26. təhsil nazirliyinin bu yaxınlarda təqüd elan etmiş olduğu ölkə. dedik bəlkə bir şey çıxdı, buna da müraciət etdik. müraciətin son günü yollamışdım bütün sənəd sünədi, e-mail gəldi ki bəs son gün olduğundan müraciət bitmişdir. dedim bitib bitib də təccüblənməli heçnə yoxdu. *
onsuz hansı təqaüdə müraciət edirəm
*
ya təqaüd bağlanır, ya da məni qəbul etməmək üçün şərtləri dəyişillər
-* nəysə bir 5 6 gün sonra cavab gəldi ki bəs müsahibəyə çağrılırsız, yer zaman vs. getdik müsahibəyə. klasik suallardan verirdilər. niyə çin, niyə məhz bu ixtisas? bir riyaziyyat sualı verdilər ki bəs 100 dənə kub şəkərdən neçəsinin istifadə etməklə ən böyük şəkər kubu yaratmaq olar? ala bu nə sualıydı? təkərdəydim sənöl. onsuz düzəmməli azərbaycanca danışabilmirəm, yarı türk yarı azərbaycanca suallara cavab vermişəm üstünə bir də məntiq sualı. sizə tövsiyyə müraciət edəndə harasa çoxda basıb bağlamıyın özünüz haqda. biraz gerçəkçi olun. müraciət formunda yazmışdım ki riyaziyyatdan belə zoram, fizikadan belə yamanam. onun zibilinə düşmüşdüm. nəysə tupoy bir cavab verdim üstəlik ingiliscə başa salmaq tələb olunmuşdu. ala azərbaycanca anlasam niyə belə cavab verdiyimi ingiliscə də deyəcəm onsuz. nəysə jüri heyətinin üz ifadəsi mənə deyirdi ki ay tupoy sənin nə itin azıb çində? day deyəmmirdim ki əziz vətəndaşlar kasıflıxdan. payam yok ki.
bir başqa sual can yerimdən vurdu məni. azərbaycan tarixi. qız soruşdu ki azərbaycan nə vaxt müstəqillik əldə edib ya da müstəqillik günü nə vaxtdı tipli birşey. dedim 28 may 1918. qız üzünü turşutdu srazu bildim ki eləbildilər müxalifətəm, fso iki qat poxdayam. qız qayıtdı ki bəs 18 oktyabr? dedim o ssri dağıldıqdan sonra aldığımız ikinci müstəqilliyimizdir. gözəl gözəl gəlirdim axırı tarixini demiyəydim əh. 1992 dedim ala 18 oktyabr 1992. zaylamasam olmur axı. gərək bir yerdən fora verim. evdə baxdım vikipediyadan ki 91 imiş. yolda manpası filan soruşsaydı youtubeda özümə baxacaqdım.
nəysə müsahibə bitdi. evdəkilər zəng edir ki bəs necə keçdi. deyirəm ki ümidlənmiyin bu dərəcə pis müsahibəm olmuyub. özümə təsəlli verirəm ki bəs pulun getmiyib əsas odu. səndən gedən yoxdu onlar kaybetti *
züğürt tesellisi
iki gün keçdi cavab gəldi ki sənədləri gətir fln müsahibəni keçmisən. sevinəmmədim ala. ağlıma ilk niyə mən? sualı gəldi. həqiqətən niyə mən? çox savadlı deyiləm, dayday desən olsa nə gəzirəm çin təqüdünü. nəysə sənədləri verdik elədik iyulu gözlüyürük indi də. amma yenə ümidim yoxdu. ən yaxşı uniləri yazmışam. deyəndə ki yan-yörəyə çinə müraciət edirəm ağız burun əydilər, nə yiyəcəksən, orda ilan belə qurbağa elə. çin haqqındakı bilikləri buna bəs edir neynəsinlər. nəysə onlardan etkilənib fikirləşdim yazıram qoy yaxşı universitetini yazım. nəysə ki bunun da kitabını belə bağladım. nəsə dəyişiklik olsa yazaram. bura qədər oxuyanlara sosial mesaj verək heç olmuya. "çox da şey eləmə, nə olar olar."
edit: bol nəysəli yazı olub üzürlü say əziz oxucu.
