinə girib baxıram, bəzən xüsusilə onun screenshot etdiyini dediyi söhbətlərimizə. üzümdə xəfif bir gülümsəmə əmələ gəlir. sonra ürəyim sıxılır.

ondan ötrü darıxıram, burası məlumdur. ancaq həyatımı da davam etdirirəm. bir neçə kursa başladım, gələn ay qismət olsa gitara alacam. rus dili öyrənməyə başlamışam. yəni həyatımın boş qalan hissəsini də özümü məşğul edəcək şeylərə ayırıram.

daha sonra, səhər iş olmasına baxmayaraq, axşam saat 10-dan səhər saat 5-ə qədər etdiyimiz videolu zəng yadıma düşür. "yatma, danışaq" dediyi. mənə yorğanının altından şirin-şirin gülümsədiyi.

ürəyim sıxılır.

netflix azərbaycan serialı çəksə oynaya biləcək yerli aktyorlar

Netflix türkiyədə türk dilində, ispaniyasa ispan dilində serial çəkir.
(bax: la casa de papel)

telefondan kitab oxumaq

gözlərimin zəifləməsində çox böyük rolu olmuş hərəkət. evdən harasa gedəndə, metro, avtobus olsun, qulaqlığı taxır, ambient music-lərdən birini açır (yerinə görə skyrim theme, yerinə görə cyberpunk theme və s.), kitabımı oxuyurdum. şəxsən zövq də alırdım. bu yolla lotr, hitchiker's guide to the galaxy kimi kitabları 1-2 həftədə bitimişəm.

ancaq gəl ki, bu yolun əvvəl də qeyd etdiyim kimi, gözləri yormaq və zəiflətmək kimi bir əks təsiri də var. gözüm çox zəiflədikdən sonra göz əməliyyatı oldum və təxminən yarım ildən çoxdur telefondan kitab oxuya bilmirəm. maddi cəhətdən babat olmadığım və azərbaycandakı kitab qiymətləri də məlum olduğu üçün (sırf oxumaq üçün kitab oxumuram, bir oxuma planım, hədəfim var), uzun müddətdir ki, düz-əməlli kitab oxuya bilmirəm.

tək çıxış yolu kindle, paperbook kimi e-kitab oxuyucaları görünür.

sözaltı etiraf

sözün açığı dünya sikimə deyil. Ağır oldu. Amma belədi. insanlar da sikimə deyil artıq. Görəndə ki dava gedir, nə bilim kimsənin bir az yardıma ehtiyacı var, avtobusda yer davası döyürlər zad, içimdən "soxum sizin beyninizə" deyib yoluma davam edirəm. Mübahisə zamanı özümü ifadə edə bilmədiyimi, ya da qabağımdakı gijdillaxın anlamaq istəmədiyini gördüyüm an "sənin baxış bucağındı" deyib söhbəti kəsirəm və artıq ondan sonra danışdıqları mənim üçün əhəmiyyət kəsb etmir.

O qədər çox imkanım yoxdu. Olana şükür, amma işte, fironun xəzinəsinin yanındakı qarışqa qədər. Ailəmlə fikir ayrılığı yaşayıram. Onda bir az kefim pozulur.

Sevdiyim qıza "səni sevirəm" deyirəm. O da "sən qısqancsan, olmaz belə" deyir. Bir miqdar qısqanc olduğumu qəbul edirəm, amma heç vaxt xəstə dərəcəsində olmadım, olanları dəstəkləmədim. Hacı qız hər kəsə üz verir, demək olar hər oğlanla səmimiləşir. Bunun bir dəfə ziyanını da görüb, mənim sözümə qulaq asmayıb. Bunu xatırlatdıqda "sənə nə" deyir, içini sikim dəli oluram.

