1. yalnız adam.
evvelce; #9365 bu entryde qeyd edildiyi kimi özümü ifade etmekde çetinlik çekdiyim ve bu barede yazmaqdan çekindiyim mövzulardan belkede en birincisidir. qalan mövzularda var, meselen vodka, fihgt club, uşaq sahibi olmaq kimi başlıqlara helede entry girmemişem ama onlar bunun yanında cır meyve kimidir.
sonrada; #9921 bu entryden yola çıxaraq yazmaq istediyim mövzudur.
birincisi ata yox, papa.*
hemçinin mama
çünkü daha semimi seslenir. bilmirem belkede men heç vaxt ata sözünü işletmediyim üçündür. nede papam öz papasına heç vaxt ata demediyi üçün.
5-6 il evvel ailemden ilk ayrıldığım yeniyetme , onları sevmediyim ve qebul etmediyim vaxtlarda hetda onları sevmediyimden fexrle behs etdiyim vaxtlarda bir divar kağızı görmüşdüm 30 yaşlarında bir dostun otağında;
oğullar ataları haqqında ne fikirleşir?
6 yaşında : atam herşeyi bilir
10 yaşında : atam çox şey bilir
15 yaşında : mende atam qeder bilirem
18 yaşında : atam heçne bilmir.
20 yaşında : atam bezi şeyleri bilir deyesen.
30 yaşında : bir defe de atamın meslehetini alsam pis olmayacaq
40 yaşında : atamdı, qoy soruşum, bezi şeyleri biler.
50 yaşında : atam herşeyi bilirmiş.
60 yaşında : kaşki atam heyatda olsaydı da meslehet ala bilseydim ondan.
o vaxt bu yazını oxuyanda fikirlerimin heç vaxt deyişmeyeceyini boş cefengiyyat ve oxuyucuya tesir etmek üçün yazılmış bir iki sözden ibaret söz yığını kimi qebul etmişdim. sonralar yavaş yavaş heyatın divar kimi üzüme çırpıldığı anlarda bu sözler gelirdi ağlıma quruyub qalırdım ve kirpiklerimin islandığını hiss edirdim. zaman adamı ele güne salırki tüpürürsen etdiyin hereketlere. işin en beter yanıda odurki atam heddinden artıq yaxşı insandı. biri var ata söyüşcül, alkaş ola her gece eve gelende uşaqları çırpıb arvadı döye. biride var uşaqları üçün yaşayan ata. bu en beteridir. he, yaxşı ataya sahib olmaq en beteridir. çünkü onu itirmek sevilmeyen atanı itirmekden qat be qat çetindir.evvel klassik aile fikirleri kimi baxırdım meseleye ve ailemin menim üçün istediklerinin hamısını neticede menimde gelib onları saxlamağım üçün etdikleri kimi baxırdım. ama ele deyil, en azından menim atam üçün bele deyil. o altı cırıq, yağışda su dolan ayaqqabısını deyişib tezesini almayanda, gözümü açandan eyni kostyumda fırlananda, dara düşende en axırıncı adama bele dil açıb borc isteyib mene gönderende birgün oda gelib mene baxacaq qarşılığıyla etmirdi bunları. qoy o en yaxşısını geyinsin men eyni paltarda gezsemde olar deyirdi. qoy o menim çekdiyim eziyyetleri çekmesin deye fikirleşirdi. menden istediyi ise gelecekde kimese möhtac olmamağım idi. menden istediyini almadığını görende ise siqaretini yandırıb uzaqlar baxırdı. üreyinin ele bil mengene ile sıxıldığını hiss edirem o anlarda, o uzaqlar baxdığı anlarda. siqaret demişken, bu yaxınlarda mene yene meslehet verirdi, kompyuterden uzaq dur, şüa axrına çıxacaq dedi. hemişe eşitdiyim sözlerden idi, bu defe cavab verdim "siqaret çekirsen axşama qeder, mene deyirsen şüadan uzaq dur". ele bir söz dediki özüde hiss etmeden ve istemeden, quruyub qaldıq ikimizde, "men çoxdandı buraxmışam siqareti -dedi- tüstünü ağzıma alıb buraxıram" dedi. bütün bedenimdeki tükleri hiss etdim onu eşidende, oda susdu. söhbetdi deyişdik başqa şeyden danışdıq. ama dediyi ele bele söz deyildi, ölümün ne qeder yaxında olduğunu hiss edirdi, ama menim hele tam anlamı ile böyümemiş olmağım ona eziyyet verirdi. tez tez arada zarafata salıb "prava al, bugün sama men başımı qoyub gedecem ev sene qalacaq" deyir. bunuda araya başqa söhbet qatıb yola veririk. atamın nece deyişdiyini men universitete girenden sonra gördüm, vaxt onuda deyişdirmişdi hansı ki pul onun üçün heçne idi ve ondan daha deyerli şeyler var idi. ve mene hemişe "pul el kiridi, ondan deyerli şeyler var, pul heçnedi" deyen adam men universitete girdikden sonra maddiyatın insanı ne hallara saldığını gördükden sonra mene "oxu, işe gir, pul qazan, men hele bu yaşıma gelmişem, indi başa düşürem pul ne demek imiş, pul olmasa heçneyin olmayacaq, ne ailen ne hörmetin, neinki qohum qonşu bezen uşağın bele hörmet ve sevgisi pula bağlı olur" deyirdi o adam. illerin yıxdığı adamın sözleri idi. babamla yaşayan emimin 12 yaşlıoğlu ölümcül xesteliye tutulmuşdu ve atamla kende getdik ki emimgil yox idi tek idi nenem ve babam gedek tek qalmasınlar dedik. babam atam ve men oturmuşuq ve papa xestelik barede heçne danışmır havadan sudan söz salır, ama babam hiss olunurdu ki biz gelmemişden ağlayırmış bizi görüb özünü saxlamışdı birteher. papam ordan burdan danışırdı "bu il üzümler yaxşıdı" deyesen falan, o arada babam ağlamağa başladı, ilk defe idi dünya muharibesi görmüş 8 uşaq böyütmüş babamın ağladığını görürdüm, iller onuda sındırmışdı. papa heç vaxt babamın yanında siqaret çekmezdi, babamın ağladığını görüb siqaret yandırdı ayağa durdu şlanqı götürdü heyeti sulamağa başladı "mama, suyunuz kesilmir ta?" kimi sözlerle vezyeti idare etmeye çalışırdı. ama dördümüzde çökmüşdük, orda atamın ne qeder aciz olduğunu, içden içe qan ağladığını ama yenede ayaqda durmağa çalışdığını gördüm, çünkü o evin en böyük uşağı idi, ve bütün olanlarda, qardaşı oğlunun xesteliyinde bele özünü günhakar göre bilecek qeder emosional insan idi, hemde qorxurdu, birgün onunda qocalıb hisslerini idare ede bilmeyib oğlu ile nevesinin yanında ağlamasından qorxurdu. onun sözün bitdiyi yere gelib, boğazının quruduğu ve kirpiklerinin islandığı ama veziyeti idare etmeye çalışdığı o qeder anı varki, ama ifade ede bilmirsen. sadece o sehneni gözünün qarşısında canlandırırsan, o qeder.
