2021 boğaziçi hadisələri

15 iyul 2021-ci il tarixində recep tayyip erdoğan tərəfindən atanmış olan rektör melih bulu boğaziçi direnişinin sayəsində atandığı vəzifədən alındı. yerinə isə, naci inci atandı. yenə seçim olmadan, atanmış olaraq gələn rektor da tələbələr, akademisyenlər tərəfindən xoş qarşılanmadı və dirəniş davam edir. boğaziçi direnişinin dokumentasiyasını edən, direnişin hər anını videoya alan boğaziçinin 14 illik akademisyeni can candan digər akademisyenlərin 95%lik səsinə rəğmən rektor naci inci tərəfindən işdən atıldı. buna rəğmən, sinema dərsini kampüsdə açıq şəkildə verəcəyini deyən can candan dərs verməyə gəldiyi zaman güvənlik tərəfindən kampüsə alınmadı. nə boğaziçi sosyoloji professoru olan həyat yoldaşını ofisə buraxmağa, nə öz ofisindən əşyalarını almağa nə də banka və xəstəxana xidmətlərindən istifadə etməsinə icazə verilmədi.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

yazarların paylaşmaq istədikləri şeirlər

ithafən.
En elde edilmemiş şiirdin sen. Kuşluk vakti yazılanlardan… Bıkkın bir rahibin, bir sabah, yorgun bir vezirin akşamın alacakaranlığında muhtemelen yazacağı… Masadan doymadan kalkmış gibi okunmalı… güzelsin…

Uzaktan zor seçilebilir bir harf… Hayır hayır! Şimdi anlıyorum… Gizli bir rakam, Kabala’dan… kumun üzerine çizilen… Çöldeyiz ve başka bir yerde değiliz… ama güzelsin…

Dans ederken göğüsleri sallanan kadınlardan, karadelikleri saatlerce uçuşup duranlardan, sessiz sitemleri kargaşada bile belli olanlardan tırsma öyle kolay kolay… Öyleyse bu bir nasihat… Çünkü güzelsin…

Onlar bitecekler: Çizgi roman gibi kolayca, tatile çıkarken boşanan yağmur gibi apansız, menemen pişirmek gibi aceleyle… Hâlâ güzelsin…

iskemle hasır ve ayaklarında yatay, ayaklarını dizlerini böğrüne çekmeye razı olarak basabileceğin yatay tahta çubuklar… Rahatına düşkün keyiften uzak Osmanlı “effendi”sinin (ephendi? garip kahvehane illeti bu iskemleler… Otur o illete gerçekten, çekinmeden, sereserpe… Orada güzelsin…

Yılgın geçilir sokaklardan, kuş gibi değil, işportacı kertenkeleler gibi de değil… Ağır aksak, akşam dörtten sonra yaz günü… Akşam mı? O kayıtsızdır… Bildiği gibi değişir, geçer, gider… güzelsin…

Kes kulakları, geçir bir sicime… Ama kaybetme… Başka ne göstereceksin savaşa dair? Kara delikler işitmiş bu öyküyü… Islanarak… Ama güzeller…

Kalp kalbe karşı… Bir arkadaşın evinde… Çiçekmiş… Hemen uzmanı geçindim. Ah! O güneş ister. Ah! Bol su asla olmaz. Oysa hiç anlamam çiçekten… Devetabanını pazı sanabilirim… Neden yaptım bunu? Çiçeğin adı sardı beni… Çünkü güzelsin…

Sözlerine delik kulağım… Özürlere sağır… Kör bir kuyu olacağım… Sen ise güzelsin…

Güzel sözcüğünü senden başkasına lâyık göremem… Ama bir önceki cümlede görmüş olabilirim… Aldırma, güzelsin…

Mikroskop mucidi Leeuwenkoek dostu ressam Vermeer’e “su böyle işte ve başka türlü değil” demiş… Bir öpüş damlasında milyarlarca gözle görülmez yaratık… Ressamın tarafını tutuyorum… Çünkü, güzelsin…

