+15 əjdaha
3. gedin normal ölkədə oxuyunqəbul imtahanı verəcəklərə məsləhətlər
əjdaha lazımdı
izlə
dostlar
mən
googlla
bertrand zobrist
başlıqdakı ən bəyənilən yazılar:
+9 əjdaha
13. dim-in bütün imtahanlarında işlətdiyi metodu deyəcəm sizə. həmişə çaşdırmaq üçün doğru cavabmış kimi görünən cavabı a variantına yerləşdirib abituriyentin/bakalavrın həmin sualı səhv yazmasını təmin edirlər.1-ci nümunə sual:
dünyadakı iqlim qurşaqlarından neçəsi azərbaycandadır?
a) 9
b) 5
c) 11
d) 1
e) 10
cavabı karıxıb 9 kimi düşünmək olar çünki həqiqətən 11 iqlim tipindən 9-u azərbaycanda yerləşir. amma bizdən iqlim tipini soruşmur axı, iqlim qurşağını soruşur. cavab təbii ki, d variantıdır. azərbaycanda sadəcə subtropik qurşaq var. sualın qoyuluşu biraz savadsız qoyuluş oldu bilirəm. sual belə olmalı idi: "sual: dünyada 11 iqlim qurşağı var. azərbaycan bu qurşaqlardan hansında yerləşir? cavab: azərbaycan sadəcə subtropik qurşaqda yerləşir". mən fikrimi çatdırmaq üçün belə savadsız izah etməli oldum.
2-ci nümunə sual:
bu hərflərdən hansı kar samitdir?
a) x'
b) g
c) s
d) j
e) z
izahı: azərbaycan dili qrammatikasını dərindən bilənlərin diqqət etmələrini göstərən sual. bizdən hərflərin içindən kar samiti göstərməyimizi soruşur. [x'] hərf deyil, səsdir. "azərbaycan dilində 32 hərf 33 səs var" deyirik e. bax o səsdən. bu səsin tələffüzünü bilməyənlər üçün nümunə:
məktəb yazılır, [məx'təb] oxunur. məktəbi necə tələffüz edirsizsə, elə edin, özünüzü zorlayıb [məktəb] kimi tələffüz etməyin.
sonra, çiçək yazılır [çiçəx'] kimi tələffüz olunur. külək yazılır, [küləx'] kimi tələffüz olunur. bu səsin (yəni, x') oxunuşu "x ştrix" və ya rahat izah üçün "ihy"-dir. ikinci oxunuş formasını zatən misal çəkdiyim sözləri rahat tələffüz etsəz, öz dilinizdən eşitmiş olacaqsınız. ona görə də cavab c variantıdır. təbii ki, sual düşsə sizə nümunə göstərdiyim tipdə asan, rahat sual salmazlar. nümunə üçün bunları göstərdim ki, fikrimi çatdıra bilim. və ya riyaziyyatdan belə sual da düşə bilər.
3-cü nümunə sual:
ata ilə oğulun yaşlarının cəmi 75-dir. ata oğuldan iki dəfə böyükdürsə, atanın yaşını tapın.
a) 25
b) 30
c) 55
d) 60
e) 50
həlli:
məsələdə deyilir atanın yaşı oğuldan 2 dəfə çoxdur. onda,
ata oğul
2x x
atanı 2x, oğulu x kimi ilə işarələyirik.
yaşlarının cəmi 75 edirsə,
2x+x=75 yaza bilərik.
3x=75
x=25
baxırıq tez cavaba. aha a variantı, tapdım.
yox tapmadın. sən oğulun yaşını tapdın. səndən atanın yaşını soruşur. ona görə də tapdığını 2-yə vurmalısan çünki atanın yaşı oğulun yaşından iki dəfə çoxdur. cavab 50 edir, yəni e variantı.
xülasə, demək istədiyim odur ki, dim sualları göründüyü qədər asan salmır. 100% əmin olduğunuz sualın cavabı əgər a variantındadırsa, həmin sualı bir də oxuyun, yaxşı analiz edin. sizdən başqa şeyi soruşub sizi çaşdıra bilərlər. bu həmişə belədir demirəm. asan görünən sualların 95%-i belədir hə. elə sual var ki, 10 dəqiqə üstündə əlləşirsən axırda cavabı a variantı tapırsan. yoxlayırsan ki, hər şeyi doğru edibsən, artıq onda şübhələnməyə gərək yoxdur. asan suallar belə deyil amma.