evin en yalnız insanıdı ata, ana her deqiqe her şeye ağlaya biler. ama ata bütün derdleri içinde çürüdür. o sizi heç vaxt ananız kimi qucaqlayıb öpüm balam demir. geceleri siz yatarken üstünüzü örtür, ama bunu yatdığınızdan mütleq emin olduqdan sonra edir. her defe zeng edende son sözü mütleq "pulun var?" olan adamdır ata. en çoxda mene velosiped almağım üçün verdiyi pulu mamaya saxlamağı üçün verdiyimde bir neçe gün sonra onu mamadan alıb xerclediyini öyrendiyimde hirslenmişdim atama. ama i menim hirslendiyimdende çox utanıbmış belkede acizlikden. men son iller uzaqda qaldığım ve eve ilde iki yada birdefe getdiyim üçün sadece eve gedende ve evden ayrılanda qucaqlayır meni ve mümkün qeder qısa tutur qucaqlaşma merhelesini, darıxdığını hiss etdirmemeye çalışır. ama yaxşıki men uzaqda oxuyuram yaxında olsam heç qucaqlamazdı. küreyime möhkem möhkem vurmazdı ellerini.
mene hemişe senin balaca bir uğurun bele menim üreyimi dağ boyda edir deyir atam,istemirem getsin aramızdan, heyatın qanunu olsada men ona özümü isbatladıqdan sonra getsin, üreyi dağ boyda olsun ele getsin. yoxsa hele tezdi menim ona rahat rahat getmesi üçün istediklerini etmeyimçün.
son olaraq; mogwai - my father my king
4 il sonra edit: bu entry yazarı üçün bütün keçərliliyini və emosionallığını itirmişdir.
104. Yalnız adam..
1 aydan bir az çoxdur, #9931 entryni oxuyub ağlamışdım, atamı çox ifadə edirdi, yalnız adam.
Bu gün tam 1 ay olacaq ki yoxsan. Tanımağa, sevməyə gecikdiyim, son dəfə üzünü görə bilmədiyim, səsini ancaq bir neçə saniyəlik öskürəkdən boğulmaqla eşitdiyim adam. Doğulandan yanımda olub, amma tanımamışam atamı. Etdiyi hər şeyin səbəbini təzəcə çözmüşdüm. Təzə öyrənmişdim sevməyi, heç sevə bilmədim. Qucaqlaya bilmədim atamı doyunca. Heç doymayınca da. Qucaqlaya bilmədim. Tək doğulan, tək yaşayan, tək ölən adam. Tək ölməsi çox ağrıdır məni. O qədər əziyyətlər içində, niyə başqa bir ölüm yazılmamışdı axı ona, bir son söz deməyə fürsəti niyə olmadı ki.. Tənha adam. Heç bir dəfə normal qucaqlaşdığımız yadıma gəlmir, saçıma heç sığal çəkmədin, həmişə küskün idim sanki, bütün əskikliklərimin səbəbini ona bağlayırdım. Naşükür olmuşam. Orada olmağın belə bəs imiş. Bir "necəsən" sualın belə sığal imiş elə.. bilməmişəm. Sənin başına sığal çəkən olmamışdı axı, necəsən deyənin belə olmamışdı, bütün sıxıntıların, tənhalığınla yenə də dünyanın ən güclü adamı sən idin. Niyə getdin axı. Qəbul edə bilmirəm. Elə bilirəm gələcək. Son dəfə iki kəlmə mesajın qalıb "yuxum gəlir, yatıram, sağ olun" oyanmadın axı?! Nə çox yorulmuşdun..
Özün də inanmırdın. Özünü heç düşünməyən adam. Şikayət etməyən adam. Səssiz adam. Hər gecə istəyirəm yuxuma gələsən, gəlmirsən. Hamı görür yuxuda mən görmürəm səni. Çox darıxıram axı..
Heç vaxt heç kimə əziyyət verməyən adam. Gedəndə də heç kimi incitmədən, özü də elə vaxtda getdin ki sanki ətrafda baş verənlərdən çox da üzülməyək deyə. Barı bunda bizi yox özünü düşünərdin. Heç cürə ağlım almır ki yoxsan.
Hər şeyi anlayıram, hər şeyi qəbul edirəm, təsəllisi olmayan mən hamıya təsəlli verirəm, sanki güclüyəm. içimdən yıxılıram axı. içimdəki balaca qızı təzəcə böyüdürdüm, o da atasız qaldı.
O qədər ağrıdır ki, hamı ordadı sən yoxsan, səninlə şəklimizi axtarırdım, yoxdu, bircə dənədi, sağalıb gələcəkdin, çəkdirəcəkdik. Evdə itirməyim sən gələndə tapasan deyə pəncərənin qabağında qoyduğun şuruplar elə ordadı, gələndə tapasan deyə götürmürəm.
Atasız qalmaq çox ağrıtmır da, bunu eqoistlik hesab edirəm, kaş ki çəkdiyin əziyyətlərin bir az da bəhrəsini görüb elə ölsəydin. Son ad günündə şeir paylaşmışdın:
Mənə yüz il ömür arzulamayın,
Payız yarpağıtək qovmasın külək,
Gözlərim görsə də, ayağım, əlim,
Əsalıq olanda dayansın ürək.
Mənə "Yüz il yaşa!" deməsin dostlar,
Gülüşüm, yerişim, səsim itməsin.
Məndən cavan olan, gümrah olanlar,
Çiynimdə dünyadan köçüb getməsin.
Mənə yüz il ömür arzulamayın,
Bu qədər yaşayan hansı çiçəkdir?
Sən yaşda qalmırsa tay-tuşun, tayın,
Qurdla qiyamətə qalmaq deməkdir.
Mənə elə ömür arzulayın ki,
Ölüncə ümmantək çağlaya bilim.
Qapı-pəncərəni öz evimdəki
Özüm aça bilim, bağlaya bilim.
Sağlıqlar deyəndə hərdən şənimə,
Nə özüm kövrəlim, nə sizə gülüm.
Tanrıdan bir ömür diləyin mənə,
Hər vaxt sevə bilim, sevilə bilim.
Taleyim sevgiylə baxsın üzümə;
Görsün yad payına şərik deyiləm.
Gərək olmayanda özüm-özümə,
Deməli, heç kəsə gərək deyiləm,
Mənə yüz il ömür arzulamayın,
Ləyaqət, təmiz ad atıb getməsin.
Dünyaya qalacaq malı dünyanın,
Karvanım lənətə batıb getməsin!
Mənə yüz il ömür arzulamayın...
Yüz il olmasın, amma belə də çox tez oldu axı, ata. Gözlərin uzaqlara baxır bütün şəkillərdə, kaş ki bir az daha yaxın olsaydıq da paylaşsaydıq. O qədər yaxın idik ki əslində, nə gözəl anlayardıq bir birimizi..
Qardaşım balaca olanda ölümü qəbul edə bilmirdi, deyəndə ki kimsə ölüb daha olmayacaq ağlayırdı. Başqa yerdə yenidən doğulub yaşadıqlarına inanmaq rahatladırdı onu. indi mən də, inanmaq istəyirəm ki haradasa başqa yerdə doğulacaqsan, ümidvaram bu dəfə ruhun rahatlıq içində olacaq. Elə bilirəm çox təmiz, şərəfli və vicdanlı olduğun üçün bu dünya sənə ağır gəlirdi..
Düz bir aydır bütün kədərim içimdə yığılıb, nə kiməsə danışa bilirəm, yarısının vecinə deyil, yarısı danışsam pis olar, yarısı da gic gic məsləhətlər verər. Haradasa paylaşa bilmirəm, birdən sözlük çıxdı qarşıma, hələ də doğma imişik. Qaydaları unutmuşam, pozduğum olsa düzəldin, entrymə dəyməyin.