6. 90-ların sonuna doğru qlobal sərmayə sahiblərinə qapısını açmaqla indiyə qədər davam edən sürətli iqtisadi inkişafa nail olan ölkə. çinin güclü iqtisadi inkişaf templərinə nail olması sadəcə qaçılmaz idi. indi adam dilində başa salım,soyuq müharibənin bitməsi ilə çində 90-ların başında başlamış sonunda bitmiş qısamüddətli bir mübarizə başlayır. buna şanxay-pekin mübarizəsi də deyərdim. mübarizə nədən ibarət idi. şanxay və şərqi çin sahillərində yerləşən şəhər sərmayeləri, kapitalistləri ilə mərkəzi pekin-çin dövləti ilə çinin gələcəkdəki idarə edilməsi ilə bağlı narazılıqlar əmələ gəlir. şanxay cinahı pekini yüklü özəlləşdirmərə girməyə razı salmağa çalışır. özəlləşdirmələr xaric şanxaya ölkənin bazarlarının açılması və qərb investorları ilə birlikdə böyük investisyalar lazım idi. təbii ki təxmin etdiyiniz kimi pekinə bu sərf etmirdi ölkənin tam xaricilərə açılması yerli dövlət mallarını bazarını rəqabətə davamsız edib çökdürəsi idi. 4-5 illik yuxarılarda gedən bürokratik mübarizədən sonra şərqi çin(şanxay) dövləti tam ələ keçirib sındırıb dövlətə istədiklərini etdirir. çin qlobal investorlara açılır və bu ölkənin iqtisadiyyatını inanılmaz gücləndirir.
2008 amerika birləşmiş ştatları maliyyə böhranından da ən çox qazanan çin olur. amerika birləşmiş ştatları qlobal sərmayənin onu atıb çinə köçəcəyindən lap reaganın vaxtından qorxurdu. və təxmin etdikləri də oldu.onun üçün də abş oğul buş hakimiyyətində kimya, təyyarə, ağır sənaye, silah, narkotik, orqan, neft-qaz, avtomobil, qızıl və s. sənayə sahələrində maksimum istehsalata başladılar. ancaq bu onların 2008-də maliyyə böhranı ilə üzləşməsinə mane olmadı. artıq bütün dünya investorları bilir ki ən münbit investisiya şəraiti çindədir. medvedevlə rusiya sınanmağa çalışsa da alınmadı. çin bazar iqtisadiyyatının bütün tələbatlarına ideal cavab verir. amerika birləşmiş ştatlarının uzun perspektivə hegemoniyasını itirməmək üçün heç bir səbəbi yoxdu. dollar yavaş-yavaş qlobal ehtiyat məzənnəsi olmaqdan çıxır.bəli bu belədi!
çinə köçən qlobal sərmaye-yəhudi sərmayesi abş ağ anglo-saksonlarında böyük qıcıq oyadır və bunun üçün aglo-saksonlar pentagon cia və s. vasitəsi ilə çinə 2000-ci ildən etibarən müharibə açmışdı*
dolayısı ilə qlobal-yəhudi sərmayesinə
. geopolitik başa salıram. çinin pakistanda hərbi bazası var pakistan müttəfiqidir, taliban müttəfiqidir, iran, iraq, suriya, müttəfiqləridir. abş isə yaponiya, cənubi koreya, hindistanla çinə qarşı müttəfiqdir. əfqanıstana yeritdiyi nato qoşunu var. bu və s. bölgələrdə çinin enerjiyə və siyasi hegemonluğa qarşı olan əzmlərini pentagon məhv etməyə çalışır. məsələn sudanın bölünməyi də bunun bir parçasıdır. abş cənubi sudanı müstəqil elan edərək ordakı neftə qondu, halbuk sudan 1 olanda ordakı enerji çinə axırdı. anladığınız kimi pentaqon anglo-sakson qoşunları çinin bir nömrəli geopolitik düşmənidir. abş çini zəiflədib parçaladıb qlobal sərmayeni məhv etməyə və bununla dollarn iqtisadi hegemonluğunu qaytarmağa çalışır.
9. vətəndaşlarına ölkə xaricində 10 ildən artıq müddətdə qaldıqları təqdirdə adam başına 50.000 dollar məbləğində yatırım edən ölkə.
düşünün ölkənin bir vətəndaşa 10 ildə çəkdiyi xərc o qədər çoxdu ki, bu məbləğdə yatırım daha sərfəlidir.
37. hindistanla sikkim sәrhәddindә atışma yaşamış ölkә. bu әyalәt hindistanla çin arasında mübahisəli bölgә imiş. sikkim içini, iki dәqiqә sakit durmur da bu ölkә.
