əjdaha lazımdı
izlə
dostlar
mən
googlla
sözaltı günlük
-
azərbaycanda əsgərlik
-
əsgərliyə gedənlərə veriləcək məsləhətlər
-
sözaltı etiraf
-
qadınların əsgərliyə getməməsi
-
əsgərlik xatirələri
-
oğlan olmağın mənfi xüsusiyyətləri
-
feminizm
-
güldürən hadisələr
başlıqdakı ən bəyənilən yazılar:
+156 əjdaha
55. evvelceden hamidan uzr isteyirem az shrift yaza bilmediyimcun.
bele cox vecme de doyldu az shrift filan onsuz da qabagda en qeder prablem, qehbexana, 6 ay herbi meni gozduyur.
bu 6 ay herbide oldugum muddetden, mene buraxdiqi izlerden danishmaq gerekse ureymi boshaldib bir iki cumle qara xatirelernen biraz yazib pozmaq istiyerdim. ele ilk cumlelerden gorduyvuz kimi bu 6 ay sozluyde yazma qabilyetimi itirib cumleleri gotbash yazram. neyse. evvelce danishim molodoy tabor deyilen, and ichmeye qeder olan muddetden. bir soznen peyserxana. yeni olkenin icinde elebil xususi hasara alinmish yerler aciblar icinde peyserliylernen meshgul olurlar ve adini herbi hisse qoyublar. meqsed esgerleri and icmeye hazirlamaq, shaqat vurmagi, esger olmagi oyretmeydi ama prosesler ferqlidi. ilk gun evden cixirsan mulki formada elinde kola filan her shey mulkidi qrajdanskidi, biraz lomka filan da oz yerinde. bizi yigdilar getdiy qobustana ki orda 5-6 saatliq qalaciq bize herbi forma vereceyler ve ordan gondereceyler torpagini hergun 1200 esgerin soyduyu celilabada. catdiq qobustana girdiy iceri, topa formada yigdilar bizi anbara ki forma vereceyler, bir gizir var idi qehbe sifet bi qandon, dedi neche saniyeye soyunub geyine bilersiz? qehbenin biri qushdadi ki 15 saniyeye. saatina baxdi bize baxdi, dedi 15 saniyeye soyunub geyinmeyen peyserdi. mulki abu havada olan bir topa oglan dushdu tekere. bilmedi bunun soyushune gore bunu nakazat elesinler, bilmedi ciblerindeki pulu zadi cixartsinlar ki paltarlari soyunanda deyishiy dushmesin, bir yannan da 15 saniye gedir peyser cixacaqlarinnan qorxudan tez tez formani soyunullar, nebilim umbaylama yashadi hami. 15 saniye sonra hamimiz esger formasindaydiq ve o cixartdigimiz mulki formalari en tezi 6 ay sonra geyineceydiy. bezileri ise 1 il sonra. duzduler apardilar yemeyxanaya. istiden bishe bishe birteher qrecka filan yalannan yediy cixdiq duzulduk apardilar bizi celilabada, axsham idi catanda bolunduk cixdiq boluklerimize, bizi qarshiladilar yuxarida cavush zabit gizir filan. soyunub yatdiq sakitce. sabahsi gun qehbexana bashladi, bu qehbexanalar gunden gune shiddetlenirdi qehbexana artiq peyserxanaya cevrilirdi. her axsham yat kamandasi verilirdi, tezbazar yerive girib sakit uzanmadinsa, biraz ses geldise "olmadi qalx duzul" kamandasi verilirdi ve hami 5 saniyeye yerinden oppanib gelib kaldorda duzulmeliydi, hergun mirtlashirdi chavushlar, her axsham " yat, olmadi qalx, yat, olmadi qalx" kamandalari ardicilliqla verilirdi ve hardasa 1 saat qehbexana dushurdu kazarmada, kamandalar ardicil verilirdi bilmirdin yatasan bilmirdin qalxasan. her seher "boluk qalx" kamandasi verilirdi. en qehbesiydi. o kamandani o emri eshitmemeycun her seher tezden dururdum ki men yuxuda olanda o emri eshitmeyim, cunki qalx kamandasi verildise istiyirsen 50ci shirin yuxunda ol o saniye suretnen qalxib geyinib 15 saniyeye artiq kaldorda duzulmush olmalisan. ona gore her seher tezden durub tetikde gozleyirdim, qalx verilen kimi suretnen qacib geyinib sirada dururdum ki yatib qalmiyim, cunki yatib qalsan ya da siraya gec gelsen " yuxuda bacinnan sikishirsen ki oyana bilmirsen?" kimi sozler deyirdiler cavuslar. durannan sonra seher idmanina dushurduk, 6 kruq qacirdiq meydanda. kokler ya da fiziki prablemi olanlar qaca bilmirdi hergun soyurduler onlari. qacisdan sonra fiziki hereketler jim falan olurdu, jim vuranda da mirtlasirdilar. 1 deyende ashagi 2 deyende yuxari qalxmaliydiq jim veziyetinde. bu qehbeler 1 deyirdiler eyilirdik ashagi vse 2 demirdiler ele o veziyyetde qalirdiq qolumuz qopa qopa, deyirdiler 1 veziyyetinnen cixan peyserdi, vse hami qalirdi o veziyyetde. soyushe gore ya cavusu doymeliydin ya da gedib qerargaha zada ciriga qoymaliydin, her iki variantda sikilen sen olassan. doyeceysen prakraturaya dusheceysen 50 min rasxodun cixacaq valideynin onun bunun qapisinda yalvaracaq, gedib ciriga da qoyacaqsan o cavusa hecne elemiyeceyler ama hami seni cirig kimi taniyacaq ve gunun qara olacaq, daha pis eziyyetler vereceyler hem fiziki hem menevi. neyse seher idmanin yola verib qalxirdiq seher yoxlanishina hazirliga, seher yoxlanisinda uz, boyunardi, boyunagi, forma, cib levazimatlari filan yoxlanilirdi. qalxirdiq yuxari ter icinde su tapmirdiq icmeye. uzmuzu qirxmaliydiq su tapmirdiq. dushurduk ashagi qarnizonda su gelirdi krantlardan. hardasa 10 krantdan at ishemeyi kimi su gelirdi 1200 nefer dolushurdu o krantlarin etrafina ki tez uzun qirxsin, uzuvu kese kese, telese telese, 1 kranta 100 nefer girib biri ordan elin soxaraq, biri onu bunu iteliyerek hergun o veziyyetde uzumuzu birteher qirxib qalxirdiq yuxari. yoxlamadan sonra sira hazirligi olurdu. 45 derece istinin altinda saatlarla susuz dayanib sira hazirligi kecirdik. sira hazirligini da xususi ishgencelerle kecirdiler. shaqat vurmagi oyrenmekcun ayagin birin qaldirirdiq o veziyyetde uzun muddet qalirdiq, ayagin ashaqi salana soyush qoyurdular. susuzduqdan yanirdiq gozmuzun qabaginda ya soyuq su icib bize baxib gulurduler ya su qabini gozmuzun qabaginda yere boshaldib menevi eziyyet vermeyden hezz alirdilar. sira hazirliginnan sonra meshgele olurdu. esgerin gotunun yere deydiyi tek vaxt. girirdik sinif otagina guya orda ders oyrenmeliydik ama xuy. iceri kecib oturan kimi qalx, eylesh, qalx, eylesh kamandaari verirdiler o istide qalxib oturmagdan hem gijdillag olurduq, beynimiz xarab olurdu hem de terden istiden donuz icalatinin iyin verirdiy. ifunet iyi cicek qoxusu kimi bisheydi o qoxunun yaninda. tesevvur elemezsiz ki sizden ele bir qoxu gele biler. nece defe oz paltarini yaxindan iyleyib qusmagi gelib tualete qacan gormushem. neyse bele xirda detallar milyon denedi, yazsam klavyaturanin klavishderi qaralar. yemek vaxti girirdiy yemeyxanaya, 1200 esger gozluyurdu eylesh kamandasini ki oturub yemeyin yesin. eylesh kamandasindan sonra bir balaca ses gelen kimi "qalx" kamandasi olurdu qalxib gozleyirdin, yemekxananin da istisini yeqin ki tesevvur edirsiz. 1200 esger eyni yerde colde 50 dereceye yaxin isti. yemeklerden cixan buxarin icerini qizdirmasi, alnimizin teri boshqaba tokule tokule ureymiz istiden partdyacaq sevyeye gelen halda mecburi tez tez yimeyi basib yeyirdik. elbette ki standart olaraq 50 defe qalx, otur, qalx, otur, qalx, otur komandalarindan sonra. ekser gunler siqarete qadaga qoyulurdu, qadaga deyende ki siqaret cekene soyush qoyurdular cavuslar ya da zabit gizirler. esgerlerden biri bir balaca sehv eden kimi ellerine behane dushurduki filan esgerin sehvine gore 2 gun siqaret cekmiyeceysiz. hem o esger haminin gozunde dushmene cevrilir, peyser cixirdi, hem de cavuslar kayf tuturdu bu vezyetden. cekenler biler, esgercun siqaret cox boyuk bisheydi. butun gun darixirsan deli olursan siqaret cekende biraz fikrin yayinir esebin sakitlesir. ama siqaret qadagasindan sonra deliye donursen. neyse and icmeye kimi her gunumuz bele gedirdi. hami evden sari darixirdi, hergun bileyini kesenler, iyne udanlar, ozunu asanlar olurdu. tebii ki hami kimi sen de ozunu oldurmek isteyirsen amma necese olurdusa sebr edirdik dozurduk. indi de fikirleshende qeribe gelir ki nece dozmushuy o gunlere. mulkide yashayacagin hecbir problem ordaki qeder agir deyil. neyse. andicmeden sonra mandatka oldu. mandatkada here bir rayona bolunub gedir. men dushdum zaqatalaya. qatarnan geldik dushduk zaqatalada, herteref yashilliq, daglar, gozellik, girdik herbi hisseye herteref temiz geyinib sakitcilikdi, bize orda dediler cehennemnen cennete xosh gelmisiz. biraz kinolardaki kimi oldu, uzun bir cetin heyatda qalma mubarizesinden sonra sonda gedib gozelliye catanda kinolarda ele soz deyirdiler. bilmirem baxmisiz ya yox dinazavrlara aid animasiya var sehrada aylarla yol gedirler su axtarmagcun, yolda coxsu olur qirilib gedir min hoqqa gelir bashlarina sonda gelib yashilliq cay shelale cennet kimi bi yere cixillar. bizimki de ona benzeyirdi. zaqatalada 1-2 gun qalandan sonra bizi bolduler zastavalara. (bax: zastava)
