əjdaha lazımdı
izlə
dostlar
mən
googlla
uşaqlığı xatırladan şeylər
-
90-cı illərdə uşaq olmaq
-
azərbaycan
-
internetin olmadığı vaxtlar
-
əfsanəvi oyunlar
-
futbol sevməyən oğlan
-
məhlə uşaqları
-
ağrı verən cümlələr
-
azərbaycanda təhsilin geri qalma səbəbləri
başlıqdakı ən bəyənilən yazılar:
+13 əjdaha
19. Əfsanəvi uşaqlıq oyunumuz. Əsasən məhlə-məhləyə oynamağa oyunçu az olanda və əksinə, təkqapı,işlətdi oynamağa oyunçu artıq olanda bu oyun oynanılırdı. Spesifik cəhəti qaydalarının məhlədən məhləyə dəyişməsi idi. Bəzən bir məhlədə olan qayda digər məhəllədə tam əksinə idi. Mən yenədə təməl qaydalarını yazıram bura, uşaqlığıvız yada düşsün.
1. Adınnan məlum olduğu kimi, 11 canın var idi . 12-də oyunnan çıxırsan.
2. Yenə adınnan məlum olduğu kimi maksimum 11 nəfər eyni anda oyunda iştirak edə bilər. Yerdə qalannar oyundan çıxanların yerinə oyuna daxil olurdu.
3. Əlüstü ilə oyunçular püşk atır və sona qalan oyunçu qapıya keçirdi.
4. Oyunda olanlar topa yalnız bir dəfə toxuna bilərdilər. Qısası tək pas oyununun ilkin versiyası kimi bir şeydi.
5. Top uzağa gedərsə oyunçular topu tez gətirmək üçün qapıçıya "bidəfə dəyib, yenə vurum?" deyə müraciət edirdilər. Qapıçı humanist olsa razılıq verirdi, ibnə olsa yox deyirdi ki, çox vaxt belə ibnə qapıçılar oyunu soyutmaq üçün topu qəsdən uzağa zırrayırdılar.
6. Topa 2 dəfə toxunanda yaxud zərbə qapıdan çölə gedəndə həmin oyunçular qapıya keçirdi.
7. Oyuna sonradan gələndə qapıya keçirdi.
8. Qapıçı topu göydə tutanda hamı olduğu yerdə qalırdı(donurdu) və qapıçı bir nəfəri həndibol üsulu ilə vururdu. Top dəysə həmin adam qapıya keçirdi.
9. Səhvən qapıçı oyunu başladıqdan sonra ilk toxunuşda qapıya vuranlar da qapıya keçirdi.
10. Topu yalnız göydə 1 dəfədən çox çiləmək olardı.
11. Oyunçular fair-play olsun deyə qapıya çox yaxından və ujdama zərbə çəkmirdilər.
12. Adi zərbə 1 xal idi.
13. Rabona zərbə 2 xal idi.
14. Çerkadan keçən top 2 xal idi.
15. Rabona ilə vurulub qapıçının çerkasında keçən top, yəni çerka daban qarışıq 3 xal idi.
16. Kəllə ilə zərbə 5 xal idi.
17. Qayçı zərbəsi, yəni çereçebe 11 xal idi.
18. Çiləmə ilə vurulan zərbə, neçə dəfə çiləmisənsə o qədər xal idi.
19. 11 olan qapıçı oyundan çıxır və yerinə qapıya ən çox xalı olan girirdi. Xallar bərabər olanda azıdan və əlüstü ilə yeni qapıçı müəyyənləşirdi.
20. Oyun 2 nəfər qalana kimi belə davam edirdi. Son 2 nəfər içindən çempionu müəyyənləşdirmək üçün bəzən 11 tuş yerinə penallaşma və ya təkqapı keçirilirdi.