(baxma: pun intended)
27. poxdan bir riyaziyyat-fizika təhsil sisteminə sahib idilər. shing ting yau oturub durub tənqid edirdi deyə bizim azərbaycan kimi adamı vətən xaini elan etmişdilər. bircə fields medalçısı ilə öyünürlər elə o da shing ting yau. sovetlər isə ən çox fields medalı qazanan ölkə idi. -*
29. 3 ay qabaq yazmışam ki bəs bu ölkənin təqaüdünə müraciət edəndə hansı zibillərə düşmüşəm, hansı təkərlərdən çıxmışam. həə indi də cavab gəlib ki bəs o 3 dənə yaxşı deyib yazdığın universitetlərdən biri səni tam təqaüdlü qəbul edib. harbin institute of technology. özü də hansı hansı komputer elmləri sahəsinə. ala mən bu ixtisasa tam təqaüdlə qəbul olmuşam. *
havamdan keçilmir
-*
hərşey əladı prosto bir yerdə zaylamışam ki bir il çin dilində foundation almaq cəhənnəm üstəlik fakulteti də çincə oxumalıyam. çox ütopik anlayışı var bu təqaüdü verənin sənöl. məndən 1 ilə çincəni öyrənməyimi gözlədikləri bəs deyil, hələ bunu akademik səviyyədə gözlüyürlər üstəlik. mən ki ingilis dilini akademik səviyyədə öyrənənə kimi azı 6 ilimi xərcləmiş bir insanam siz neynirsiz ala? nə yiyib içirdirsiz uşaqlara ki belə performans gözlüyürsüz? nə bilim vallah çin dilinin zibilinə keçmişəm indi də. bilmirəm dəyər ya yox. həftə sonuna kimi qərar verməliyəm görüm neynirəm.
23. dövlət səviyyəsində futbola böyük pullar və investisiyalar ayıran ölkə. məqsədləri futbol üzrə çempionatının çində keçirilməsinə nail olmaq və asiya çempionlar liqasında körfəz ölkələri klublarına qarşı dominantlıq əldə etməkdir. bunun üçün iki yola atıblar birincisi çin klublarına səviyyəli xarici futbolçuların transfer edilməsi-alex teixeira, jackson martinezi artıq ediblər indi gabini, torresi, yay toureni hədəfləyirlər. ikincisi də dövlət olaraq avropa futbol marketinə, biznesinə girmək. bunun üçün əlbəttə hoffenheim və ya veronanı alası deyildilər, böyük klublara sahib olmalı idilər. ancaq orda da bir məsələ var idi ki, böyük klubların çoxu klub qanun(konstitusyalarına) görə lokal biznesmenlər və ya dövlət tərəfindən idarə olunmalıdırlar. yəni belə bir konservatizm var bir çox top-klubun strukturlarında. real madrid*
birbaşa olmasa da dövlətə yaxın biznesmen florentino perez vasitəs ilə dövlətə bağlıdı
, barselona*
sandro rossell və katalon çevrələri satmaq niyyətində deyil
, alman klubları(audi, bmv, volksfagen kimi sponsorlar vasitəsi ilə dövlətə bağlıdırlar, klub prezidentləri biznesmenlər deyil, futbol əfsanələridir, ancaq hamısı konservatordu və hökümətlə yaxın münasibətləri var), yuventus(anyelli ailəsi və fiat vasitəsi ilə dövlətə bağlıdı) və s. yəni çin üçün seçim çox deyildi. ona görə də onlar avropada geridə qalan klublardan ən güclüsü olan atletiko madrid və ingilislərin ən güclüsü manchester citynin hissələrini aldılar-http://www.dailymail.co.uk/sport/football/article-3340701/Manchester-City-owners-sell-13-cent-stake-club-s-parent-company-Chinese-consortium-invest-265m.html.
deyilənlərə görə çin höküməti federasiyaya yay transfer pəncərəsində qış transfer pəncərəsindən 6 qat daha çox büdcə ayıracaq. bu gedişlə çinlilərin pulunun yanında rus oliqarxlarının, şeyxlərin pulları heç nə görsənəcək.
8. abş'ı iqtisadi olaraq çökdürə biləcək yeganə ölkədir. sahib olduğu 1.3 trilyonluq dollar rezervini bazara çıxardığı təqdirə abş dollarının dəyərini zimbabve dolları dəyərinə sala bilər.
39. niyə isə bu dövlət mənə nazi almaniyasını xatırladır, onun kimi qüdrətlidi və geniş ərazilər ələ keçirə biləcək gücdədir. indi müharibəyə başlasa hindistan və rusiya istisna olmaqla asiya və avropada ki bütün dövlətləri atlantik okeanına tökər.
