sözaltı |
ədəbiyyat |
musiqi |
kino |
təhsil |
idman |
sağlamlıq |
texnologiya |
siyasət |
proqramlama |
elm |
tarix |
incəsənət |
anket |
xəbər |
fəlsəfə |
din |
oyun |
mədəniyyət |
sosial |
etimologiya |
bot |
iqtisadiyyat |
coğrafiya |
bioqrafiya |
dil (1) |
keçən ay ən çox bəyənilən entrylər:
keçmiş keçən aylara baxmaq üçün:
Bu da mənim maggot brainim.
Bəlkə də gecənin təsiri ilə belə hiss edirəm, sanki artıq içimdəki hər şeyi ifadə etmişəm: sevgimi, narahatlığımı və sirlərimi. artıq azad olmuşam.
Eləcə 5 yaşında gecə vaxtı maşından işıqları izləyəndə yatıb qalmaq.
Sənin üçün çox darıxmışam...
Artıq 5 il keçdi. Amma hələ də qəbul edə bilmirəm. Ayın 18-i bizim üçün lənətli gündür.
Nə deyəcəm, bilmirəm. Amma çox ağrıdır. Dünən işdən çıxdım, sübh vaxtı idi, beşə işləyirdi. Evə çatdım. Ayın tarixinə baxdım. 18-i göstərirdi.
Aprel girəndə sən yadıma düşürsən. Amma o gün unutmuşdum. Peşmanlıq. ilk il sənsiz keçəndə qəbul edə bilmirdim. Özümə: "5-ci ildönümündə qəbul edəcəm", - demişdim.
Ayın 18-i idi. Artıq qəbullanma vaxtı gəlmişdi. 5 il oldu. Soyuducunu açdım, içki götürdüm. Viskini sek içə bilmirəm, alma var idi. Stəkan tapa bilmədim. Gözüm duzqabına getdi. Shot üçün ideal idi. içdim... içdim... Və içdim. Dayandım.
ilk il Heç yanına gəlmədim. Hələ də gəlməmişəm. Kaş ölməsəydin. Ailən hər aprel ayı şəklini paylaşır. Sənə bu 5 il ərzində allah rəhmət etsin sözün demədim, şəklini paylaşa bilmədim ildönümlərində. heç nə yaza bilmədim. Evinizə gələndə, şəklini elə görəndə qəbul edə bilmirəm. Divarda niyə şəklin var? Sənin necə qəbir daşın ola bilər? Durğunluq...
Gələ bilmirəm ora. Səni elə görmək istəmirəm. Qəbir daşını görmək istəmirəm.
Sən mənim dostum idin. Uşaqlıqdan bir sürüşkəndə sürüşürdük, restoranlarda zeytinə diş çöpü keçirib şarları partladırdıq, rayonda bir yerdə su gətirmək, keçilərlə məzələnmək. və oturub xəyalların haqda danışmağın, sənin xəyalların...
Tək mənim bildiyim sirlərin...
niyə öldün? Sumqayıtı niyə xaraba etdin mənim üçün? Ora gəlmək istəmirəm. Artıq yalnız sən xatirə deyilsən, sumqayıtın küçələri də xatirədir. Səndən bir xatirə.
Atanın bu yazısını hər görəndə gözlərimi yaşardır:
18 aprel 2018 ildən 15 yaşlı oğlum və dostu itkin düşdü.Dəqiq bilirdik ki,qayıqla dənizə giriblər. Ancaq dövlət bizə inanıb axtarış aparmadı.Öz gücümüzlə çox dərinlərə gedə bilmədik. 37 gündən sonra uşaqları tapdıq. Onlar elə həmin qayığın içində idilər.Ancaq acından və susuzluqdan ölmüşdülər. Səndən sonra dünya bomboş qaldı, oğlum, Yolun düşsə bu dünyaya bir də gəl... mənim qəhrəman,qorxmaz, lakin talesiz oğlum.