73. deməli, sizə yalan olmasın 12-13 il söhbətin nəql edəcəm.köhnə qaldığımzı məhəllədə bir qadın vardı yumşaq dillə desək paylayırdı və öz sahəsində məşhur idi.bu əvvəl bir binada qalırdı evin pulun vermədiyinə görə çıxıb gəlmişdi valideynlərinin yanına.onlar da iki mərtəbəli bina evində yaşayırdılar.təbii ki öz işini davam etdirirdi yəni kişiləri evində qəbul edirdi.əvvəl-əvvəl heç kəs fikir vermirdi.sonra kişilərin sayı artdığına görə daha dəqiq məhəlləyə gec saatlarında maşınların gəldiyinə görə qonşulari narahat edirdi.qonşular da polisə şikayət etmişdilər.bir dəfə gecə idi yenə məhəllədə səs-küy ərşə qalxdı.yuxarıda dediyim kimi polislər gəlmişdi 'hadisə yerinə'.hay-həşir qopdu bu dəmdə qadının atası başa düşdü məsələni pəncərəni açıb polislərə və narazı məhəllə sakinlərinə dedi ki 'özünkün verir sizinkin vermir ki'.bu sözdən sonra camaat elə bil soyuq duş qəbul edirmişlər kimi evlərinə dağılışdılar.polislər də elə qonşuların etdiyi kimi oranı tərk etdilər.mən qızının seçiminə hörmətlə yanaşan heç o cür ata görməmişdim.indi o, atanın yaşadığından xəbərim yoxdur.qızı isə çox güman milfdir.indi mənə elə gəlir ki, atanın o cür danışmağına səbəb qızının sırf o işdən qazandığı pullar ilə valideynlərini dolandırması idi.fikirləşəndə ki 12-13 o işlə məşqul olanlar da az idi(hadisə rayon yerində cərəyan etmişdi) və atanın çıxıb qızının tərəfini saxlaması insandan əlavə göt istəyir.o ata bunu bacarmışdı.
116. yanına düşüb toya getmək istədiyim, mənə şalvarını/kəmərini düzəlt deməsini istədiyim, əlimdən tutub palçıqlı yollarda məktbə aparmasını istədiyim, təkrar "axmaq ən pis təhqirdir, heç vaxt kiməsə axmaq demə", "pul əl çirkidir - əsas ailə, qohum, qonşu və dostlardır", "niyətin hara mənzilin ora", "su gələn arxa birdə gələr", "igid odur atdan düşə atdana" deməsini istədiyim tanıdığım ən təmiz qəlbli, saf, ürəyiaçıq insan.
illər keçdikcə bir birimizdən uzaq, hər ikimiz yaxşı və pis günlərimizi bir birimizdən ayrı keçirdik. hələ də. kamerada görüb toxuna bilməməyin dərdindən çox az danışıram, ümumiyətlə kameranı sevmirəm. hər açanda saçının daha da ağardığını görmək onsuz kefimi pozur. ona görə yox ki yaşlanır, ona görə ki mən orda deyildim. böyüdüyümüz həyətə qayıtmaq istəyirəm. hər keçən il başqa bir insansan, və onların heç birini tanımır səndən uzaqda olan kimsələrin.
o mənim yaşımdaykən içməyi dayandırmışdı, üç uşaq atası. mən onun yaşında daha da çox içirəm. istəsəm də istəməsəm də. heç kim başa düşmür. elə bir dərdim də yoxdur artıq. hamının dərdi özünə.
marquez demiş, "yeniyetmələr gələcək barədə xəyal qururdular, sonra isə nostalgiyanı kəşf etdilər". sən saydığını say gör fələk nə sayır - bircə saat ya gün insanın həyatındakı hər şeyi tamamilə yaxşı ya pisə dəyişə bilər. yirmili yaşların sonlarından sonra adətən, heçnə gözlədiyin kimi getmir, xaos. bir-bir insanları itirməyə başlayırsan, məsafələrə ya əcələ. ya da həyatına yeni insanlar girir. həyat davam edir ama heçnə əvvəlki kimi olmur.
bütün işləri təsadüfən yolunda gedən insanlar, ya da hələ o mərhələyə çatmamış insanlar səni başa düşmür, onlarla da qırılırsan - ya da havadan sudan söhbətlər. dərdini başqalarına anlatmağı dayandırısan. onun əvəzinə şeir yazırsan, vərəqə yox, uzaqlara zillənmiş səmaya. bir günlük ömrü olan cümlələr.
bəzən yuxuda görürsən atanı, ananı ya darıxdığım kimsəni - oyanmaq istəmirsən.
*xəyalpərəstlər yalnız uyu(an)maz.
father, i long to come home.
Stranded on an island made of glass
Trapped between the future and the past
Wondering if each day will be my last
Wondering how much solace I can stand
12. nə olursa olsun beynindəki ən ideal kişi. ən çox darıxdığın. yanında olmağını ən çox istədiyin insan. uşaqlığının qəhrəmanı. evdən gələn içki, siqaret qoxusunun səbəbi. çəkdiyi şəkillərlə, düzəltdiyi lepkalarla gözündə ən böyükdən də böyük olan rəssam. gecə saat 2 də sərxoş halda evə gəlib, səni marojna yemək üçün yuxudan oyadan şəxs."kişi balam " deyən yeganə insan. qulağından "tut ağacı boyunca, tut yemədim doyunca" mahnısının hələ də getməməsinin səbəbi. portmanatda şəklini, şkafında işlətdiyi alətləri, cibində torpağını gəzdirdiyin insan. son nəfəsdə yanında olmadığınçun özünü bağışlaya bilmədiyin insan.
111. Dayanacaqda mənimlə yanaşı dayanan bir ailə ilə rastlaşıram. Söhbətlərindən belə başa düşürəm ki, ana marketdən qızına balaca fanta alıb, ammq indi qız onu yox, kola istədiyini deyir. Ana da ataya israrla bayaqkı marketdən aldığı fantanı qaytarıb yerinə kola almasını tapşırır. Ata müti və fağır adama bənzəyir. Maneralarından özünə qapanıq, danışanda həyəcanlanan, özünəinamsız bir insan təəssüratı yaradır.
- əşi, nə fərqi vare, kola ya fanta. Ver içsin də.
- fikrət, odaa ordakı marketdən almışığ da, apar dəyiş də, kişi döülsən?
- eeeee..
Ata əsəbi və bir o qədər də çarəsiz şəkildə marketə doğru addımlayır. Mənsə onu arxadan təqib edərək, indi nə edəcəyi marağıyla yeriməyə başlayıram. Ata matketə girir, satıcının yekəpər və ciddi adam olduğunu gördükdən sonra fantanı dəyişməyə cəsarət etmədiyini anlayıram. Cibindən manat çıxararaq kola alır və marketdən çıxdıqdan sonra dayanacağa tərəf boylanıb ailəsinin ona tərəf baxmadığını görüb, fantanı zibil qabına tullayır.
- dəyişdin? Bunu edəcəydin də.. nə adamı əsəbləşdirirsən. Ala, qızım, iç
- ə ta nəysə da. Harda qaldiyee bu avtobus?
Miskin mənzərədir. ilk baxışda sadə görünsə də, üzərində saatlarla düşünüləcək bir hadisədir. Atanın miskinliyi, çarəsizliyindən də betəri, onun ata olmasından ibarətdir. Biz isə həmişə ataları qəhrəman, güclü, cəsarətli bir obraz kimi təsvir etmişik. Bəlkə də, o qız uşağı da atası barədə belə düşünür. Böyüdükcə onun necə cılız, necə qorxaq və necə çarəsiz olduğunu dərk edəcək və ona bənzəyən bütün kişilərə nifrət edəcək. Yaxud da bütün kişiləri onunla eyniləşdirəcək...