. zastavada dagin bashinda 40-50 esgerik. xidmetimiz ancag cixiriq saheye yol gedirik gurcustanla serhed olan alazan cayinin qiraginda gezirik nezaret edirik guya. tebii ki oranin da cetinliyi coxdu. axshamlar cox soyuq olur, ayaqlar donur, donmamagcun meshenin ortasinda yalli gedirik, qacib yarishiriq, jim vurururq. sonra gozetci xidmeti var. zastavanin heyetinde qapinin agzinda ya ceperin kenarinda gezirsen ki kimse zastavaya girmek isteyende xeber tutasan. 24 saat esgerler novbeli shekilde gozetci cixir, her biri 4 saat olmaqla. 4 saat dilde asandi ama 4 saat 40 il kimi kecir. geceler tek tenha soyuqda qaranliqda 4 saat dayanmaq adama pis girir. hershey haqqinda fikirleshirsen ki vaxt getsin, beyninde aile qurursan, ev tikirsen, biznes qurursan, mashin alirsan, heyativin axarin fikirleshirsen ki vaxt getsin. min dene shey fikirleshirsen, oz ozunnen sohbet edirsen, sonra fikirleshirsen ki saata baxim yeqinki azi 2 saat kecib, baxirsan saata 10 deqiqe kecib cemi. fikirleshirsen bu nece olur? deli olursan. bu qede shey fikirleshirsen o teref bu terefe xeyli gedib gelirsen yeni azi 2 saat kecmelidi ama 10ca deqiqe kecir deli olursan, birteher o 4 saati da yola verib gelib yatirsan, orta qalx komandasi olmur, xidmetler hamida ferqli saatlarda olur deye 8 saatliq yuxu vaxtin nevaxt tamam olsa onda gelib oyadirlar seni. yuxudan durub kayfnan uzuvu qirxirsan yemek yeyirsen, ish bolgusu olur hami hergun ferqli ishde ishleyir, bugun tualeti men temizleyiremse sabah o biri temizleyir ele sheyler senednen tenzimlenir. dedavshina, soyush filan yoxdu, herbi hisseden rahatdi amma esgerlikdi adam darixir, butun gun evi aileni fikirleshirsen, deyirsen evde valideynim nese tapshiranda naz eliyirsen elemek istemirsen, amma burda hansisa boynuyogun gizir ish tapshirir, oldu deyib qaca-qaca gedib elyirsen. her gece sayiq yatirsan ki gelib xidmet ucun oyadanda tez yerinnen qalxa bilesen, sayiq yatdigiva gore iceride balaca bi ses gelen kimi o deqiqe oyanirsan, 1 gecede 10 defe oyanirsan. her gun. ona gore neqeder yatirsan yat rahat yuxu yatmirsan burnunnan gelir. arada olur gece yuxuda evi gorursen, valideynleri, mulki heyati gorursen, yuxuda inanirsan yuxuya, beynin girir yuxunun icine elebilirsen heqiqeten evdesen, birden nese ses gelir, oyanirsan gorursen kazarmadayam, herbideyem, ayble herbideyem deyib bogulursan aglamag isteyirsen, ureyin partliyir, o hissi ancaq esgerlik cekmis insanlar biler heccure basha salmaq olmur o acizliyi o hissi.
qabagda 6 ayim qalib. 6 ayda cox sikilecem cox shey bashima gelecek amma 6 ay sonra mulki heyatda olacam, demeye yazmaga milyonlarla soz, cumle var. sebrim catmir. qisaca cetindi. herbide cakuzide oturub qiz da siksen evde zibilxanada eshelenmeyi daha ustun tutursan. agli olan getmez. evin satar ama getmez.
6 ay sonraki edit: evdeyem gelmishem, texris olmusham axir ki.
+67 əjdaha
65. iyulun 8-i gedib, hal-hazırda andiçmə mərasimindən sonra buraxılışda olduğum üçün bu entry'ni yaza bilirəm.
Hələ 1 ayın əsgəri olsam da sanki 1 il keçmiş kimi gəlir. öz evimdə deyiləm hələ də, naxçıvandayam. Buraxılışda kəndə getdim. Özümü qəribə hiss edirəm, sanki nəsə çatışmır. Bu buraxılış deyilən şey yarımçıq azadlıqdır. Çünki bilirsən ki geri dönəcəksən bir neçə gün sonra. ona görə də özünə yer tapa bilmirsən. Buraxılışdan qabaq düşünürsən ki mülkiyə çıxsam onu edəcəm bunu edəcəm amma heç nəyin dadı yoxdur, ümumiyyətlə heç həvəs yoxdur nəsə etməyə. Çox pis haldır bu.
6-7 il bundan qabaq bibioğlum əsgərlikdən təzə gələndə ondan soruşmuşdum ki, bəs əsgərliyin mənası nədir; "mülki həyatın qədrini bilirsən" cavabını vermişdi mənə.
Kim deyirsə ki, əsgərlik vətəni qorumaq üçün təşkil edilmiş bir şeydir, yalan deyir. Burda ancaq rütbəlilərə xidmət edirsən.
Düşünürəm ki şablon və çox bilinən məlumatları yazmağın mənası yoxdur.
1 aydır telefonum sönülü idi, həvəslə açıb mesaj zad gəlməsini gözlədim amma heç azercelldən belə mesaj gəlmədi. dost tanışım yoxdur, bunu qəbul etmişəm amma adam yenə də gözləyir nəsə. Anama zəng etdim, ağlayırdım ara sıra ancaq mümkün qədər səsimi normal saxladım. indiyənə kimi 10 dəqiqədən artıq telefon ilə danışmayan mən 40 dəqiqə danışdım. insan sevdiklərinin dəyərini anlayır ay canım gözüm sözlük. Bəzən olurdu anam zəng edəndə açmırdım ya da tez bazar danışırdım, ancaq indi günlərlə danışmaq istəyirəm.
Kaş insanlarla daha yaxşı münasibət qura biləydim, universitetdə dostluqlar yarada bilərdim; indi tək qalmazdım bəlkə də. Ancaq özümdən asılı deyil, bacarmıram.
Adama qoyan şey sadəcə səndən aşağı səviyyəli ancaq rütbəcə üstün şəxslərdən gic gic əmrlər almaqdır. Höte'nin bir sözü var: "dəyəri yüksək olan şey heç vaxt dəyəri az olanın mərhəmətinə sığınmamalıdır." Zabitlərin əksəriyyəti cahildir, sanki cahillik burada kök salıb, meyvə verib elə bil. Elə əsgərlər var ki oxuma yazma bilmir. Əşi nəsə boş verin hərbi xidməti, əgər nə vaxtsa xidmət etmək fikriniz varsa, eləməyin yazıqsınız.
Sonda mənimlə maraqlanan bütün yazarlara təşəkkür edirəm, sağ olun. Çalışıb yola verib sağ salamat geri qayıdacam. Yaman günün ömrü az olur nədə olsa.
+43 əjdaha
51. martın 31-i gecə saat dörddə həyacan verildi. 15 dəqiqədən sonra yoldaydıq 30 dəqiqəyə mövqeyə çatdıq amma sonrası gün yəni aprelin biri bir neçə başqa yerdə də atəş mövqeyi seçdik. aprelin 1-dən 2-nə keçən gecə atama zəng elədim həyacanla bağlı heçnə demədim ki narahat olmasın amma ikimizin də səsində biraz narahatlıq var idi. o məlum məsələyə gəlməyək deyə əlaqəsiz sözlər danışırdıq, bir ara atam soruşdu hava necədi dedim soyuq olur dedi pasxa gəlsin düzələcək filan. sonra sağollaşıb söndürdüm telefonu. saat 4-dən sonra mövqemizə yaxın bir motaatıcı manqanın postunun yeməkxanasında çay içib postun əsgərləri ilə dərdləşirdik çox güclü də yuxum gəlirdi 3 minaatan mərmisi dalbadal düşdü minaatanın səsinə yuxum qaçdı təbii özüm də qaçdım mövqeyə tərəf. nəysə o gün və ondan sonraki 3 gün ərzində taborun müdafiə zolağını fırlana fırlana atırdıq. arada vaxt olanda facebooka girirdim hamıda belə coşqun bir hava adam qaza gəlirdi. sonra atəşkəs oldu şəhidlərimizin və yaralılarımızın ən gözəl tərəflərini danışırdıq. adboy verilmədi nömrə bir tapşırıqla səngərlərdə qaldıq, yeni səngər qazdıq gecələr yatmadıq düz iyun ayının 22-ə qədər. bu arada facebookda bayraqla bəzənmiş profil şəkilləri dəyişdi insanlar öz dərdlərinə qayıtdı və unuduldu səngərdəkilər. təbii sonradan biz də başa düşmüşdük kiminsə taxtasında peşka olduğumuzu.amma neylək üstünə rpk-dan 5.45 yağanda sənə cəsarət verəcək şeyləri düşünməlisən yoxsa ölərsən. mayın axrı güclü leysan düşdü səngər doldu bütün gecəni plaşçadırla yağışın altında dizə qədər suda döyüş növbəsi çəkdim və o gün hələ karantin vaxtı xocalı qaçqını bir ailənin oğlunun mənə dediyi sözü xatırladım "ön cəbhəyə gedəcəksən ?" sualıma "nə işim var orda ?" demişdi. o gecə həmin o yağışın altında mən ramiz rövşənin "vətən nə gündəsən" şeirini oxudum sonra yadıma yakov çuqaşfilinin intiharı düşdü bu himni oxudum bir qədər yüksək səslə
"славься, отечество наше свободное,
дружбы народов надёжный оплот!
партия ленина — сила народная
нас к торжеству коммунизма ведёт!"
+53 əjdaha
50. getmedim. getseydim böyük ehtimal 4 qolu olan qutuda qayıdacaqdim.
ölümdən qorxmaq deyil bu, amma bu qeder ucuz ölümdən qorxurdum.
sadece kicik qardasim gedib esger. o da hele prisyaqa qebul elememis hansisa bir zabiti pis yaralamışdı. esgere getmeden mutemadi ziyaret elediyi vliyatelni bir xalanin bir nece telefon zengi nəticəsində turmeye dusmedi.
o əsger olanda 1-2 defe danışdıq telefonda. dedi sen bura gelesi olsan 1 həfteye ya sen öləcəksən, ya da kimise öldüreceksen. gelme!
vətənə olan borcumu nağd ve tek taksitde odedim.
