2. Gələcəkdə vizual*
bəlkə də sensetiv
yaşayacağımız xəyali kainat. insan istədiyi avatarı yaradıb ordakı həyatına bir matrix olaraq davam edəcək. Paltar alacaq, maşın alacaq, evlənəcək, boşanacaq, uşaq doğacaq və s. Bu dünyada etdiyimiz, hətta edə bilmədiyimiz hər şeyi metaverse-də edə biləcik. Bir növ öz xəyali cənnətimizi yaradacıq. ilk öncələr bunu online ödəmələr, yəni kriptovalyutalar vasitəsilə etsək də mənim fikrimcə illər keçdikcə hər hansı bir ödəmə etməyə də ehtiyac qalmayacaq. Çünki mənim fikrimcə metaverse anlayışı "biz sadəcə bunu pul qazanmaq üçün edirik, siz iqravızı oynuyub kayfın tutun" ab-havası vermək üçün üzərində çalışılan, əslində isə arxasında təmamilə fərqli nəticələr ortaya çıxaracaq bir anlayışdır. Necə ki facebook, twitter, snapchat və s. kimi yüzlərlə sosial şəbəkənin məqsədinin zuckerberglər üçün sadəcə pul olmadığı kimi. Bildiyimiz hazırkı platformları da bir bədəl ödəyərək istifadə edirik, yəni sən facebook-da hansısa postuva reklam vurub facebook-a pul qazandırmaya bilərsən, amma sən facebook-da vaxt keçirərək insanların bu platformlara nə qədər vaxt sərf etməsi, hansı mövzulara maraq göstərməsi, nəyin insanların bəyənib-bəyənməməsi kimi çətin filterizasiya olunan davranış məlumatları toplusunu dolayı yolla facebook-a ötürərək pulsuz istifadənizə bədəl olaraq ödəyirsiz. Metaverse dünyasına giriş, istifadə və yaşam ilk öncələr maddi yolla mümkün olsa da məncə gələcəkdə tam ödənişsiz və natural təsərrüfat yoluyla idarə olunacaq. ip burda qopur. Hərkəsin 1 klik yaxınlığında və bu "tam ödənişsiz cənnət"-ə giriş bütün dünyanın kütləvi marağına səbəb olacaq və nəinki bizi, bütün insanlıq tarixini dəyişəcək proseslər cərəyan edəcək. Bir müddətdir ki, bu mövzuda düşünürəm, bəlkə də sizə görə indi yazacaqlarım tam sürreal fikirlər ola bilər amma uşaqlıqdan solipsist fikirlərlə ətrafı nəzərdən keçirən mən artıq bunu reallıq olaraq yaşayıram və oyunu qaydasına görə oynayıram. Beynimdə qısa bir ssenari qurmuşam və elə indi bunu sizin üçün səhnələşdirəcəm.
Qısa ssenari: insanlar metaverse istifadəsi sayəsində orada, metaverse-də, hansı ki bizim xəyal dünyamız olan bir dünyada, yeni xəyali canlıların, matrixlərin doğumunu həyata keçirəcək, cənnəti olaraq yaratdığı bu dünyadan real dünyaya qayıtmaq istəməyəcək, insanlardan da yaxşı yaşayan matrixlər insan şüurundan əlaqəni kəsərək yeni irq olaraq müstəqil yaşamağa başlayacaq, bununla bitməyib daha yeni canlılar, kainatlar, dünyalar yaranacaq və gələcəkdəki növlər bütün bunların, hətta insanın belə sadəcə xəyal məhsulu olduğunun fərqinə varıb hər şeyə son qoyacaq. Və nəticədə hər şeyin sadəcə heçnədən, boşluqdan, yəni sıfırdan yarandığı məlum olacaq. Bunu hətta riyaziyyat da deyir:
0 x n = 0 ( sıfır vurulsun ədəd bərabərdir sıfır).
Səhnələşdirmə:
"Dünya təqvimi ilə 2050-ci illər: yüksək texnologiyalı VR eynəklərin beynimizə göndərdiyi siqnallar sayəsində metaverse-ə girir, real həyatmış kimi orda əylənir, oynuyur, yaşıyır, axşam da VR-ı çıxarıb real həyatımıza davam edirik.
Dünya təqvimi ilə 24-cü əsr: metaversdəki matrixlərimiz real həyatdakı bədənimizlə əlaqədən asılılığı kəsərək matrixlər dünyasında gündəlik yaşamlarına müstəqil davam edir, real həyatdakı insanlar real dünyada ömür boyu 1 yerde uzanaraq hərəkətsiz halda matrixlərin əsarəti ilə həyatlarına davam edirlər.
Dünya təqvimi ilə 30-cu əsrlər: artıq matrixlər real həyatdakı nəsli tükənmiş insanlarin şüuraltınnan çıxaraq metaverse-də uzun illərdi ki, həyatlarını davam edir, çoxalır ve hər yeni doğulan matrixler öncəki nəsillərdən, real həyatdakı insanların beyin mehsulu bir xəyal parçası olduğunu unudub yeni sivilizasiyalar yaradır.
Dünya təqvimi ilə 40cı əsrlər: artıq öz real həyatlarında gündəlik normal məişət həyatını yaşayan matrixlər yeni metaverse dünyalar yaradır və bu dünyalardakı öz gammaları ilə yeni 5d, 6d ölçülərimə keçərək zamanı idarə edə bilirlər.