Amına qoyum anlaya bilmirəm. "Sənə nə" nə deməkdi? Dünya aləm sikimə deyil, bu qız əsasdı mənim üçün, o da ömrümü sikir. Qız bunu bilə bilə edir bunu. Abi anlamıram. Xahiş edirəm mənə yardım edin. Bu qızı unutmaq üçün yardım edin.

Məni tanıyan tanıyır. Elə sözlükdən də. Rasional bir insanam. Bu qıza olan sevgim mənə zərər verir. Bunu davam etdirməyin bir yolu və ya mənası yoxdu. Siz kimi sevirsiz, bir çarəsini bilirsinizsə mənə yardım edin. Nolar. Kömək edin.

sözaltı etiraf

mən xəstə bir insanam. Çox, çox xəstə. Özümü lazımsız, gücsüz, zəif, sevimsiz biri kimi hiss edirəm. Tez-tez "həyatım niyə belədi? Davam etməyin nə mənası var?" Deyirəm. Ətrafımdakı insanları öz "dərdlərim" ilə bezdirdiyimi düşünürəm. Sevdiyim qız məni sevmir. Nifrət edir bəlkə də. Başqa oğlanlarla yaxşı yola gedir. Həyata nifrət edirəm.

Çıxıb getmək istəyirəm. Amma necə, hara bilmirəm. Özümü yaxşı hiss etmək istəyirəm. Pis olmaqdan bezmişəm. amma əlimdən heç nə gəlmir. Xoşbəxt olmaq yox, özümü yaxşı hiss etmək istəyirəm. Digər insanlar kimi olmaq istəyirəm. Vecimə almamaq istəyirəm. Özümü zibil kimi hiss edirəm.

Həyat dayanıb. Hər kəs yoluna davam edir. Yaşamağa davam edir. Həyatlarında davam edən bir proses var. Hər kəs bir şeylər edir və nəticəsini gözləyir. Mən isə oturmuşam bir yerdə. Səhər iş, axşam ev, həftə sonları depresiv ataklar. Heç bir inkişaf, heç bir irəliləyiş yoxdu həyatımda. Olduğum yerdə qalmışam və hər kəs irəliləyir. Onların həyatına bir yükəm. Elə öz həyatıma da yükəm.

Həyatımda yaxşı bir şeylərin olmasını gözləyirəm. Məni həyata bağlayacaq bir şey olmasını. Hər şeyə, hər kəsə həvəsimi itirmişəm. Yaşamaq üçün, səhər oyanmaq üçün, pul qazanmaq üçün, kurslara getmək üçün heç bir səbəbim yoxdu.

insanlarla danışanda onlardan özümdən zəhləm gedir. Danışmayanda ürəyim sıxılır. Dəli oluram deyəsən. Lənətə gəlsin hər şey.

köhnə sevgilini görmək

unuda bilmirəm. yəni unutduğumu zənn edirəm. amma hardansa dəxlisiz bir yerdə qarşıma çıxır, adını belə çəkirlər. ürəyim əsir o anda. onu görmək, hətta görməsəm belə onunla eyni yerdə olduğumu hiss etmək məni narahat edirdi, ruhum sakit deyildi. iş yerim dəyişəndən sonra nisbətən daha rahat idim. ən azından ona daha az məruz qalır, onun ətrafından da xeyli uzaqdayam. indi fevralın ilk həftəsindən ayın sonuna qədər yenidən köhnə iş yerimdə olacam. bu da yenə onu hər gün görəcəyim mənasına gəlir. və bu ölümünə qorxudur. narahat edir. onu görmək istəmirəm. səsini eşitmək, varlığını hiss etmək. nə bilim. istəmirəm. amma məcburam. 15-20 istəməsəm də, yenidən onunla eyni yerdə olacıyıq. sadəcə olaraq, lənətə gəlsin.

don't starve hamlet

don't starve oyununun sanki yeni bir oyunmuş kimi səviyyəli kontentlərə sahib dlc-si. ilkin versiyasından və together versiyasında fərqli olaraq artıq sivilizasiya mövcuddur.

