+16 əjdaha
16. demək david humedan sonra bilinirdi ki, təcürbəylə mütləq biliyi əldə etmək mümkün deyil. məşhur qu quşu misalında olduğu kimi, milyonlarla qu quşu tapsanız və hamısı ağ olsa belə yenə də mütləq şəkildə deyə bilməzsiniz ki, qu quşları yalnız ağ olurlar. çünki bir dənə qarası çıxar(necə ki avstraliyada çıxdı) dediyiniz külliyən yalan olar. kant bunun doğruluğunu qəbul edirdi. başa düşürdü ki, hume bu mövzuda haqlıdır. ancaq, digər tərəfdən newtonun zaman və məkan haqqındakı fikirləri də ona rahatlıq vermirdi. çünki, newtonun bu mövzuda haqlı olduğunu bilirdi. yəni, zamanın newtonun dediyi kimi biristiqamətli olduğunu və daima irəli doğru getdiyini başa düşürdü və bunun heç cürə yanlış olmayacağına inanırdı. bu iki insanın fikrini birləşdirmək üçün apriori bilik deyilən fikri ortaya atır. yəni, zaman, məkan, tanrı və s. kimi anlayışlar təcrübədən keçə bilməz, çünki onlar anadan olandan bizə təcrübədən asılı olmayaraq veriliblər.immanuel kant
əjdaha lazımdı
izlə
dostlar
mən
googlla
kaş ki ölməyəydi deyilən məşhurlar - jean paul sartre - yaran lətifələr - rasionalizm - perpetual peace - uşaq tərbiyəsi - pirron - dünənin ən bəyənilənləri - tənqidi nəzəriyyə
başlıqdakı ən bəyənilən yazılar:
+9 əjdaha
18. "Bəlkə də, heç vaxt isis [Ana Təbiət] məbədi üzərində olan kitabədəki yazıdan daha ehtişamlı bir şey deyilməmişdir, və ya heç bir düşüncə daha ali bir şəkildə ifadə edilməmişdir: »Mən mövcud olan, olmuş olan və olacaq olan hər şeyəm, və mənim örtüyümü ölümlülərdən heç biri qaldırmamışdır.«""Vielleicht ist nie etwas Erhabneres gesagt, oder ein Gedanke erhabener ausgedrückt worden, als in jener Aufschrift über dem Tempel der Isis [der Mutter Natur]: »Ich bin alles, was da ist, was da war, und was da sein wird, und meinen Schleier hat kein Sterblicher aufgedeckt.«"
Critik der Urtheilskraft, Lagarde und Friederich, Berlin und Libau: 1790
+6 əjdaha
9. rusiyanın rostov şəhərində, üstündə dava düşən filosof. * glş əvvəlcə yumruqlaşıblar, sonra biri rezin gülləli silahla atəş açıb. mübahisəyə, kantın hansı fikrinin səbəb olduğu bilinmir. * glşala görmüşük dava qız üstündə düşər, çaynikin lüləyinin yönü üstündə düşər, bu nədi əə? dava mövzusunda aşmış insanlar var özüm ölüm. * glş yəqin belə bir söhbət olub:
- əə kant da yalandan götünə-başına yaxırmış, əslində "ampirizm" zad hamısı sadəcə elmi baxış bucağıdır.
- onun adını ağzına alma, sənin ağzını üzünü sikərəm, gə bura görüm kopoğlu! * glş
(baxma: zaytung xəbəri kimi olan xəbərlər)
edit: link atmamışıq.
http://www.radikal.com.tr/dunya/kant_felsefesi_tartismasi_kanli_bitti-1151072
+6 əjdaha
3. 1.45 boyunda, arıq, mavi gözlü olduğu, yaşadığı yerdə hər gün günorta 3 ün yarısı gəzintiyə çıxıb, tam olaraq 1 saat gəzib, 8 dəfə o yolu gedib gəldiyi deyilir. o yola filosofun yolu deyilirmiş. schopenhauer-un müəllimi, nietzchenin mənasız adlandırdığı və heç sevmədiyi filosof.+6 əjdaha
13. kritisizm filosofu. cavanliginda dogmatist ve rasionalist olan kant david hume oxuduqdan sonra biraz basqa istiqamete yonelir, ve aglin mutleq varligi basa dusmesinin imkansiz oldugunu deyir. belelikle obyektiv sekilde dogmatizm - septisizm, empirizim - rasionalizm ideologiyalarini tenqid elemisdir. kant deyirdi butun bilgi testlerle baslayir, ama testlerden yaranmir. testden once gelen hec bir bilgi yoxdu, test bilginin xam maddesini yaradir, ancaq bu bilginin testden cixdigi menasina gelmir. bilgi ucun testin yaninda bir basqa seye de ehtiyacimiz var. o da testle elde olunan xam maddedinin bir formaya salinmasidir. bunu da zehnimizdeki bir sira zehin formlari heyata kecirir, bu formlardan testden yaranmaz, apiroridir. test olmadan nezeriyyeler, nezeriyyeler de olmadan testler kordur. ama bizim elimizdeki bilgiler fenomenlerin bilgisidir. zehine gore yaradilmamis seyin ozunu, yeni numeni bile bilmerik. biz obyektlerin ancaq formalarini bile bilerik. bilgi mutleq deyil, insana goredir, nisbidir. zehin formlari da her kesde eyni oldugu ucun bilgi mutleq ve vacibdir. metafizikaya qarsi ciddi tenqidi fikirler qurmusdur kant. prolegomenasinda yazirdi, dunyanin