özünüzlə 300 ml və ya 500 ml qazsız su aparın. su beynin yenidən aktivləşməsinə xeyli təsir göstərir. qazlı su sizi yenidən susada bilər. imtahanda enerji balansınızı qoruyun ki, rahat düşünüb sualları həll edə biləsiniz. imtahanın gedişində sudan 1-2 qurtum alıb suallara yenidən baxsaz, dirçəldiyinizi hiss edəcəksiniz. qətiyyən sudan çox içib bitirməyə çalışmayın. suyu stolun üstünə qətiyyən qoymayın, ehtiyatsızlıq ucbatından stola dağılıb sənədləri məhv edə bilər. bilirsiz ki, cavab kartından hamıya 1 dənə verilir. ikincinin verilmə şansı yoxdur. ona görə də yerə ayağınızın yanına qoyun, diliniz-dodağınız quruduqca için. imtahan həyəcanı elə şeydir ki, adamın bütün enerjisini aşağı endirir. zamanın darlığı, sualların çətinlik həcmi və s. suyu alanda plastik qutuda olmasına diqqət yetirin ki, üzərindəki etiketi qopara biləsiniz. başqa cür imtahan binasına su ilə girməkdə çətinlik yarada bilərlər.
evdən çıxmazdan əvvəl və imtahan başlamazdan əvvəl mütləq ayaqyoluna gedin. çalışın evdən vaxtında çıxın ki, imtahan binasına qeyd edilən vaxtda çatasız. orada qeyd edilən vaxt sizin üçün də xeyirlidir. bilirsiz ki, hamını otaqlara yerləşdirən kimi kitabçaları paylamırlar. "imtahan başlandı" deyilənə qədər bir dəfə də mütləq binada ayaqyoluna gedin. imtahanın ortasında sizi narahat edən şey olmasın.
imtahandan bir gün öncə heç nə oxumayın. nə oxuyub öyrənibsizsə onunla yetinin. yeməklə doymayan yalamaqla doymaz misalı. bol-bol istirahət edin. çıxın təmiz havada gəzin, musiqi dinləyin. uşaqlarla çıxın şəhərə/rayona. sizin üçün istirahət nədirsə, onu edin. imtahandan bir gün əvvəl nəsə öyrənib beyninizi yükləməyin. imtahan günü bütün enerjinizdən maksimum istifadə edin. bir gün öncə nəsə öyrənməyə çalışıb enerji itirməyin. bütün enerjinizi imtahan gününə saxlayın.
imtahan verənlərə uğurlar.
+12 əjdaha
11. ilk öncə bunu deyim ki, bu entrydə əsasən bu il martda olacaq buraxılış imtahanına əvvəlcədən son ediləcəklər və imtahan zamanı yardımçı tüyolar haqqında olacaq. Blok imtahanı üçün ayrıca entry yazaram.istər buraxılış, istərsə də blok olsun son sınaq imtahanına gedin mütləq. Son sınaq imtahanında artıq vaxtı düzgün bölməyi planlayın və ümumi sınaq olacağı üçün üzərindən keçdiyiniz, zəif olduğunuz mövzuları görə biləcəksiniz.
Artıq fevral ayı son ay olduğu üçün, müəllimləriniz yəqin ki, təkrar etdirəcək, test toplusunu yenidən işlətdirəcək. Müəllimin verdiyi sınaqları, mütləq işləyin, müəllimin verdiyi ilə yetinməyin vaxtınız varsa uşaqlarda gördüyünüz hər sınağı işləməyə çalışın (yüklənmədən. )Mən dərs vaxtı toplunu ilk dəfə işləyəndə bilirdim ki, qəbula yaxın yenə işlətdirəcək bu mövzuları, vaxta qənaət etmək üçün çox yaxşı bildiyim mövzularda fərqli sual tiplərini test nömrələrini toplunun üzərində qeyd edirdim, həmçinin bu qrupa mən çətin/düşmə ehtimalı olan suallarıda aid etmişdim. Arxayın olub ortalama bildiyiniz mövzunu belə etməyin. Hələki gec deyil, toplunu yenidən işləyəndə bu taktikanı uyğulayın, imtahana 2 həftə qalmış onlara birdə baxın və etməyə çalışın. Edə bilməyəndə təlaşa düşməyin və həllini yenidən araşdırın, mövzunu yenidən təhlil edin.
Başqa bir taktika isə yoldakı vaxtı dəyərləndirmək. Əslində yolda mahnı filan da dinləyə bilərsiz, yorğunuluğu atmaq üçün, amma son ayları biraz sıxmaq lazımdır. Mən, deməli, mövzularda hansısa qayda/tərif/misal tipi təhlili yadımdan çıxırdısa dərs edərkən tez kiçik vərəqlərə yazıb bir qutuya atırdım, evdən çıxanda da o qutudan 10-15 random əlimi atıb seçirdim və yol boyu təkrar edirdim. Sizə necə rahatdısa elə edin, telefonunuz varsa qeyd yerinə yaza da bilərsiz, amma oxumaq şərti ilə-*. Belə deyim ki, hardasa belə 200ə yaxın kiçik vərəqlərim var idi. Diqqət! Hər yadınızda qalmayan şeyi belə etməyin, o zaman beyniniz alışacaq. Sadəcə 4-5 dəfə anlamadığınız həll yolu yadınızda qalmayan/çox çətin tapşırıqları belə edə bilərsiz. Bol-bol sistemli şəkildə zəif olduğunuz/qəbula düşəmək ehtimalı olan mövzuları təkrar edin, inanın mənə hər dəfə təkrar edəndə gözünüzdən qaçdığı nüansları tapacaqsınız.