Birkaç tel beyaz… Bizi gazlamaz… Sakınmazsın görüntünü, biliyorum… Çünkü güzelsin…

Mikroskopun mucidi Leeuvvenhoek, aynı günde doğdukları, hep komşuluk yaşadıkları dostu ressam Vermeer’e bir su damlası gösterip, “su işte böyle ve değil başka türlü” demiş… Bir öpüş damlasında kanyuvarları… Mucidin tarafım tutsam da… Sen güzelsin…

Teleskopla bulamadım… Mikroskopla bulacağım… Ayın yüzeyinin de bir dokusu var elbet… Gözenekler, sivilceler… Onlarla çok güzelsin…

Neo-liberalizm, ruhçuluk, tarikat, entellektüel, ordu, çok-insansız şirketler, öykü yazarları, kestaneyi çizdirenler, uzaktan bakanlar, Şemdinliler, tavşan falcıları, kurban sömürgenleri, onmaz kuşkuculuk, araba tamircileri, taksitle alın tutkumu, hadi… Kazık ve pazarlık… Ama son kumarım sensin… Sen, güzelsin…

Sen, güzelsin… Kuraldışı… Bastıbacak… Minicik… Ama sen, güzelsin…

Kapımın eşiği, gözümün bakışı, son ruhsal tatil, duruşum, bozuluşumsun… Pazarlık etmem… Markette yoksun… Reklamın yok! Gerçekten… Güzelsin…

Kedi sakladım senden, öykü sakladım, belki bunu da saklayacağım… ihanet… Ama sen, güzelsin…

Ruhumu saran sacayağı, gözümün bağı, son ruhsal kaatil, ölümüm, mahvoluşumsun…

Cazgırlık etmem… Gönlünde yokum… Aşkımız, yok! Gerçekten… Güzeldin…

gülümsədən mesajlar

ilk dərsdən içimdən hah, işte yeni rəqibim bu dediyim, verdiyi cavabların bilə-bilə əksini dediyim qrup yoldaşım mailimi tapıb * hardan bilmirəm kdkel belə bir mail yazıb:

"hi lucifermorningstar, I'm **** from uni. I would love to open a dialogue with you because I can sense you have passion and ambition as much as I do towards success. I'm a firm believer in healthy competition and trying to outdo each other will be beneficial for both of us. And there is much we can learn from each other I think. So I just wanted to blindly reach out and introduce myself. ***** is my number. Btw I'm an Iranian Azeri and never met an Azeri from Azerbaycan"

sözaltı sözlük

klassik medyadan fərqli olaraq hər hansı bir siyasi, ekonomik tək əl və ya iqtidardan asılı olmayan, ancaq alqoritmanın iqtidar olduğu alternativ medya.
hər hansı bir "gedişatı proqramlanmış" olan qəzet, xəbər saytı ilk səhifəyə medyanın bizə göstərmək istədiyi, bir olgunun içində və xaricindəki olgularla, var olan düzeylerle əlaqələndirilməsini bizə unutdurub, onu sadəcə bir "hadisə" kimi göstərdiyi "hadisə" informasiyaları qoyur. medyanın göstərmək istəmədiyi yaşanmışlar isə ya göstərilməz, alternativ medya tərəfindən dilə gətirildikdə də "oldu, yaşandı. bunun üzərinə aidi qurumlar çalışacaq" deyilər. sözaltı sözlükdə də, alqoritmin iqtidarıyla bəzi hadisə və informasiyalaşdırılmış, hekayələndirilmiş varoluşlar önə çıxar, göz önünə sərilər, ya yaşıl rəngə bürünər ya da qarşısındakı ədəd sayısı artar. bir növ aforoz edilmiş yaşanmışlıqlar, hadisələr isə göz önündən itər və ya hər hansı moderatorun istəyi və iqtidarı * gedişatı belirleme gücünün olması ilə zirzəmiyə atılar.