101. arada məndən böyük olduğuna şübhə ilə yanaşdığım adam.
səhərin gözü açılmamış anamı otuzdurub yanında qarabağın dünənki oyunu haqqında danışırdı bütün təfsilatı ilə. anamın da çox güclü başı çıxır axı.. arada "həə"-dən, "hm"-dan atıb qulaq asdığını bildirirdi, vəssalam.
hələ 3-4 ay əvvəl özünə təzə telefon almışdı, alan kimi gətirdi verdi ki, bunun oyunu olmur? al buna oyun yüklə..
bəzən də elə bilirəm atama oyuncaq maşın alıb versəm, xalçanın üstündə oturub "vığn-vığn" deyə-deyə sürəcək..
eh,
102. Sözlüyə ilk gələndə ata başlığına yazacağımı düşünürdüm, yaxşı ki yazmamışam. Sözlük əhli də bilir atama necə nifrət etdiyimi.
Ata, balaca olanda hər uşaq kimi mən də sənin qəhrəman olduğunu düşünürdüm. Gör necə yaxşı atam var deyirdim. Balaca olanda atamla qardaşım dalaşırdı, ürəyimdə deyirdim ki " atamızın üstünə niyə qışqırır ki, qardaşım çıx pisdi, nə olursa olsun mən atamla heç vaxt dalaşmayacam ". Hətta buna görə qardaşımı sevmirdim.
illər keçdi, böyüdüm. Artıq əvvəlki uşaq deyildim, atamın çox zor insan olduğuna inanmırdım, çünki elə davranmırdı. Ən adi şeydə əsəbiləşirdi, nəyisə səhv edəndə izah etmək yerinə elə hey danlayırdı. Atama qarşı sevgim ölmüşdü, ancaq yenə də atamdı, heç nə olmaz deyirdim.
Artıq ərgənliyə girmişdim, ən adi şeyə görə əsəbi olurdum, klassik ərgən şeyləri, bilirsiz. Həmin dönəmdə atam da əməliyyat olundu. Bunun təsiri ilə çox əsəbi, səbrsiz olmuşdu. sözlərimiz üst-üstə gəlməyəndə qırğın düşürdü artıq. Vəziyyət çox pisləşmişdi, bir dəfə anama " onu ata kimi görmürəm, sıradan bir insandı mənim üçün " demişdim. Anam təbii ki pis olmuşdu, amma mənə də haqlılıq payı verirdi. Bir dəfə 1-2 ay müddətində salam-sağolu kəsmişdik eyni evdə qala-qala.
Hardasa 3 həftə filan qabaq nəsə bir şeyi səhv etdim, qışqırmaq əvəzinə izah elədi, gülümsədi. Bilmədim nə edim, səssizlik çökdü, mən də gülümsədim və otaqdan çıxdım. Bütün gün düşündüm bu haqda, görəsən nolub filan. Uzun müddətdir belə bir şey ilə rastlaşmırdım nə də olsa...
bir müddət keçib və qəribə bir şəkildə heç bir söz-söhbət olmur, artıq deyib-gülə bilirik, hətta bəzən birlikdə vaxt keçiririk. Xoşbəxtəm.
Lakin keçmişə görə heç vaxt üzr istəməyəcəm, bilirəm, sən də istəməyəcəksən. Olsun, əsas odu həmişə belə olaq. Əvvəllər zarafatlarının göt kimi olduğunu düşünürdüm, amma bəzən gözəl zarafatlar edə bilirmişsən ( yenə də göt kimi olduğu gerçəyini dəyişmir, sevinmə pezevenk ). Ümid edirəm qardaşım da fikrini dəyişməyə çalışar bu entrydən sonra.
106. Həyatın zövqlərini heçvaxt dadmadığını görüb heyfisləndiyim insan. Uşaqlığı bir sikimə dəymiyib, cavanlıqda elədiyi ən bomba aktivite valideynlərinə kənddə odun qırmaq olub, heçvaxt küçəyə bacaya çıxıb dəcəllik eləmiyib, kənddə guya neyniyəcəydi ki? Onnan sonra da evlənib ancaq iş-ev. ilin 360 gününü səhər işə gedir axşam evə gəlir. 5 günü də ya qrip olur, ya evdə nəsə görülməli iş ona görə evdə qalır. Ən kayf yaşlarında qoca valideynlərinə baxıb, nə bilim bakıya gəlib it kimi işdiyib bizə gün ağlıyıb. indilərdə biraz arada evdə zadda qalır ki day mən uje işdiyirəm neçə vaxtdı arada mənim təkidimlə oturur evdə. Harasa gedib istirahət eləmək marağında olmuyub, ağzına içki, nəşə, burnuna kokain dəymiyib. Mən nəsə dəcəlliy eliyəndə də xətrimə dəymir, deyir kef elə ama poxun çıxadma da oğlanuğ, elə elə ki, pakrivat eliyə bilək. Həmişə istəmişəm pox kimi pulum olsun kişini ukraynanın pozğun barlarına aparım, striptiz şou izlədim, özüm də telefona zəng gəlir bəhanəsiynən 1-2 saatlıq onu tək buraxım. Ama ki xuy da ahahah. Nəysə bayaq oturmuşuq bidənə 1974 istehsalı mahnı atdım
(youtube: )
dedim nauşniki tax qulaq as. Qulaq asdı, dedi bla zordu. Götdü başdı kayf elətdirə bilmirəm dedim heçolmasa 5 dəqəliy qulağı kayf eləsin, heçolmasa kayf mahnıların varlığınnan xəbəri olsun, həyatdan kayf verici nəsə görsün. Hələlik gücüm buna çatır, gələn səfər ukraynadan editliyərəm entryni day.
7. sən ona zəng etdiyində məşğul verib özü sənə zəng edən şəxs.
5 manat istədəyndə 10 manat verən şəxs.
iki dəqiqə dostumla çölə çıxıram desən haranısa partdatmağa getdiyini düşünən şəxs.
yemək az yesən xəstə olduğunu, çox yesən mədə pozğunluğu yaşadığını düşünən şəxs.
ən çox işlətdiyi sözlər: zəhrimar, pox, eşşək oğlu, it oğlu, köpay oğlu, rəddol, anandan soruş, tez qayıt.
ən çox işlətdiyi cümlələr: telefonunun niyə zaryadkası yoxdu? zaryadkası yoxdu zaryadkaya qoy! az otur o komputerin qabağında çöpə dönmüsən. aparıb atacam o komputeri tualetə. o uşağ kimiydi? mən sənin yaşında olanda ...
124. Danılmazdır ki, uşaq psixologiyasında Ata obrazı olduqca vacibdir. Ailədə Ata modeli uşağın psixologiyasına, əqli və fiziki inkişafına təsir edir. Ata oğlan uşağı üçün kişilik modelidir. Oğlanlar gücü , rəqabəti, qalib gəlməyi, məğlubiyyət duyğularını atayla öyrənir. Bundan əlavə,5 yaşından sonra öz cinsiyyətinin fərqində olmağa başladıqda atanı təqlid etməyə ,onun kimi geyinməyə ,onun kimi olmağa çalışır. Bəzən isə atanı öz rəqibi kimi görür və anasını onunla paylaşmaq istəmir, ona qarşı gəlməyə çalışır.Belə hallarda ata uşağın hisslərini anlamalı və uşağa qarşı gəlməməlidir. Ata öz hərəkətləri və duyğuları ilə övladına rəqib olmadığını isbat etməlidir.