əsgərlikde sosial seviyye o toplumun en aşagi seviyyesinden bir nece təbəqə asagi olur.
orda qadinlar yoxdu. qadinlar cəmiyyətde kisinin tersine təkamül etmesinin qarsisini alan, yumşaqlığı ile cinsel telebati odemesi ile toplumda olan menfi enerjini udan varliqlardi.
esgerlikde bu yoxdu. zaten pis seraitden gözü dönmüs kisiler onlari tənzimləye bilen qadinlar da meydanda olmadigi ucun mumkun ola bilecek en dib nöqtəyə qeder eniller.
usaq vaxtı insanlar cox ezazil olur. bir qardasim usaq vaxti pisiyin gozunu cixarmisdi. bax bu qeder qeddar.
esgerlikde de kisilerin zeka seviyyesi balaca usaqlarinki qeder olur ve butun aqressiya uze çıxır.
esgerlik elə bir yerdi ki, orda o ana qəder oyrendiyin bütün sevgi sozcukleri oz anlamini itirir. orda humanizmden sohbet bele gede bilmez.
orda yaşamağın yolu basqalarini alcaltmaqdi. özündən rutbece asagidaki əsgərin üzünə baxib anasini söyməkdi.
esgere tualet icazəsi vermemekdi.
esgeri mecbur edib kenddeki valideynlerine komandirin telefonuna kontur yüklətdurmekdi.
əsgərlik əsgər produktlarini kend camaatina yari qiymətinə satmaqdi.
esgerlik 18 ay erzinde esgere cemi 12 gulle atdirmaqdi.
əsgərlik herbi masinlarin benzinlerini, ehtiyat hisselerini satmaqdi.
esgerlik esgere tecavuz ederek intihar etdirmekdi.
bir soznen qəhbəlik mektebidir.
+44 əjdaha
26. kişilik məktəbi olmayan yer. səni tutub zorla zombi kimi, robot kimi öz hakimiyyətləri uğrunda istismar edirlər, səni söyüb, döyüb alçaldırlar, amma sən buna kişilik məktəbi deyirsən?
"əsgərlik kişilik məktəbidir. vətən üçün şəhid olmaq, ən uca zirvədir. ana-bacını qorumaq üçün əsgər getmək lazımdı." buların hamısını dövlət öz qıçından uydurur və təhsil, media kimi vasitələrlə sizin beyninizə, şüuraltınıza zorla soxur.
"vətəni qorumaq" - vətən təkcə bir parça ərazidən ibarət deyil, sənin vətənin yer kürəsidir. nəfəs ala bildiyin, suyundan içə bildiyin, əkib-becərə bildiyin bütün torpaqlar sənin vətənindir. yəni yaşamın, həyatın üçün lazım olan amillərin mövcud olduğu bütün yerlər sənin vətənindir. əgər sən dədə-baba yerlərinə vətən deyirsənsə, ondə sənə deyim ki, ilk insanlar afrikada yaşayıblar. dindarsansa bu sənə inandırıcı gəlməyəcək. amma həvva-adəm də sənin ulu əcdadın sayılır *
dinə görə
bəs niyə oların yaşadığı yeri vətən saymırsan? buları oxuduqdan sonra "ana dilində danışmaq" kimi məntiqsiz iddia edəcəksən. amma sən özün heç ana dilinə hörmət etmirsən. rus, türk, ingilis sözləri ilə danışırsan, ana dilini yaxşı bilmirsən. sənin ana dili dediyin şey türk, rus, fars, ərəb, ingilis dillərindən ibarətdir. vətəni qorumaq adıyla səni əsgər aparırlar, sən də buna inanırsan. əslində sən əsgər getməklə vətəni qorumursan, ona ziyan verirsən. zərərli qazlar, karbon dioksid, meşələrin məhfi və digər zadlarla təbiətə zərər verirsən. sənin vətənin təbiətdir, eko sistemdir.
"ana-bacı qorumaq" - sən əsgər gedərkən ailəni qorumursan. öz ailəni 200km aralıda necə qoruya bilərsən? hələ qitələr arası nüvə silahlarının olduğu bir zamanda. sən əsgər gedərkən ailən daim qorxu içində yaşayır, həyacanlanır, depresiya, stress, əlavə rüşvət pulları və s. bular hamısı sənin ailəni qorumur əksinə oların sağlamlığına və psixalogiyasına çox böyük zərbə vurur. sən öz ailəni oların yanında qorumalısan. nə bilirsən bəlkə sən 200km aralıda olarkən, anan-bacın yoldan keçəndə oğraşların hücumuna məruz qalacaq ya da polislər gəlib sizin evi zorla sökəcək?
"həyatımız bahasına olsa da, torpaqlarımızı qorumalıyıq" - buna da inanırsınız elə bilirsiniz ki, o torpaqlar sizindir. amma siz o torpaqlarda yaşamaq üçün ilk öncə onu pul ilə dövlətdən almalısınız. burdan da göründüyü kimi torpaqlar dövlətindir, sizin deyil.
+39 əjdaha
81. Ofensif zarafatların edildiyi yer. Fikir vermişəm, ancaq oğlanlar olan ortamlarda bu cür söhbətlər, zarafatlar edilməyə başlanılır. istisnalar olsa da, əksər hallarda vəziyyət belədir.
Qardaşım əsgərlikdədi, bu yaxınlarda dostları ilə yanına getmişdik. Rahat olsun deyə əsgərlərin toplaşdığı çayni dedikləri yerdə oturduq. içəridə də hamı oğlandı. Bir nəfər arıq, çəlimsiz əsgər içəri girdi "peysər bayıra, peysər bayıra" deməyə başladı. Yan stoldan enlikürək, biləyi qaqaşın qolu boyda zırpı əsgər var idi. Ayağa durdu, elə bildim qaqaşı vurub aşırdacaq indi. Qalın səsi ilə "kimdi ala məni çağıran" dedi. Dedim həəəəəəə heç zad. Bunlar da bir tərəfdən gülüşməyə başladılar.
Biri o birindən saqqız istəyir, deyir axşam mamandan almışam, ondan alardın da. Birindən soruşurlar, niyə yuxusuzsan, deyir anan qoymuyub yatmağa ona görə. Regular show'daki kas adam belə bu qədər ana zarafatı eləmirdi e. Hələ qardaşım deyir, bu harasıdı, arvad uşağa qədər uzanan zarafatlar da edirlər. Adama deyərlər, sən bu söyüşü qəbul edəndə evdəkilər gözüvün qabağına gəlmir heç, Necə bu qədər rahat ola bilirsiz?
Nəysə uzun sözün qısası bir qrup əsgər var idi ki, aralarında qırmızı səd falan yox idi, nə ailə dəyəri saxlamışdılar, nə də başqa bir şey. Hamısına söyürdülər. Zarafat olsa da, qıraqdan iyrənc görsənir, özü də çox
+34 əjdaha
79. ətrafımda çox insan əsgərliyə ya gedəcək ya da hazırlaşır. bəziləri öz ayaqlarını, öz gözlərini bəhanə edərək gedirlər voenkamata. elə bilirlər ki, dövlət baba pulsuz bunları niqodnu edəcək. bəziləri də yayda kayf edəcəmə niyə gedirəm deyirlər. elə də belə də sikə-sikə aparırlar. 1 il qabaq necə olursa-olsun getmiyəcəm düşünürdüm. derekin getmək istəyini gicdillax bir istək kimi görürdüm amma indi özüm gedəcəm. sözümün canı başqadı. mənə maraqlı gəlir həqiqətən əsgərlik. tanımadığın ortam, insanlar, vərdişlər. özüvü pis hiss edəcəksən xüsusilə geridə gözü yaşlı sevgilivi qoyursansa. böyük ehtimal sən gələnə kimi o artıq gedəcək. buna görə doğru addım atdığımı düşünürəm bu barədə. ayrılmaq lazımdı bəzən . bütün hisslərdən, sevgindən. duyğusuz davranmışam amma hərəkətimin doğruluğunu sorğulamıyacam. ən azından indi yox çünki qarşıda sorğulamağa vaxt çox olacaq. bu psixologiyaya gəlmək asan deyildi. mənim entrylərimi oxuyanlar bilir, daima bir məsələdən digərinə tullanaram. bilmərsən bunun ona nə dəxli var. real həyatda da belədi. emosional insan olmaqdan qaynaqlanır ya da özüvü aydın ifadə etməməkdən. elə gic-gic şeylər düşünürəm bəzən özüm-özümə təəccüb edirəm. əsgərliyin yaxşı tərəfi budu ki, özüvü ya tapırsan ya da itirirsən. gedək biraz gicdillaxsayağı bir mühitə düşək görək nolur.
+26 əjdaha
56. oxuduqca burdakıların əsgərlik etmədikləri qənaətinə gələ biləcəyiniz bir başlıq.
söyüşmüş,qəhbəxana imiş,peysərxana imiş,sukaymış. sikdirr edin hamısını. 1200 oğlan götüpoxlu manqa komandirinə gizirinə,maxeyə,zabitə bata bilmirsə elə evdə otursalar yaxşıdı.
molodoy vaxtı sıranı bir yerə yığmaq çətin olur deyə baş verir bu hamısı. pisin güdazına yaxşı da gedir. yeməkxanada otur qalx və s.
biz tovuzda yeməkxanadan çıxıb çöllük bir yerdə irəli geri getməkdən gic olmuşduq. axırda neynədik ? 120-130 əsgər idik 4 manqa komandiri nə sikimizi yeyə bilərdi ? irəli-geri dur,çök-qalx yediyimiz yolda burnumuzdan gəlib ac qalası deyildik əmri icra etmədik heç birimiz tərpənmədik. manqa komandirləri girdilər tağımları itələməyə heçnəyə nail ola bilmədilər. o-bu bir daha nə söyüş nə də əziyyət görmədik. yox sən içinə soxduqca daha da qudurardılar. bölünüb döyüş bölgəsinə getməyi beyninə qoymuş adamlardıq çoxumuz, anasının əmcəyindən atasının boynundan pul kəsib hansısa bicbala komandirə yedirib manqa komandiri olan çurbana tabe olacaqdıq ? olmusuzsa deməli lox bir kruqa düşmüsüz. nəysə.
yadıma gəlir 2 il əvvəl noyabrdan iyula qədər yuxu nədir bilmədim. yatmayan əsgər idim deyə bütün idarəçilik mənə həvalə edilmişdi postda. nə pox olsa səndən bilirlər bütün zibillərin hesabını səndən soruşurlar. yatmırsan axı bütün hər şey səndən bilinir. hələ o 43 gün dalbadal yağış dolu falan yağmağını demirəm səngərə daimi heyət olmuşduq vedrə- vedrə su atardıq səngərdən baxma da ən son post bizim post idi. olası hücumda 3 tərəf erməni geriyə gedəcək tək yolun o səngər o da su olsa əlvida həyat. geriyə gedəcək dedim də ağlıma əsgər yoldaşımı itirdiyim o lənət olası gün gəldi. həmin gün -15 dərəcə şaxtada buzlu səngəri işıqsız çiyində 2 silah beldə 8 daraq əldə pkm 200lük sinklə getdiyim gecə gəlir. getsin bir də gəlməsin.
bizdə komandir məndən 4 yaş böyük idi,maxelər biri mənlə yaşıd,biri 1 yaş.böyük idi.yoxlama gəlmədikcə bəzi axşamlar mən axşamlar post çıxmazdım ancaq kart falan oynardıq uduzan kimdisə,press falan vurardı. komandirlə maxelər presdən qalxmazdı hərəsinə ən az 250 pres,jim vurdurardım düzdü özüm də vurardım amma uduzduğumdan deyil onlar yorulurdu fasilə etsinlər deyə -* hələ turnikdə üstümə əsgər maxe,zabit tanımazdım. həmişə bizim post briqadada seçilərdi idman normativlərinə görə.