course capacity is full

haqqında çox eşitdiyim, bu gün isə şəxsən təcrübə etdiyim error növü.
universitetdə dərs seçimləri üçün əvvəlcədən özün dərslərin capacitylərinə, dərs saatlarına, müəllimlərinə baxıb seçim etməlisən. məsələn tutaq ki research methods in social sciences dərsidi, baxırsan ki dərsə neçə section açıblar, hansı sectionda hansı dərs aralıqları və müəllimlər var. buna əsasən də özünə uyğun olan sectionları və kodlarını qeyd edirsən. dərs seçimi isə 1. semester üçün 12də başlayır. username və kod girdikdən sonra dərsin kodunu, sectionunu qeyd edirsən. və əsas məsələ isə, captchadir. traffic lights seç deyir, traffic lights yoxdu şəkillərdə, piyada keçidi seç deyir, seçirsən qəbul etmir. sonda captchani tamamladıqdan sonra add course edirsən vəə "course capacity is full". yenidən özünə uyğun olan sectionu seçirsən, eyni prosedurları seçirsən vəəə yenidən "course capacity is full". və bunu 1. semesterdə ən azı 3-4 dərs üçün etməlisən.

toz bezi

rejissor və ssenaristi ahu öztürk olan 2015-ci il buraxılışlı film.
film istanbula köçmüş, görünüşdə, kürd olan iki qadının gündəlik həyatlarından bəhs edir. filmdən "kürdlərə qarşı başqalaşdırma, alt-qrupa salma" kimi müşahidə aparıla bilər, ancaq film əsasən qadınların cəmiyyətdə varoluş sıxıntılarından, bitmişliklərindən və bunun sinfi bölünmələr üzərindən anlatımı üzərindən gedir. həmçinin, eyni alt sinifdən olan iki kürd qadını arasındakı münasibətlər ağı da göstərilir.

--spoiler--
filmin ən can alıcı hissəsi isə qızın "biz kaybolduk, biz kaybolduk" deməsi idi, mənə görə. alt sinifdən olan kürd qadının cəmiyyət içində itməsi.

bakı avropa liseyi

ağ şəhərdə yeni binaya köçən, bu yaxınlarda ilham əliyev və mehriban əliyevanın ziyarət etdiyi lisey.
həmçinin, məzun və köhnə müəllimləri də binaya "təhlükəsizlik" səbəbilə buraxmayan məktəb -*

yeni binanın görüntüləri:

(youtube: )

akademik karyera qurmaq istəyənlərə məsləhətlər

özəlliklə sözlükdəki akademisyen və akademisyen namizədlərindən doldurulmasını arzuladığım başlıq.

1. azərbaycanda qurmayın.
əgər bakalavrı azərbaycanda oxumuzsunuzsa, magistr , doktora və post-doktoranı mütləq xaricdə oxuyun. türkiyəni ən son seçim olaraq düşünün, scholarship xəbərlərini hər gün yoxlayaraq avropa və amerikaya gedin. scholarship fürsətləri çoxdur, onları oxuyun, istənilən keyfiyyətlərə, imtahan nəticələrinə sahib olmağa çalışın. əgər avropa, amerika heç alınmazsa türkiyədə koç, odtü, boğaziçi, bilkent universitetlərinə başvurun.

2. zəngin olacağam, hər ay tətilə gedəcəm xəyalları ilə qurmaq istəyirsinizsə qurmayın.
akademisyen olmaq heç asan deyil. bakalavrdan sonra magistr oxuya-oxuya research assistant olaraq işləyəcəksinizsə gecəniz-gündüzünüz olmayacaq. gündə tonlarla məqalə oxumalı, review&reportlar yazmalı, bir yandan master tezi yazmalı, bir yandan üst mərtəbədəkilərin istəklərini yerinə yetirməlisiniz. və buradan ruh sağlığı yerində olan biri olaraq çıxsanız aldığınız maaş çox lüks bir şey olmayacaq.