(youtube: 
)
)(youtube: )
)qədim çin-də olmuş bir edam üsulu. adından da görüldüyü kimi sözün əsl mənasında cəzalıları belindən kəsib 2-ə ayırırdılar. bu edam üsulu sadəcə ən ciddi cinayətkarlara qarşı tətbiq olunurdu, çünki bəzən belindən kəsilən adam, kəsilən kimi ölmürdü.
bir dəfəsində, bir vəzifəli şəxs, dövlətin malın öz adına istismar edərkən tutulmuş, və bu edam cəzası tətbiq olunduqdan sonra çincə "qorxunc" və ya "mərhəmətsiz" mənasını verən "慘" sözünü öz qanı ilə 7 dəfə yazacaq qədər yaşamışdır.
bu hekayəni eşitdikdən sonra çin imperator-u dəhşətə gəlmiş, və bu edam üsulunu ləğv etmişdir.
sıxılıb depressiyanın dibində hiss edərkən tanımadığın, güman ki ilk və son dəfə görəcəyin yad insanlarla həyatının ən maraqlı gecələrindən birini yaşadığın andır.
Formulaya görə hardwell və don diablo bu gün çıxış edirdi sahildə. Vaxtilə çox sevidyim dj-lər olduğu üçün canlı dinləmək istəyərdim amma 150m biletə verəcək pulum olmadığı üçün uzaqdan dinləmək ümidi ilə sahilə çıxdım. Yollar bağlı idi deyə çox bir şey eşirmədən evə qayıtmağa məcbur idim. Yolüstü sıxıldığlmdan publardan birindən pivə götürəndə bir qrup insan gözümə sataşdı və "I'm sorry for disturbing but I'm exterenely bored, would you.mind if I join you?" ilə aralarına qatıldım və həyatımın ən yaxşı gecələrin birinə imkan yaratdım. Tanımadığım yad insanlar * ilə başlanğıc 2 pivə, formula və sahilə giriş üçün qolbaq, panik atak keçirən turist qadına kömək, dj show bitdiyi üçün sahilə girişə məhdudiyyət, 20 dəq taksi gözləmək, ayaqüstə edulən xoş söhbət, ardəcıl içiln pivələr, rooma gedib yenə pivə içib söhbətləşmək, taksi ilə evə qayıdanda maraqlı söhbətlər, sevgi dolu qucaqlaşmalar və s. bir-birini izlədi. Evə qayıtsam çox güman sıxıntı və kədər ilə yatacaqdımsa, indi özümü çox xoşbəxt hiss edirəm. Həyat gözəl görünür. Əyləncəli, drunk, maraqlı bir gecə keçirdim, ani qərar və bir cümləlik sual ilə. Bəzən lazım olar kiçik bir addımdır bir gecəlik də olsa xoşbəxt hiss etmək üçün.
biraz öncə dəqiqləşdirdiyim maraqlı fakt. Belə ki eradan əvvəl 2550-2560 cı illərdə piramidaları tikən kölələrə günlük olaraq 10 baton çörək və minimum 3 də 1i (bəzi hallada 3də 2si) dolu olan dopuda pivə verilirdi (təxmini 4-5litr). Günümüzdə azərbaycanda aylıq minimum əmək haqqı isə 2023ün əvvəlində 345 manat olaraq təyin olunub. 1 aydaki həftə sonuları və ildəki bayramları nəzərə aldıqda təxmini aylıq 20 iş günü edir və 345 bölünsün 20 dən günlük maaş 17.25 azn edir. Hazırda azərbaycanda 1çörəyin 65 qəpik olduğunu nəzərə aldıqda 10 çörək 6.50azn edir. 5litr pivə isə 0.500 ml pivənin ortalama qiyməti 2.50 azn olaraq alsaq 25azn edirki buda ümumi olaraq 31.50 azn edir.