çörək,yemək çox uzaqda olardı. yaz yay qış demədən 4.5 km aşağıya kəndə düşüb 72 çörək çiynimizdə qalxardıq. hələ o gecələr ərzaq günləri demiyim. 3-4 abarod çiynində kartof,konserv,kələm,kök daşımaq həyatın bəlkə də ən çətin günləri idi. suya getmək də ki, heç də gündə 2 dəfə qar zad yağanda 1 dəfə suya gedərdik. adama 2 dənə 10lt baçoklarda su gətirərdik. paltar zad yuduğumuz,çimdiyimiz günlərdə 3-4 dəfə suya gedərdik. çox yorulurduq deyə aylarla çimməyimiz gecikərdi. hər dəfə gətirdiyimiz suyla biri çimirdi deyə çimməyimiz də gecikərdi -* bir fağır bərdəlimiz vardı həmişə axırda o çimərdi.
gələk saça başa saçların başların da mən qırxardım. arada bezirdim deyə komandir qırxardı hamımızın başını. axırıncı post idik deyə ən uzun saç bəlkə də milli orduda bizim saçımız idi.
bir dəfə təzə bölük komandiri gəlmişdi hamının saçını keçəl(0) qırxdı bəxtim gətirdi yuxarıda postda idim -* düşdüm gördüm hamının başına şram atıb :/ məcbur uşaqların saçını keçəl edəsi oldum. həmin gün çox söymüşdük o zabiti.
tərxis olduğumuz gecə bizi aşağıda düzmüşdü. növbəylə hamıya şillə-şapalaq girişirdi. sən haralı idin? hansı postun əsgəri idin? falan soruşub vurub yola salırdı öz aləmində. mənə çatanda haralısan sualına rayonumun adını deyil də xidmət etdiyim postun adını demişdim şok olmuşdu bircə məni vurmamışdı :d
eh o günlər nə günlərdi amma. əsgərlik çətin amma şərəflidir. bacaran şərəfli də xidmət edir,bitirir. haşa getməyənə şərəfsiz demək də bizə düşməz. şərəfsizliklərin, ölümlərin heçnədən baş verdiyi orduda xidmət etməmək hərkəsin doğal haqqıdır.
amma gedib o təcrübəni keçmək də maraqlıdı həyatın ən cındır günləri ilə bərabər ən maraqlıları da elə orda keçir.
+27 əjdaha
48. xüsusən bu soyuq günlərdə daha da çətin olan "borc".qar yağandan ordakıları fikirləşirəm ki,yetimlər neyniyir görəsən.soyuq vaxtlarda postda durmaq zülümdür və hətta onnan da artıqdır.postda yatmaq zapadlo olduğu üçün əlimi iynəynən deşdiyim vaxtlar var idi.ya da ki,postun divarını yumruqlayırdıq ki,yuxumuz dağılsın.şaxtalı vaxtlarda da əl donduğu üçün o dəqiqə partlayırdı və əsgərliyin vitaminsiz yeməkləri ilə bir yara 2 aya gücnən sağalırdı.əslində imkanı olan getməsin deyə fikirləşirəm.amma əlimdə elə qüvvə olsaydı papanın gül balalarını basardım ora görsünlər ki,həyat kfc-dəki kimi deyil.
+39 əjdaha
70. 18 aylıq psixoloji əziyyət. iş, idman, yuxusuzluq bunlar boş şeylərdi. ən götüboş uşaq da maksimum 3-4 aya öyrəşir. orda adamı sikən fikirdi. zarafat eləmirəm, fikir çıxardır hajamatını soxur adamın babasilə meyilli yerinə. diplom ala bilməmişdim deyə 18 aylıq getdim. hər şeyə qarşı aclıq yaranır adamda. suya, soka, şirniyyata, meyvəyə, ailəyə, dosta, qıza hər şeyə. orda sənə veriləcəksə hər şeyin pisinə də razı olursan. kitabın da. 12 ay döyüş növbətçisi naryadında 34 dənə kitab oxudum. hətta elxan elatlı kitablarını bir nəfəsə oxuyurdum. adam elə vəziyyətə düşür. varis diriye, adam fawer, dostoyevski, bunların kitabı əlimə keçəndə sevincdən özümə soxmaq isdiyirdim. tərxisə yaxın bütün psixologiyam sikdirmişdi uje. döyüş postu kunqunda ağcaqanad bəsləyirdim. adı uncle joe idi. yuxuya gedəndə gəlib boynumu dişləyirdi ki, oyan tutsalar rotuna verəcəklər. bir gecə postu təhvil verdiyim əsgər öldürdü onu. peysər gədə imişlidəniydi.
+31 əjdaha
64. Bir hərbiçi ailəsində böyümüşəm.
Bunun səbəbindən də bir çox əsgər görmüşəm. Bir çoxdan qəsdim, hər tip mənasındadır. Əsgərləri başa düşmək olurdu. Intellektual, avara, səmimi, iş verən və bir çox tip əsgər var idi. Dediyim kimi, əsgərləri anlamaq olurdu. Amma bu g*jdıllaq sistemin başındakıları yox. Doğulan anımdan 16 yaşıma kimi Naxçıvanda olmuşdum. Bir sözlə, 16 il əsgər içində olmuşdum. Amma, bir şeyi başa düşmürdüm. Düşünün, Bir qrup əsgər gəlirdi , gözəl. O qədər bekarçılığ olurdu ki, əsgərə ağac əkdirirdilər. Deyəcəksiniz ki: "ala umbay bunun nəyi bekarçılığdı ki?" Məsələm onda deyil, bu əsgərlər tərxis olunduqdan sonra, digər əsgər qrupu gəldik də, həmən o ağacı sökürdülər, sonra yerinə yeni bir ağac əkirdilər. Daha sonra bunlar tərxis olunduqda, eyni əməliyyat təkrar-təkrar yerinə yetiririlirdi.
+21 əjdaha
18. əsgərliyin var olması insanların nə qədər alçaq olduğunu göstərir. yəni əsgərlik ölkənin qorunması üçün var. kimdən? düşmənlərdən. deməli dövlətlər bir-birlərinə düşmən olurlar. niyə? çünki biri-birlərinə üstünlük eləmək istəyirlər. və bu istək sonsuza qədər davam edəcəyindən əsgərlik kimi zibil bir şey də əbədi var olacaqdır. anti-militarist olmaq və müharibələrə yox demək lazımdır.
+22 əjdaha
82. Aylardı yazmamağıma səbəb olan hadisədir. Bəli, bugün artıq 7 ayım tamam olur əsgər kimi ancaq ki, məzuniyyətdəyəm. Əsgərliklə bağlı çox söhbətlər etmək olardı amma etmiyəcəm çünki inanın nə qədər danışsam da orda olmayanlar başa düşmüyəcək. Ordakı ümidsizliyi,çarəsizliyi və ən əsas həsrəti. Gələcək də nə olacaq bilmirəm amma yəqin ki, Bu son 4 ayımı bitirə biləcəm. Məzuniyyətə gəlməmişdən qabaq o xarabadan çıxa bilmiyəcəyimi düşünürdüm. indi isə başa düşürəm ki, müvəqqəti bir şeydi. Bircə darıxmaq bir də hərbidəki gicdıllaq insanlar olmuya. Ölkədəki gicdillaqların yarısını elə bil ora yığıblar. Amma bu entry-ə hərbini bitirəndə gəlib artırmalar edəcəm. Hələlik bu qədər bəsdi.
Update
Artıq son 2ay yarıma girdim. Növbədən çıxıb kazarmada yatanda dedim girim görüm burda nə var nə yox. Telefon işlətmək bilmirəm pisdi ya yaxşı. Çünki əvvəl mülkini görmürdüm deyə elə bilirdim dünya buradan ibarətdi amma elə deyil. Hər kəs gəzir,əylənir, həyatına davam eliyir belə pis çıxmasın sənə qoz qoyanda yoxdu. Belə də olmalıdı çünki mən də gəlməmişdən qabaq belə idim. Bir ara əsgərlikdə kitablarnan başımı qatdım. Yaxşı kitablar oxudum düzdü indi oxumuram çünki kitablar insanları düşündürür və əsgərlikdə düşünmək adamı mədəni formada desək sikir. Çünki düşündükcə niyə sualı verirsən. Niyə də ala niyə? Səhər yenə oyanıb üz qırxmaq, içəri ərazi təmizlik,traves getmək zırt pırt. Əsgərliyi qısaca desəm bir serialın eyni bölümünü hər gün izləmək kimidi.
+12 əjdaha
80. Diqqət! Oxuyacağınız mətndə fyodor mixayloviç dostoyevskinin ölü evdən qeydlər əsərindən çoxlu sayda qeydlər var. Qısacası, spoiler.
Entry dostoyevskinin həbsxana həyatı ilə sözlük yazarının əsgərlik həyatı arasındakı əlaqələri ehtiva edir.