Qız uşaqlarının həyatında isə ata obrazı fərqlidir. Atalar qızlar üçün qarşı cinsin təmsilçisidir. Qızlar qarşı cinsə aid ilk fikir və düşüncələrini ataları sayəsində öyrənirlər. Qız uşağının qarşı cinslə ilk ünsiyyəti də atası ilə başlayır. Beləcə, qız uşağı atası ilə münasibətdə qarşı cinsin dünyasını tanımağa başlayır, onların hal və davranışlarını anlamağı öyrənir. Əgər bu dövrlərdə qız uşağı atasından görmək istədiyi mühakiməsiz qəbul olunmaq istəyini, sevgini, diqqəti və qayğı ehtiyaclarını ala bilmirsə, böyüdükcə bunu başqalarında axtarmağa başlayır. Uşaqlar körpə vaxtlarından etibarən ana və atanın davranışlarını mənimsəyərək ağıllarında bir prototip yaradırlar. Elə bu səbəbdən də adətən insanlar ailə qurarkən, yaxud qarşı cinslə bir münasibətə başlayarkən ana və ya atalarına bənzər insanları seçirlər. Çünki öyrənib-tanıdıqları duyğuları onlardan ala bilirlər. Ümumilikdə ailədə ata obrazının uşağın inkişafında 6 əsas rolu var:
1. Uşağın sosial yaşam qavramını inkişaf etdirir.
2. Sağlıqlı bir cinsəl kimliyin formalaşmasını dəstəkləyir.
3. Qarşı cinslə quracağı münasibətin şəklini müəyyənləşdirir.
4. Zəka inkişafına səbəb olur.
5. Özgüvənini inkişaf etdirir.
6. Uşağın özünü daha güclü hiss etməsinə səbəb olur.
77. Bu gün iş yoldaşlarımnan birinin atası dünyasını dəyişdi. Özü də gözlənilən idi, xəstə və yaşlı idi adam. Səhər Mustafa bəy bildirdi ki, hər an xəstəxanaya gedə bilərəm atamin vəziyyəti yaxşı deyil son 2 gündə. Mustafa bəy əslən sivaslıdır, 45-50 yaşlarındadır və elə sivaslılara xas igid görünümlü, cüssəli biridir. Hər nə qədər gözlənilən olsa da ölüm xəbəri sarsıtdı Mustafa bəyi. 2 ildi yan-yana çalışdığım ən çətin zamanlarda belə soyuqqanlı olan adam neçə aydır hazır olmasına baaxmayaraq gözlərimin önündəcə çökdü xəbərdən. Ağladı, səssiz-sədasız, sadəcə ağladı. Susaraq hönkürdü sanki. Sonra da getdi. Yemək fasilədində digər iş yoldaşım dedi ki, rəhmətə gedən Mustafanın doğma atası deyil. Mustafanın atası o uşaq olanda atıb gedib və anası imkansızlıqdan onu uşaq evinə verib. Sonradan ailə həyatı quran ana mustafanı da yanına alıb. Rəhmətə gedən kişi də Mustafanı uşaqlarından ayırmayıb, oxudub və şərait qurub. Qəribə hiss idi. birini itirmək, hətta itirməyə hazır olduğun anda belə çətindi. Ən əsası isə yaşanmış xatirələr falan deyil, əziyyətlə əldə etdiklərini qeyd edəndə yanında sevdiklərinin olmamasıdır.
Ən son dünən axşam danışdım atamla, həftədə 1 dəfə skype edirik, amma sanki hər dəfə 1 il daha yaşlanırmış kimi dəyir gözümə. Nə qədər sıxıntılarının, çətinliklərinin olduğunu bilsəm də gizlədir, hər şey yaxşıdır deyib yola verir məni. "Bəs yaşın da keçib çoxdan, evlən ay bala, çətindi qəriblikdə tək yaşamaq" cümləsini isə avtomat pilota bağlayıb hər dəfə təkrar edir.
Atamın ən sevdiyi mahnıya qulaq asıram indi.
129. Mənə görə həyatımdaki ən eyləncəli və gülməli şəxs. Hətta onun xatirələrinə zarafatlarına özümü bildiyimdən bəri o qədər gülmüşəm ki, artıq ən xırda şeylərdə belə hırıldamağa başlayıram. Bu xasiyyətimə görə tez tez qeyri ciddi biri olduğumu deyib tənqid etsə də günahkarın özü olduğunu anlamır.
(bax: durduq yerdə yada düşən dəxlisiz xatirələr)
Birdəfə oturanda gördüm köynəyi haradansa tanış gəlir. Dedim bunu hardan tapıbsan belə? Qayıtdı ki bəs bu ən sevimli köynəklərimdən biriydi necəsə olub pol əskisi eləmişdilər. Bir müddət elə işlədiləndən sonra götürdüm təzdən yudum ütülədim indi geyinirəm əladı. lol
127. bir anda çəkildim kənara sadəcə yaşadıqlarım və ya yaşayacaqlarımla baş-başa qaldım. uzun müddətdir sənə baş çəkmək, içimi tökmək istəyirəm, sözlük. amma görünür uzun müddət ərzində təkcə indi cəsarət edib nələrisə yazacam. entry-ə başlayanda belə "söhbətə necə başlıyım?" deyib 50 dəfə yazıb-yazıb sildim. son günlərdə haqqında düşünməkdən dayana bilmədiyim atam haqqında yazacam.
bəzi səbəblərdən ailəmlə qalmıram. həftələr içində elə də çox vaxtım olmur onları ziyarət eləməyə. həyatımın ən iyrənc gecəsindən cəmi 2 gün sonra evi ziyarət edəcəyimin xəbərdarlığını çoxdan vermişdim. baş verən şeydən sonra ağlımda tək 1 şey vardı ki, uzun müddətdən sonra evə gedəcəksən ailən səni belə, bu halda görməməlidir. evə getdim həyətdə atamın maşınını gördüm və sevindim "nə yaxşı günün bu saatında atam evdədir?" deyə. evə getdim qapını anam açdı və nəsə danışığında durğunluq hiss etdim. nəsə baş verdiyini hiss elədim. çox üstünə getmədim təzə girmişəm evə qapının ağzında söhbətə tutmuyum dedim. qonaq otağından səslər gəlirdi birinci girdim ora ki, bəlkə atam yenə həmişəki kimi işdən vaxt edib gəlib youtube-da siyasətə aid videolara baxır. amma orda deyildi. düşündüm yəqin öz otağındadır uzanıb dincəlir qapını açdım orda da görmədim. qeyri-adi təşvişə düşdüm. mətbəxə getdim və anama dayanmadan suallar verməyə başladım "hardadır ata?" deyə. əvvəlcə dedi gedib 2 gün sonra gələcək. mən çox israr edəndən sonra dedi ki, dünən gecə halı anidən pisləşdi biz də təcili tibbi yardım çağırdıq onu apardılar. bunu deyəndə qarşıma qoyulan yeməkdən ilk dilimimi ağzıma aparmışdım ki, boğazıma dirəndi. gözlərim doldu. görməsinlər deyə durdum o biri otağa keçdim. yaşadıqlarım üst-üstə gəldi sanki dözə bilmədim ağladım. ancaq tez toparlanmağa məcbur idim mənim də pis olduğumun fərqinə varmasınlar deyə. geri qayıdıb boğazım düyünlənərək suallarla hər şeyi yerli yerində öyrəndim. 3 gün sonra həftəsonu işdən vaxt edib atamın yanına ziyarətə getdim. həmin gün evdən çıxmazdan əvvəl dəfələrlə düşünüb ağlamışam. necə yanına gedib özümü saxlayacam deyə çox narahat idim. çox emosional birisiyəm deyəsən bilirdim ki, özümü saxlaya bilməyəcəm amma o məni o halda görsə ürəyinə daha çox güc düşəcəkdi axı.. günün sonunda getdim gördüm danışdıq uzun zamandır görmürmüşəm atamı. ağrı hiss etdiyini boynuna almasa belə mən hiss edirdim axı bunu kənardan. yanında 2 saatın necə keçdiyinin fərqində olmadım. atam 1 həftə hospitalda müalicə alandam sonra 3 gün əvvəl evinə qayıtdı
dünən axşam heç kəsə bir xəbər vermədən sadəcə bir neçə saatlıq gedib yanlarında olmaq üçün evə getdim. atam gəldiyimi görəndə gözləri dolmuşdu. onu bərk-bərk qucaqladım. və tək bir şey istədim onun həqiqətən sağlam olmasını. gecə qoymadı tək gedim. gedəcəyin yerə qədər özüm aparacam dedi hər nə qədər sənə olmaz çox hərəkət etmək özüm gedəcəm desəm də fikrindən dönmədi. anam da gəldi hər ehtimala qarşı. ona maşın sürmək olmazdı əslində. gecə yarsı saat 11də şəhər içinə giriləsi deyildi heç. 1 saat yarım yolda içərişəhərə gəlib çıxa bilmədən yeni il gəldi. deyəsən üçümüzün də həyatı boyu ilk dəfə bayırda şəhərin içində atəşfəşanlığı izləyərək keçirdiyimiz yeni il idi. əsəbiydi yollara görə, mən nə edim axı dirəşən özün idin atacan. birinci onu qucaqladım sonra anamı. bu uzun müddət ərzində ağlımdakı tək arzum onun sağlamlığı idi, başqa heç nə. elə deyəsən indi də elədi. ilk dəfədi yeni ildə özüm aid nəsə demək, arzulamaq ağlımdan belə keçmir. tək 1 şeyi çox istəyirəm ailəmin canının sağ olmasını. əgər tanrı həqiqətən varsa indi tək duam mənim canımdan alıb onların canına verməsidir. mən atamı xəstə halda görməyə heç alışıq deyilmişəm. indiki çətin vaxtımda onu bu halda görmək məni lap taqətdən salır.