3. humanitar elmlər üçün mütləq dil öyrənin.
dil öyrənməkdən qəsdim ingilis, rus, türk dilləri deyil. zəngin mədəniyyətə sahib olan sivilizasiyaların dillərini öyrənərək yazılan kitabları originalından oxumağı bacarın. məsələn, kantı alman dilindən, aristonu yunan dilindən, foucaultu fransız dilindən oxumağı bacarmalısan.

4. sevmədiyiniz ixtisasda qurmayın.
azərbaycanda bakalavrda istədiyi ixtisasda oxuyan çox az insan var, çünki 11-ci sinifi bitirən çox az insanın istədiyi ixtisas olur. daha çox bala görə seçim edilir. məsələn 670 bal yığan biri heç vaxt keçid balı 250 bal olan ixtisası seçmir. yığdığın bala görə ixtisasın müəyyənləşir. əgər ixtisasınızdan məmnun deyilsiniz və "day 4 il boşa getməsin" deyirsinizsə akademik karyera fikirləşməyin, özəl sektora keçin. 4 il oxumusunuz, ömür davam edir, bir daha 4 il bakalavr oxuyun istədiyiniz ixtisasda. amma pls azərbaycanda yox. ən azından türkiyədə. istəmədiyin ixtisasda magistr, doktora oxumaq əzabdır, işgəncədir. sevdiyin, həqiqətən aşiq olduğun bölümdə oxumaq çətin olsa da zövqlüdür.

5. çətinlik görən kimi vaz keçməyin.
akademisyen olmaq heç asan deyil. yaşadığınız bunalımlar, ekonomik krizlər sizi həyatdan ciddi mənada soyuda bilər. hələ gündəlik oxumalı tonlarca məqalə, kitab olunca insan psixi cəhətdən sağlam olmaya bilər. bu problemlərin içində yenə də davam etmək lazımdır. bura özəl sektor deyil ki, 1 həftə istirahətə çıxım, sonra gəlim davam edim. və ya səhər işə gedim, 9da kompüteri bağlayım və istirahət edim. oxuduğunuz bölüm sizin həyatınıza çeviriləcək, sevişəndə, tualetdə olanda belə ağlınızdan çıxmayacaq. ona görə də, çətinliklərə qarşı davamlı olmalısınız.

niche construction

niche: uyğun, əlverişli şərait
construction: quruluş, yapı, struktur

Əgər insanın mədəni * ingilis dilində cultural birbaşa olaraq mədəni mənasına gəlmir, ancaq türk dilindəki kimi kültürel sözü yoxdur bizdə fəaliyyətləri içində yaşadığı mühiti dəyişdirir, yenidən şəkilləndirirsə, o zaman insanlar, həmçinin, təbii seçmə * natural selection təzyiqlərini, proseslərini dəyişdirir. Mühiti yenidən istənilən populasiyanın təkamül edə biləcəyi şəkildə yenidən modelləmə prosesinə niche construction deyilir. Niche construction populasiyaları təbii seçmə zamanı üzləşə biləcəkləri təhlükələrdən qorusa, seçim dinamiklərini yavaşlatsa da, populasiyaları niche constructionların şəkilləndirdiyi yeni seçim dinamiklərinin subyekti edir.

məsələn, təkamüli prosesdə "yaxşı görmək" survive üçün avantaj olsa da, yaxşı görənləri seçən təbii seçmə dinamikləri x ölkəsində eynəklərin yüksək əlçatanlığı sayəsində şəkillənən niche constructiona görə yavaşlayıb. və ya, y ölkəsində insanları vəhşi heyvanlardan qoruyan niche constructionu insanları başqa "heyvanların" təhlükəsinə salıb: mikroblar, bakteriyalar, hivlər və s. əvvəllər yırtıcı heyvanlara qarşı müqavimətli olanlar survive edirdisə, indi mikroblara qarşı müqavimətli olanlar təbii seçmə təzyiqləri qarşısında daha avantajlıdır.