əvvəl pig king-in hakimiyyət qurduğu səfil şəraitdə sadəcə yığıcılıqla məşğul olan donuzlar bu versiyada olduqca inkişaf etmiş, şəhərliyə çevrilmişdir. şəhər ətrafında isə əkinçilik və mədənçiliklə məşğul olurlar.

oyuna iqtisadiyyat gəlmişdir. artıq pul birimimiz coin var. özümüzə ev ala bilir, şəhərdə mövcud tərəvəz satıcısına və yeməkxanaya yaxınlaşaraq qarnınızı doyuzdura bilərsiniz.

oyuna belə bir iqtisadiyyatın gəlməsi oturaq həyata keçidi daha da rahatlaşdırır. istilik və qaranlıq dərdi çəkmirik, oyunda yemək xammalları xeyli azalsa da, ən adisindən monster meat və berry tapmaq artıq çətin məsələdir, lakin ucuz xammalla və yenə yerində ucuz yeməklərlə günü xilas edə bilərik.

oyundakı əsas çətinliklər duman və aporkalypse-dir. duman nisbətən daha asan yola verilir. bir papaqla həll olunur. lakin aporkalypse üçün mağaralara girməli, saatı tapıb aporkalypse vaxtında irəli almaq lazımdı.

digər bir çətinlik isə oyunda qalma müddətidir. digər versiyalarda düzən qurulduqca işlər asanlaşmasına baxmayaraq, bu versiyada irəliləyən günlərdə əsas da 40-cı günlərdən sonra meydana çıxan o cücümsü yaratıklar olduqca artır, cəngəllik monsterlərini şəhərə qədər qovaraq artıq şəraiti yaşanmaz hala gətirirlər.

bununla belə, oyuna gələn dinamikləri olduqca sevdim və saatlarımı indidən gömmüşəm. bundan sonra da neçə saat belə davam edəcəyim məçhuldur.

həyatdan sıxılmaq

insanı əsir alan bir duyğu. vaxt keçsin deyə yaşamaq. uzun müddətdir ki, sıxılıram. insanlardan, etdiklərimdən, həyat şəraitimdən, hər şeydən. yeganə qaçış yerim kitablar və mahnılardır. geç nəyə həvəsim yoxdur. heç bir şeyə qarşı istəyim yoxdur. əvvəllər niyə belə olduğumla bağlı çox narahat olurdum. indi də araşdırıram, mənasız bir axtarış içərisindəyəm. amma əvvəlki qədər də pis deyiləm. arada anidən sıxılma gəlməsiylə özümü sonsuz bir boşluğun, kilometrlərlə uzanan mənasızlığın ortasında tapıram.

bu yazını mənə yazdıran hissdir eyni zamanda. look on down from the bridge çalarkən fonda məni yatmağa qoymayan bir hiss. nə qədər belə davam edər bilmirəm. nə qədər dözərəm bu hissə onu da bilmirəm. çox əylənmək, xoşbəxt olmaq, həmişə gülmək kimi bir istəyim də yoxdur.

sadəcə, yaxşı hiss etmək istəyirəm. yaşamaq istəyirəm. digərləri kimi olmaq istəyirəm.

2018

son 5 il ərzində ən böyük inkişafı yaşadığım il.

əvvələn, 2017 üçün: #265159

1. ən böyük inkişaf dedik. 2018-in ilk günlərində işə girdim.
2. 2 ay sonra yüksəliş yaşadım. daha yaxşı filiala keçdim. daha sonra orda həyatım boyunca unuda bilməyəcəyim bir kazık atmış olan qızla tanış oldum.
3. qızla olduqca romantik anlar yaşadım. ilk dəfə 2 aylıq da olsa sevgilim oldu.
4. virtual seks etdim həyatımda ilk dəfə. mənasız bir şey olduğunu da onda anladım. (bax: virtual seks)

second foundation

(bax: fond toplusu)