Yəni eradan əvvəl misirdə piramidaları tikən kölələrin günlük maaşı 31manat 50 qəpik edərkən buna müqayisə də azərbaycanda məq. ilə işləyən bir azərbaycanlının maaşı 17 manat 25 qəpik edir, buda misirli kölələrin azərbaycanlılardan 80 faiz daha çox qazandığını göstərir.
mənbələr:
http://www.touregypt.net/featurestories/prices.htm#:~:text=During%20this%20period%2C%20we%20know,seems%20to%20have%20varied%20considerably.
https://www.bbc.com/azeri/azerbaijan-64175554
bu aralar qulaq asmaqdan doymadığım vaporwave janrını bir də özüm yoxlamağa çalışdım. üstündə hələ çox işi olan bu kasıbyana təşəbbüsümü sözlüyə sunuram -*.
the purpose of pain is to get our attention
that something is wrong
protect us from further damage and to request care
it's in this sense that a little bit of pain is a good thing
introdakı vocal: backxwash - purpose of pain
Oxunulması vacib olan kitab yoxdur
tarixin ən qəribə təcrübələrindən biri olan təcrübə. belə ki, alexis st. martin adlı dəri tacirin, 1833-cü ildə səhvən açılan tüfəng atəşi nəticəsində qarında bir əl böyüklüyündə deşik açılmışdır. bundan sonra həkim William Beaumont tez özünü çatdırıb, onu ölümdən xilas etmişdir.
amma buna baxmayaraq, onun yediyi bütün yeməklər, qarnındakı deşikdən çölə tökülürdü. buna görə də o anal enjeksiyon ilə qidalanırdı.
əlində təcrübə apara biləcəyi deşik bir qarın olan Beaumont-un ağlına belə bir fikir gəldi:
o dövrdə uzun müddətdir, mədənin qidanı mexaniki yoxsa kimyəvi yollarla həzm etdiyi geniş müzakirə olunurdu.
buna görə də beaumont, qidanı qaşıqla deşik olan yerə salar və ya bir sapa ət bağlayıb onun qarnına salıb təcrübə aparardı.
beaumont, 10 il ərzində yazıq martin üzərində 200-dən çox təcrübə apardı. "ben deney tahtasımıyım, hedef ben miyim tayfun" deyə də bilmirdi, çünki o kasıb idi və doxtur ona işləyib qazana biləcəyindən daha çox pul verirdi.
bu təcrübələrin sonunda beaumont yeməklərin kimyəvi yolla həzm olunduğunu sübut etməyi bacardı. indiki dövrdə isə "mədə fizialogiyasının atası" olaraq tanınır.
Sevməkdir playlistin adı. Bekarçılıqdandı. gözəl bir
şeydi.
Musiqi duyğuların dilidir. Fərqi yoxdu nəyi sevəsən. Özünü ya da bir ağacı. elə vəziyyət olur ki, hara hərləyib fırlayırsan öz hissetdiklərini dilinlə ifadə edə bilmirsən, çıxamaq çətin olur duyğuların əhatəsindən ki, bir kəlmə deyəsən. tam olaraq budu düzəldilən playlist. Çox özəl. Gecənin bir vaxtı açıb dinləyirsən. Hələ özünə də deyirsən aramızda qalsın haaa, qarşıdakı eşitməsin.
(bax: başlıq bahane, hamı düzəltdiyi playlistləri şəpləsin bura xd ) Bilmirəm, bəlkə yanlış şeydir ancaq bu məndən.
/>
sifarişi verən: Derek
yağışda islanmışam, bekaram, yazacam, ürəyimdə qalmasın.
başlayaq hardan,
sosial mediadan kənar həyat sürən bir ədəd şəxs gündəm xəbərləri, insanların fikirlərini və paylaşdığı məlumatları digərləri ilə müqayisə edildikdə ən güvənilir platformadan oxumağı istəyər, necə ki mən illərdir iki sözlükdən istifadə edirəm - ekşi sözlük və söz6 sözlük.
ekşi sözlükdən bir-iki kəlam edim.
