+8 əjdaha
1. Polyester plastiklə bağlı ilk araşdırma 1926-cı ildə başladı. DuPont kimya şirkəti sintetik liflər yaratmaq imkanına görə kütləvi molekulların tədqiqinə başladı. Bir neçə britaniyalı alim Karuzerin işi üzərində qurulmuş və ikinci Dünya Müharibəsinin qızğın çağında ilk polyester parça yaratdı. Bu inqilabi parça əvvəlcə Terylene adlandırıldı.DuPont 1946-cı ildə terylene hüquqlarını satın aldı. Həmin ilin sonunda DuPont Dacron adlı başqa bir polyester lif növü hazırladı. Dacron icad edilən son polyester lif olmadı. 1958-ci ildə Eastman Chemical Kodel adlı başqa bir polyester parça hazırladı.
Terylene, Dacron və Kodel hamısı polyester parçalar kimi istinad edilirdi. Polyester paltarınız çox güman ki, bu üç materialdan bir və ya daha çoxundan hazırlanır.
Du Pont daha sonra terilenin adını dəyişərək polyesterə çevirdi və onu ABŞ-a təqdim etdi. Polyester parça möhkəm,dağılmaz olduğu üçün tez bir zamanda məşhurlaşdı. Polyester parçaya qulluq etmək asan və qırışa davamlı idi. Polyester tez bir zamanda bir çox geyim istehsalçısı üçün seçilən parça halına gəldi.
Polyester parça 1950-1960-cı illərdə dəbdə idi.Şirkətlər köynəklər, paltarlar və kostyumlar istehsal etmək üçün polyesterdən istifadə etməyə başladılar, həmçinin geyim tekstilindən başqa şirkətlər isə pərdələr, yataq dəstləri və polyester xalçalar istehsal etməyə başladılar.
Polyester 1970-1980-ci illərdə trend deyildi, çünki keyfiyyətsiz və zövqsüz geyimlərlə əlaqələndirilirdi. Polyester qırışa davamlı xüsusiyyətlərinə görə 1990-cı illərdə yenidən məşhurlaşdı.
Çoxları bilmir ki, müasir polyester 1940-cı illərdə ixtira olunduqdan sonra çox dəyişməyib.Dəyişikliyin olmaması bir çox insanı çaşdırır, çünki 60-70-ci illərin geyimləri müasir polyester qarışıqlarından fərqlidir.
Bu dəyişiklik polyester parçanın toxunma üsulu ilə bağlıdır. Köhnə paltarlar çox vaxt ikiqat trikotajdan tikilirdi və buna görə də material daha vacib idi.
istehlakçıların üstünlükləri və tələbləri inkişaf etdikcə şirkətlər daha kiçik liflərdən və unikal toxuculuq texnologiyasından istifadə etməyə başladılar. Bundan əlavə, şirkətlər müasir polyesteri rahat, dəbli və davamlı edən yeni texnologiyalar hazırladılar.
Polyester bu gün dünyada istifadə olunan tekstil liflərinin 70%-ni təşkil edir. Aşağı qiymətini nəzərə alaraq, Fast Fashion markaları arasında çox populyardır .
Polyesterin xüsusiyyətləri:
1. Çox davamlıdır
Polyester bir çox kimyəvi mayelərə, sürtünməyə, əzilməyə və s. müqavimət göstərən güclü bir parçadır.
2. Qırışmır
Elastikliyi sayəsində polyester qırışmayan parçadır.
3. tərlətmir və tez quruyur.
demək olar ki, heç bir nəm çəkməyən bir lifdir, buna görə də idman geyimləri üçün çox əladır, çünki təri saxlamır və çox tez quruyur. Buna görə də qaçış geyimlərinin 90%-i polyesterdən hazırlanır.
Polyesterin təhlükələri:
Neftdən hazırlanmış hər hansı sintetik lif ( akril poliamid və elastan ) kimi, polyester də planet və insanlar üçün təhlükə yaradır.
Hər il poliesterin istehsalı üçün 70 milyon barel neft istifadə edilməlidir.
istehsal zamanı polyester əhəmiyyətli dərəcədə su və enerji istehlakı tələb edir və həmçinin zəhərli buxarlar əmələ gətirir.
Bundan əlavə, bu lif gözəgörünməz çirklənmənin səbəbidir, çünki hər dəfə polyester paltar yuyulan zaman plastik mikrohissəciklər çirkab sulara buraxılır. Bu mikrohissəciklər çirkab su təmizləyici qurğular tərəfindən süzülmək üçün çox incədir və buna görə də sonradan sualtı faunanı məhv edir.