əjdaha lazımdı
izlə
dostlar
mən
googlla
russkoyazıçnı olmaq
-
siqareti tərgitmək
-
pis davrandıqca daha çox sevən qız
-
stockholm syndrome
-
dünənin ən bəyənilənləri
-
ilham əliyevin doğum günü
-
dog day afternoon
-
azərbaycanı sevmək
-
dünyaya təkrar gəlinsə doğulmaq istənilən ölkələr
-
şəhər sindromları
başlıqdakı ən bəyənilən yazılar:
+24 əjdaha
13. F.Dostoyevskinin sürgündə olduğu illərdən bəhs edən və oradakı təəssüratlarını qeyd etdiyi "Ölü evdən qeydlər" əsərində belə bir maraqlı hissə var:
O, həbsxanada olarkən bir iti, yanından keçən hər məhkum tərəfindən təpikləndiyini görür. Maraqlısı budur ki, o it məhkumlardan qaçmaq yerinə, olduğu yerdəcə qalmaqla yanaşı, hər bir məhkum yanına yaxınlaşanda onu təpikləməsi üçün uyğun pozada dayanır. Dostoyevski bir gün həmin itin yanından keçəndə onun başını sığallayır. it isə öz növbəsində çaşqın halda dərhal oradan qaçaraq hürməyə başlayır. O gündən etibarən it, hər Dostoyevskini gördüyündə ondan qaçır.
Azərbaycanda belə bir məşhur lətifə var: Balaca bir əyalətin xalq arasında qəddarlığı ilə seçilən padşahı onları döyər, təhqir edər, heç kim isə səsini çıxarmaz. Padşah, şəhər meydanına çıxıraq "etirazı olan var mı?"- deyə soruşar, heçkim dinməz. Növbəti gün yeni fərman qəbul edər ki, bazara gələn hər bir vətəndaş girəcəkdə duran gözətçiyə yüksək məbləğdə rüsum ödəməlidir. Padşah, yenə meydana çıxıraq "etirazı olan var mı?"- deyə soruşar, yenə heçkəsdən səs çıxmaz. Növbəti dəfə çıxarılan fərman daha da sərtləşdirilər, belə ki, bazara gələn hər bir vətəndaş girəcəkdə duran gözətçiyə rüsum ödəməkdən əlavə, götdən bir əl verməlidir ki, bazara keçə bilsin. Bu dəfə də padşah, adəti üzrə meydana çıxıraq "etirazı olan var mı?"- deyə soruşar. Bu dəfə isə görər ki, çox uzaqdan bir nəfər yaşlı kişi əlini qaldırar, amma sonra cəld aşağı salar. Bunu görən padşah, həmin yaşlı kişiyə tərəf qəzəblə baxaraq: "nədir etirazın?"- deyə soruşar. Yaşlı kişi isə belə bir cavab verər: "Şah sağolsun, etirazım yoxdur. Sadəcə belə bir təklifim var ki, bazarın girəcəyindəki gözətçinin sayını biraz çoxaltsanız yaxşı olar. Yazıq səhərdən axşamacan tək çatdırabilmir"
"Sex Explained" adlı dokumental serialın "sexual fantasies" bölümündə belə bir fikir səsləndirilir ki, qadınların 61%-nin seksual fantaziyalarında nə vaxtsa "təcavüzə məruz qalma" yer alıb (hətta realda həyata keçirilməsini istəməsələr belə). Bir çox məşhur film, seriallarda da görürük ki, qadın öncə təcavüzə məruz qalır, sonra ona təcavüz edən kişiyə aşiq olur (məsələn, "game of thrones", "westworld", "fifty shades of grey" vəs.). "The Sheik" romanında da oxşar ssenari var, belə ki, bir qadın, ərəb şahzadəsi tərəfindən qaçırılır, şahzadənin ona təcavüzündən sonra onlar sevgili olaraq sonsuzadək xoşbəxt yaşayırlar.