orijinal fond toplusunun 3-cü kitabı və mahiyyət etibarilə ən vurucu hissələrin başladığı hekayə. foundation kitabını oxuyarkən "əsl hekayənin yeni başladığı" haqqında bir fikir bildirmişdim. lakin bu kitabın sonuncu abzasını oxuyarkən, "əsl hekayə" söhbətində əslində nə qədər yanıldığımı gördüm. çünki əsl hekayə demək olar bu kitabın sonuncu abzasından etibarən başlayır. bəziləri bunu artıq hesab etsə də, belə deyə bilərik ki, əsl hekayəyə giriş mahiyyəti daşıyır. bundan sonra spoiler ilə davam edəcəyəm məcbur. ancaq belə deyim. əvvəlki kitabdakı 2-ci hekayə nə qədər vurucudursa, urdakı birinci kitab da o qədər vurucudur. uzun müddətdir axtarışında olduğumuz 2-ci fondun bu qədər güclü və vurucu şəkildə qarşımıza çıxması sözlə ifadə edilməyəcək qədər gözəl idi. bundan sonrası spoiler olacaq. çox danışmamağa çalışacam.

--- baş gücü tərəfindən qorunan sahə---

kitab the mule-un idarə etdiyi imperiyanın qüdrəti ilə qarşılayır bizi. son kitabın üstündən illər keçib və the mule işğallarına uzun bir müddətdir fasilə verib. əslində o uzun müddətdir ikinci fondu axtarır. pritcher və dəyişdirilməmiş (saf) olan channis bu məqsədlə kainatın dərinliyinə doğru irəliləyirlər. əslində bundan sonra onların ikinci fondu "tapmaqları" olduqca sadə oldu. kitabın sonrakı səhifələrində səbəbi açıqlansa da, heç olmasa "daha az diqqət çəkici" ola bilərdi. belə çox kor gözə barmaq olub.

the mule və first speaker arasındakı psixoloji döyüş enfes idi. oxumaqdan ən çox zövq aldığım səhnələrdən biri idi. sadəcə kiçik bir andan istifadə edərək first speaker-in kiçik bir dəyişikliklə the mule təhlükəsini aradan qaldırması əla idi.

əlbəttə, məncə the mule hekayəsi bir az daha davam edə bilərdi. məsələn the mule-un ölümünü, ölümündən sona çıxan üsyanı və foundation-un yenə demokratik şəkildə idarə edilməsini görə bilərdik. ancaq asimov gəncliyindən və dövrün yayımlanma şərtlərindən ötrü bu yolu seçmiş ola bilər. onsuzda bundan əvvəlki kitabında baş rol olan denversin sonrakı hekayədə cümlə arasında öldürüldüyündən bəhs etməsiylə dövrünün george r.r. martini olduğunun sübutudur.* glş

ikinci hekayə first foundationun secondu axtarması, psixologiya sahəsində inkişafı və the mule ölümündən sonrakı kalganın gəldiyi vəziyyəti izah cəhətdən gözəl bir hekayə idi. lakin arkady-nin yenə hekayədə iştirakının vacibliyi və ikinci fondun agentlərinin bu qədər gözə batması hiss olunan dərəcədə sıxıcı işlənmişdi. dövrünün first speaker-i palverin bu qədər aktiv şəkildə proseslərdə iştirak etməsi yenə mükəmməl yazılmış bir hissə idi. həmçinin "dairənin sonu yoxdur" sözü məncə gözəl idi və bir an olsun "lan yoksa" deyə düşündürtdü. bu arada, kitab populyar dövrdə yazılsaydı, ikinci fondun yeri haqqında youtube-da saatlarla danışılar, forumlarda səhifələrcə yazılardı. buna görə də asimov istədiyini yaza bilməzdi.

