26. artıq atamla birlikdə 5-ci ildir ki işlə əlaqədar, gedib-gəldiyim ölkə. və bundan sonra getməyəcəyim üçün də sevinirəm. ilk dəfə 2012-də ayaq basanda hava limanında bütün kişilərin əmişdiyini görəndə elə iyrənmişdim oradakı cəmiyyətdən. get-gedə korlanırlar, saqqalı dizinə çatan sələfiyə tolerantlıq, çadraya bürünüb şəriət tələb edənə tolerantlıq, bütün həyat qayəsi anus dəliyindən həzz almaq olan bir yığın psixi pozuntulu varlıqlara tolerantlıq, bioloji iyrəncliyin son nöqtəsi transgenderə tolerantlıq, white guilt, male guilt. nə irrasionallıq desən bu tip ölkələrdə var. və bu dəyərlərə məcburi hörmət eləməlisən, eləməsən, səni orda yaşamağa peşman edərlər. bütün bu dəyərlər bağça təhsilindən etibarən uşaqların beyninə yeridilir. bugün "liberallar", "libertarianlar" and-aman eləyir ki, dövlət təhsili uşaqlarımızın beynini yuyur. yaxşı bəs bu nədir? biologiya dərslərinə psevdo-elm camiasında qəbul olunan "transgender" cinsini də salırlar. xuy, iki cins var, male, female. "gender identity" imiş. sikdir blya, mental problemlərə şəxsi seçim adını qoyurlar. hələ boşanmalarda istər haqlı olsun, istərsə də, haqsız, qadınlara verilən imtiyazları demirəm. hakimlər qanun əleyhinə olsa belə, "gender equality" prinsipi altında kişilərin anasını ağladırlar. ona görə də isveçdə artıq boşanmadan qorxan kişi güruhu yaranıb. tam asılı vəziyyətdədirlər yəni.
hələ fəhləsinə kimi aşılanan political correctnessi demirəm. ağzın nədir ki, müsəlmana, qaradəriliyə nəsə deyəsən. ağzın nədir, lgbt-ə qarşı fikir səsləndirəsən. yəni free speech də ikili standartlarla müşaiyət olunur. isveç nümunəsindən də görünür ki, insanlar heç vaxt rasionallıq üzərində sabit dayana bilmir, mütləq bir müddət sonra hamısı çıxdıqları yolda izi itirirlər. bir vaxtlar çox əzildiyini hiss edən travmalı azlıqların əllərinə imtiyaz keçəndə belə olur. və bu tip şeylər neoliberal sistem tərəfindən də dəstəklənir. travmalı lgbt-nin, feminasistlərin nə vecinədir e iqtisadiyyat, sosial bərabərsizlik. o xiyarların oynamaq istədiyi havanı çal, bəsləridir.
5. norveçi loxlayan ölkə.deməli söhbət belədi ataş,isveç əhalisi təkrar emalı əntiqə bacardığına görə, evlərindən çıxan tullantıların yalnız 4% i zibilə atılır, qalanları təkrar emal olunur. bunun nəticəsində ölkədə olan zibilin sayı kəskin şəkildə aşağı düşür və zibilçilər,eləcədə onların zavodları və s. işsiz qalır. bu problemi aradan qaldırmaq üçün isveç norveçdən zibil idxal edir. buna görə norveçdən pul alır, öz zavodlarında bu zibili emal edib yandırır, yaranmış istilikdən istifadə edib elektrik enerji yaradır, qalan toksik tullantıları isə paketləşdirib norveçə yollayır
25. bəzi qızlarının deyəsən mal olduğu ölkə, ya da mənə eləsi denk gəlmişdi. gözəldilər o ayrı, mənim rastıma çıxan ucqar yerdəniydi deyəsən, balaca boylu və qəribə üzü varıydı. günlərin bir günü barselona hostellərinin birinin mədənyət gejələrinin birində isveçdən bir xanımla tanış ollam, o hardan olduğunu deyir mən artıx özümü çox da yormayıb "yəgin ki bilməyəcən,ama day diyim də, azərbayan" dediyimdə mənə qayıdıb "salam, necəsən?" deməyiylə allaah olmağıma səbəb. sonradan ortaya çıxdı ki, bunun ex bf-i azərbaycanlı imiş, hətta qazax obasından imiş və qaqaş bunu qazağa belə aparıb oradaki qohumlarıyla tanış eləyib, qız kənd adları filan çəkirdi.sonra qayıdıblar isveçə qaqaş əsgərriy adıynan gedib və qıza deyib ki," bizim ölkədə skayp zad işləmir, davay poka", qız mənnən hələ də azərbaycanda skaypın işləyib işləməməyini ciddi soruşurdu, sora da korrupsiyadan dəm vurmağa başlamışdı ki, deyəmmədim "az, fırradıbe səni, vikingsəney sən adam özünü bugünə qoyarmı "