Bəlkə yanlış örnəkdir, amma ətrafımızda tanıdığımız, yoldaşı tərəfindən döyülən bir çox qadında da bu sendromu görə bilərik. Özləri belə bunu etiraf edirlər ki, həyat yoldaşlarının onları döyməsindən xoşları gəlir, belə ki, bu, kişini onların gözlərində kultlaşdırır. BDSM-də mazoxist rolda çıxış edən şəxsləri də bu sıraya aid edə bilərik (bu isə ayrı mövzudur)
Hərbi xidmətdə olarkən müşahidə etdiyim qədəriylə belə bir nəticəyə gəlmişdim ki, əsgərlər onları təhqir edən zabitlərə daha çox hörmət edirlər, habelə onlar etdikləri kiçik bir zarafatla belə döydükləri əsgərlərin könlünü rahatlıqla ala bilirlər. Amma bir də görürdün ki, hansısa pul xatirinə məcbur olub hərbidə işləyən "maxe" sənə insani şəkildə davranır, amma ona qoz qoymursan. Hərbidə bunla bağlı maraqlı bir ifadə də var: "sənə yoğun lazımdı?"
Avropalıların belə bir deyimi var: "if you love, you are fucked. if you fuck, you are loved". Oxşar olaraq türklərin də "deveye diken, insana siken"- kimi atalar sözü var. Bu misalları çoxalda da bilərəm. Bəs, yaxşı, sual olunur: Niyə bizi təhqir edən, bizi heçə sayan, bizə əzab verən, bizə qarşı qəhbəlik edən adamlara daha çox hörmət edirik, nəinki yaxşılıq edənlərə? Niyə sevgi münasibətlərində bizə sevəni heçə sayıb, bizi tərk edənə daha çox bağlanırıq, hətta nifrət etsək belə, ən dərində ən çox onu sevirik? Düzü, bu suallar olduqca maraqlı, düşündürücü, fəlsəfidir. "Cəlladını sevməyin" bir çox səbəbləri ola bilər.
Ən məntiqlisi isə bu ola bilər ki, bu bizim uşaqlığımızla, uşaqlıq yaddaşımızla çox bağlıdır. Belə ki, gözümüzü açdığımızda, yanımızda ilk valideynlərimizi görürük. Bizə qışqırsalar da, bizi döysələr də, yenə onlardan imtina edə bilmirik, onları daha çox doğmalaşdırıb, daha çox sevirik. Bizdən üstün bir mükəmməl "gücə" səcdə edərək, onu ilahiləşdiririk. Markiz de Sadın təbirincə desək, "Anasından sillə yediyi halda, -Ana-, deyə ağlayan uşaqdır, eşq".
Fikrimcə, zaman keçdikcə böyüyürük, amma bəzi şeylər uşaqlıqdan miras qalır. Həmişə haradasa özümüzdən yüksək, mükəmməl bir üstün "gücə" yenə ehtiyac duyuruq. O şəxsi ilahiləşdirir, etdiyi ən kiçik yaxşılıqları belə özümüzə böyük bir mükafat kimi təqdim edirik. Şüuraltımız (qeyri-iradi) bizi uşaqlıq yaddaşımızla əlaqələndirərək, o şəxsi bizə doğmalaşdırır, vurulan "sillələrə" rəğmən belə...
+21 əjdaha
1. əsir götürülənin əsir götürən insana duyğusal olaraq bağlanması kimi izah edilən psixoloji vəziyyət.
psixiatr nils bejerot tərəfindən adlandırılan bu sindromun adı 1973-cü ildə isveçin paytaxtı stokholm şəhərində baş verən bir hadisədən qaynaqlanır. bank soyğunçusu tərəfindən 6 günlük əsir götürülən bir qadın soyğunçuya duyğusal olaraq bağlanır. sərbəstliyinə qovuşduğu zaman soyğunçuyu müdafiə etməklə yanaşı, nişanlısından ayrılıb həmin soyğunçuyu həbsdən çıxana qədər gözləyir.
bu sindroma bir çox əsirlərdə rast gəlinmişdir.