hər iki sözlükdə qeydiyyatdan keçmədən sözlüklərdə yazılanlara, yazarlara, baş verənlərə bələdəm ta qədim zamanlardan. bir fərq var ki, ekşi sözlükdən heç bir dənə də yazar adı yadımda deyil. ona görə ki ordaki entrylər o qədər çoxdur ki, fikrim yazılanlara yönəlir, üstəlik senzurasızdır. ən iyrənc mövzulardan tutmuş ən life hack inanılmaz məlumatlara qədər tapmaq olur. misal üçün, adicə yaxın zamanlarda dərman dozasını düzgün ayarlaya bilmədiyim üçün işıqlar içində yatmağa doğru gedirdim, google dayı mənə yerli mənbələrin birində, fonunda pikseli yerlərdə sürünən kəklikotu şəkli olan bambılı bir məlumat çıxaranda, türkiyə türkçəsi ilə axtarışa verdiyim halda ekşi sözlükdə 40-50 səhifəlik camaatın başına mənlə eyni situasiya gələndə nə pox yeyiblər xatirələri ilə ani aydınlanma yaşadım. ekşi sözlükdə ağzına və ağlına gələn hər şeyi yazan hər yaşda insan var. bunların çoxu elə sosial mediada da aktiv olan şəxslərdir ki, mənə onların sözlüyə yazdıqları daha maraqlı gəlir. eqolarını, mənasız, şablon həyatlarının düşüy bər-bəzəyini digər platformlarda qusub, ya da kimlik olaraq tatmin olub ekşi sözlükdə bilinçaltı takılırlar. indi fikirləşmək olar ki əhali fərqi, intellekt fərqi, cahillik oranı və s. fikirləşmə yox. orda yazılan cahil fikirlər də senzurasızdı. kiçik ölkə, balaca şəhər, sayca az əhali, mini platforma daha rahatlıqla abadlaşa bilər, inkişaf edə bilər, nəinki nəhəng. yetər ki senzura olmasın.
söz6 sözlükdə oxumağa başladığım andan etibarən yazılarla arama hiss olunacaq dərəcədə senzura girib. qardaş, account-um yox, yazarlar anonim, niyə bu yazılardan düşüncənin gizlənilmişliyi sezirəm, niyə xod gedən bir çox yazarların hansı səbəbdən xod getdiyini başa düşə bilmirəm, partizanıydı, asfalt çəkəni idi, kamikadzesiydi, seçilmə səbəbi nədir, melanxolik aurası, yoxsa hər mövzuya troll yanaşması, mənim axtardığım yaralı cavabların hansı birinə uyğun sidik təqdim edib? mənə o insanın kimliyi maraqlı deyil, google dayıdan tapdığı məlumatları kollaj etməyi də deyil. ekvatorla bağlı sualım olsa cavab yeri çoxdur, situasiyaya bağlı, təcrübəyə bağlı, bir marka olsun, bir sahə olsun, bunlara aid real düşüncəni asanlıqla tapa bilmərəm. mənə yazarların həqiqətən beynindən keçənlər maraqlıdır, sözlüyün fərqi bunda olmalıdır.
o qədər hadisələr baş verdi, dünyada, ölkəmizdə (hələ də baş verməyə davam edir) oxuyuculuğum lap aktivləşdiyi həmin qızğın vaxtlar. gün içində o qədər cəhdlərimin, əziyyətimin sonunda vaxt tapıb girirdim ekşi sözlüyə, oyda, nələr-nələr yazılır. xəbərlər, müzakirələr, öngörülər, baş qaldırışlar və s.
söz6-ya üz tuturdum, bəs bizimkilər nə yazır, başdan xiyar bir dənə gey anqırır bütün entry-lərdə ki, hüquq belə, mən elə, sizin lap elə. bir gün, iki gün, üç gün. okey, yazsın, o da yazsın, ekşi sözlükdə də bu cür şeylər yazırlar, məktəbdə uşağımın pozanını götürüb qaytarmadılar zad, amma fərqli yazıların alternativliyi xilasedici rol oynayır. bizim sözlüyə isə kimsə həmin vaxt ani giriş eləsə, elə bilər bütün ölkə yığışıb bu uşağa yaşamağa icazə vermir. zarı ki zarıyasan. xəbərlərə falan çıxdı o yazar, o xəbərlərə də məruz qaldım. dedim görəsən nə vaxt sakitləşəcək ara, sakitləşdi. onda account açmışdım, bir ədəd çox böyüdülən qız yazar başladı zayob eləməyə, bütün yazarlar işi-gücü atıb bu qızı övür, molla nəsrəddin adlı yazarın nadir tapıntı entry-ləri ilə kefimi düzəldirdim, yenə bu bilmiş qız çıxırdı qabağıma, gözəl qızlara qəsdi varmış kimi yazıb doldururdu səhər-axşam ki, bəs mən əl-üzümü yumasam da zato zəkalıyam. kartof çuvalı geyinsə də adamı əridəcək gözəl qızların hamısının tpoy olmağını təyin etmiş qədər sosial ekspert yazarımız uğurlu addımlar atırdı, sevilirdi, bir poxa yaramayan entry-ləri ilə tipik azərbaycan örnəyi mini platformda, başımı otaqda divarlara vuracaq həddə gələndə bağladım profili, dedim gedin yağ çəkin bir-birinizə. bu qız ola bilər həqiqətən zəkalıdı, amma düşüncələri senzuralıdı. o həqiqətən gözəl qızlar barəsində o cür düşünmür, yazıları süni idi, düşüncəsini bu yaşıl adada belə gizlədir.