“Bizim həbsxana qalanın kənarında, qala divarının böyründə yerləşirdi. Hərdən hasarın deşiyindən Allahın dünyasına baxırsan: nəsə görə biləcəksənmi? Gördüyün yalnız göyün bir qırağı, bir də hündür, cəngəllik basmış torpaq sədd olurdu. Səddin arxasında və qabağında isə gecə-gündüz qarovulçular gəzişir və elə buradaca fikirləşirsən ki, illər ötəcək, sən isə elə beləcə gedib hasarın deşiyindən baxacaqsan və elə həmin o səddi, eynilə həmin o qarovulçuları və göyün həmin o kiçicik qırağını görəcəksən, amma bu, həbsxananın üzərindəki səma deyil, başqa, uzaq, azad bir səma olacaq.” (əsgərlikdə bəzən divarın o tayına əziyyətlə (halbuki, asanlıqla baxa biləcəyin çox yer var.) baxaraq o taya keçmək istəyini hiss edirsən. Ləzzət edir bəzən.)
“qapıların arxasında işıqlı, azad bir dünya vardı və orada insanlar hamı kimi yaşayırdılar. Amma hasarın bu üzündə o işıqlı dünyanı real olmayan bir nağıl kimi təsəvvür edirdilər.” (əsgərlər də elə təsəvvür edir ki, buradan çöldə hamı, əslində, kef edir. Hətta ən pis vəziyyətdə olan insan belə. Onlar azaddır və həyat onlar üçün yalnız və yalnız gözəldir.)
“Burda xüsusi, artıq heç nəyə bənzəməyən bir dünya vardı; buranın özünün xüsusi qanunları, öz geyimi, öz adət-ənənələri və bu diri ikən ölü evin heç yerdə olmayan bir həyatı və xüsusi insanları vardı.” (bu haqda entry boyunca ümumi məlumat veriləcək.)
“Hasardan içəri girən kimi bir neçə bina görəcəksiniz. Böyük həyətin hər iki tərəfi ilə tirlərdən tikilmiş iki uzun, birmərtəbəli evlər uzanıb gedir. Bu kazarmalardır. Həyətin ortası boşdur və hamar, kifayət qədər böyük bir meydandan ibarətdir. Burada məhbuslar düzülür – səhər, günorta və axşam; bəzənsə qarovulçuların şübhələnməsindən və onların tez-tez saymaq bacarığından asılı olaraq hətta gündə bir neçə dəfə adbaad yoxlama keçirilir.” (hərbi ilə aşağı-yuxarı eyni şeydir. Buna bənzəyir.)
“Bir nəfər sürgün vardı, boş vaxtlarda onun sevimli məşğuliyyəti tirləri saymaq idi. Onların sayı min beş yüz idi və hər biri onun hesabında və nəzarətində idi. Tirin hər biri onun üçün bir günü ifadə edirdi; hər gün tirlərdən birini ayırırdı və beləliklə, qalanların sayına əsasən həbsxanada qalacağı günləri əyani şəkildə görə bilirdi. Altıbucağın tərəflərindən birini sayıb qurtaranda buna çox sevinirdi. O hələ illərlə gözləməli oldu; amma həbsxanada səbirli olmağı öyrənməkçün vaxt var idi.” (əsgərlər arasında da müxtəlif üsullarla qalan günü saymaq məşhurdur. Kimisi imkan tapan kimi ağaca, divara, dəmirə və s. yazır, kimisi qalan günün faizini hesablayır, kimisi də mənim kimi kubu tamamlamaq üçün nöqtələrini birləşdirəcək xətləri çəkir. -*)
“Ümumiyyətlə, təkəbbür, zahiri görkəm birinci yerdəydi. Əksəriyyəti pozğunlaşmış və son dərəcə əclaflaşmışdı.” (mən də əsgərlikdə sonradan pozğunlaşmış və əclaflaşmışdım.)
“Şayiə və qeybətlərin arası kəsilmirdi: bu, cəhənnəm idi, zülmət idi. Amma həbsxananın daxili nizamnamələrinin və qəbul olunmuş adət-ənənələrinin əleyhinə getməyə heç kəs cəsarət etmirdi, hamı tabe olurdu. Kəskin şəkildə başqalarından seçilən, çətinliklə, zorla tabe etdirilən, amma yenə də tabe olan xarakterlər də olurdu. Həbsxanaya artıq lap həddini aşmış, azadlıqda ikən əndazədən çıxmış adamlar da gəlib düşürdülər ki, onlar öz cinayətlərini sanki bilərəkdən deyil, bilmədən, sayaqlama içində və dumanlı etmişdilər; əsasən son dərəcə qıcıqlandırılmış təkəbbürdən etmişdilər. Amma bizdə onları elə o saatdaca yerlərində otuzdururdular - baxmayaraq ki, onlardan bəziləri həbsxanaya gələnə qədər bütöv bir kəndin, ya da şəhərin dəhşətinə çevrilmişdilər. Təzə gələn ətrafa nəzər salaraq tezliklə başa düşürdü ki, bura başqa yerdir, burada heç kəsi təəccübləndirə bilməz, ona görə sakitcə mütiləşir və ümumi qayda-qanuna tabe olurdu. Zahirən ümumi qayda-qanun hansısa xüsusi, şəxsi ləyaqətdən yaranırdı ki, bu da həbsxananın hər bir sakininə nüfuz edirdi.” (hərbidə də eynilə əsgərlər arasında yaradılmış xüsusi qayda-qanun var idi. Bu qayda-qanun hər yeni gələn əsgərə köhnə əsgərlər tərəfindən yavaş-yavaş izah edilirdi. Qayda-qanuna uymayanların axırı isə yaxşı olmurdu. Şəxsi Ləyaqət prinsipləri üzərində qurulmuş bu qayda-qanunlara uymayanlar kollektiv tərəfindən şəxsi ləyaqətdən məhrum edilirdi.)
“Onların hamısı söyüş söyməkdə necə də mahir idilər! Onlar incə bədii şəkildə söyüş söyürdülər. Söyüş onlarda elm səviyyəsinə qalxmışdı; təhqiredici sözlər vasitəsilə deyil, təhqiredici məna, ruh, ideya vasitəsilə üstün gəlmək istəyirdilər - bu isə daha incə, daha zəhərli söyüşdür . Ardı-arası kəsilməyən dava-dalaşlar onların arasında bu elmi daha da inkişaf etdirmişdi. Bütün bu xalq qırmanc altında işləyirdi, deməli, əvvəllər onlar boş-bikar xalq idi, deməli, bu xalq pozulmuşdu: əgər pozulmuş olmasa da, katorqada pozulurdu. Heç kəs bura öz xoşuna toplaşmamışdı; onların hamısı bir - birinə yad idilər.” (şəxsi ləyaqət ustalıqla alçaldılırdı. Dəyərli bildiyin yerlərdən vurulurdun.)
“Bəzisi əsgər uşağıdır, digəri çərkəzdir, üçüncüsü təfriqəçilərdəndir, dördüncüsü pravoslav kəndlidir, ailəsini, əziz uşaqlarını vətəndə qoyub gəlib, beşincisi cuhuddur, altıncısı qaraçıdır, yeddincisi heç bilinmir kimdir və bunların hamısı da necə olursa-olsun, bir yerdə yola getməlidilər, bir-birilə dil tapmalıdılar, bir qabdan yeməlidilər, bir taxtın üstündə yatmalıdılar. Bir də ki, sərbəstlik nə gəzir - artıq tikəni yalnız oğrunca yemək olar, hər bir quruşu çəkmənin içində gizlətmək lazımdır... Hamısı birdir, elə həbsxanadır ki həbsxana! Qeyri-ixtiyari olaraq gic olursan.” (oğurluq məsələsi əsgərlikdə də aktualdır. Pulunuzu gizlədin, ehtiyatı əldən verməyin. Artıq tikəni, nəinki artıq tikəni, aldığın hər bir şeyi öz əsgər yoldaşlarınla bölməlisən. Bizdə belə yazılmamış qanun var idi.)
“işə nifrətlə baxırdılar. Özünün bütün ağlı, bütün məqsədi ilə sadiq olduğu işi olmadan insan həbsxanada yaşaya bilməz. Bir də ki, bütün bu inkişaf etmiş, həvəslə yaşamış və yaşamaq istəyən, zorla bir yerə toplanmış, zorla cəmiyyətdən və normal həyatdan ayrı salınmış bu xalq normal və düzgün şəkildə, öz iradəsi və istəyilə bu həyata necə alışa bilərdi? Təkcə bikarçılıqdan məhbusda elə cinayətkar xüsusiyyətlər inkişaf edərdi ki, onlar onun əvvəllər heç təsəvvürünə belə gəlməzdi. Normal insan zəhmətsiz və qanunsuz yaşaya bilmir, pozğunlaşır, vəhşi heyvana çevrilir. Ona görə də həbsxanada təbii tələbin və hansısa özünüqoruma instinktinin nəticəsində hər bir kəsin öz sənəti və məşğuliyyəti vardı.” (hərbidə də eyni teorem var: bikar əsgər cinayətkardır. Həbsxanadan fərqli olaraq, özünə məşğuliyyət tapacaq qədər bikar qalmazsan hərbidə, sənə məşğuliyyət tapacaqlar onsuz da. Mən almanca öyrənirdim bəzən dəftərə yazdığım cümlələr əsasında.)
“Məhbuslardan çoxu həbsxanaya gələndə heç nə bacarmırdı, yavaş-yavaş öyrənir və azadlığa yaxşı usta kimi çıxırdı.” (mən də əsgərlikdə tikiş tikməyi öyrəndim. Əvvəl bacarmırdım.)
cəzalar haqqında.