+12 əjdaha
2. bir millət kimi ən çox meyilli olduğumuz sindrom. halımıza baxanda aydın görünür. bugun də özün göstərdi, dünən də, 90 il qabaq da.
monarxiyanın sırtıqcasına davam etməsinin də səbəbidir; əylislinin kitabının da; unutqan olmağımızın da; lazımın gəlməməyinin də...
ps: yorğunam sözlükdaşlar, keçün bu səfər. bəlkə bir gün qayıdıb genişləndirərəm mövzunu. əsas odu, bilirəm ki, tutduz söhbəti.
(bax: bəlkəni əkiblər bitməyib)
+5 əjdaha
4. aparılan araşdırmalar zamanı əhali arasında simptomları müşahidə olunan bu sindromun belə yayğın olması pisxoloqları ciddi narahat etmişdir. əkrəm əylislinin psixoloji dəyərləndirilməsi nəticəsində, pisxoloqlar vəziyyətin gərgin olduğunu və buna səbəb: "ermənistanın azərbaycana təcavüzü davam edir" sözcüklərinin gündə 5 dəfə təkrar olunması olduğunu qeyd ediblər. başda əylisli olmaqla, əhaliyə ayenesə baxmaq qadağan olunub. ailə yaxınları tənbehlənib.
+4 əjdaha
9. 1973-cü ildə jan-erik olsson adlı soyğunçu norrmalmstorg adlı yerdə bir neçə dostu ilə kreditbanken bankını yarır . bu hadisəni bir neçə isveç kanalları canlı olaraq göstərməyə çalışırdı. soyğunçular lonesome cowboy mahnısını oxuyur və 3 milyon kron yanında 4 girov götürərək burdan çıxır. daha sonra isə soyğunçu killing me softly mahnısını oxuyur və baş nazirə deyir ki, "öldürəcəm bu girovları.." avqust ayının 23-ü başlayan hadisə 28 avqust sona çatır və girovların heç biri ziyan görmədən xilas olur. bu zaman girovlar ilə soyğunçular arasında xüsusi bir hal yaşanır. beləki girovlardan bir qız olsson-a aşiq olur. məhkəmədə olsson-a yardım edən digər soyğunçu olofsson dostunu satır və açıqlamasında bildirir ki, "mən heçnə etmədim , çalışdım ki , o, girovlara heçnə etməsin." beləliklə məhkəmə olofsson-un mühakiməsini ləğv edir. o, girovlardan biri olan kristin enmark məhkəmədən sonra görüşür və ailəsi ilə dostluq münasibəti saxlayır. lakin bundan sonra da digər cinayətlər törətməkdən əl çəkmir.
gələk sindromun baş qəhrəmanı olsson-a. məhkəmənin qərarı ilə , o, 10 il müddətində həbs olunur. həbs də olduğu müddətdə isə həddindən artıq məktublar alır. girovlardan biri nişanlısından ayrılır və onun həbsdən çıxmağını gözləyir. hətta bəzi söz-söhbətlərə görə girovlar məhkəmədən azad olması üçün öz aralarında pul yardımı etməyə çalışıb. bu hadisələri araşdıran psixoloq nils bejerot soyğunçular və girovlar arasındakı bu münasibəti "stokholm sindromu" və ya orijinal adı ilə "stockholm syndrome" adlandırıb. baş qəhrəman olsson 2006-cı ildə thailand-a köçür və thai sevgilisi ilə evlənir. Yenidən isveç-ə köçən olsson başına gələn hadisələri avtobioqrafik stockholms-syndromet adlı kitabında bir araya gətirir və 2009-cu ildə isveçdə nəşr olunur.