sonu var? zaman deyilen sey heqiqeten de var? insan yasadigi dunyani basa dusmek ucun mekan ve zaman olcu vahidleri istifade eleyir. bu olcu vahidleri bizim basa dusdyumuz dunya xaricinde bu tip suallar verdirir, mesleen riyaziyyat ne qeder de dehsetlidir? zaman haqqinda ise deyirdi, dinazavrlrin yasadigi dunya ile bizim yasadigimiz dunya eynidir. aradan iller kecmedi, cunki il deyilen bir sey yoxdu. il madde deyil, tebiete uygun bir sey deyil, il sadece insan beyninin yaratdigi bir kodlama sistemidir. netice olaraq beyin qrulusumuz bize cavabi olmayan suallar verir. ve bu suallar eslinde bir bugdir.buna gore de insanlar metafizikaya teref qacir.kantdan evvel insan davranislari iki formada aciqlanirdi. rousseaci romantizm, millin liberalizmi. kant her eyi yaxsi niyyete soykemisdir. bir herekein exlaqi olub olmamasini o hereketin neticesine deyil, baslayandaki niyyetine baxilirdi. insan bir hadise qarsisinda uc seyden dolayi herekete keced. rousseacu hereket, yeni insanin xarakterile baglidir bu. o biri sonunda bir qazancin olacagindan edilen hereket, liberal gorus yeni. sonuncu ise budur, orada, o yerde herekete kecmek bir tapsiriqdi.
+5 əjdaha
19. ayn rand 'ın for the new intellectual adlı kitabında yuyub sərdiyi filosofdur. hətta bir hesabatında kant barədə şeytan adam kimi ifadələr istifadə etmişdir. eyni zamanda friedrich nietzsche 'nin də kant'dan zəhləsi getmiş və onun haqqında königsberg çinlisi demişdir. yaşadığı yerdən çıxmayaraq fəlsəfədə böyük rol oynadığı deyilir. hər mövzuda bir fikri olduğu üçün türklər demiş herbokolog adlandırmaq olar kant'ı. hörmətim sonsuzdur lakin mənə maraqlı olan odur ki, öz yazdıqlarına özü inanıb ya yox? əsldən də həqiqəti tapmağa çalışıb mı? "sənə necə davranılmasını istəyirsənsə başqalarına da elə davran." fikrindən ötrü evlənmədiyinə, bəlkə də evlənəbilmədiyini düşünürəm. əsərləri də bir o qədər qarışıq və ziddiyyətlərlə doludur. alman dilinin fəlsəfə dilinə çevrilməyində böyük rol oynamışdır. alman filosof olan leibniz belə əsərlərini fransızca yazmış və alman dilinin fəlsəfə üçün qeyri-kafi dil olduğunu demişdir. nə qədər fəlsəfədə böyük yeri olsa da mənə heç vaxt uyğun gəlməmişdir. eyni dünyaların insanı deyilik kant qardaş, üzrlü say.+4 əjdaha
10. köniqsberqli alman filosof. fizika, epistemologiya, metafika, etika /əxlaq barədə yazdığı əsərlərlə özündən sonra gələn avropa, ələlxüsus alman fəlsəfəsini ciddi poxa salan düşüncə ustadı.kantın ilk dövrlər maraq saldığı sahə təbiət fəlsəfəsi və kozmologiyadır. kopernikin, nyutonun elmə gətirdiyi inqilabları kozmologiyada tətbiq etməyə çalışan kant daha sonralar metafizanı özünə dərd edir. metafizakanı özünə dərd edərək onun məhvedicisinə çevrilir. təbii ki məhv etdiyi sadəcə metafizika yox elə teologiya/ilahiyat da olur. kantaqədərki metafizikayla məşğul olan filosoflar, başda pirimiz həzrəti aristotel varlığı başlanğıc olaraq götürüb öz metafizik düşüncələrini belə qururdular. ondan sonra gələnlər də bu cürə hərəkət edirlər. kant isə bu ənənəyə qarşı çıxır. ona görə başlanğıc nöqtəsi bilik olmalıdır. bilik, yəni subyekt, yəni ağıl. `filan ağılların tənqidi` söhbətinin kökü buradan qaynaqlanır. o barədə daha sonra yazacam. biliyə qayıdası olsaq kant deyir ki obyektdən/nəsnədən danışmamışdan qabaq gərək ki biz o obyektə dair biliyin necə əmələ gəldiyindən danışaq. nəticə etibari ilə obyekti bilən bizik. ona görə gəlin elə özümüzdən, yəni subyektdən, yəni ağıldan danışaq. obyektlər haqqında, varlıq haqqında qurduğunuz metafizik mühakimələr necə əmələ gəlir? əvvəlki metafizikaçılar varlığı, yəni mövcudatı qeyri şərtsiz qəbul etməklə doqmatik düşüncə qururdularsa kant subyekti ortaya atmaqla varlığın özünü bir növ problem halında ələ alır. edit gəlir * glş+3 əjdaha
17. cinsiyyətçi olduğu ilə tanınan filosof.Bir müddət əvvəl haqqında məlumat axtaranda Bir sitatını görüb bir kənara qeyd etmişdim, dedim qoy bura yazım* bizim dildə mənası qalmır deyə türkcə yazmağı daha məqsədəuyğun saydım :
bir erkeğe aptal demek ona söylenebilecek en can sıkıcı şey iken, bir kadına çirkin demek onun canını sıkabilir.