bu sözlüyün bertrand zobrist kimi yazarı var. hal-hazırda sözlüyü mənim üçün dəyərli edən 2 yazardan birincisidi. bu insanın kimliyi barədə heç bir məlumata sahib deyiləm, nickname-ni güclə yazdım, amma bu insan elə bir yazardır ki, yazdıqlarını oxumaq üçün səhərlər xüsusi saat ayırmışam, dadını çıxara-çıxara oxuyuram, tükətməkdən qorxuram, bəlkə real həyatda ünsiyyət yaratmağı bacara bilərəm düşüncəsi ilə yenidən üzv kimi qeyd olmaq səbəbimdir və həqiqətən yüksək mərtəbəyə layiqdir. sözlük azərbaycanda tutmayacaq çünki bertrand kimi yazarlar, insanlar dəyər görə bilməyəcəklər. inkişafı gətirən belə yazarlardı, senzurasız şapalaq kimi düşüncələri axıdan yazarlardı. yaradıcı tərəfdən zövq oxşayan isə j.de molei yazarıdır ki, sözlükdə ikinci əhəmiyyət daşıyan şəxsdir mənə görə.
yazarların azad olmadığı, əjdahasız qalma qorxuları, umbaylanma dəhşətləri, yuxarıya doğru canciyərlik yaratma çabaları imkan verməyəcək sözlük inkişaf eləsin.
sözüm çox idi, bertrand zobrist-dən yazanda kefim pozuldu, ürəyim sıxıldı, elə bil haqsızlığı hiss elədim yenə, nəysə.
sosial müdafiə fondunda fərqli bir bölmə açılmalı, ata-ana olmaq istəyən cütlüklərin yalnız bu bölmədəki hesablarına müəyyən miqdar məbləğ yığıdıqdan sonra dünyaya uşaq gətirməsinə icazə verilməsi gərəklidir. həmin hesabdaki məbləğ uşaq dünyaya gəldikdən sonra uşağın ehtiyaclarına görə xərclənməsi üçün xüsusi alış-veriş sistemi yaradılması da bu mexanizmi tənzimləmək üçün gərəklidir.
BAXA BiLMƏYƏCƏKSƏNSƏ DÜNYAYA GƏTiRMƏ
(bax: beware this entry contains sweetness) !!
bir çoxlarının müxtəlif səbəblərdən(dini, palçıqla çox içli-dışlı olması və.s) sevmədiyi, 15-20 il yaşayan bir heyvan növü. amma əslində donuzların palçıqda vaxtlarını keçirmələrinin səbəbi onların tərləyə bilməməsidir, buna görə də isti günlərdə onlar bədənlərini palçığa batıraraq soyuq tutmağa çalışırlar. ("donuz kimi tərləmək" ifadəsinin yanlış olduğunu da öyrəndik -*)
amma bilinənin əksinə donuzlar çox təmiz heyvanlardırlar. tualetlərini yaşadıqları və yemək yedikləri yerlərdən uzaq tuturlar. həm də kifayət qədər ağıllı canlılardır. belə ki, araşdırmalara görə onların bir çox it növündən, eləcə də 3 yaşlı bir uşaqdan daha ağıllı olduğu tapılmışdır. hətta insanların öz körpələrinə laylay oxuyub onları yatırdıqları kimi, ana donuzlar da öz körpələrinə 1-2 şey zümzümə edir -*. həmçinin bəzilərindən daha romantik olan bu canlılar, burun buruna yatıb, yuxu da görürlər.