“yalnız xeyli vaxt keçəndən sonra anladım ki, bu işin ağırlığı və katorqalığı heç də onun çətinliyində və fasiləsizliyində deyildir, ondadır ki, bu iş məcburidir, qırmanc altında görülən işdir. Mujik azadlıqda, olsun ki, daha çox işləyir, bəzən, xüsusən yayda hətta gecələr də işləyir, amma özü üçün işləyir, dərk edilmiş məqsədlə işləyir və onunçün iş olduqca yüngül görünür, nəinki katorqaçıya məcburi və onunçün tamamilə faydasız iş. Bir dəfə ağlıma gəldi ki, əgər adamı tamamilə əzmək, məhv etmək, ona ən dəhşətli cəza vermək istəsələr, onda işə tamamilə lazımsızlıq və mənasızlıq səciyyəsi vermək kifayətdir ki, ən dəhşətli qatil belə ondan lərzəyə gəlsin və qorxsun. Əgər indiki katorqa işi, katorqaçı üçün maraqsız və cansıxıcı da olsa, yenə də öz-özlüyündə, bir iş kimi məntiqlidir: məhbus kərpic kəsir, yer qazır, suvaq vurur, tikir; bu işdə məna və məqsəd var. Katorqa işçisi bəzən bu işə hətta məftun olur, onu daha məharətlə, müvəffəqiyyətlə, daha yaxşı yerinə yetirmək istəyir. Amma, məsələn, onu məcbur eləsələr ki, suyu bir çəlləkdən o birinə, o birindən də birinciyə boşaltsın, qumu əzsin, bir yığın torpağı bir yerdən başqa yerə və oradan da geriyə daşısın, - elə bilirəm ki, bir neçə gündən sonra məhbus boğulardı, ya da min dənə cinayət törədərdi ki, qoy elə ölsün, amma bu cür alçaldılmaya, xəcalətə və əzab-əziyyətə son qoysun. Amma bir halda ki, hər məcburi işdə qismən də olsa bu cür işgəncə, mənasızlıq, alçaltma və biabırçılıq vardır, ona görə də katorqa işi bütün azad işdən daha əzablıdır.” (əsgərlikdə sənin üçün məna daşımayan məcburi bir çox işlərlə sınağa çəkilirsən. Bir dəfə yadımdadır, göydən lapa-lapa qar yağa-yağa səhər 8-dən günorta 2-yə kimi qar kürümüşdük. Dəhşət soyuq idi, qarını kürümüş olduğun yer 10 dəqiqə sonra əvvəlki kimi ağappaq olurdu. Yeməyə gedəndə dönüb arxamıza baxdıq ki, elə bil heç bir iş görməmişik, hər yer ağappaqdır. Niyə qar kəsdikdən sonra bu işi görmədiyimizi deyib vurnuxurduq, amma dayanmırdıq, işləyirdik. Çox Dayanmaq olmazdı. Yoldaşlarına xəyanət idi, onlar artıq sənsiz işləməli olurdular, onları yarı yolda qoymuş sayılırdın. Hərbi daim belə idarə olunur. Sən daim yoldaşlarını düşünürsən. Etdiyin hər səhvin cəzası yoldaşlarına kəsiləcək. Sən turnik edə bilmirsən? Onda yoldaşların sən turnik vurana kimi jim vəziyyətində əlləri əsə-əsə gözləyəcəklər. Hərbidə stress və əsəb gərginliyi, əsasən, bundan qaynaqlanır. Bu bir idarəetmə taktikasıdır. dedovşina da belə yaranır. Yaxşı əsgər pis əsgərə görə cəzalanır. Və yaxşı əsgər də öz növbəsində pis əsgərə kazarmanı dar edir ki, sənə görə biz niyə əziyyət çəkməliyik?!)
“Hövsələsiz, qəzəbli halda, hətta bəzən gecələr də həbsxanaya soxulurdu və görsəydi ki, məhbus sol böyrü, ya da arxası üstə yatır, onu elə həmin səhər cəzalandırırdı: “Yəni mən əmr etdiyim kimi, sağ böyrü üstə yat!”” (hərbidə də bəzən bu tip şeylər üstündə sənə görə digərlərinə əziyyət verə bilirlər. Ona görə də sorğulama, nə əmr edilirsə, onu da icra et. Vəzifə borcunu unutma! Komandirlərin əmr və sərəncamlarını dəqiq, tez və sözsüz yerinə yetirmək. Şüurlu xidmət budur. Səbirli olun.)
“heç bir cəza tədbiri insanı canlı meyitə çevirə bilməz: o, özünün duyğuları ilə, intiqam və həyat həsrətilə, onları həyata keçirmək ehtirası və tələbi ilə birlikdə qalır.”
(Bütün bunlara görə hərbidə çöldəki həyat barəsində çox qayğı çəkirsiniz. Həyat həsrəti güclü bir həddə gəlir. Hər şey yaxşı olsun istəyirsiniz, burdan çöldə hər şey yaxşı olsun. Hər şey qoyub getdiyin kimi yaxşı qalsın. Emosional olursan beləcə.)
“Yadımdadır, bir dəfə axşamtərəfi əvvəllər varlı bir Sibir mujiki olmuş məhbusu darvazanın ağzına çağırdılar. Bundan yarım il əvvəl xəbər gəlmişdi ki, onun keçmiş arvadı ərə gedib və o bundan möhkəm kədərlənmişdi. indi arvadın özü həbsxanaya gəlib, onu çağırıb sədəqə verdi. Onlar iki dəqiqəyədək söhbət etdilər, hər ikisi göz yaşı axıtdı və əbədi olaraq ayrıldılar. Kazarmaya qayıdanda onun sifətini gördüm...” (mən bu yazılanları çox yaxşı başa düşürəm. əsgərlik mənə bu yazılanları daha yaxşı başa düşməyi öyrətdi.)
öyrəşmək.
“Bir şeyi deyim: mənəvi məhrumiyyət bütün fiziki əzabların hamısından daha ağırdır. Katorqaya düşən rəiyyət gəlib öz cəmiyyətinin, hətta ola bilsin ki, daha inkişaf etmiş bir cəmiyyətin içinə düşür. Əlbəttə, o çox şeyləri itirib - vətənini, ailəsini hər şeyi, amma onun mühiti eynilə qalır. Qanuna görə rəiyyətlə eyni cəzaya məhkum olunan savadlı adam rǝiyyətlə müqayisədə daha çox şey itirir. O, özündəki bütün tələbləri, vərdişləri boğmalıdır; onunçün kifayət etməyən bir mühitə adlamalı, başqa bir havayla nəfəs almalıdır... O, sudan çıxarılıb qumun üstünə atılmış balıqdır və əsasən hamı üçün eyni olan cəza onunçün on qat əzablı olur. Bu həqiqətdir - hətta söhbət təkcə qurban verməli olduğun vərdişlərdən getsə belə.”
“bəli, insanın canı bərkdir! insan hər şeyə alışmağı bacaran bir məxluqdur və düşünürəm ki, bu, onun ən yaxşı tərifidir.” (dosto əmi aydın şəkildə deyib. Mən bu əsəri oxuyanda 5-6 ayın əsgəri idim. Və tək istədiyim dostonun dediyi bu öyrəşmə periodunun gəlib çatması idi. Ağır idi onda mənə. Heç zaman belə olmayacam dediyim adamlara az da olsa bənzəyəndə artıq o perioda çatmışdım. Bir əsgər yoldaşımın da dediyi kimi: bura sənin qanına işləyəcək, sən də eynisi olacaqsan.)
son olaraq.
“Həbsxanaya necə daxil olduğum yadımdadır. Bu, dekabr axşamçağı idi. Artıq qaranlıq düşmüşdü; camaat işdən qayıdırdı; yoxlamaya hazırlaşırdılar. Bığlı unter-zabit, nəhayət, bu qəribə evin qapılarını mənim üzümə açdı; burada o qədər yaşamalı, elə həyəcanlı günlər keçirməli idim ki, bunları, həqiqətən də, yaşamadan və öz üzərimdə hiss etmədən onların barəsində təxmini də olsa təsəvvürə malik ola bilməzdim. Məsələn, heç cür təsəvvürümə gətirə bilməzdim ki, burda dəhşətli və əzablı nə var: axı , mən bütün bu onillik katorqa həyatımda bir dəfə də olsun, bir dəqiqə belə tək qalmayacağam? işdə daim mühafizə dəstəsinin nəzarəti altında, evdə iki yüz yoldaşımla birlikdə olacağam və bir dəfə də olsun tək qalmayacağam! Bununla belə buna mən hələ alışmalı idim.” (əsgərlik bir təcrübədir. Ancaq yaşayaraq başa düşə biləcəyin bir təcrübə. Bu entrini Oxuyaraq qismən başa düşə bilərsən.)
ölü evdən qeydlər mənim əsgərlik həyatım boyu bitirdiyim yegənə əsərdir. Tək bitirdiyim kitab və gözündən vurmuşam. Mən şanslı insanam.
+22 əjdaha
40. azərbaycanda ən saf halı ilə yaşanılan hərbi mükəlləfiyyət növü. azərbaycan əsgəri əsgərliyin hər üzünü görür və eyni zamanda əsgərliyi həm sevir həm nifrət edir. əsgərliyimi ermənilərlə üz üzə dağ kəndində keçirmişəm. indi mənə yuxu kimi gələn atışmalar, ermeni postuna edilən kəşfiyyat reydleri , güllə vıyıltısı sanki başqa şəxsin həyatında olub. əsgər yoldaşlarım mailov, sexavətov, fəridov, rövşənov elə bil rembo idilər. belə əsgərlərlə nəinki qarabağı hətta yerevanı da almaq olar, lakin siyasət imkan vermir. səxavətovla ermeni kəndindən gəlin qaçırtmağımız, mailovun erməni eşşeklerini oğurlayib kendçilere satmaği, fəridovun tək basına 3 erməni postunu keçib yaxalanmadan kənddən irevan konyaki fırlatmağı. bunlari kinolarda qəhrəmanlar edir amma əsl qəhrəmanlar adları belə bilinməyən vətən oğullarıdı..
+17 əjdaha
54. burda əsgərliyin pis cəhətləri ilə razılaşardım. əgər əsgərliyə getməsəydim.