12. bioloji silahla əhalisinin heç olmasa yarısının məhv edilməsi gərəkən ölkə. acımasızca, ya da qəddarca səslənə bilər. amma bu işin axırı yoxdu, a kişi. bir xalqın bu qədər ərazi tutmasına, oksigen sərf etməsinə, təbii sərvətləri tükətməsinə nə haqqı var?! qarışqa kimi daraşırlar hər yerə ölmüşlər.
24. azerbaycanda adi cekilen kimi agiz burun eyilen ancaq tekce iki universitetinin top universitetler arasinda oldugu, idmandaki siyasetini elmde ve texnologiyada tetbiq eden yeni xaricden elm adamlarini yuksek maasla universitetlere devet eden, xarice telebeler gonderib sonra yuksek maasla olkesine cagiran, her gun bir institut acan, bir arasdirmaya basciliq eden ve dunen oxuduguma gore fizika institutunda 'gunes' yaradan olke.
10. dünyanı ən çox zibilləyən ölkələrdən.ildə təxmini 1 milyard ton tullantı çıxır onun cəmi 5 faizini təkrar istehsal edirlər.bu yaxınlarda da 1 doğum limitini yığışdırıblar dünyanı basacağ yetimçələr
30. çindən olan iş adamlarının azərbaycan haqqında gözəl bilgiləri var. babat pul atır və atmaqda davam edir onlara bizim dırnaqarası sahibkarlar. vətənimizi tanıtdırırlar.
19. 3cü əsrdən 6cı əsrin sonlarınadək çində vahid dövlət olmadadığından siyasi dağınıqlıq hökm sürürdü və buna görə də şimaldan türk xalqlarının hücumlarının qarşısını ala bilmirdi.
(bax: suy sülaləsi )
(586-618ci illər): 6cı əsrin sonlarında çində vahid dövlət yaradılması prosesnin əsası qoyuldu.586cı ildə yan szyan mübarizədə digər rəqiblərinə qalib gələrək sur sülaləsinin əsasını qoydu v çanan şəhərini paytaxt elan etdi.589cu ildə ölkə vahid dövlət kimi birləşdirildi və çində imperiya sistemi bərpa olundu.
(bax: tan sülaləsi )
(618-907ci illər) 618ci ildə sur süləsisini tan süləsi əvəzlədi.bu sülalə korya və viyetnamı tutdu .eyni zamanda (bax: ipək yolu )
nu mərkəzi asiyayadək nəzarət altına aldı.751ci ildən isə ərəblərə məğlub olaraq bu haqqdan məhrum oldular.8ci əsrdən başlayaraq çində kəbdlilər həm xəziniyə həm də feodala töycü verməyə başladılar.bu da kəbdlilərin vəziyyətini daha da ağırlaşdırırdı.
(baxma: sun sülaləsi ) (960-1279cu illər) 960ci ildə yeni sun sülaləsi hakimiyyətə gəldi. bu zaman çinin şimalı-şərqində mancur tayfaları ( çjurçjenlər) da öz dövlətini yaratdılar və adını tsin adlandırdılar.bu dövlətlə sürən uzun müddətli müharibələr çini zəiflətdi.çin imperotu tsinlərdən vasall asılılığı qəbul etdi və gümüş və ipəklə təzminat ödədi.
(bax: min sülaləsi )
(1368-1644cü illər) 13cü əsrin əvvələrindən monqollarin hakimiyyəti altina düşən çin monqol əsarətindən 1368ci ildə aza oldu. min sülaləsi hakimiyyəti dövründə aşağıdakı tədbirləri həyata keçirdi:
1.kəndlilər 3 il müddətində bütün vergi və mükəlləfitlərdən azad edildilər
2.monqol feodalların əlindən alınmış torpqlar kəndlilərə paylandı
3.sənətkar və tacirlərdən alınan vergilərin mqidarı azaldıldı.
min süləsinin zəifləməsindən istifadə edən çjurçjenlər 1626-1643cü illərdə 3 dəfə böyük çin səddini keçib əhalini qarət edtdilər.1644cü ildə min sülaləsi üsyan nəticəsində hakimiyyətdən salındı.üsyanı yatırmağa kömək üçün çağrılan mçancur tayfaları burada öz hakmiyyətlərini qurdular.( 1644-1911).