bu entryni göz yaşlarının içərisində boğularaq yazıram, sözlük. emosionallığımı idarə edə bilmirəm. hə bəlkə bu da mənfi xüsusiyyətlərimdən biridir. uzun müddətdir yazmıram ürəyim dolu imiş. bura qədər hər şeyi oxudunuzsa nə xoş mənə, sevgilərlə
32. hamıdan fərli olaraq mən "atam" deyilən şəxsdən elə də tərif dolusu yazı yazmıyacam, çünki o insan indi mövcud olsada, mənim üçün mənəvi cəhətdən canlı ölüdü. bəli, bu insan məndən atalıq hissini , ata kəlməsini, ata qayğısını alıb götürmüş bir insandı. bu insan, gecə saat 3-də evə içib gələn, arvadını döyən, günlərlə başqa yerlərdə avaralanan atalardan fərqli olaraq belə bir xarakterikaya malik deyil. sadəcə, bu insan, qorxaqdı, mənliksizdi, bacarıqsızdı, bir sözlə gicdıllağdı. adamın rayonda vaxtı ilə bir sözünü iki etmiyən kimi atası*
babam
ola, o qədər pulun ola, və sən hal-hazırda kəntdə bacıvın əlinə baxıb ailəvi dolandırasan. bəli, mənim atam götünü əziyyətə salmayıb, bacısının sayəsində pul üzü görür. bəzən fikirləşirəm, deyirəm, mən də digərləri kimi arxamda ata kimi bir şəxsin daima mənə dayaq olmasını istəyərdim, amma düşünürsən ki, anan atanla ayrılmasa idi, oturub indi kəntdə qoyun otarırdım. yəni bugünkü mən mövcud olmayasıydı. bəzən elə problem olur ki, gəlib ananla danışa bilmirsən və şəxsən burda atanın yoxluğu hiss olunur, özdə bu durum sənə qoyur. ola bilər, anan hər problemivə əlindən gələn qədər kömək edə bilər, amma atanın yerini heç vaxt bir ana verə bilməz. çünki, hərəsinin özünə məxsus misiyaları var. ataynan ananın övladlarına qarşı yanaşdığı mövqə çox vaxt fəqli olur. əgər bir uşaq valideyn tərəfindən kasaddırsa, bilin ki, o uşaq həyatda həmişə bir boşluğu olacaqdır. bu insana görə mən bibim, əmimgillə olan münasibəti kəsmişəm. indiyə kimi neçə əmim, bibim uşaqları var, adları nədi, harda yaşayırlar barəsində heçnə bilmirəm. nəysə, bu gecə çox döküldük bəylər.
8. uşaq vaxtı hərfləri yeni öyrəndiyimdə "ata mən səni sevirəm, sən mənim kukla barbimsən" deyə məktublar yazıb səhər işə gedəndə görə biləcəyi bir yerə gizlədərdim. onda 4 yaşım olardı atam mənim balaca dünyamın böyük qədrəmanı idi. üstündən 20 il keçib o hələ də mənim kukla barbimdi. hər qızın arzuladığı, arzulayacağı və ya arzulamayacağı qədər mükəmməl atadı. amma təəssüf ki insan doğasının gərəyi bunu nə biruzə verə bilirsən, nə qədrini bilə bilirsən.
ana kimi qucaqlanıb, öpülüb, əzizlənəməsə belə ana qədər müqəddəs bir varlıqdı.
28. şablon sözlәrnәn girәcәm.
yalnız adam. niyә yalnız? çünki içindәkini özünnәn başqa heç kim bilmәz. onun yaşına gәlib, öz övladların olan günә qәdәr anlamazsan atanı. bu tәlәbkar, ota poxa görə danlayan yaşlı adamnan zәhlәn gedәr. evdә olanda özünü sәrbәst apara bilmәzsәn. masada yemәyi narahat yeyәrsәn ki, indi nәsә sәhv birşey eliyәcәm, başlayacaq. özü dә, kimin dә olmasa bu adamın sözlәri girir adama. ancaq elә bilәrsәn ki, sәn neynәsәn dә xәtrinә dәymәz.
mәn dә elә fikirlәşirdim. iki ay bundan qabaq babat dalaşdıq. әsәbdәn qapıya, divara dalbadal yumruq vurmuşdum. әlimin üstü gömgöy olmuşdu. o da axırda sakitcә baxıb üzümә, çıxıb getdi. o hadisәdәn sonra sanki biraz da qopduq. halbu ki, hәkimlәr "bu uşaq 14 yaşında gijdillaq olacaq, pul xәrclәmәyә dәymәz. ömrünün axırına kimi dәlixanada yata bilәr" demәklәrinә baxmayaraq, bu adam mәni liseydә oxutdu. pullu tәbii ki, ili 3000azn idi. yәni, ümidini üzmәdi. mәnә xәrclәnәn pulu da, boşa xәrclәnmiş saymadı. bundan әlavә, #28792 nömrәli entrydә yazdığım müalicə üsulu ilә tibbin 6 ildә sağalda blmәdiyi adamı 4 aya sağaltdı. özü dә, mәnnәn bütün o gic gic pәhrizlәrә, idmanlara vә.s dözәrәk. mәnә diqtә eliyib, özü bir qıraqda dura bilәrdi ancaq.
son davadan sonra heç nәyimә qarışmır. әslindә, istәdiyim dә bu idi; heç nәyimә qarışmasın. ancaq indi dә, әksik hiss eliyirәm özümü. 2 ruh kimiyik. zatәn son 2-3 ildә elә idik ancaq son aylar ümumiyyətlə yox kimiyik. bunlar hamsı bugün ağlıma gәldi. günorta masa әtrafında ikimiz idik. vә otaqda ancaq qaşıqların sәsi eşidilirdi. sonda dodaqaltı bir "nuş olsun". adamın arada ürәyi burulur. qabağına qoyub, "ay kişi mәn belә demәk istәmirdim. sadәcә anlamadan çox üstümә gәlirsәn, ağzımı açmamış ittiham ittiham dalınca. dediyimә dә inanmırsan. harda itirmişәm ki sәnin güvәnini?" demәk isdәyirsәn. amma alınmır.