35. 1935-1976-ci illər arası 58 mini qadın olmaqla 62 min vətəndaşını güclə qısırlaşdıran dövlət. qısırlaşdırmanın səbəbi yenicə qurulmaqda olan sənayeyə gərək olan sağlam işçi qüvvəsini yaratmaq və bu mərhələdə lazımsız sağlıq xərclərindən qurtulmaq üçün genetik xəstəliyə sahib şəxslərin uşağa malik olmasının qarşısını almaq idi. bu 40 il boyunca psixoloji rahatsızlığı olan, alkoqol düşkünləri və hər hansı sosial həyata uyğunlaşa bilməyəcəyi düşünülən insanlar güclə qısırlaşdırılır. qanun sadəcə isveçli şikəst və xəstələrə deyil eləcə də ölkə daxilində yaşayan gəlmələrə də aid edilirdi. qısırlaşdırma dövründə ölkəni hər hansı faşist və ya irqçi partiya yox isveç sosial demokratik partiyası idarə edirdi
bütün dünyanın istifadə etdiyi populyar musiqi dinləmə proqramı spotify da isveçlilər tərəfindən yaradılıb.
bəs necə?
iş burasındadır ki, isveç dünyanın ən yaxşı sənət dərsləri keçirilən ölkələrindən biridir. uşaqların 30%-i dərsdən sonra musiqi dərslərində iştirak edir. keçən əsrin əvvəllərindən bəri *
dəqiq tarixi bilmirəm
isveçdə əlavə musiqi dərsləri keçirilir. illər boyu yararnan ənənə bu gün isveçdə ən yaxşı musiqiçilərin yetişməsinə, onların da uşaqları yetişdirməsinə səbəb olub. max martinin dediyinə görə öyrəndiklərinin hamısnı iştirak etdiyi ictimai musiqi dərslərinə borcludur. bu gün isveç öz musiqisinin qızıl dövrünü yaşıyır.
23. efqan ve s. olkeden axisan moronlarin hucumuna meruz qalmis gozel olke. helede bunlarin ne oldugunu gormeyib etiraz eden xalqa rasist filan deyirler. a kisi men kuceye cixanda dunyanin bataqliqindan cixib gelmis biri terefinden tecavuz olunma qorxusu ile cixacamsa elbetteki etiraz edecem.
17. elə bu yaxınlarda öz rəsmi twitter hesabını vətəndaşların istifadəsinə buraxan, yer kürəsinin ən düşüncəli hökumətinə sahib ölkə. hökumət günlük kiçik problemlərin həlli üçün büdcədən külli miqdarda vəsait zad ayırmır, əksinə həmin o problemlərin necə həll edilə biləcəyini vətəndaşdan soruşur. twitter hesabını da vətəndaşların istifadəsinə buraxmaq elə ən qısa və ən optimal variantdır ki, adamlar bunu çox əntiqə düşünüblər. hər həftə yeni bir adam bu hesaba sahib olur. beləcə həmin adam ölkədəki kiçik problemlər, tədbir, hadisə, gündəm, və.s ilə bağlı fikirlərini bölüşür. hətta vətəndaşlar ölkə hara getməlidir, gələcək necə olmalıdır kimi baxışlarını da rəsmi hesabda ifadə edə bilirlər. demokratiya bir az qəliz məsələdi. yaşadığımız kainatda demokratiya adı altında insanlara soxuşdurulan məfhumu az da olsa dadanlar varsa o da bu ölkənin vətəndaşlarıdır
