16. olduqca nisbi anlayışdır.individual və kütləvi yanaşmadan çox asılıdır.hər iki halda yanaşan tərəfin özünün dərrakə səviyyəsi mühim rol oynayır təyinetmədə.
5. "entel" olmag fikriyle özünü yorub sevmediyi musiqileri dinlemeye çalisan insandan çox çox ferqlidir.
yeaaa blues dinleyirem, ouuu muddy den yoxdu da, ouuu beat generation deyib hergün jazz bara geden semimiyetsiz insanlar var içimizde, bir de özlerine anarxist deyirler. siktirin gedin, çünkü sizi ciddiye almiram.
bir çoxlarinin semimiyetsizce olmağa çalisarken gizli gizli ismail yk dinlediği insan modeli. popular kültürün elimize verdiyi bir ton içi poxlu seylerden biri.
12. ümumiyyətlə materiya,insan həyatının mənası kimi söhbətlərin ardına düşən insan normal həyata fokslanmaqda çətinlik çəkir.fəlsəfə illərlə elmin inkişafına təkan versə də indi məşəl fiziklərin,astronomların,gen mühendislərinin, alqoritimləşdirmədə çalışan alimlərin yəni fəlsəfədən başqa digər dəqiq elmlərin əlindədir.istehsal cəmiyyətində uğur əldə etmək üçün bukowskinin qadınlar haqqında,kamunun riyakar yad düşüncələrinə, seymur baycanın təkrarçı romanlarına,günel mövludun məişət söhbətlərinə ehtiyac yoxdur.əlinə dünya,klassiklərdən roman, fəlsəfi kitab alıb oxuyana intellektualdır deyirlər.ola bilər ki a-z'yə hər şey haqqında ötəri məlumata sahibsən amma bu səni intellektual etmir.və yaxud fəlsəfi dildə deyim "hərşey olmaq istəyən heçnə olur" müqayisə üçün deyə bilərəm ki, posmodern dövrün intellektualı 5 min əvvəl yaşamış əkinçidən az bacarıqlıdır çünki, dar ixtisas biliyi hər şeydən az məlumatı olan insan modelindən daha bacarıqlı olur.
bakalavr diplomumu aldığım zaman -ki yüz il əvvəl idi- fizika mənə araşdırmaya başlamadan əvvəl hər nöqtəsinin nə olduğunu bilməli olduğum böyük bir kəşf olunmamış okean kimi gəlirdi. bugünə qədər fizikada nə olub bitibsə hamsını bilməli idim və hər şey haqqında məlumatım olmadığı təqdirdə necə araşdırma apara, özümə fizik deyə bilərdim? ancaq magistraturaya başladığım ilk il israrla araşdırmaya başlamağımı tələb edən müəllimlərin əlinə düşmüşdüm. ya üzməli ya da batmalı idim və üzməyi seçdim. tez bir şəkildə doktoranturamı bitirdim ancaq doktor olduğum vaxt fizika haqqında heçnə bilmirdim. və o zaman öyrəndiyim bir şey oldu: heç kim hər şeyi bilə bilməz və sizdə bilmək məcburiyyətində deyilsiz
intellektual olmaq üçün hər şeyi bilmək, ensiklopediya kimi olmaq məcburiyyətiniz yoxdur. lazımsız məlumatlarla yüklənib intellektual görünmək əvəzinə bir ixtisas seçin, araşdırma aparın və müvəffəqiyət qazanın.
2. müxtəlif görüşlərin fərqli tərzdə tərif verdiyi insan modelidir. məsələn, cemil meriçin fikrincə məşhur dreyfüs hadisəsindən sonra intellektualların bəyannaməsi yayılır və "intellektuallıq" anlayışı artıq bu hadisədən sonra solun bayrağına çevrilir. yəni etirazın, ittihamın. buna görə də sağ görüş həmişə şübhə ilə baxır "intellektuallığ"a. məsələn, ionesco deyir ki, intellektual nə böyük yazardırlar, nə böyük rəssam, bir növ məktəbdən qaçan uşaq kimidirlər. bir vaxtlar avstriyanın maliyyə naziri olmuş avstriya-amerikalı alim schumpeter deyirdi ki, intellektuallar heç vaxt heç nəyə dərindən vaqif olmurlar, heç nəyi təcrübə ilə öyrənmirlər, yalnız kənardan baxırlar, ona görə də tənqidçidirlər.
solun isə fərqli baxışı var məsələyə. sola görə, bir intellektualı işinin və ya ideologiyasının mahiyyətinə görə adlandıra bilmərik. müasir cəmiyyətlərdə demək olar ki, praktika ilə nəzəriyyə bütün sahələrdə bir-birini tamamladığı üçün müəyyən mənada hamınl intellektual adlandıra bilərik. amma intellektuallıq işini cəmiyyətdə hamı görmür. tarixdə hər bir sosial sinif özü ilə bərabər müəyyən bir intellektual təbəqəni yaradır.
8. evdə bir dolu ata-babasından qalma kitabları olan insan. nəslində 600'dən az bal yığanların olmadığı insan. nitqi gözəl olan və məktəb illərində müəllimlərin göz bəbəyi insan.
qısacası, danışanda susmaq bilməyən və adətən, susan insan modelidir.
hə, bəlkə içində öz dərdlərinə yanır, bəlkə yalnızlıqdan özünü kitabların öhdəsinə bıraxıb.. onu bilə bilmərəm.
10. intellektual insan modeli bir çoxunun fikrində konkret, aydın bir modeldir. çox oxuyub, aydın danışa bilir, fikrini çatdırırsa intellektual kimi görünür.
intellektual hesab etdiyimiz bir çox adam keçmişdə deyilən sözləri bizə çatdırmaqla məşğuldur. və yaxud da hal hazırda baş verən hadisələri xırdalıqlarını işləməklə. bir növ aldıqları məlumatları bir biri ilə əlaqələndirməyə çalışırlar. bu anda intellektuallar isə baş verən hadisələri "quş baxışı" ilə izləyir və bacardığı qədər hər hansı bir idealogiyadan uzaq durmaqla dərin şərhlər verirlər. qısası həmin o "quş baxışı" çox az adamda var. oxumaqla olmur bu işlər