Hazırlıqda səhv çıxan/yeni tip öyrəndiyiniz test üsulunu və ya misala həmin gün evə gəldikdə yenidən həmin testi təhlil edin, baxın mütləq uzaq başı 15-20 dəqiqə vaxtınız gedəcək.
Qidalanmağınıza fikir verin,düzgün qidalanın və planlı olun.
imtahan günü, vaxtı gəlib çatdıqda, sevdiyiniz insanla gedə bilərsiz, biraz tez getməyiniz adaptasiya olmağınıza kömək ola bilir. Hə birdə listening olduğu üçün imtahandan əvvəlki günlər evdə listening etmək sizin çox köməyinizə çatacaq, qulaq öyrəşmək baxımından.
imtahan sual kitabçasında ən rahat işləmə qaydası isə, sınaq imtahanlarında 10 a yaxın işləmə qaydası təcrübə edərək bu deyəcəyim işləmə qaydası bəlkə də ən rahatıdır. Amma mən imtahan vaxtı bu işləmə qaydasını həyacandan unutub qarışdırmışdım, bu da məni 20 bal geri salmışdı-*, yenə də sizə hansı rahatdırsa elə edin. Deməli, sual kitabçasında ingilis dili, azərbaycan dili və riyaziyyat sırası ilə olur. ilk listeningi edəndən sonra, ingilis dili qayda sualarını edin ,çünki əsasən rahat olurlar, mətni edə bilərsiz. ingilis dilində listeningi başlıqda da qeyd edildiyi kimi, əvvəlcədən oxuyun.
Azərbaycan dilində qaydalar 10 dəqiqə vaxtınızı aparacaq, onu da etdikdən sonra, mətnə keçin və ilk öncə mətnə aid sualları oxuyun! Ki, vaxt qazana biləsiz, mətndə oxuyarkən yadınıza düşəcək hansı sualda bunu soruşur və qeydlər aparın. Riyaziyyatda isə 1 misalın üstündə çox qalmayın, açıqların üstündə daha çox fikirləşin çünki daha çox bal verilir, buraxılış imtahanında daha çox vaxt aparan olur. Ümumən açıq suallarda soruşulan şeyə aid nə bilirsizsə yazın. Kitabçada qeydlər aparın, sonradan baxacağınız sualları qeyd edin.
Kodlaşdırmanı düzgün edin, cavab kartında yazını göy qələmlə edin, qətiyyən karandaşla edib üstündən getməyin bu vaxt aparacaq.
Və son olaraq bunu deyim ki, bol şans, zehniniz açıq olsun, imtahanla/dərslərlə bağlı nə sualınız olsa mesaj qutum sizlərə açıqdır-*.
+10 əjdaha
6. Qəbul imtahanından qabaq yazmaq fikrim var idi əslində bu başlığa, yenə də nə qədər yadımdadır, yazım.Əvvəla, bu ilki vəziyyətin keçən ildən yaxşı olduğunu fikrində qalıb abituriyentlərin nəticələrinin yaxşı olacağını deyə bilərəm. Təki blok imtahanı zamanı karantin sərtləşdirilməsi xəbəri gəlməsin.
Keçim əsas mətləbə. Keçən həftədən başlayan imtahan sessiyaları sabah öz axarınca davam edəcək. Buraxılış imtahanlarında bir aşağı-bir yuxarı suallar ortalama eyni səviyyədə olur. Yəni keçən həftə asan oldu bu həftə çətin, ya da çətin oldu bu həftə asan deyə bir şey yoxdur. Məsələn deyim ki, bir imtahanda riyaziyyat asan dillər çətin olursa, digərində vəziyyət əksinə baş verir.
imtahana xarici dil ilə başlasanız, yaxşı olar. Keçən il imtahan başlayan kimi dinləmə mətnini ardıcıl qoşdular, ona görə də sual kitabçalarını paylayan kimi ilk 6 sualı diqqətlə oxuyun. Mən rus dilində vermişəm və çox asan idi. ingilis dili də elə olub, bu ildən xəbərim yoxdur. Yenə də qorxduğunuz qədər deyil, rahat olun.
ikinci olaraq Riyaziyyata başlayın və Çalışın vaxtınızı düzgün bölməyi bacarın. imtahana qədər heç baş yormadım bunun üstündə, lakin ən əsas mərhələ məhz 3 saatın hər dəqiqəsini düzgün istiqamətləndirməkdir. Riyaziyyat sualları, əsasən, çətin olmur, vaxt aparan olur. Birinci başlamağı məsləhət bilməzdim, ən yaxşı bildiyiniz fənn olsa belə. Stressə düşüb heç şərti də başa düşmərsiniz.