27. musiqi sahəsində böyük uğurlar əldə etmiş, norveç və finlandiya ilə həmsərhəd, danimarka ilə isə malmö və kopenhagen arasındaki oresund körpüsü ilə su altından birləşən ölkə. müasir zamanda "skandinav mükəmməliyi" terminini artıq dərəcədə mənimsəyərək poxunu çıxaran və bununla da fəxr edən soyuq yerdir. müasir isveçi öyrənmək üçün heç də minlərlə avro xərcləyib oranı gəzməyə ehtiyyac yoxdur. kiçik araşdırmalarla anlamaq mümkündür. hələ bir neçə həftə öncə stockholm-istanbul reysi üzrə uçan təyyarədə, isveçli qadına təcavüz etdiyi üçün deportasiya edilən əfqan cındırını müdafiə edən bir isveçli qadın vardı. özüdə necə, ağlaya-ağlaya. bu artıq not to racism yox, yes to idiotism adlanır a millət. son gey-paradda isə ölkənin müdafiə naziri soyunaraq elvis presley mahnısı söyləmişdi digər lgbt-lə birgə. əvvəllər çox sevirdim bu ölkəni, amma zaman keçdikcə bu cür bədbəxt addımlarla loreen belə sevdirə bilməz məni
36. Miqrantların pox gününə qoyacağı (əslində qoymağa başladıqları) ölkə. Sosial mediadan Çox sayıda əl-qaidə kimi terror qruplaşmalarını dəstəkləyən radikal islamçı tanıyıram ki (bəziləri Azərbaycanlıdır, hamısı müsəlman ölkələrdəndirlər) isveçdə yaşayırlar. Şərqdən, öz ölkələrindən namus qeyrət mantalitet anlayışlarını da yanlarında götürüb isveçə qaçanlar da çoxdur. isveçdə xarici dil olaraq ən çox öyrənilən dil isveç dilidir, wtf? Çünkü afrika, azərbaycan, əfqanıstan, iran kimi ölkələrdən o qədər miqrant gedir ki ora vəziyyət belə olur. Burdan gedirlər ora stend qurub islam təbliğ edirlər, isveçlilərin lgbt-yə münasibətini, şəxsi həyatlarını tənqid edirlər lol. Miqrantların cinayət faizləri də yaxşı deyil. Ümumiyyətlə hansısa ölkənin öz daxili mədəniyyətini dəyişəcək qədər miqrant qəbul etməsi böyük səhvdir. Miqrantların sayı o qədər çox olmamalıdır, olanların da çoxu yaşayacaqları ölkənin mədəniyyətinə inteqrasiya etməlidirlər. Qəbul edək ki hansısa bir müsəlman ölkəsi ölkədə bir neçə faiz təşkil edəcək sayda xristian və ya başqa din nümayəndələrinin gəlişini qəbul etməz. Müsəlman ölkələrində adicə incil reklamının altı var yox söyüşlərilə dolur amma isveçdə, almaniyada müsəlmanlar gedib yerləşir, küçələrdə də stend qoyub islama çağırırlar. Suiistimal ediləcək qədər yaxşıniyyətli olmaq olmaz. Ümid edirəm isveç və almaniya başda olmaq üzrə avropada hökumətlərin, xalqların ağlı başına tezliklə gələr və miqrant siyasətlərini dəyişdirərlər.
12. dözümlülüyü ilə fərqlənən volvo avtomobillərinin də vətənidir.
həmçinin, digər skandinaviya ölkələri kimi yüksək həyat standartları ilə seçilir. soyuq olmasına baxmayaraq insanlar ictimai nəqliyyatdan və velosipeddən istifadə edirlər. alternativ enerji mənbələri bu ölkədə alternativ deyildir - seslər*
su elektrik stansiyası
və təkrar istehsal bu ölkənin göbək adıdır. yaşayış tərzi olduqca sadə olsa da insana lazım olacaq hər şeyin dövlət tərəfindən təmin edilməsi buranı ən yüksək standartlı ölkələrdən biri edir.
14. 10 dəqiqə əvvəl isveç nömrəsindən atama zəng et mesajı gəldi ağalar. bizim kişi artıq işi böyüdüb. mdb məkanından avropa məkanına inteqrasiya olur. hadi xeyirlisi artıq.
not: amma isveçli ögey-bacı qardaşım zad olsaydı şələ-şüləmi yığıb gedərdim yanlarına.uff nə zor olardı amk.
33. sürü immuniteti bir müddət sonra bütün ölkələr üçün tək seçim olacaq. çünki bu virusun tamamilə bitməsi qeyri-mümkündür. bundan sonra da insanlar bununla tez-tez rastlaşacaqlar. belə olan halda, nə zamana qədər karantin tətbiq ediləcək? #evdəqal , #stayhome , #оставайтесьдома deməklə olmur bu işlər. isveç əhalisini təhlükəyə atacaq bir addım atmaz. əgər əhali də narazı olsaydı, bunun xəbəri çıxardı. deməli, doğru yoldadırlar.