atam yaxşı adamdı. heç vaxt pis ata olmuyub. hәyatın hәr üzünü dә görüb. 7 nәfәrlik ailәnin sondan ikinci uşağıdı ancaq mәslәhәt üçün bütün qohum әqraba tökülüb ayağına gәlir. elә mәhlәdәki qonşular, iş yoldaşları falan da. konkret adamlar var ki, atamın "alınar" demәdiyi işә qol qoymurlar. bunları fikirlәşәndә deyirәm, mәn bu adamı anlamıram. sadәcә olaraq, hәlә o sәviyyәdә deyilәm. ona görә tәlәblәri qıcıqlandırır. o gün bir qonşu, cavan oğlan, mәni saxlıyıb yarım saata yaxın atamın necә adam olduğu haqda mәnә danışırdı. mәnim atamı mәnә tanıdırdı.
keçәn ay idi deyәsәn, maşınla 6-7 saat yan-yana yol getdik, bir kәlimә danışmadıq. nә qәdәr istәdim bir tema açım, alınmadı. әn son mәnimlә hәvәsli danışdığı gün yadımdadı. hәvәsinin içinә pox qoymuşdum. keçәn ilin oktyabrı idi. heç vaxt ailәsinin çıxarından әlavә bir şeyi düşünmәyәn adam, ilk dәfә özünü düşünüb, 55 yaşında özünә maşın aldı. kredit, borc xәrc. ancaq sevirdi bu maşını vә hardasa 6000azn qabağa düşürdü. maşın alındığı gün idi, iş yerinin qabağında saxlamışdı. mәn dә evin açarlarını almağa gәlmişdim. tәxminәn belә dialoq yaşandı:
m - mama
p - papa
q - qubadlıya gedәn
m: gördün maşını, necәdi?
q: budu? hә.
p: minmәy isdiyirsәn? al açarları ged otur
q: neyniyirәm e.
m: sürә bilirsәn dә? götür mәhlәyә apar isdiyirsәn. diyan, papa da gәlsin, vurub eliyәrsәn
q: ә yox e, isdәmirәm
p: ged otur içindә, bax biraz. sәninçün almışam da. prava al, sür.
q: evin açarını verin dә
p: ә ged otur bax da heçolmasa içinә
q: neyniyirәm e? qurban olum, maşındı da, elә eliyirsiz ki. uşaq zadam elә bil
belә qısa bir dialoq. baxanda, elә dә ağır bir şey demәmişәm. ama kişinin necә hәvәsnәn danışdığını, mәn belә cavab verәndә isә üzünün mimikasını görmәli idiz. pis oldum orda, adam uşaq kimi sevinirdi. mәn dә içinә ettim. 2-3 ay sonra da, maşını satmaq isdiyirdi. deyirdi "neynirәm bunu, yalannan bu qәdәr borca girdik". bitәhәr yola gәtirdik. ancaq arabir yenə deyir.
bu yaxında daha da pis olacaq. normalda bu semestrlә birlikdә, 2 semestrdәn sonra mәzun olmalıyam. ancaq mәn 3cü semestrә qalıram. 4ә qalmamaq üçün gәrәk bu semestr kәsrim çıxmasın. zatәn 11 dәnәsi var. 5i elә son semestr çıxdı. çox boşladım dәrslәri. ağlım başqa yerlәrdә idi. bunlar da açılannan sonra bu evә nә üznәn girәcәm, bilmirәm.
son vaxtlar evә gec gәlirәm, heç nә demir. mama zәng eliyir hәr dәfә ki, hardasan? atan deyinir yenә. evә gәlirәm, birşey demir. mamaya deyirәm ki, bәs deyirsәn deyinir? niyə heç nә demir mәnә? mama da qayıtdı ki, sәnә söz deyib aranı pis elәmәk istәmir. hәr dәfә mәnә deyir ki, sәn zәng elә çağır.
lәzәt elәmir.
138. Bir saat sonra atamın ad günüdü. Evdən uzaqdadı. Bir neçə saat əvvəl zəng edəndə hal əhval tutduq filan. Sonra ad gününü təbrik etdim. Yorğun olduğum üçün tez təbrik etmiş oldum-* amma olsun. Atam təşəkkür etdi filan, bir az da duyğulandı sanki. Təşəkkür edəndən sonra da sağollaşdıq. Çox qəribə hiss etdim. Elə də yaxşı münasibətimiz yoxdur atamla, amma bilmirəm, duyğulandım bir az. Atama qarşı o qədər qarışıq duyğular yaşayıram ki, hələ də bilmirəm ki, mən atamı sevirəm ya yox. Bilmirəm, bəlkə də, sevmirəm, sadəcə canım yanır ona. Nəysə doğum günüdü onsuz, bu gün də belə danışmayım -*
107. dağdır, dəryadır, sevgidir, güvəndir, etibardır. bəziləri üçün qadağadır, diktatordur, avrokratdır. atalar düşüncə gərəyi, bizi daima qorumaq və sağ qalmağımız üçün çalışan insanlardır. ata sən üşümə deyə üşüyəndir. və bir gün. ya gec, ya tez , ona son dəfə ata deyəcəksiz. qədrini bilin. sevin, sevdirin.
142. Belə həyatımın heç bir yerində əskikliyini ya da vacibliyini hiss etmədiyim varlıq. Normalda özümü biləndən bəri heç vaxt "kaş atam olsa idi" deməmişəm indi də demirəm amma son vaxtlar fikirləşirəm ki atam olsa idi həyat necə olardı? Şəxsən bioloji atamın indi də atam olduğu alternativ bir dünyada yaşamaq istəməzdim. Rədd elə getsin o qaqaşı. Belə tam mənim xarakterimə uyğun bir ata istərdim. Bu gün idmanda müəllim yaxşı işləyirsən deyib saçımı balaca oğlan uşağının saçını silkələyərmiş kimi silkələdi *
üstəlik afərin də dedi
. Özü də ayrı-ayrı vaxtlarda düz 2 dəfə. indi gecənin bu saatına qədər hələ də özümü xoşbəxt hiss eləyirəm. Son 6-7 ayda baxdığım "silah düzəltmə" və "təbiətdə həyatda qalma" videolarının da təsiri ilə kaş belə şeyləri bacaran, bacarmasa belə mənimlə ortaya bir şeylər çıxarmaq istəyən bir atam olardı deyə düşünürəm *
əslində bunların hamısını bacaran anam var amma 99% işdədi 1% də yatır
. Ən azından uşaqlığım onunla futbol oynamaqla, oyuncaq silah düzəltməklə ya da maraqlı yerlərə (məs. Meşə, dağ və s.) gəzinti etməklə keçərdi. Mənə balaca oğlu kimi davranardı ən azından. Bəlkə də belə bir atam olsa idi indi daha həyatsevər idim aq. iki dəfə saçımın silkələdilməsinə normal reaksiya verərdim
25. adam oturub kompyüterimin başında durmur, deyirəm dur biraz da mən oturumdə lələ, deyir get şaruu partlat. getdim partlatdım gəldim gördüm facebook'umda mesajları oxuyur. məni görəndə elə baxdı ki üzümə az qaldı desin "bişey mişey var a?"
62. 6 yaşında : atam herşeyi bilir
10 yaşında : atam çox şey bilir
15 yaşında : mende atam qeder bilirem
18 yaşında : atam heçne bilmir.
20 yaşında : atam bezi şeyleri bilir deyesen.