digər heyvanlar üçün yaradılan niche constructionlarına misal kimi labarotoriyalar göstərilə bilər. empirik reallıqda süregelen dinamiklər labarotoriya şərtlərindəki dinamiklər ilə fərqlidir və nəticədə fərqli constructionlara sahib olurlar; bunlardan biri daha niche * əlverişli olur. modern elmin işləmə prosesində də labarotoriya şərtləri həyatın özündən ayrı tutulmuşdur. heideggerin modern elmin bu kimi fərqliliklərindən bəhs edən bir ifadəsini ulus baker bir seminarında izah edərək daha açıqlayıcı etməyə efor göstərmişdir. ulus bakerin açıqlamasını da bura qoyuram:

Alman düşünürü Heidegger’in bir gözlemi vardı, dünyayı ve hayatı gözlemleme konusunda. “Aristo gibi birisi, bir deniz yumuşakçasım alıp muhafazasından çıkarıp, yani kabuğundan çıkarıp inceledi­ ğinde, gerçek hayatı gözlemleyebiliyordu henüz,” diyor Heidegger. Ne demek “gerçek hayatı gözlemlemek”? Yani kur­duğu şey bir laboratuvar değildi, demek istiyor. “Gerçek ha­ yatta gözlemlemek” demek, doğal bir varlığı gerçek hayat içinde gözlemlemek demek, onu okyanusta yaşarken ince­ lemek, görebilmek demektir, yani canlı görebilmek, yaşadı­ ğı gibi görebilmek demektir. Modem bilim bunu yapmıyor mu? Yapıyor. Ama Heidegger’in söylemek istediği başka bir şey var: modem bilimin “laboratuvar koşullan” diye bir şey yaratmış olması. insan bilimleri, beşeri bilimler de bu labo­ratuvar koşullanndan çok uzak değil; tarih içerisinde, top­ lumu laboratuvar olarak kullanan iktidar mekanizmalan da çok tanıdık. Sosyolojik bir incelemeyi, bir kent incelemesini pekâlâ bir tür laboratuvarda yapılan bir deneye benzetebilir­siniz. Tek bir fark var belki, söz konusu laboratuvann içinde yaşıyoruz, bilim adamının kendisi de yaşıyor. Heidegger’in söylemek istediği bundan birazcık daha derin bir meseleydi. Modern bilimin kuruluşu, hayat içerisindeki bir akışı göz­ lemlemeyi ilke olmaktan çıkarmıştır. Yani Aristo, okyanus­tayken canlı olan bir yumuşakçayı çıkanp inceleyip yerine bırakabilirdi ya da karaya vurmuş, ölmekte olan bir yumuşakçanın ölümünü inceleyebilirdi. Ölüm orada hayatın bir vakası olarak vardı. O varlıkla ilişki, laboratuvar koşullan dediğimiz çerçevedeki ilişkiden çok farklıdır. Dikkat eder­ seniz laboratuvar koşullan dediğimiz tümüyle soyut meka­nizmalar, cetveller, bağımsız/bağımlı değişkenlerin önceden belirlenmesi, bir dizi test bunun etrafında, bir ömeklem se­ çilmesi bu çerçeve içerisinde. Doğrudan gözlem yoluyla ya­ pılan ya da deney yoluyla yapılan bir test süreci...

durduq yerdə yada düşən dəxlisiz xatirələr

bir sinif yoldaşım var, siyavuş novruzovun qardaşı qızıdır, həm də teymur əminin nəvəsi. 5 və ya 6-cı sinifdə fənlər arası təlim müəlliməmiz həmin sinif yoldaşıma biraz qışqırmışdı deyə müəlliməyə "mənim əmim deputatdır, deyərəm qovdurar səni, heç yerə işə girə bilməzsən" demişdi -* -*
10-cu sinifdə də başqa sinif yoldaşım teymur əminin jim vurduğu videosunu lövhədə proyektorla göstərmişdi deyə sinif yoldaşımın valideyninə zəng vurub təhdid etmişdi -* -*