34. Vaxtı ilə *Vikinqlər* yaşadığı *Şimali Avropa* da *Skandinaviya* yarımadasında yerləşən konstitusiyalı monarxiyalı dövlət. 1995-ci ildən *Avropa Birliyi* nin üzvüdür və ən çox *nobel* mükafatını təqdim edən ölkə kimi tanınır.
28. son olaraq iş müsahibəsində əl sıxmaqdan imtina etdiyi üçün iş görüşündən kənarlaşdırılan müsəlman qadına məhkəmə qərarı ilə 4000 dollar ödənilməsi qərarı çıxan ölkə. belə məntiqlə sabah başqa biri də özündən yeni bir din kəşf eləsin və desin ki mənim dinimdə kimləsə telefonla əlaqə saxlamaq haramdır. sonra da gedib resepsiyonist işləmək istəyəndə telefonla danışmaqdan imtina etməyini heçkim qəbul eləmir deyə gedib dövlətdən tələb eləsin ki mənə təzminat ödəyin. multikulturalizm, bütün mədəniyyətlərə tolerantlıq deyə-deyə artıq ağını çıxarıblar. bir gün gözlərini açıb görəcəklər ki artıq belə absurd vəziyyətlə qarşı-qarşıya qalıblar.
ümumiyyətlə bütün qərb dünyası artıq bu tendensiya ilə getsə də, isveçdə vəziyyət daha kritikdir. orta şərqdəki məlum qarışıqlıqlar başlayandan bəri isveç avropa ittifaqı üzrə adam başına ən çox qaçqın qəbul edən ölkədir. isveç keçmişdə əhalisinin 99%ə yaxını yerli xalq olan ölkə üçün 2050-ci ilə kimi əhalisinin 25%i müsəlman olacağı proqnozlaşdırılan ölkəyə çevrilib. son anketlərə görə bu il keçiriləcək parlament seçkiləri üçün anti-immiqrant sağçı partiya, neo-nazi keçmişi olan isveç demokratları 30%a yaxın səslə isveçdə hal-hazırda ən güclü partiyadı. digər bütün partiyalar əsas iki ittifaq formasında seçkilərə getdiyi üçün böyük ehtimal isveç demokratlarından daha çox səs yığacaqlar və onların hakimiyyətə gəlməsinə imkan verməyəcəklər. ancaq bununla belə hakimiyyətə gələn qrup 30%a yaxın səs yığan partiya ilə bəzi məsələlərdə parlamentdə məcbur hesablaşmalı olacaq. partiyanın sədri də deyib ki mainstream partiyalar artıq bizi bu seçkilərdən sonra ignore edə bilməyəcəklər. yüzminlərlə qaçqının qəbul edildiyi bir zamanda neo-nazi keçmişi olan bir partiyanın birdən birə belə bir güc qazanması da ölkənin gələcəyi üçün bəzi problemlər yaradacaq.
4. isveç şimali avropada, baltik dənizi ilə botnik körfəzi arasında yerləşir. çox uzun (təxminən 8000 km) sahil zolağına malikdir. qərbdə isveçi norveçdən ayıran skandinav dağları yerləşir. 449,964 km2 əraziyə malik olan isveç, dünya sıralamasına görə 55-ci, avropada isə 4-cü yeri tutur. [3] ərazisinin 65%-i meşələrdən ibarətdir. administrativ olaraq ölkə 25 əyalətə (isveç dilində ladnskap) bölünüb. ərazisinin 9%-i çay və göllərdən ibarətdir.
30. bu ölkədə qvineya donuzunu tək saxlamaq qadağandır, çünki onlar sosial heyvanlardır. həmçinin, bu ölkədə heç bir bayrağı yandırmaq olmaz. sadəcə öz bayraqlarını yandırmaq haqqları var, geri qalan heç bir ölkənin bayrağını yandırmaq və taxmaq olmaz.
22. rusca olan kitabımda şvetsiya olaraq oxumuşdum, 7 yaşım olardı, ona görə azərbaycanca kitabda isveç yazılanda işvets olmalı olduğunu sanardım. səhv tuturdum öz aləmində, klişe olaraq guya arzuların ölkəsi
)
olan ölkə. ədalətinə nallayım, dünya.