28 mayda qatara minəndən sonra anlayırsan ki, hər şey bitdi. həyatın yeni bir mərhələsi başlayır. qatarda peşman olmuşdum, özümü "yararsız" etmədiyimə görə. səhər hərbi hissəyə çatdıq. mənim kimi yüzlərlə adam var idi. ilk dəfə kazarmaya girəndə, corab, tər iyinin qarışığını hiss edəndə peşman olmuşdum, özümü "yararsız" etmədim deyə. elə həmin gecə kravatın altında siçanların səsini eşidəndə peşman olmuşdum. səhər yuxudan durub natəmiz tualetə gedəndə peşman oldum. formalarımızı ora gedəndən üç gün sonra verdilər. o vaxta qədər mülki formada gəzdik. mülki formamızı gözümüzün qabağında yandıranda peşman olmuşdum. ilk üç ay dənizin qırağında yerləşən hərbi hissədə olmuşdum. hər səhər dənizdə azad bir şəkildə balıq tutanları görəndə peşman olmuşdum "yararsız" etmədiyimə görə.
sonra dedim ki, bu qədər peşmançılıq yetər. digər əsgərlərlə münasibətə başladım. əlaqəm olmayan uşaqlıq dostumu əsgərlikdə tapanda, dedim ki, yaxşı ki gəlmişəm. kazarmada gecələr dönər, pizza, lahmacun zakaz edirdik. hasardan bizə atırdılar. bizdə pulu atırdıq. dostlarım artırdı. axşamlar dənizin qırağında oturub, dostlarımla etdiyimiz söhbətlər, gülüşmələri xatırladıqca, "yaxşı ki, getmişəm" deyirəm. poliqonda 64 güllə və 4 qumbara ataraq o hisləri yaşayanda adam deyir ki, "yaxşı ki, həyatımda bunu da yaşadım". bu sizə adi görünə bilər, amma verdiyi hiss əladı. gecələr kazarmada yatmırdıq, söhbət edirdik. cavabdeh gələndən gələnə özümüzü yuxuluğa vururduq.
molodoyluqdan sonra bölünmələr başlayanda ən pis anları təzədən yaşadım. dostlarımdan ayrı düşmüşdük. hər şeyə yenidən başlama lazım gəlirdi. yeni getdiyim hərbi hissədə yeni əsgərlərlə tanış olmaq falan. postda keçən yuxusuz gecələr.
apreldə ölümə yaxın olanda təzədən peşmançılıqlarım başladı. tanıdığım əsgər yoldaşların ölüm xəbəri gələndə, peşman oldum. indi isə burdayam. keçmişə baxıram. 7 aydı ki, qayıtmışam. itirdiyim sadəcə o döyüşlərdə ölən əsgər yoldaşlarım oldu. qazandıqlarım isə... özümü qazandım. nələri bacara biləcəyimi anladım. ən çətin anlara belə dözəcəyimi anladım. indi fikirləşirəm o əziyyətləri. üzümə təbəssüm qonur. çünki heç bir çətinliyin mənə nəsə edə bilməyəcəyini anladım.
ilk üç ayı tələbəlik illəri kimi olan bir şey. kazarmanı tələbə yataqxanası hesab edin. maxe qızlarını da texnikumda qarşınıza çıxan tək-tük qızlardan hesab edin. (çox qəşəng olurlar. fiziki cəhətdən yaxşı vəziyyətdədirlər). həmçinin son bir ayınızı, köhnə həyatınızın bitib yeni həyata başlayırmış kimi hiss edəcəksiz. həmçinin əsgərlik rejimi çox sağlam bir rejimdi. 56 kilo getmişdim, 70 kilo qayıtdım..
yararlı olanların getməli olduğu yerdir.
+16 əjdaha
6. azərbaycanda boş yerə vaxt itkisi
(bax: şəhid olmağın qürur hesab olunduğu ölkə)
+19 əjdaha
7. bakalavr dərəcəsini bitirib magistraturaya getmək istəyən zaman ortaya cıxan şlaqbaun. yalnız azərbaycanda
+19 əjdaha
31. 56 illik ömrün olan ölkədə 1 il, 6 ay ömrünün zorla səndən alınmasıdır əsgərlik. geridə qalmış qj dövlətin insanlardan pul qazanmaq sistemidir əsgərlik: kasıblar yaxşı yerə düşmək üçün pul verirlər, varlılar yararsız olmaq üçün ən az 8min azn verirlər. üstəlik 3 ildən bir update edirlər + 300-600azn. bundan əlavə zabitlər əsgərlərdən pul tələb edirlər, telefonları zadı götürüb satırlar. biri mənə danışırdı ki, "gecə çöl tərəfdən pəncərədən güdürdüm hamını, telefonun işiği görünənləri qeyd edirdim sonra girib yığırdım hamısını"
bu əsgərlikdə nə olursa elə ən alt təbəqədən olan kasıb uşaqlara olur. yaxşı yerə düşmək üçün pulları olmur. kasıb olduqlarını bildikləri üçün dava-dalaşdan qaçmaq məcburiyətində olurlar. daim alçaldılsalar da, məğrurcasına susurlar. çünki bilirlər dava etsələr qurtulmaq üçün verməyə rüşvətləri yoxdur. varlılar isə *
elə də varlı olmurlar yoxsa getməzdilər
qudurmuşluğdan kimə gəldi hücüm edirlər zəif kasıblara alçaldıcı tərzdə yanaşırlar. bu cür zəifləri əzib sonra gəlib çayxanada zadda bağ belə bostan belə tipli əsgərlik xatirələrini danışırlar.
ölənlərin çoxu da kasıblar olur. snayper gülləsinə qurban gedirlər. sonra dövlət gətirib meyiti atır qapının qabağına (indi təzə qanun çıxarıblar bu şəhid meyitlərdən şou yaradırlar amma əvvəl qapıya atıb gedirdilər) 10min azn da pul verirlər. bu pulun hamısı da dəfn mərasiminə xərclənilir. məncə bu çox alçaldıcıdır. o şəhid əsgərlər sayəsində dövlət adamları milyonlar qazanır amma bu şəhid ailələrinə 10min azn verir. illərlə övlad böyüt ona 10minlərlə pul xərclə, ömrünü xərclə sonra da onu özlərinə qurban edib sənə 10min azn versinlər, üstəlik bundan şou düzəltsinlər. burda dövləti mən uşaq vaxtı oxuduğum nağıllardakı şeytanlara bənzədirəm. şəytan insanlarla şərt kəsirdi ki, müəyyən vaxt aralığında mənə insan qurban versəniz sizə dəyməyəcəm.
hərdən düşünürəm niyə insanlar (xüsusilə analar) öz övladlarını bilə-bilə ölümə göndərirlər? niyə buna etiraz etmirlər? digər heyvanlarda belə şey görməmişəm. digər heyvanlar daim qoruyurlar övladlarını hətda bunun üçün ölümə də gedirlər.
hələ özünə anarxist deyənlər də var, əsgər gedəcəyini yazırlar fb-da *
glş
+15 əjdaha
47. tarqovu sakinlərinin min bir bəhanə ilə fırlatdığları məcburi hərbi xidmət. vaenkomat zəng edən kimi tez ingiliscə tvitlər atıb, xaricdən diqqət çəkməyə çalışırlar. tarqovuda çıxardıqları hoqqaları haqda qlamurluq səlnamələrini ingiliscəyə tərcümə etmirlər nədənsə.
qərb dünyası məcburi hərbi xidməti xarici dillərdə yazdığı məktublara görə yox, fziki mübarizəyə, qiyamlara görə ləğv edə bilib. hüquqi baxımdan mübarizə edə bilcək qədər maddiyatınız var. amma haqq, və hüquqlardan üstündür sizə görə qlmaurluq, dəb-dəbə, cah-cəlal. buna görə də fırlatmağ və rüşvətlə həll etməyə meyilli tupoylarsız.
göründüyü kimi məcburi hərbi xidmət kasıblar üçündür. varlılar bütün məsələlərdə götlərini məharətlə sıyırırlar.
+15 əjdaha
44. əsgərlikdə olanda karantin vaxtı bir dəfə qızdırmam 40 dərəcəyə kimi qalxmışdı. əvvəl tibb məntəqəsinə apardılar sistem zad qoydular. 2-3 gün gördülər ki qızdırmam tam düşmür axırda qospitala aparmağa məcbur oldular. leytenant həkim adımızı siyahıya yazırdı elə bu vaxtda hərbi hissə komandiri*
polkovnik
gəldi. gəlib bir bir soruşurdu xəstəliyimizi. mənə çatanda dedim ki qızdırmam var.
qayıdıb mənə deyir ki: matışkəsən əə, kişinin qızdırması olar?!, kişi gedər bazdığda qiçs xəstəliyinə tutular, day sənin kimi qızdırmaz.
mən də dedim ki: soxum sənin səviyyənə *
ürəyimdə
*
glş
belə bir xatirəm olan yer
+17 əjdaha
27. məncə məcburi hərbi xidmət ləğv edilməlidir. muzdlu sistemə keçmək lazımdır. 18 yaşlı uşaqlar vətəni qoruya bilməzlər. bir amerika əsgəri gəlib bizim 100 əsgərimizi tək başına məhf edə bilər. çünkü amerikada bütün əsgərlər hərbi təhsil alırlar və olar könüllü döyüşürlər, məcbur edilmirlər.
+12 əjdaha
34. kişilik məktəbidir. razıyam, amma mən universitet oxumuşam, ali təhsilillini məktəbə göndərmək nədi ay oğraş?! tələbəliyi qutarmış adamı təzədən şagird etməzlər lom gədə lom.
aforizmvari tanım: tələbə olmuş adamı kişilik adlanan məktəbə göndərməklə yenidən şagird edən mərhələ.
+20 əjdaha
5. kişilik mektebi adlandirilib, kişilerin en cox sindirildigi ve kisilikden salindigi mekan. moodoy (ilk 6 ay) vaxti sindirilib kişilikden salinan, dembel (son 6 ay) vaxti ise basqalarini sindiran, kişilikden salan oğlanalara esgerliyini kişi kimi keçirib deyirler
+13 əjdaha
37. normal düşüncəli oğlanın gedib ordan "qaqa" olaraq yetişib çıxdığı məkan. hələ bunun ora "qaqa" olaraq gedib "qaqa" üstü 3 olaraq çıxanları var. ağlı olan getməsin əsgərliyə. necə deyərlər əsgərliyə getmək kişilikdisə, getməmək ikiqat kişilikdi
+16 əjdaha
57. yuxardakı yazarlardan həvəslənərək mən də öz əsgərlik hekayəmi yazmaq istəyirəm :
öhm...öhm...
tuzbala olduğumdan saxlatdım getmədim. indi də tarqovuda pubda qlamurkalarla oturmuşam. fövqəl insana salamlar
+8 əjdaha
36. mənə görə əsgərlik "mədəniyyət toqquşması" kimi bir şeydi. fərqli yerlərdən fərqli sifətdə adamlarla birlikdə ilk 1 ay nə edəcəyini bilmirsən. sonradan hamı birləşib nbm-dən çıxana kimi ortaq bir mədəniyyət yaradır.