Azərbaycan dili isə qrammatika hissəsi 5 dəqiqəlik işdir, amma igidi öldür, haqqını ver, mətnləri dəhşət çətin və uzun olur. Keçən il 2 mətndən 4 açıq sual salmışdılar karantinə görə, dua eliyin ki bu il çox olsun, çünki paradoks da olsa, açıq suallar asan olur* glş . Çaşdırıcı variantlar olacaq, ona görə mətni diqqətlə oxuyub lazımlı cümlə ola bilər deyə düşündüyünüz cümlələrin altından xətt çəkin, çünki testi oxuduqca mətn yadınızdan çıxacaq. mən Azərbaycan dilinə ikinci başladığım üçün vaxtımın çoxunu buna həsr elədim. ixtiyar sizindir əlbəttə, amma indiki ağlım olsaydı axıra saxlayardım.
Əlqərəz, özünüzü qorxutmayın. Mümkün qədər pozitiv yanaşın imtahana, hətta eyni məktəbə düşmüş dostlarınıza, sinif yoldaşlarınıza yoldaşlıq edin. Bir də yadınızda qalmayan düstur filan olsa, mütləq içəri keçməzdən öncə oxuyun, yadda qalır * təcrübədən keçib, uğurlu olub (◔‿◔ ). Blokla bağlı olan hissəni o imtahana az qalmış yazacam, hələlik sizə uğurlar -*
+8 əjdaha
2. (baxma: verməyin)+6 əjdaha
10. qəbul, buraxılış fərq etməz, imtahanın son günü də olsa oxuyun, bəziləri deyir, son gün istirahət eləmək lazımdı zad, boş söhbətdi, mən imtahan binasına gedə-gedə maşında 3qat triqonometriya düsturlarını əzbərləyirdim.birdə məncə çalışmaq lazımdı ki, valideyin ilə getmək lazımdı imtahan binasına, motivasiya olur.
bundan əlavə, tez getmək də əla fikirdi məncə. adaptasiyanı asanlaşdırır.
+9 əjdaha
12. 1) heç vaxt yüksək bala görə oxumayın. "yüksək bal yığmayın" demirəm, bu ki əla şeydi, "balı hədəf alaraq oxumayın" deyirəm. Bunun əvəzinə, dərsləri mənimsəməyə, maksimum dərəcədə dərk etməyə çalışın. Hər öyrəndiyiniz mövzunu da sanki konfrans zalında durub tamaşaçıya başa salırmışsınız kimi ayaq üstə danışın. Belə olanda avtomatik olaraq balınız da qalxacaq, həm də ki niqtiniz inkişaf edəcək. Balı da "wishlist"-də sonlara bir yerlərə saxlayın(250 yığıb əli ətə çatmayan pişik kimi balı pisləyənlərlə səhv salmayın, mən də 650'lik abituriyent olmuşam. Yəni səmimiyyətimə inanın). Önəmli olan həqiqətən istədiyiniz ixtisasa sahib olub-olmadığınızdır, oxuyacağınız ixtisasda xoşbəxt olub-olmayacağınızdır. Həm də ki təcrübəmdən deyim ki, ixtisasınızı dəyişmə ehtimalınız çoxdur. dəyişməsəz belə, xoşbəxt olmayacaqsınız. Zatən sistem özü çürükdü. 17-18 yaşında insan özün düz-əməlli tanımır heç, qaldı ki özünə düzgün ixtisas seçə. Xülasə, nə istədiyinizi bilməsəz, arzuladığınız ixtisasa daxil olmasaz belə, bunu dərd etməyin. 100 minlərlə dövriyyəsi olan obyekt tanıyıram ki, mühasibi iqtisadiyyat tələbəsi olmayıb, necə ki bu gün yüzlərlə hazırlıq keçən müəllim heç həmin fənnin müəllimlik ixtisasına sahib deyil.2) digər yazarın sözünə qüvvət, imtahana azı 30 dəqiqə tez gedin ki, özünüzü o otağın, imtahanın aurasına salasız. Bunda mənim digər bir məqsədim nəzarətçi və otaqdakı uşaqlar ilə tanış olmaq idi, xasiyyətlərini, necə biri olduqlarını müşahidə etmək. Misalçün, mən attestat imtahanına 40 dəqiqə tez gedib nəzarətçinin yerlim olduğunu öyrənmişdim. Yerlibazlıq damarından girib arvadı dilə tutmuşdum ki, kimdənsə kömək istəsəm, dəyib eləməsin. Vəziyyət elə oldu ki, imtahan çox asan gəldi, sual soruşmaq yerinə götürüb bütün o otaqdakı kimin nə çətinlik çəkdiyi sual vardısa kömək edib hamını imtahandan keçirtmişdim. * təsadüfən kimsə bunu oxuyursa yazsın. 2015 razin 252 n-li liseydə olmuşam, 2-ci mərtəbə. otaq yadımda deyil . dolayısılə, bu tez getmə şeysi həm imtahana, otağın aurasına köklənməkdə, həm də nəzarətçini, otaq yoldaşlarınızı tanımaqda və onları yola gətirməkdə çox kömək edəcək.