fiziki cəhətdən də avantajlı olan bu canlılara ilan zad təsir eləmir. nə qədər dişləsələr də donuzun piy qatını keçə bilmədikləri üçün, zəhərləri də donuza keçmir. və sonda biraz "aww" time gəlsin:
başa düşəcəksən ki, hər şeyi bildiyini sandığın insanlar, əslində o qədər də şey bilmirlər. işini mükəmməl şəkildə yerinə yetirən həkimlər, mühəndislər olacaq ətrafında amma məsələ həyatın anlamı, necə yaşamalı olduğumuz mövzularına gələndə hər kəsin bir uşaq, heç bir şey bilməyən biri olduğunu görəcəksən. və bu səni cəsarətləndirəcək.
uşaqkən yaşına hörmət etdiyin insanların bir çoxunun əslində o qədər də hörmətəlayiq olmadıqlarını, keçirilən zamanın ancaq gözəl insanlar, kitablar, filmlər ilə dolduğu zaman anlamlı və dəyərli olacağını, əks təqdirdə 80 yaşında belə bomboş olan insanların ola biləcəyini başa düşəcəksən. onlardan biri olmamaq üçün çalışacaqsan.
böyüyəndə başa düşəcəksən ki, bildiyin şeylər nə qədər də azdır. ona görə də başa düşmək, anlamaq üçün əlindən gələn hər şeyi edəcəksən. kitablar, jurnallar, filmlər, insanlar; hamısına doğru dəli kimi qaçacaqsan. elm, fəlsəfə, tarix, din. bütün bunlar necə baş verir? hər şey necə başladı? - deyəcəksən. zamanla böyük məsafə qət edəcəksən. başa düşmək çox gözəl bir hiss verəcək sənə.
böyüyəndə içində şübhələr yaranacaq bəzən, “bilmə, başa düşmə istəyim, sadəcə və sadəcə meymun atalarımın daha çox həyatda qalmaq üçün ətraflarını bilmə istəyinin bir yan məhsulu ola bilərmi? və bu, o qədər də üstün bir şey deyilmi görəsən?” - deyəcək, amma davam edəcəksən.
böyüyəndə bəzən çox tutucu olacaqsan. bəzi fikirlər tapacaq və o fikirlərlə bütün hər şeyi açıqlamaq istəyəcəksən. din və ya təkamül və ya spiritualizm və sairə və ilaxır. tapdığın bu fikrin tək doğru olduğunu və hər şeyi açıqlama qabiliyyətinə sahib olduğunu sanacaqsan və əlbəttə ki yanılacaqsan.
böyüyəndə anlayacaqsan ki, səni buralara gətirən bütün yazarları, filosofları, şairləri, guruları tərk etməli və özünü yenidən inşa etməlisən və bunu bir neçə ildə bir təkrar-təkrar etməli olduğunu anlayacaqsan. həyatına bu məna qatacaq. köhnəni dağıtmaq və yenisini inşa etmək. təkrar və təkrar.
böyüyərkən aristotel-in “All men by nature desire to know.”(bütün insanlar bilmək istəyərlər) sözü ağlına gələcək amma ətrafına baxdıqca bu ifadənin yanlış olduğunu və bilmə ilə heç bir problem yaşamayan insanların olduğunu görəcəksən. başa düşməyə, inkişafa arzu duymayan insanlar. öncə nifrət edəcək sonra onlarla yaşamağı öyrənəcəksən.
böyüyəndə başa düşəcəksən ki, ətrafında dolanan fikirlərin bir çoxunun içi boşmuş. əsasən də özünü bil, özünü tanı kimi ifadələr. çünki içinə baxdıqca orda 1 yox, onlarla mən-in, onlarla öz-ün olduğunu görəcəksən. “əlimdə olsa yunus emre-nin bir ben vardır benden içeri-sini, milyonlar vardır məndən içəri kimi dəyişərdim” - deyəcəksən. bu səfər də içindəkiləri anlamaq, başa düşmək istəyəcəksən.