stokholm sindromunu daha sonra patty hearst hadisəsi izləyir. bu hadisə 1974-cü ildə san francisco da bank soyğunu zamanı bir daha aşkara çıxmışdır. bu sindromun digər məşhur dalğası 2001-ci ildə taliban üzvlərinin 8 günlük əsr götürdüyü jurnalist yvonne ridley açıqlamasından sonra yenə ortaya çıxmışdır. yvonne açıqlamasında qərb hakimiyyətini ciddi tənqid etmiş və müsəlmanları təqdir etmişdir.
bu sindrom haqqında çəkilmiş ağlımda qalan bir neçə film (istəyənlər göz atsın.)
(bax: the town)
(baxma: king kong) - yəqin ki, bəzilərinə təəccüblü gələcək. amma bu sindromu yaşamaq üçün məcbur deyil bank zad yarmağınız -*
(bax: beauty and the beast )
(baxma: in time)
(bax: v for vendetta)
- kimi bu filmi (bax: anarxist)
kimisi azadlıq filmi adlandırır. amma ortalıqda n.portman-ın baş qəhrəmana bəslədiyi sevgi var. açıq-aşkar sindromu görmək olar.
(baxma: buffalo '66) - bu filmi hələdə izləməmisinizsə çox şey itirmisiniz. bu filmə görə məhz sindrom haqqında yazmaq istədim. sindrom zadı at kənara qarşında kənarda qalmış şahəsər var. narahat olmayın "art" film deyil.
+4 əjdaha
11. ölkə olaraq yaşlılarımızın əziyyət çəkdiyi psixoloji xəstəlik yanlarında dövlət oğurlayır deyirsən yox elə demə elə deyil bizim üçün işləyirlər bular yeyib doyublar təzəsi gəlsə aç gələcək zad başlayırlar nə deyirsən xeyri yoxdu özümdə görürəm yavaş yavaş bu ideyaya alışmağa başladığımı yaxında höküməti müdafiə eləməyə başlayacam deyəsən
+3 əjdaha
14. ilham əliyevin 4 oktyabr çıxışından sonraki proses
+3 əjdaha
7. ən çox türkiyədə yaşayan lazlarda gördüyüm hal. adamlar türk olmamalarına baxmayaraq türklərdən çox irqçilik edir. bu gün iç anadoluda kürdlərə ən aşağı halda din qardaşı belə desələr də, karadeniz bölgəsində lazlar yaşayan yerdə heç din qardaşı olaraq da görmürlər. kürd nifrətləri gözlərini tutub. adamlar türk olmasada türklərdən daha çox milliyətçilik edərək türklərə yarınmağa çalışırlar. əzilmişliyin gətirdiyi birşeydi. türklərin bir sözü var "kraldan çox kralcı olmak" bax tam da bunlara uyur o söz.
+2 əjdaha
8. bir tərəfdən də baxanda bu sindrom yaltaqlığı xatırladır. insan həmişə qorxduğu şeylərə sığınır, ondan mərhəmət gözləyir deyə üstün şeylərə sevgisini verməyə çalışır. bu səbəbdən avtoritetlərə münasibətdə bu sindromun mövcudluğu da elə böyük tapıntı kimi görünmür.
+2 əjdaha
5. (baxma: stockholm syndrome)
+2 əjdaha
12. ölkələr və şəhərlər səhifəsi facebookda yazmışdı bir neçə ay öncə. "stokholm sindromu insanın öz cəlladına aşiq olması, oslo sindromu isə cəlladın etdiyi təzyiqə alışaraq artıq ondan həzz alması deməkdir. biz də ölkə olaraq hər 2 sindromu yaşayırıq" kimi bomba fikir bildirmişdi. indi stokholmu gördüm yadıma düşdü
+1 əjdaha
3. (bax: din)
+1 əjdaha
6. (bax: dövlətçilik)
+1 əjdaha
10. (bax: dog day afternoon)
hamısını göstər