3) sizə çox deyəcəklər: "həyatınız bu imtahandan asılıdır", ya da "həyatınızdakı ən əsas şey budur, taleyiniz həll olunur" və s. hamısı qələt edir. Oxşar sözləri diplom müdafiəsində, yaxşı bir yerin iş müsahibəsində, magistr imtahanında və s çox yerdə eşidəcəksiniz. Belə də ki zatən bir imtahanı taleyinizi həll edəcək bir şey halına gətirmisinizsə, onsuz da çoxdan uduzmusuz. heç vaxt bu qədər "düşməyin", alternativlər saxlayın özünüzə. Mən o boyda nəticələrim ola-ola beynimdə fikirləşirdim ki, işdir də birdən kəsilsəm, gedib hərbçi olacam. Alternativiniz yoxdursa da günü bu gündən başlayıb yaradın. Uniyə girməsəz, nələr olacağını yalandan da olsa götür-qoy edin ki, üzərinizdəki basqı müəyyən dərəcədə azalsın. Bu zibil fikri də ağlınızdan uzaqlaşdırın, taleyiniz-zad da həll olunmur, dünyanın axırı deyil.
4) indiki sistemi bilmirəm, deyəsən martda bir, yayda da bir imtahan olacaq. amma istənilən halda hələ bir neçə ay var. Əgər oxumadığınız, əlinizi üzdüyünüz bir fənn varsa, ümidi kəsməyin. Bilirəm, disiplini hamı tərifləyir, lakin mən tarix kimi önəmli fənnin yarısını son 2 ayda oxuyub 25 yazmışam. hansı ki, öz müəllimim daxil hamı şokda idi. Qısası, əgər bir fənn çətin gəlirsə, ona baxış bucağınızı dəyişməyə çalışın. Məcburiyyət hissindən qurtulmaq istəyirsinizsə, dərslərə, xüsusilə də, humanitar fənlərə bədii kitaba yanaşdığınız kimi yanaşın: sanki hansısa yazıçının yazdığı kitab kimi oturub hər gün 3-5 səhifə, ya da nə qədər bacarırsınızsa, o qədər oxuyun. Boş vaxtı dəyərləndirdiyiniz vasitə kimi baxın. Baxış bucağını dəyişmək sizi həddən artıq qabağa atacaq.
5) yenə digər yazarın dediyi kimi, çoxlu sınaq işləyin. Harda gördünüz işləyin, suallara göz atın. Sırf mənim verdiyim qəbulda eyni fəndən düz 3 sual keçmiş illərin qəbul imtahanlarındakı sualın birə-bir eynisi idi. Hansı ki o sualların 2-sini səhv yazmışdım sınağı edəndə, qəbulda düz oldu.
6) * yəqin test toplusu-filan hələ də eyni qalır. əgər vaxt çatdırmırsınızsa, ya da tənbəlsinizsə, sualları bir ötürüb bir işləyin. Çünki toplularda əksər hallarda eyni tip 2 və ya 4 sual ard-arda olur. siz də 1-3-5-7 və ya 2-4-6-8 kimi işləyin. Təbii ki, Səhvləri və tərəddüd etdiyiniz sualları qırmızı ilə qeyd etmək şərtilə. Belə olanda camaat 500 sual işləyəndə siz ikiqat az əziyyət əzib 250 sual eləmiş və tiplərin də hamısını görmüş olacaqsınız. Əsas odur sualın tipini öyrənin. Yoxsa durub o 400 sualın ilk 180 dənəsin işləyib, "çatdırmadım" deyənlər kimi umbaylıq eləməyin.
7) bəzən imtahana çox fokuslanmaqdan, bəzən də diqqət dağınıqlığından adamın başı tormozlanır. Əgər imtahanda çox tormozlandığınızı düşünsəniz, gözünüzü yumub qulaqlarınızı tutun. 10-15 saniyə (və ya daha çox) bu vəziyyətdə qalıb özünüzü başqa yerdə, əsas da, xoşbəxt və rahat olduğunuz yerdə və ya insanlarla xəyal edin. Bu dediyim, imtahana çox fokuslananda yaranan tormozlanmaya görədir. Əgər diqqət dağınıqlığı yaşasanız yenə qulağınızı tutub, gözünüzü yumub dərindən nəfəs alaraq asta-asta sayın. 15, 20, 30, nə qədər getsə o qədər sayın, təki sakitləşəsiz. Mən öz qəbulumda 400 neçəyə qədər saymalı olmuşdum, qəfil özümə gəldim ki, artıq yuxuya getmək üzrəyəm. Hər iki halda gözünüzü açıb imtahana geri qayıtdıqda suallara "yeni baştan" yanaşmaq daha asan olacaq. Bu isə öz növbəsində görə bilmədiyiniz bəzi "tricky" şeyləri görməyə kömək edəcək. Və çalışın eyni sualdan başlamayın, gözünüzü açıb gördüz yenə ağlınıza nəsə gəlmir tez keçib digər sualı edin.