+10 əjdaha
22. Şam yeməyindən öncə içilən sup kimi bir şey idi bu oyun. Böyük və qan tər içində qalacağımız futboldan əvvəl "razminka" idi. Qaydaları falan filan digər yazarlar yazıblar. Bizdə də fərqlənmirdi qaydalar. Məhləyə gün yavaş-yavaş batandan sonra yığışmağa başlayırdıq. Az uşaq olduğu üçün bu oyunu oynamaq daha uyğun gəlirdi. Çox vaxt da yarıda qoyurduq oyunu. Adamlar yığışandan sonra keçirdik futbola. 11 tuş oynadığımız divara nar şəpləmişdik bir dənə. Onun sayəsində topun çölə çıxıb çıxmadığını müəyyən edirdik. Məncə O vaxt bu tipli oyunlar əsl sosiallaşmaq üçün şeylər idi. Oyununu oynaya bir zarafat partladırdın, ya da söhbət falan edirdiniz. Çox maraqlı olurdu. Qarşıdakı yoldaşın sənə pas atır sən də qol vurursan. Ona baş barmağınla ifadə göstərirsən. Bu o demək olur ki, " brat, çox zor pas idi, öpürəm". Ama dava dalaşlar da az olmurdu. Məhəllənin klassik cığalçı tipləri olur. Hər məhlədə var bunlardan. Əksər hallarda da top onların olur. Topa sahib olduqları üçün dərəbəylik salırlar. Oynamağa başqa top yoxdursa yola verəcəksən onu, varsa pramoy sikdir edib bir də məhləyə çağırmayacaqsan. Zarafatsız ömrümün ən əyləncəli zamanları 11 tuı ilə keçib. indiki uşaqların belə oyunlara yadlaşdığını görəndə istəyirsən, dayday tipinlə yenə sən atdanasan o meydanlara.
+9 əjdaha
23. Qanunu məhlədən məhləyə ciddi şəkildə dəyişir. Məsələn bizim məhlədə kəllə 6 xal idi, amma qonşu məhlədə 3 xal sayılırdı. Bizim məhlədə qaydaları pozmadan istədiyin qədər qol vura bilərdin, məsələn qol vurdun, top gəldi başqası ayağını toxundurdu (pramoy deyə bir şey olmasın deyə), sən də qol vura bilərdin. Amma qonşu məhlədə iki arda arda qol vurmaq səni qapıya salırdı. Ya da ki məsələn bizdə ayaq yerdə bir dəfə dəyə bilərdi, amma havada istədiyin qədər çiləyə bilərdin. Qonşu məhəllədə isə bu yox idi, havada da bir dəfədən artıq dəyməməli idin. Bizim məhəllənin 11 duş filosoflarına görə top qapıdan və dirəkdən qayıdarsa ayaq vurmaq olmazdı, amma o biri məhəllənin 11 duş alimlərinin fətvasına görə qapıdan gələn topa ayaq vurmaq olardı, amma dirəkdən gələn topa vursaydın qapıya girərdin. Başqa rayonlarda isə qaydalar o qədər dəyişmişdir ki, 11 duşdan ayrılaraq ayrı bir oyuna çevrilmişdilər. Ümumiyyətlə 11 duş sözünün tələffüzü də məhlədən məhləyə dəyişirdi. Bəzi məhlələr tuş deyə tələffüz edərkən, bəziləri duş deyirdi, hətta gədəbəydə qaldığımız məhlədəki uşaqlar buş deyirdi. Bu oyunun qaydaları əsasən bir qədər böyük uşaqlardan balacalara keçirdi. Bu zaman isə qaydalarda top sahibləri, güclülər və cığallar tərəfindən təhriflərə yol verilirdi. Bu isə qaydaların getdikcə dəyişməsinə yol açırdı. 11 duşun fəlsəfi tərəfi isə bu oyunun insanı daha böyük oyuna -futbola hazırlaşdırması idi. Bu oyunun üstün cəhəti (gizlənpaç, qazon və ya hündürəçıxdıdan) sabit bir yerdə oynanılması və enerjini tam itirməyərək futbola saxlamağıdır. Oyundakı uşaqlardan çıxan səslər məhləyə yayılır və bütün uşaqlar üçün çölə çıxıb onlara qoşulmağa mesaj olur.Bu oyun sayəsində uşaqlar gələnə qədər vaxt itirmək olardı. Hər məhlənin 11 duşu və onun fəlsəfəsi digərləri ilə fərqlənsə də mahiyyət cəhətdən 3 eyni şeydən ibarətdir: top yerdə ayağa 2 dəfə dəysə, ələ dəysə və dirəkdən də kənara-çıxdıya vurulsa bu işi yerinə yetirən oyunçu qapıya girirdi. Bu 3 komponent 11 duş elminin özəyinin ayrılmaz tərkib hissəsidir və heç bir halda dəyişməz, dəyişilsə oyun artıq 11 duş olmaqdan çıxar və müstəqil oyun olardı. Qalan qaydalar isə mövcud şəraitə, oyunçuların razılığına, təhrifə, 11 duş alimlərinin fətvasına, top sahibinin xarakterinə və başqa faktorlara əsaslanaraq dəyişir, bu faktorlarda hər məhlədə fərqli olduğu üçün fərqli 11 duş cərəyanları yaranırdı.