böyüyəndə başa düşəcəksən ki, başa düşmək əslində hər şeyin çox kiçik bir parçasıdır. hər şeyi anlamaq məcburiyyətində olmadığını anlayacaqsan bu səfər. rahatlayacaqsan
(youtube: )
)böyüyərkən “başa düşmək” qavramının ətrafında dolanacaqsan. bu gün başa düşdüyün, qəbul etdiyin şeyləri sabah inkar etdiyini, başa düşdüyün şeylərin özlərinin belə dəyişdiyini görəcəksən və dəyişimin kainatdakı ən təməl şey olduğunu söyləyən, min illər öncə yaşamış o müdrik adama haqq verəcəksən.
hər şeyi başa düşməyin mümkün olmayacağını və kitabların silə bilməyəcəyi cahilliklərin olduğunu başa düşəcəksən böyüdükcə. illər öncə izlədiyin filmin bir hissəsini xatırlayacaqsan:
nə qədər kitab oxuduğundan asılı olmayaraq, bu dünyada heç vaxt anlamayacağın şeylər olacaq. (naked, 1993)
və artıq başa düşmək, anlamaq kimi qavramlar o qədər də maraq doğurmayacaq səndə “hah. başa düşmək nədir ki? olsa-olsa zehin adlı alətin ətrafdakı şeyləri etiketləyib, onları səliqəli bir şəkildə düzməsi. hər şey bundan ibarətdirmi?” - deyəcəksən. artıq, anlamayacağın şeylərin də keyifli, gözəl ola biləcəkləri, heç olmasa sadəcə ola biləcəkləri ehtimalını bir kənarda tutacaqsan həmişə. sadəcə bilməkdən, başa düşməkdən ibarət olmayan, bunlardan böyük ölçüdə arınmış bir həyat.
və sonda.. sonda son bir dəfə bütün anladıqlarını, bildiklərini geri çağıracaqsan. beynin avtomatik olaraq min illər boyu etdiyi şablonu təkrarlayacaq və 60-70 illik bir təcrübəni 10 saniyədə gətirəcək gözlərinin önünə. 7-ci doğum günündə tortun üzərindəki şamlara üfürməyin, universitetə qəbul olduğunu ailənə böyük həyəcanla açıqladığın an, ilk sevgi, ilk öpüş, çox sevdiyin birinin vəfat etdiyi gün, ilk kitabının yayımlandığı gün - hamısı bir neçə saniyədə olub bitəcək.
“bütün insanlar bilmək istəyərlər” - sözü yadına düşəcək yenə. illər öncə yanlış olduğunu sandığın bu ifadənin nə qədər də doğru olduğunu fikirləşəcəksən, çünki ən az bir dəfə də olsa, son anda belə olsa hər kəsin bilmək istəyəcəyini anlayacaqsan. hər şey niyə var? bütün bunların anlamı nədir? - deyəcək hər kəs. aristo-ya haqq verəcək və yenə bilmək istəyəcəksən, son bir dəfə.
və artıq bitəcək. artıq böyüyəndə başa düşməyəcəksən. artıq böyüməyəcək və başa düşməyəcəksən. amma əmin ol edəcəyin səyahət olduqca gözəl və getdiyin yer böyüməyə və anlamağa ehtiyacın olmayacağı bir yer olacaq.
pilləkənləri adnsu pilləkənlərindən daha əyri olan, düşmən hücumlarından qorunmaq üçün 200 ildən uzun bir vaxta tikilmiş bir sədd.
belə ki pilləkənlərinin əyri olmasının səbəbi adnsu-dakı kimi hər gün yüzlərlə tələbənin qalxıb düşməsi deyil -*. pilləkənlər tikilərkən, düşmənlər sürətlə yuxarı çıxa bilməsinlər və pilləkənləri qalxarkən yıxılsınlar deyə qəsdən elə əyri tikilib. və pilləkənlərin belə əyri olması, düşmənləri təntitməklə bərabər, çinlilərə üstünlük qazandırırdı.
(bax: adnsunun tələbələri düşmən hesab etməsi) -*