8) hər şeyi öz axarına buraxın. Bilirəm, bəzi valideynlər öz uşaqlarını çox sıxır bu yaxşı bal və digər məsələlərə görə. Əgər yüksək nəticə toplaya bilməsəniz, sizə olan psixoloji basqı arasında düşünün ki, yalnızca <10%-lik kəsim 600-dən yuxarı nəticə toplayır və bundan çox-çox azı da oxuduğu ixtisası sevə bilir. yəni yerdə qalan 90% şəxs sizinlə aşağı-yuxarı eyni durumdadır və bu isə cəmiyyətin, iş yerlərinin, hər şeyin əsasını təşkil edir, siz heç bir halda "fail" deyilsiz.
+4 əjdaha
14. " bir abituriyent yazar tərəfindən uzun yazıldığı üçün hörmətsizliyə məruz qalmış məsləhətli entry "ma girl, ilk olaraq
abituriyent olmaq elə bir şeydir ki, özün üçün öz şəxsin tərəfindən yaxud valideyn (müəllimlər) tərəfindən seçilən ixtisasa gedən yolda sevimsiz bir çox fənnə məruz qalırsan. bu fənnləri dərindən dərk etmək yaxud sevmək yerinə müəyyən zaman aralığında daha çox test sualına düzgün cavab vermək bacarığının üzərində praktika etməlisən. fikir vermisənsə bütün müəllimlər, hazırlıq kursları yüksək nəticə toplayan abituriyentlərin sayı ilə reklamlarını aparmağa çalışırlar. lakin bilinən odur ki yüksək bal toplayan abituriyentlərin heç də hamısı həyat məqsini kəşf etmiş, gedəcəyi yolu bilən yaxud məqsədinə görə həyəcanlanan şəxslər deyillər. onlar kənar faktorlara daha az illişən, müəyyən zaman aralığında doğru test həllinin balansını uğurla yerinə yetirmiş şəxslərdir. reallıq da odur ki əzbərçi tərəfləri daha ağır basır. və inan mənə, ixtisasa gedən yolda əzbərçilik sənə gözlədiyin "short term" hədəfi vurmağa kömək edəcəksə, əzbərlə getsin. fənnlərə qarşı içində yaranacaq hansısa sevgi, çiçək-böcək gözləmə. zaten bu sevimsiz fənnlərin bir qucaq dolusu hələ səni universtetdə də gözləyəcək.
çalışmaqla produktiv çalışmaq arasında böyük fərq var. produktiv çalışmaq prosesinə qarşı həvəsini yaratsan, dünyanın ən sıxıcı və çətin fənnlərinin belə üstəsindən gələrsən. bəs necə? bunu necə alındıra bilərsən?
qeyd etmisən ki gələcəyi düşünən, indiki zamandan həzz almağı öyrənə bilməmiş qızsan.
mən abituriyent olmamışdan az əvvəl, bilirdim ki həmin proseslər çox yaxında həyatıma daxil olacaq, hobby dəftərimə bir zaman çizelgesi çəkdim. bu günə qədər keçdiyim qədim dövr, indiki dövr, gələcək dövr. yaşlarımı da zaman xəttinin üzərində qeyd elədim. yaşlarımı yazdıqca ürəyim darıxmağa başladı. elə qısa göründü ki bir ədəd kinni ömrü, elə bil görünməz bir əl üzümə şillə vurdu.