+9 əjdaha
1. qaydalarını unutduğum efsane oyun. top ayağa bir defe deymelidi yerde iken. ama havada istediyiniz qeder deyer. iki defe deyen qapıya keçir qalan heçne yadımda deyil. neceki indi azerbaycana gedende uşaqlar çağırır gel gedek dominoya yada pokere, o vaxtlarda qapıya 8-9 nefer gelib "salam xala xancan evdedi?" deyirdi çıxırdım gedib o biri yetimleride yığıb gedib oynayırdıq. adam çox olanda futbol oynayırdıq. oğlu pencereden yetim yetim baxdığı halda anası "yox bala filankes evde deyil!" deyilen hallar ço olanda ise adam az olurdu ve 11 tuş oynayırdıq.
+4 əjdaha
2. hemişe ilk çıxarılan 3 neferin içinde olduğum oyun
+4 əjdaha
6. içində "filan yerdən çıxır", "ayaq göydə dəysə qapıya girmir" ,"axırıncı gəlmisən deyə qapıçı da sən olmalısan" kimi amansız və dəxlisiz qanunları cəmləşdirən amma bir o qədər sevib onu izah etmək üçün bu uzunluqda cümlə qurduqum uşaqlıq oyunudu . hətta sonuncu davamı 2006-ci ildə sırf bu oyuna görə etdiyim də bir həqiqətdi .
+3 əjdaha
7. #9591 entry`dəki deyildiyi kimi qaydaları məhəlləyə görə dəyişirdi. məsələn əvvəl yaşadığım, boya-boşa çatdığım, oyunu mənə öyrədən yerlə, indi yaşadığım yerlə arasında biraz da olsa fərqli var idi. bəzi şeylər yadımdan çıxsada xatırladıqlarım; biz saya 11 dən başlardıq, yəni qol vurduqca aşağı saya düşərdik, ama yeni məhəlləmdə saya 0 dan başlanılardı, 11 də say bitərdi. bu yenilik məndə təəccüb və köhnə məhəlləmin qaydalarını üstün tutmağıma gətirib çıxardırdı. çünki, mən belə görmüşdüm, belə öyrənmişdim. ama sonradan mənimsəməyə başladım. yayın isti günlərində belə oynardıq. top kimin həyətinə düşdü, kim verdi, kim vermədi, kim topu kəsdi falan deyə söhbətlərimiz olardı. ama indi hər kəs böyüdü və bizi birləşdirən oyunlar; günümüzün yarısını təşkil edən futbol, ayrıca çilədi, 11 tuş, işlətdi, tək qapı oynanılmaz oldu. bir-birimizdən qopduq. nəinki məhlə uşaqlarımdan, uşaqlığımdan, həmçinin futbolun bizə tanıtdığı insanlardanda. indiysə sevimli oyunlarımız - çayxanalarla, internetlə, siqaretlə, domino, publarla əvəzləndi.
(baxma: kaş böyüməsəydik dedirtən şeylər)
+5 əjdaha
18. yohan kroyff azərbaycana uşaq vaxtı qonaq gəlməsi zamanı host oğlan uşağı tərəfindən məhlədə futbola dəvət edilir. özünün futbol bacarığıyla öyünən balaca kroyff özündənrazı halda təklifi qəbul edir. amma həmvətənlərimizim oynadığı tək pasa əsaslanan bu dahiyanə oyun paçan hollandiyalının bütün futbol anlayışını alt-üst edir. evə qayıdan balaca kroyff 1972ci ildə islamı qəbul edir və ajax, barcelona kimi klubların gələcək uğurlarını şəkilləndirəcək və bütün dünyanı özünə heyran qoyacaq futbol stilini yaradır - tiki taka
+4 əjdaha
12. əsl adının 11 duş olduğunu düşündüyüm oyun. çünki rusca duşa ruh deməkdir. burda da 11 canın olurdu.
+2 əjdaha
20. Topa bir dəfə toxunandan sonra vurum? deyə soruşduqdan sonra “vur” deyiləndə tərəddüd edilməli olan oyun. Çünki topa zərbə endirən anda ~ma deyib (ümumi olaraq vurma) adamı qapıya keçirdən oğraşlar var idi.
+2 əjdaha
25. sonuncu dəfə oynadıq, sonuncu olduğunu bilmədən.