sonuncu səhifələrdə "hakiki tosun paşa benim" teması ilə "ikinci fond əslində filan yerdədi" teması çox gözəl işlənir. hər kəs məntiqli şəkildə fikrini isbat etməyə çalışır və sözün açığı mən hər birinə tatmin olmuşdum. hətta bir an ikinci fondun terminusda olacağına inanmışdım da. zira eblinq miss-i heyrətindən iflic edən və illərdir məğlub olmamasının səbəbinin bu olması olduqca məntiqli idi. ondan sonra ikinci fond üzvlərinin tapılması yenə oxuyucunun xəyal gücünə buraxılmış və üstündən keçilmiş bir boşluqdur. çox gözəl bir 3-cü hekayə çıxa bilərdi bu skeansın üstündən. ancaq asimov sadəcə the mule-dan və onun dövründəkilərin bir qismindən istifadə edərək öz kotasını doldurdu deyəsən. heyif deyək, gəncliyinə verək, keçək.

sondakı səhnəyə gələk (serial kimi danışdım aq, amma doğurdan da gözümdə canlandırdığım yeganə kitablardan biridir). birinci danışanın öz şagirdinə hari seldonun sosioloq olduğunu xatırlatması əslində bizə olan bir xatırlatma idi. yəni adam sosioloqdu və peşəsinə uyğun qalaktikanın iki ucu: biri geridə qalmamış, insan ayağı dəyməyən vəhşi terminusdursa, digəri əlbəttə ən çox sivilizasiyalaşmış və qüdrətli trantor ola bilərdi. hass... reaksiyası verdirtdi bu mənə. gözlənilməz deyildi. amma açıqlaması çox ürəyimə yatdı. əsl hekayəyə giriş mahiyyətinin daşıdığını hiss etdirdi.

zira foundation's edge-ə tam spolier mahiyyəti daşımasa da, siz hekayənin çox əksik bildiyiniz hissini çox gözəl hiss etdirir. və əslində bu boyda 3 kitabın bu kitaba giriş üçün yazıldığını anlayırsınız (not: bəlkə də elə deyil, ancaq bu hissi aldım və oxuma zövqüm daha da artdı).

əlavə olaraq qeyd etməliyəm ki, ikinci fondun gizli dövlət rolunda qarşımıza çıxması, hətta hər şeyi idarə edən görünməz əl temasının işlənməsi mənim hələ ki ikinci fondu fond toplusundakı favori kitabım edir.

--- baş gücü tərəfindən qorunan sahə---

foundation and empire

(bax: fond toplusu)

asimovun fond hekayəsinin davam kitabı. 2 hekayədən ibarətdir. 1-ci hekayə ayrılıqda güclü olmasa da, hətta 2-ci hekayəyə macəra və süjet xətti cəhətdən yaxınlaşa bilməsə də, 2-ci hekayəni gücləndirən bir hekayədir. hətta belə deyim 1-ci hekayəni oxumadan 2-ci hekayəyə birbaşa keçid etsəydik, çox böyük ehtimal hekayənin vuruculuğu bu qədər güclü olmazdı. 1-ci kitabda olduğu kimi yenə xarakter bolluğu var kitabda. buna görə adların hamısını yadda saxlamaq imkansızdır (mənə görə).

indi spoilerli hissəyə keçim. 1-ci hekayədən bir az bəhs edib əsas vurucu olan 2-ci hekayəyə keçid almaq istəyirəm.

--- imperiyanın sərhəddi---

1-ci hekayədə imperiyanın "ulan bu sehrbazlar kim ola ki?" sualını verən cəsarətli və güclü generallarından olan bel riose-in axtarışa çıxaraq siwenna-ya qədər gəlib çıxması və ducem barr-ı taparaq "hass... fond deyə bir şey qurmuşdu bu imperiya?" deməsiylə fonda müharibə elan etməsi ilə başlayır. ələ keçirilən tacir lathan devers-in "imperiya nağıl deyildi aq?" modunda gəzməsi güldürdü nə yalan deyim. trantor-da xəstə imperator ii cleon-un və vəziri brodrig-in bu cəsarətli gənc barədə düşüncələri və ümumiyyətlə imperiyanın gəldiyi son nöqtə seldon planının necə uğurla davam etdiyini göstərir.