bilmirəm sənin xarakter təbiətin necədir, böyük ehtimal məndən daha sakit, durğun dənizsən. mənim kimi ipə-sapa yatmayan dalğalı dəniz xarakterli insanın poposunu stulda saxlayıb produktiv dərs çalışması üçün həqiqətən güclü şillə lazımdır :d
gələcək zamanda sahib olmaq istədiyim xırda hədəflərdən tutmuş böyük uğurlara qədər həmin dəftərdə sıralayanda, ilk addım kimi bəli, universtet təhsili lazımdır. diplom, qazanılacaq savadı falan kənara qoyuram. sənin mühitə mütləq ehtiyacın var. nə qədər asosial insan olursan ol, nə qədər içinə qapanıq insan ol, müsbət tərəfləri çoxdur universtet təhsilinin bir şəxsin formalaşmasında. kollec yaxud peşə məktəbləri daxil olmaqla. və sən gələcəyini xırda bir vərəqdə öz əllərinlə qeyd edəndə avtomatik başa düşürsən ki elə günü bu gün nə isə etmək lazımdır. indi olduğun gün tarix nəyi görsədirsə, keçmişdə var olmuş sən-in gələcəkdən bir günüdür, yaşayırsan hal-hazırda. indi durub burda interstellar ssenarisi yazmaq istəmirəm, amma daim qardaşımın həyatının dibçəklərini sulayan valideynlərimin əlinə buraxsaydım gələcəyimi, (indiki bu günümü) hər şeyi poxlamış olardım. yaxşı ki sənin sahib olduğun qırmızı qutu kimi mənim də yaşıl qutum var, ara-ara həyatın axarına xırda fasilə verib swot analiz aparıb özümü yuxudan oyadıram. sən də bu cür fərqindəliyi oyaq qızsan, öpürəm. belə də davam elə.
yataqdan qalxmağa hər gün stabil olaraq həyəcanlanan şəxs mövcud deyil. insan canlılar arasında ən dəyişkənidir. bir dənə hava çönsün, adam lap ölmək istəyir. amma baxırsan pəncərədən qonşun həmin havadan bir dənə kayf tutur gəl görəsən :d reelslərdə, youtube-da həyat qoçuyam, yaşam begemotuyam deyən kanallara da fikir vermə. açık beyin, beyhan budak, haluk tatar izlədiyim 3 kanaldır ki, videolarda danışdıqları robotlara yox insan övladlarına uyğundur.
yaponlar həmin bu yataqdan qaldıran səbəbə ikigai deyirlər, və hər kəsin ikigai-sinin olduğunu deyirlər. belədiki elə adam var onun ikigai-si yatmaqdı :d mənim anam yuxunu, yatmağı çox sevirdi və onu xoşbəxt edən əsas şeylərdən biri yuxuya qovuşacağı anlar, yataqda var olacağı zamanlar idi. yuxarıda qeyd ediblər biri fotoqraflıqla məşğul olanda happy olur, birinin qəhrəman ola biləcəyi peşələrə marağı çox olub. amma sən başa düşməlisən ki ən birinci məşğuliyyətin səni həyatda tuta biləcək realist seçimlərə efor sərf etməkdir. belə ikigai-vi tapırsan tap, axtar, yoxla. əsas fokusunu isə itirmə.
azərbaycan kimi üçüncü sort ölkələrdə təhsili, peşəsi olmayan qadınlar 35-40 yaşından sonra xadimə, dayə, restoran sahəsində işləyirlər. heç satıcı kimi artıq işə qəbul oluna bilmirlər. bu reallıqdır. sənin ailəndən, sevgilindən kənar müəyyən gəlirin və bu gəliri gətirən yaxşı bacardığın bir işin olmalıdır. çox vaxt fikir vermişəm ailəsinin hesabına yaşayan gənclər ağız dolusu məsləhət verirlər ki təhsil almasan da olar, incəsənətlə məşğul ol, yaşamaqdan həzz al nə bilim ağacları qucaqla. işin romantikasında ancaq ağzı isti yerdə olanlar bu qədər ilişib qalırlar. hətta xaricə təhsil üçün yenə ailə hesabına göndərilənlər var ki yenə eyni məsləhəti verirlər, özlərinin də bir ton kəsrləri.
biz bu həyata hər şeyi sevmək üçün gəlməmişik. yaxud 24 saatımıza girən hər şeydən kayf tutmağımız mümkünsüzdür. adicə iyrənc bir misal, bütün canlılar ifrazat etməyə bioloji olaraq məcburdu. ifrazat prosesi yaşam sürdürmək üçün vacibdir, amma digər bioloji məcburiyyətlər arasında ən xoşagəlməzidi. həyatımızın hər dönəmində müəyyən fəaliyyətlər olacaq ki mütləq bizə faydası var amma elə də ürəkaçan deyillər. özün başa düşdün yenə hara bağlayacam temanı :d
yaşanmışlıqlar və yaş artdıqca "tutku" dediyin o nədirsə, dəyişir. dəyişkən canlıların tutkuları da dəyişkən ola bilir. uğurlu insanları hardan tanıyırsan ki bu uğurludur? müəyyən stabil gəlir, gəlirin həyatını daha asanlaşdırması, ən az bir ixtisasda, bir işdə yaxşı və yaxşıdan daha artıq bacarıq sahibi olması. yenə də deyə bilmərik ki bu uğuru ona "tutku"su gətirib. hard level produktiv çalışmaq, soft level produktiv çalışmaq, zaman çizelgesinde gecikmədən hədəflərini vurmaq, bu mühiti kimsə sənin üçün yaradıb içinə səni salmayacaq. diqqətini pozan faktorlar 99% sənin həyatını pisləşdirməyə meyillidir. səni geri basan qorxular, cavabsız suallar yenə səni yaxşı bir yerə aparmayacaq. bəzən gərək overthinking-liyin xodunu alıb özüvü işə verəsən. sadəcə ölkəni, şərtləri, baş verə biləcək hər ehtimala qarşı can güvənliyini özün özü əllərinlə qurmalı olduğunu xatırla.