Dünya təqvimi ilə 50ci əsrlər: matrixlərin xəyal məhsulu olduqlarını fərq edən gammalar artıq matrixlərin də insan məhsulu ve onların da zeus məhsulu olduğunu sübuta yetirir və bu döngunun qarşısını almaq üçün kütləvi intihar edib her şeyə son qoyurlar.
Zeus təqvimi ilə bir neçə saniyə sonra: Oyunun bu cür bitməsini şok halda qarşılayan zeuslar məyus halda gözlərindəki VR-ları çıxarırlar.
Zeus təqvimi ilə bir neçe saniyə sonra: "01" kinoteatrında səhnə bitir, işıqlar yanır, zeuslar filmi ayaq üsdə alqışlayırlar."
6. Az öncə rektorumuz çıxışında universitetin metaverse versiyasının yaradılacağını və mübadilə proqramlarının artıq burada həyata keçiriləcəyi haqqında danışırdı. Yəni eyni təcrübəni yaşamaq üçün artıq xarici tələbələrin fiziki olaraq ölkə dəyişməsinə və universitetə gəlməsinə ehtiyac qalmayacaq. Olduqları yerdən özlərini universitetdə hiss edəcək, otaqlar arasında, eyni zamanda kampusun yerləşdiyi şəhərdə gəzə biləcəklər. Düzü, bu haqda nə hiss edəcəyimi bilmədim, çünki çatımlılığın nə dərəcədə olacağı haqqında da fikrim yoxdur. Lakin daha ucuza başa gələrək daha geniş kütlənin istədiyi təhsilə çatımlılığını təmin edərsə, avantajlı hesab etmək olar. Digər tərəfdən isə, Görünür, artıq gələcəkdə digər ölkələrə uzunmüddətli viza almaq üçün heç bir səbəbimiz qalmayacaq -* Bəlkə də artıq heç birimiz buna ehtiyac da hiss etməyəcəyik.
1. gələcəkdə internetin yerini alacağı düşünülən texnologia. hazırda internetdə qarşımıza çıxan cisimlər və səhifələrlə sadəcə vizual əlaqə qura biliriksə, metaverse ilə siz həmin səhifələrin içində ola biləcək, həm də gördüklərinizə toxuna biləcəksiniz. bu səbəbdən də gələcəkdə internetin yerini ala biləciyi düşünülür.
crypto valyuta istifadəçiləri tərəfindən inşa edilməyə başlanılıb. son bir ildə haqqında daha çox danışılır və keçən aylarda facebook'un ceo'su artıq şirkətin bir "metaverse company"ə çevrilməsini istədiyini bildirib.
metaverse anlayışı isə 1992-ci ildə "snowcrash" elmi fantastik romanından gəlir.
fiziki və rəqəmsal həyatın birləşdiyi bir məkən ola biləcəyi düşünülən metaverse hazırda mövcüd olmasa da, metaverse bənzəri elementlər bir neçə video oyun nümunəsində istifadə edilmişdir.
bu texnologiyanın məqsədi isə virtual bir dünya yaratmaqdır: şəhərlərin, şirkətlərin və insanların özlərinə aid avatarlarının olacağı bir dünya. metaverse dünyasında mövcud olmaq üçün isə 3d eynəklərdən istifadə ediləcək. hətta bunun üçün 2014 ildən bəri facebook bu eynəklər üzərində işləyir.
insanların özlərinin yaratdığı avatarlarına metaverse dünyasındakı shoplardan əşyalar ala biləcəklər. eyni zamanda paralel dünyaların da olacağı, nəticədə, chromda səhifələr arasında keçiş edə bildiyimiz kimi metaversedə də dünyalar arasında keçiş edə biləcəyimiz qeyd edilir. metaverse nə sadəcə bir oyundur, nə də sadəcə virtuallığın olduğu bir məkan.
mark zuckerberg'in interview'u oxuyaraq ətraflı məlumat əldə edə bilərsiniz: link
3. Aşağıdakı yazıya biri də demir ki, bu texnikanın, texnologiyanın xarab olan, sıradan cıxan hissələrini dəyişən əvəzləyən biriləri olmasa (hətta bu proses avtomatlşdırılmış olsa da) nah 25-ci əsrə necə keçərsiz. Dünyada xarab olmadan işləyən heç bir material yoxdu bu günə, ola bilmə ehtimalı da minimum sosuzluğa yaxındı. Bunu ciddi qəbul etsək təbii, bioloji, kimyavi, fiziki vs. qaydaları nəzərə almadan yalnız fantastik ssenarilər yazıb qara deliklərə və Eynşteyn-Rozen körpüsünə sağ girib, sağ çıxmaq ehtimalını göstərən filmlər çəkmək olar .
7. metaverse, əslində, illərdir hər kəsin üzərində düşündüyü, oyun sektorunun aktiv şəkildə istifadə etdiyi virtual reallığın daha mainstreamləşmiş və mark tərəfindən bəhs edildiyi üçün ciddiyə alınmış versiyasıdı. hansı ki, "metaverse" sözünü indiyəcən həyata keçirilmiş virtual sərgilərin, virtual obrazların, virtual konsertlərin və ümumiyyətlə, hansısa rəqəmsal dünyada yaranan istənilən şeyin ümumiləşmiş termini deyə bilərik. yəni "metaverse" deyiləndə ağlımıza gələcək hər şey artıq, demək olar ki, mövcuddur. həmin o ağlımıza gəlməyən şeylər reallaşsa, təəccüblü olar.
metaverse demişkən bu gün yeni yazı yazmışdım bu mövzu ilə bağlı, sizinlə də bölüşüm link
)