+15 əjdaha
69. əsgərlikdə təlimə getdiyimiz hərbi hissədə tualetlər arasında arakəsmə yox idi. yəni sən işəyirsənsə yan tərəfdə sıçanı görə bilirsən. hələ o sırada yaşanan söhbətlər olur bir də. üzünü az az gördüyün başqa tabordan əsgər yoldaşın. 5-6 ay sonra tualetdə görürsən. o ayaqüstə sən oturaq vəziyyətdə. " nə var nə yox, brat necəsən? - sağol sən necəsən?" kimi yaşanan bir dialoq düşün. üstəlik ayaq üstə olanın da yersiz bir özgüvəni olur üzüvə baxaraq üzünə qondurduğu məzəli təbəssümlə. sanki özü heç bu duruma düşmürmüş kimi. əsgərliyin tək faydası, istəmədən də olsa bütün komplekslərindən qurtulmuş olursan
+8 əjdaha
49. getməmək üçün bir çox imkanı olduğu halda sırf həyatın çətinliyini görmək üçün gedənləri tanıyıram. ancaq dediyim adamlar çətinliyə dözümlü idi. özünüzə inamınız, xüsusən soyuğa davamınız yoxdursa imkan varsa getməyin amma əsgərlik həyatın çətinliklərinin yanında heçnədir.
+8 əjdaha
38. insanları tanımağın gözəl üsullarından biri. qorxunun və qorxmazlığın, üzüntünün və sevincin necə bir şey oldugunu, hər ikisinin necə dəyrli və öyrədən oldugunu bilməyin ən sadə üsulu. getməyənlər anlamaz.
+11 əjdaha
74. mənə görə konkret azadlıqdan məhrumetmə idi. insan kimi heç kəsin dəyərinin olmadığı, insana sürünün içində bir alət kimi baxılan yer. o qədər alçaldıldıqdan sonra sonrakı aylarda sərbəstlik olur bir az, amma istənilən halda heç kim o travmanı almamalıdır. guya bəzilərini ağıllandırmaq üçün mütləq lazımdır zad deyənlər var, amma buna görə də orta təhsilə nə qədər pullar gedir, insan alçaltmaqla problem həll edilməməlidir.
+8 əjdaha
22. iki ölkənin dövlətləri ya da hökümətləri arasında olan oyunun oyuncağı olmaq. kukla olmaqdır. və daha pisi bəzən onların boş-boş həvəs və istəklərinə, heyvani hisslərinə, ağılsızlıqlarına qurban getməkdir! viva anti-militarism!
+10 əjdaha
28. Əgər insan orkestrin sədaları altında cərgə ilə marş etməkdən zövq alırsa, bu, ondan zəhləm getməsi üçün kifayətdir. Ona baş beyin səhvən verilib; ona lazım olan ancaq onurğa beynidir.insan sivilizasiyasının bu “taun ləkəsini” qısa zamanda aradan qaldırmaq lazımdır. Əmrə əsaslanan qəhrəmanlıq, mənasız zorakılıq və vətənpərvərlik adlanan bu iyrənc cəfəngiyat - bütün bunlara necə də nifrət edirəm! ~ Albert Eynşteyn
mənbə: http://kultura.az/articles.php?item_id=20140113015215345&sec_id=9
+6 əjdaha
76. Konkret mənlik deyil də hərbi. Ayallah nə qədər mənasız heç bir əhəmiyyəti olmayan şeylərə ilişəllər söbətin eləyəllər. iş peşə ancaq digərinin işinə həyatına burun soxmaqdı. Belə dindar ol olma bu həyat o qədər vacib ciddi bir şey deyil. Maksimum öz qaydalarınla, öz sevdiyin şeyləri etməklə keçirməlisən. Maddi şeylərə çox məna yükləməməlisən. Ama hərbi dünya içində dünyadı. Özlərinə balaca dünya qurub qanunlar qoyublar yaşıyırlar. Ahhh çox dəxlisiz.
Bir insanı xoşbəxt etmək, üzündə təbəssüm yaratmaq, ilbizin yolundakı torpaqı daşı götürmək, üzr istəmək təvazökar sadə olmaq insanların yaxşı tərəflərini ortaya çıxarmaq ortamı yumşaldan əhvalın qaldıran ortabab zarafat eləmək sağol demək nəzakətli olmaq həssas olmaq, digərini başa düşmək onu yaxşı hiss etdirmək, xırda cüzi toz qədər belə olsa dünyanı daha yaxşı bir yer etmək. O xoşuva gələn mahnını zümzümzə eliyib yaxşı şeylər fikirləşmək fsoo
edit 11.01.2022: əsgər həssaslığı ilə yazılmış tam doğru olmayan fikirlər.
+6 əjdaha
43. gələcəksənsə vaxtında gəlinməsini məsləhət bildiyim bir yer. nə qədər gecikdin bir o qədər dala düşürsən. yaşıdlarının vaxtında gəlib getməsinin insanda yaratdığı peşmançılıq hissi. vaxtında gəlsəydim indi evdəydim deyə gileylənmək. ali təhsilli olsan dərd yarı. ilk 3 ayın gənc əsgərlik, onada gəldiyin ayın axırında gəlsən, 5-6 dəfə buraxılışa, 2 dəfə məzuniyətə getsən həm də yerli ola-ola (sözüm naxçıvan muxtar respublikasından olanlardan gedir) ki belələri var, 1illik xidmətinin 2-3 ayı gedir, hələ çoxunun kiçik çavuş liçkası almağın demirəm. ən azından gördüklərimi deyim istisnalar var yəni, geriyə qalan postda olmuş ali təhsillilərə də postda çəkdikləri əziyyətlər qalır.
+13 əjdaha
71. 4 ildi bitirməyimə baxmayaraq arada bir yuxularıma girir. Görürəm ki, əsgər gedirəm ikinci dəfə. Dik atılıb ayılıram tər su içində. Şükr edirəm ki, yuxu imiş
+19 əjdaha
3. yetimleri gün saymağa mecbur eden hebsxananın qandalsız variantı
+10 əjdaha
32. sabah bir anti-militarist kimi gedəcəyim yer, "müəssisə". ölüb eləsəm, cəsədimin yandırılıb, külümün sovrulması üçün aksiya təşkil edərsiz
+7 əjdaha
61. Mülki həyatda üzünə belə baxılmıyacaq insanlarla ünsiyyətdə olmaqdır . Şopenhauer deyir: insanlarla qurulan demək olar ki, bütün bağlar kirlənmə və pislənmədir. Aid olmadığımız acınası varlıqlarla dolu bir dünyaya gəldik . Daha yaxşı olan az sayda insana hörmət etməli və dəyər verməliyik. Gerisinə təlimat vermək üçün dünyaya gəldik, dost olmaq üçün deyil.
+5 əjdaha
68. mülki həyatda ən səviyyəsiz, ən sevmədiyin insanı belə darıxdıran həyatımız bir dövrü.
+14 əjdaha
2. zamanı boşa xerclemek, ölüm tehlükesinin, xestelenmenin yüksek ola bildiyi bir yer.. (azerbaycanda)
+6 əjdaha
39. 9-cu ayına qədəm basdığım vacibi lazım hesab olunan, insanın ömründən oğurlanan 1 il və ya 1 il 6 aylıq hadisə. gələndə nə düşünürdümsə hələ də eyni düşüncədəyəm. bu sistemdə var olmaq üçün ancaq maskalanmalısan, çünki sən deyə bir şey yoxdur birincisi, şəxsiyyətin silinir və sinənə yapışdırılan isimlikdən ibarət olursan ki, onun da qiyməti 1 manat olur və ancaq səni digərlərindən seçməyə yarayır. qapıdan içəri keçdiyin andan vətəndaşdan əşyaya çevrilirsən, və müəyyən zaman kəsiyində istifadə olunursan. buranın dilində düsək işlənmiş olursan. insana heç nə vermir. ən azından hal hazırkı sistem çərçivəsində. sırtıldır. padoşlaşdırır. seçim qoymur. məcburiyyətdən ibarətdir.
+6 əjdaha
42. hal hazırda gedən 1-2 aprel 2016 cəbhə döyüşlərində 1996 təvllüdlü uşaqların öldüyü yer. amma hələ də bəxtiyar hacıyev kimilər döyüşməyə tırka verir.
+11 əjdaha
24. 3 gündən sonra yollanacağım, deyilənə görə hövsələnin sınandığı ən ciddi imtahanlardan biri. ailəmdən və sözlükdən uzaq qalmama səbəb olacaq,bir yazarımızın da qeyd etdiyi kimi həbsxananın qandalsız variantı
+14 əjdaha
17. çoxlarının pulnan zadnan fırratdığı, doktorantura oxuyuram deyib camaatı özünə götünnən güldürdüyü şəxslərin gedə bilmədiyi bir kişilik məktəbi. hər bir oğulun, ana-bacısını qorumaq naminə etməsi gərəktiyi bir vəzifə.
+6 əjdaha
14. bizim ölkədə hər şey göt günündə olduğu üçün əsgərlik sisteminin də bu gündə olmasına təəccüblənməmək lazımdı
+10 əjdaha
4. her ne şekilde olsa da oğlanları çetinliye alışdıran, heyat tecrübesini artiran bir dövr.
+10 əjdaha
10. getməmişdən vətənpərvər olub, qayıdandan sonra "sikim içini, hərbiyə daş qoyanın..." cümləsinin qurulması səbəbi
+6 əjdaha
88. Məzuniyyətə gəldim. 7 aydır ki, əsgərlikdə idim. Hələ 5 ayım qalıb. 5 ayım bitəndən sonra daha ətraflı bir entry yazacam əsgərlik haqqında. indi qısaca onu deyə bilərəm ki, bu 7 ayda zaman-zaman çox darıxdım, çox sıxıldım, çox əsəbləşdim, çox xiyar (mədəni dillə desək) adamlarla rastlaşdım, çox pis vəziyyətlərin içində yer aldım, çox məntiqsiz şeylər gördüm, təcrübə etdim, amma indi görürəm ki, hər şey keçir. Hər şey keçir. Gün gəlir çatır, hər şey bitir və mülki həyata qayıdırsan. Elə bil ki, olanlar hamısı bir yuxu idi. Mülki həyata qayıdanda isə artıq sənin bütün əzabın, əziyyətin, yorğunluğun, çarəsizliyin, həsrətin, darıxmağın, əsəbin hamısı sona çatır və yenə yaşamağa davam edirsən. iki gündür gəlmişəm məzuniyyətə və 7 ayın bütün fiziki və psixolojik yorğunluğunu çıxarda bilmişəm. Bütün olmasa da, əksəriyyətin. Bu çətinlik müvəqqətidir, dözmək lazımdı. Mən hələ 5 ay da dözməliyəm.
+10 əjdaha
1. azerbaycanda yalnız kişiler üçün veten borcu adlandırılan yer. bezi olkelerde qadınlar ve kişiler esger gedir ve bir yerde esgerlik edirler
(bax: israil)
hamısını göstər