6 ay çalış 6 il bəhrəsini gör deyə bəsit deyim var. gələcəkdə hobby-lərinə ayırmağa zamanın, maddi qazancın olmağı üçün indidən investisiya etməlisən. səni inandırıram ki mənim indi hobby-lərimə ayıracaq zamanım və imkanım var, qəpiyinə kimi özüm haqq edirəm, lakin heç bir əyləncə, heç bir gəzinti və istirahət yaxud məşğuliyyət mənə hədəfim üçün eşşək kimi çalışdığım zamanlardan aldığım kayfı vermir. hamının ağlayıb zırladığı ən hard proyektlərin üstündə 39 dərəcə qızdırma ilə gecə-gündüz işləyib, bütün patokun qabağında təqdimat keçəndə aldığım orgasmik həzzin yerini heç nə vermir. gecənin sakitliyində daha çox radio teatrı dinləyərək, öz gücümü, öz bacarığımı sevərək və inanaraq ən mənasız, dəxlisiz, sıxıcı fənnlərin belə üstəsindən gəlmişəm.
məktəb illəri, universtet-ali təhsil, iş həyatı. elə çoxlarımız təqaüd yaşımızda da işləyəcəyik, bu viruslarla gedib çıxa bilsək o yaşlara. yəni bütün ömrümüz bu 3 dövr fonunda keçir. başlıq kimi düşünsək, altını biz digər şeylərlə doldururuq. şəxsi həyat, hobbylər, bağımlılıqlar və s. sən başlıqlara giriş elə, sonra altını doldurmağın rəngarəngliyində üz. baxma postlarda linçləyən,şikayətçi görünməyimə, yaşamaqdan ən çox kayf tutanlardanam :d
nəysə, çox fikir var yazası, fikrim necəsə dağıldı pakistanlı müştəri gəldi beynim çöndü :d ağlıma gəldikcə yazaram yenə <3
belədiki hamı söhbət eləmək istəsən yaza bilərsən deyib,
amma mən özüm sənə yazacam :d
+4 əjdaha
8. Buraxılış imtahanı-imtahana vaxtından azı 30 dəqiqə tez gəlin. Son anda, qaça-qaça gələnlərdən olmayın. Tez gələndə o mühitə uyğunlaşmaq üçün biraz vaxtınız olur.
-Kitabça verilən kimi listening suallarına baxın. Nəzarətçi yox, dinləmədən sonra kitabça açılmalıdır desə haqqınızı tələb edin(tanışımın başına gəlib). Ordakı nəzarətçilər çoxda bişey bilmir yəni.
-ilk dinləmədə çalışın ümumi məğzi tutun. Sualları məntiqlə də yazmaq olur onda.
-dinləmə bitdi, sizə ən asan gələn fənnin ən asan suallarından başlayın. Sonra keçin çətin ya da əmin olmadığınız suallara.
-imtahanda bal hesablamayın qətiyyən, həm həyəcanlanırsan həm fikrin dağılır həm də hesabladığın bal çıxmayacaq onsuz.
-imtahan qabağı başqa imtahan verənlərlə danışmayın, nə qədər yaxın olsalar belə. indi durub burda təsir potensialı fln danışmayacam. 'Az yazacam, verə bilməyəcəm imtahanı' deyib sizi ruhdan salacaqlar.
-kodlaşdırmağa 30-40 dəq ayrılsın. Kodlaşdıra bilmədinsə kitabçadakı əməklər boşa gedir.
Və sən olaraq, ölüm-qalım məsələsi deyil bu.
+5 əjdaha
1. çalışın yaxşı bal yığıb, pulsuza qəbul olun. inanın mənə ailənizim vəziyyəti nə qədər yaxşı olursa olsun yenə də maddi cəhətdən ailəyə çox yük düşür. və təbii ki, çalışın səviyyəli yerə qəbul olun, səviyyəsiz yerdə nə tələbəlik həyatı nə də təhsil olur.+3 əjdaha
5. özünüzə bir cədvəl qurun və o cədvələ uyğun oxuyun. məsələn, səhər yuxudan duranda həmin gün nəyi oxuyacaqlarınızı qeyd edin və həmin plandakılar etməyə çalışın. amma dozasını qaçırmayın, lazım olanda plandan kənara çıxın eliyin, şellənün+4 əjdaha
4. bütün məqsədi xaricdə oxumağa yönəldin. orda da lgbtyə zada qoşulub bir çarəsinə baxın.hamısını göstər