onsuzda kitabda tez-tez seldon planının qüsursuzluğu və fondun məğlub olmayacağı vurğulandığı üçün biz də eyni şeyi fikirləşirik. bu dəfə necə qalib gələcəyini oxumaq üçün davam etdim hekayəyə desəm yeridir. barr və devers-in trantor-a gedərək imperatora öz vəzirini satmaq kimi aşırı mənasız və gülünc planla həll olunacaq deyə çox qorxdum, ancaq hekayə öz ciddiyətini qorumuşdu. "sizin kim olduğunuzu gəlməzdən əvvəl bilirdik. neçə minillik imperiyayıq, 2 agentlə məğlub olacıyıq, xıyarlar?!" çıxışını eşitdikdə sakitləşdim. daha sonra xəstə imperatorun vəzir və generalın ona qarşı plan qurduğundan şübhələnib trantor-a çağırıb edam etdirməsi çox gözəl bir məntiqə oturduldu.

ikinci olaraq, fondda başlayan "idarəçilərin masada oturub özlərinə və seldona inanmaları və hakimiyyətlərini möhkəmləndirməyə çalışmaları" təməlinin qurulması da 2-ci hekayə üçün gözəl bir giriş oldu. sonunda seldon planının həmişə işə yarayacağı və fondun heç vaxt məğlub olmayacağı gözə soxuldu. onsuzda növbəti hekayədə də bu hekayənin sonunda deversin sürgün edilərək hardasa öldüyü-öldürüldüyündən bəhs edilir.

2-ci hekayə niyə gözəldi? oxuyucuya belə inandırılmış seldon planı bir mutantı hesablaya bilmədiyi üçün suya düşdü. the mule kimi bir xarakter fond üçün qeyri-adi dərəcədə qeyri-real bir xarakterdir. lakin növbəti kitablarda qeyri-real şeylərin sayı artdığı üçün bu hətta ən normalıdı deyə bilərik. tacirlər və hökümət arasındakı vətəndaş müharibəsi qığılcımları, əsrlər sonra qayıtdıqları seldon mağarasında seldonun holoqramının əlaqəsiz bir tarixi hadisədən bəhs etməsi, bu vaxt fondun işğalı enfes yazılmış hissələr idi.

ebling miss ilə birlikdə magnifico, bayta və toranın dağılmış imperiyaya gedişləri, imperiyanın küllərinin qaldığını və sönməkdə oluşuna şahid olmağımız, trantorun hələ 100 il əvvəl insanlarla dolu ikən və galaktikanı idarə edərkən indi boş və zavallı görünməsi gözəl təsvir edilmişdi. gözümün qabağına gətirərkən təsirləndim.

ebling-in 2-ci fondu tapması və baytanın onu öldürməsi ilə "əslində bunlar baş verib" sekansı gözəl yazılmışdı. magnifico-nun the mule olması barədə bir çox ipucu var idi. təəssüf ki, gözlənilən zərbəni vura bilmədi son səhnə. amma the mule-un onlara heç nə etməməsi, sadəcə bir düşüncəylə yox edəcəkkən arxasına çönüb getməsi təsir edici və məncə epik bir səhnə idi. fondun qalib gələ bilmədiyi mutanta bayta darell qalib gəlmişdi (baytanın hekayəsi bir mənada bitsə də, növbəti kitabda nisbətən davamı var). imperiyanın son parçalarını oxuduğumuz və son sətirlərə artıq dağılmış trantor-da son verdiyimiz kitab aşırı gözəl və zövq verici idi. the mule bəlkə də fond seriyasının indiyənə qədər oxuduğum ən orijinal və gözəl xarakteri idi.

--- imperiyanın sərhəddi---