+3 əjdaha
2. klassik alman fəlsəfəsinin əsasını qoyan, metafizik fəlsəfəni kəskin tənqid edən, təbiətin öz-özünə inkişafı ideyasını irəli sürən, fəlsəfəyə idealist və materialist kimi ikili standartlarla yanaşan, hərdən nə dediyini fələk də anlamaz dediyim alman filosofu+3 əjdaha
1. tenqidi felsefenin qurucusu. nezeri felsefe sahesindeki axıcılıqla elm felsefesindeki ampirizmi şerh etmeye çalışmışdır.(baxma: critigue of pure reason)
(baxma: critigue of practical reason)
(baxma: critigue of judgement)
+2 əjdaha
6. deməli kant abimiz hər gün səhər saat 08:32-də berlin universitetinin qapısından içəri girirmiş,universitetin qarovulçuları da ona uyöun saatlarını qururmuşlar hər dəfə. kant bir dəfə universitetdə mühazirə vaxtı fikri dağınıq olur və mühazirəni danışa bilmir,mühazirənin axırında məlum olur ki,ön sırada oturan tələbələrdən birinin köynəyinin 1 düyməsi qırıq imiş və kant fikrini o düymədən ayıra bilmirmiş.+2 əjdaha
15. onun getdiyi yolun üstündə yaşayanlar,onun evlərinin yanından keçməsinə əsasən saatların düzəldirlərmiş.həyatında bircə dəfə işdən gec gəlib.onda da russonun "emile" əsərini oxuyurmuş.nyutonun mexanikasını fəlsəfəyə salaraq bir məktəb yaratmışdır.fenomenlər və noumenlər adıyla iki cür varlıqın mövcudluğunu iddia edirmiş.ikincilərlə əsasən metafizik varlıqların,hiss üzvlərimiz vasitəsiylə dərk edə bilməyəcəyimiz varlıqları işarə edir.özü dualist filosof olub.yəni,deyəndə ki,bizdən kənarda obyektiv aləm var,materialistlər kimi çıxış edib.amma,deyəndə ki,biz həmin obyektiv aləmi dərk edə bilmirik,onda idealistlər cərgəsinə girib.böyük filosof olub.amma təbii ki,sonradan səhv çıxarılıb.xüsusilə əxlaq fəlsəfəsi nitşe tərəfindən atəşə tutulub.nyutona əsaslanan bilik fəlsəfəsi də eynşteynin nisbilik nəzəriyyəsindən sonra çöküb.belə..+2 əjdaha
11. "bizim qavradıqlarımız nəsnənin özü deyil, görüntüləridir" fikrinin müəllifi. zaman və məkan olmadan şeyləri təsəvvür etmək olmaz, amma zaman və məkanı heçnəsiz göz önündə canlandırmaq olar - deyir adam+2 əjdaha
14.--sitat--
yaxsinin dusmeni pis deyil,yaxsinin dusmeni mukemmeldir.cunki insanlar yaxsini elde etdikden sonra mukemmeli isteyirler.
--sitat--
+1 əjdaha
8. "insan gözəlliyin idealıdır" deyən filosof+1 əjdaha
12. müasir kozmopolitizm ideyaları erasmusla başlasa da onun inkişafına töhfә vermiş kozmopolitizm tәrәfdarı, kantın kozmopolitizm ideyaları fransa inqilabından әvvәl vә sonra 12 illik zaman kәsiyindә inkişaf etmişdir, kanta görә insan sadәcә insan olduğuna görә bir dәyәrә sahibdir vә bu da onu bәşәriyyәtin tәbii üzvü edir .+1 əjdaha
4. eynşteynin haqqında "kant olmasa mən də olmazdım" dediyi,hər gün saat 5də oyanan,axşam saat 7də həmin o filosof yolunu gəzən,deyilənə görə də ordaki insanların kantın gəzişylə də saatın 7 olduğunu anladıxları əslən şotland filosof.+1 əjdaha
5. çox kantovka adam olubhamısını göstər