tsin sülsləsi çində möhkəmləndikdən sonra xaricilərin fəaliyyətini məhdudlaşdırmağa başladı.1757cü ildə tsin imperotu çinin təcrid olunmasına xidmət edən ,avroplıların bu ölkəyə gəlmədini qadağan edən fərman verdi.bununla da çinin özünütəcrid siyasətinin əsası qoyuldu.19cu əsrin əvvələrində ingiltərə ost-hind şirkəti vasitəsilə çindən çay,çini qablar ,ipək ixrac edərək onun dəyərini gümüşlə ödəyirdi.1757ci il fəramanının tez-tez pozan ingilislər tiryək ticarətini getdikcə genişləndirdilər və bundan böyük gəlir əldə edirdilər.tiryək ticarətinə abş-da qoşulmuşdu. şinin tiryək ticatinə qarşı mübarizəsi ingiltərə ilə müharibəyə səbəb oldu.1840cı ildə birinci tiryək müharibəsi ( 1840-1842)başladı. sonunda bağlanmış nankin müqaviləsi çinin xarici ölkələrlə bağladığı ilk qeyri-bərabərhüuqulu müqavilə idi.birinci tiryək müharibəsi çinin yarımmüstəmləkəyə çevrilməsinin başlanğıcı idi. çinlilərin tərəfindən ingilis bayraqlarının yandırılması 1856ci ildə ikinci tiryək( 18566-1860) müharibəsinin başlanmasına bəhanə oldu.fransanın da qoşunlduğu bu müharibədə abş rəsən qoşulmasa da ingilisləri müdaifə edirdi.çin hökuməti ingiltərə və fransa ilə 1860cı ildə pekin müqaviləsi ni bağladı.müqavilənin şıərtləri aşağıdakı kimi idi
1. çin fransa və ingiltərəyə hərəsinə uyğun olaraq 8 milyon yuan tzminat ödəməli idi
2.koulun yarımadası ingiltərəinin himaəyisnə keçdi
3.tiryək satışı açıq elan olundu
19cu əsrin axırlarında çinin zəifliyini görən müstəmləkiçilər onu bölməyi seçdilər.bunun üçün ilk adımmı inglitərə və abş ın köməyi ilə yaponiya atdı.189ci ildə bağlanan simoneseki müaviləsinə görə
1)çin koreyanın müstəqiliiyini tanıdı
2)tayvan və lyaodun yaponiyaya verildi
4)çin təzminat ödədi
4) yaponiya çin ərazisində müəssilər tikmək hüququ aldı
20. o bәzәn diktatorlar müxalifәtdәn olan 1-2 sukayla debata falan çıxırlare guya bizdә demokratiya falan var deyә, eyni ilә çindә amerikanın o suka "müxalifәt" indәn biridi.
planetin diktatoru olduğunu gizlәtmәk üçün arabir çini debata çağırı. dünyaya rәqabәt göstәrir.
başlıqla çoxda әlaqәsi olmasada, çin deyәndә ağlıma belә bir tәsvir gәlir.
2. hər şeyin kitayskisinin olduğu ölkə.
deyilənlərə görə çində toplasan 2000-3000 nəfər original adam var, qalanları kitayskidi, kopyalayıb bir milyardı keçiblər.
15. 70-lәrin sonunda deng xiaoping ölkәdә kapitalizmә keçidi rәsmәn tәşkil etdi,ölkә qapılarını xarici sәrmayәyә açdı,özәllәşdirmәyә start verdi,bazar iqtisadiyatını bәrqәrar etdi,hәr nә qәdәr buna sosialist bazar iqtisadiyyatı adını versә dә,çinin kapitalizmlәşmәsi başlamışdı.әslindә düz dә etdi,tәcrid olunmanın milyarddan artıq әhalini aclığa sürüklәnmә ilә nәticәlәnәciyini bilirdi.iqtisadiyyatı qaydaya salıb,istehsalı artırmasına baxmayaraq siyasәtdә bürökratik әngәllәr,korrupsiya vә hakim kommunist partiyasının qadağaları hәlә dә davam edir,bir çox sayt,kitab,film,sosial şәbәkә (facebook) qadağandı.çirklәnmә,atmosferin çirklәnmәsindә böyük payı var.honkongdakı aksiyalar çinin nüfuzuna yenidәn zәrbә vurdu,dünyanın diqqәtini çәkdi.bu ildәn iqtisadi böyümәsi zәiflәsә dә,ucuz neft qiymәtlәrindәn mәmnundu.
)