+2 əjdaha
27. 100 tuş da var idi deyəsən bunun bənzəri. Ən çox cığallıq kəllə ilə ayaq arası (futbol jarqonu ilə dırka) topda olurdu. Bəziləri deyirdi, kəllə 3 xaldı, bəziləri isə dırka. Bir də görürdün iki nəfər birşəlib sənə qarşı oynayırdılar. (baxma: həyatın cındır olduğu anlar). Hamı bir dəfə vura bilər deyə, sənin çıxan topuna o birisi yaxınlaşmırdı. Qalırdın, yana-yana. Qapıya da keçib olurdun buffon. Uda bilmirdilər səni (baxma: biz bir gecədə qapçı olmadıq)
+4 əjdaha
17. uşaqlığımın vazgeçilmez oyunu, qapıçı olduğum zamanlar üçün bele darıxmışam.
+2 əjdaha
24. red bull'un bu yaxınlarda keçirtdiyi çempionat.qısa müddətlikdə olsa uşaqlıq xatirələrimə geri qayıtdım.bəs niyə qısa çəkdi? qadasını aldığım neftçidə futbolçudu 40 dərəcə istidə pulsuz red bul içməyin dərdindən durub gəlib,gavura vurar kimi udar qoyur qapıya.nolub ala al bütün red bullar sənin olsun.yaxşı ki, ünsiyyətcil tərəfim var yeni adamlar tanıdım yoxsa bütün günüm boşuna getmiş olacaqdı.
+2 əjdaha
13. qruplashib birini qapiya salib döshediyimiz oyun
-1 defe deydi,vurum bir de?
-vur...gir qapiya
-götün biri
göt
bir de can qalanda ''açko'' buraxib 11 xal yigmaq var idi bizim mehlede
qapiya girmek sebebim eyri ayag olmagim idi,mehlenin sabrisiydim.en qorxduğum shey hamini qirağa çekilib,öküze yol vermesi,öküzün düz sifetime zirramaği.bunu bir de çileye çileye versiyasi da var.''pramoy'' sohbeti de var idi,hansi ki ilk vurush qapiya olmaz.kelle zerbesi vura bilmirem indiye qeder topa.
+1 əjdaha
26. 2 dəfə kəllə ilə çilədikdən sonra 1 dəfə də ayağınla qapıya zərbə edib qol atsan, 11 tuş sayılırdı. kəllə ilə atılan 1 qol 5 xal idi. top dirəyə dəyirdisə, dirəyə atan adam qapıya keçməli idi. bizim üçün qapı dirəyi qarajları bir-birindən ayıran kərpiclər idi. qapı da məlum olduğu kimi qarajların qapısı idi.
+1 əjdaha
5. 11 duduş zarafatının tez- tez təkrarlandığı oyun
+2 əjdaha
3. uşaq vaxtı futbol yox, onu oynamaq üçün uşaqlara yalvardığım oyun.
oyun qaydalı mehelleye göre deyişirdi, amma ümumilikde bir-birine yaxın olurdu. top qapının qırağından keçende atan adam qapıya keçirdi. top dalbadal olaraq, ayağa iki defe deye bilmezdi, deyse yene qapıya keçirdin.
normal qol 1, kelleynen vurulan qol 3, "çelka" 2, bele "intıresni" vurulan qollar 4 bal sayılırdı. 11 balı keçdin oyundan çıxırdın.
qapıda durmağı sevdiyim üçün oyunda udmuş ve ya uduzmuş olmur; her iki şekilde de bir baxıma men udurdum.
indi düşünende eslinde maraqsız oyun imiş.
millet paslaşır, sen de qapıda durursan. bu yeni.
+2 əjdaha
4. her oyunçuya qapıdan 11 qoldan artıq qol keçirmemelidir.ele buna göre de oyunun adı 11 tuşdur.ve her oyunçu topa bir defeden artıq vura bilmez.kim ki topa bir defeden artıq ya da qapıdan çöle vurursa qapıya keçir.oyunda bir qapı olur.
+1 əjdaha
15. şpilkaların*
ipəzorların
-* düzülərək içinə gil*
palçıq
doldurulmuş qapaqlardan düzəldilmiş zadla vurularaq evə bir ton şpilkanın aparıldığı oyunu yadıma salan başlıq. *
adını bilirsinizsə yazın, ürəyimdə qalıb
(baxma: her şey format daxilində)*
smaylik
(baxma: şpilka şpilka)
(bax: ipəzor)
hamısını göstər