30 yaşında : bir defe de atamın meslehetini alsam pis olmayacaq
40 yaşında : atamdı, qoy soruşum, bezi şeyleri biler.
50 yaşında : atam herşeyi bilirmiş.
60 yaşında : kaşki atam heyatda olsaydı da meslehet ala bilseydim ondan.
ata fetişistlerinin baxıb-baxıb orqazm olduqları ifadelerden biridi. eynisini analar üçün de deyirler. cennet onların ayaqları altındadı, ataların çiyinlerinin üstündedi, qardaşların böyrü üstündedi, bacıların tepesindedi falan filan.
fight clubda tyler reis narratornan söhbet eliyende bir az ata ve ana mövzusuna toxunur. düşüncelerim onun düşüncelerine benzeyir.
tamam "atalar ve oğullar", "nesil çatışması" ne derseniz deyin arkadaşlar. atamdan daha ağıllıyam. ortalama bir insan ömrünün yarısındayam. atamdan hele ki, faydalı bir meslehet eşitmemişem.
her şeyden it kimi qorxan, en xırda riske bele getmeyen, heyat lozunqu "camaat nece sen de ele" olan bir adamı nece rehber olaraq qebul edim?
ata muğamatı, ana muğamatı, qardaş-bacı muğamatı oxuyub şüven quran adamlar:
-ya 70-ci illerden evvel doğulmuş adamlardı
-ya mazoxistdiler ("bir defe 2 almışdım, atam meni berk döydü, kaş indi de sağ olaydı, döyeydi" deyen gicdıllağlar fesilesi)
-ya özlerini artistliye qoyublar
-ya atalarını çox az görübler
-ya da onların ataları yadplanetlidi
sizin ataları deye bilmerem. menim atam muhtemelen öz poxundan bele ürken adamdı. allah qoymasa biz guya bu ölkede neyise deyişdirmek isteyirik, ölkeni daha yaşanabilir elemek isteyirik. bele amalı olan insanların "rol modeli" bele qorxaq adamlar olmalıdı?
1937-ci ilden az qala 80 il keçib, hele de bunun qorxusunu öz canında daşıyan adamlardı atalarımız. milletimizin qeyretkeş ataları 1937-ci ilde total temizleme ile getdi. tezeden doğan qehreman nesil de qarabağda şehid oldu.
qebul etmekden utanmayaq. çünki problemi qebul etmek, çözüme doğru ilk ve esas addımdı. biz işverenlerin, oğraşların en yaxşı halda ise "qorxusundan başı götünden çıxmayan" ataların övladlarıyıq. bizim onlarla fexr edeceyimiz heç neyimiz yoxdu. bize heç ne buraxmayıblar. "vozdux" olan adamı özüne "ağsaqqal", "rehber" olaraq qebul edirsense, bağışla ama, sen de de "külek"sen.
p.s.: ataları qehremanlıqla şehid olmuş, ya da yuxarıdaki şekile sığmayan ataların övladlarına seslenirem: "söhbetin size dexli yoxdu".
p.p.s: meşhur xalq yazıcısı seymur baycan reisin dediyi kimi, her kes ölmeden önce layiq olduğu sözleri eşitmelidi. bizim "osturaqçı" atalarımız istisna olmamalıdı ve onlara torpil keçmemeliyik.
yoxsa biz de onların tekrarı olmağa mehkumuq.
can falan deyilsiniz aq.
edit: "ata" başlığına yazılmış 67-ci entry-ni yazmışam men. daha önceki 66 denesini oxudum. oxudum deyende süretli oxudum, göz gezdirmeli oxuma. cemi 3 denesi ata eleyhine yazılmışdı.
-biri deyir atam alkaşdı
-o biri deyir atamın menliyi yoxdu
-o biri de demişdi ki, 50 yaşında atamın esl atam olmadığını öyrenmek isteyerdim.
geri qalan hamısının atası peyğember, ideal kişi obrazı, hezreti isa modeli imiş. tamam kankalar, özür dilerim hepinizden. menim de atam eslinde sizin atalar kimi yaxşı oğlandı. hem de cesurdu. vurub-yıxan, modern kişidi. babekdi, nebidi, koroğludu, azerbaycan oğludu.
112. həyatın qaranlıq tərəflərini filter edərək onu sizə tozpembe göstərən xilaskar. Ancaq onun yoxluğundan sonra matrixi görürsən. ona görə atası həyatda olan insanlar böyüməz. atanın nə olduğunu bilməyən uşaqlar isə direct matrixə göz açar.
135. vaxtında terapiyaya getmədiyi üçün mənim getməyimə səbəb olan və neçəsə aydır aldığım dəstək sayəsində 1 ay əvvəl hər dəfə bir zəngi, mesajı və sairə ilə günümün içinə pox qoyduğunu anladıqdan sonra mənə qarşı olan sevgisinin şərti olduğunu dərk etməyə məcbur qaldığım insandı. yəni məni şərtlərlə sevən insandı - onun istədiyi kimi olmasam, məni sevgisizliyi ilə cəzalandırmağa hazır olan, məni olduğum kimi qəbul etməyən, qəbul edəcək götə sahib olmayan, mən həyatımı özünə uyğun qurmağa çalışan biridir. insan ayrı da qala bilmir - illərin emosional təcavüzüdür ki, bir az artıq-əksik söz deyən kimi özün pis olursan, amma faktiki olaraq öz sağlamlığın üçün belə ailə fərdlərindən uzaq durmalısan.
21. 5 yaşım olardı. yeni il idi. balaca qırmızı şarım var idi. balkondan çıxardıb küləyə tutanda əlimdən uçub getdi. 1 saat ağlamışdım. bir də gördüm atam əlində həmin şarla evə gəlir. elə heyrətlənmişdim ki, sevincimdən uçurdum. elə bilmişdim atam sehirbazdı. atam qədər məni başa düşən, mənimlə fəxr edən, uğuruma sevinən, mənə inananan, səhvlrimi bağışlayan, hamı üz çevirsə də yanımda olan 2-ci bir adam yoxdu. ən pis ata da atasızlıqdan yaxşıdı
15. övladın arxasında dağ kimi dayanan varlıq və o övlada görə dünyanın ən güclü insanı. ata hər kəsdən güclüdü. bütün kişilərdən. yadıma gəlir uşaq vaxtı van damın, rembonun filmlərinin ölkədə təzə-təzə vaxtları idi. filmlərinin video-kassetlərini prokata alıb sharp markalı "pristavka"mızda baxardıq. bu amerikan gədələrinin filmlərdəki oyunbazlıqlarına baxıb atamıza belə sual verərdik:
-ata, sən rembonu döyərsən?
+hə, oğlum, döyərəm
bu cavabı alan kimi üzümüzdə sevincli bir gülüş görünərdi və dünyanın ən xoşbəxt adamları olardıq. sonra vaxt keçir böyüyürsən, ata ilə söhbətin çəp gəldiyi dövrlər başlayır. bəzən rəqib kimi görürsən ailədə. hətta düşünürsən ki, kaş uşaqlıqdakı nəvazişli atam olardı indi. amma dərk edirsən ki, zaman dəyişir, ata dəyişir bəs dəyişməyən tək sən qalmısa ay, xiyar insan? və sonda deyim ki, ata olduqdan sonra ancaq başa düşmək olar ki, ata nə deməkdi.
biraz əvvəl pəncərə qarşısında dayanıb gələcəklə bağlı düşüncələr, fikirlər içinə qərq olmuşdum. əlimdə siqaret ilə bunları düşünürdüm. pəncərədən ətrafı seyr edərkən bir kişi gördüm. orta yaşlı idi deyəsən. qaranlıq olduğu üçün üzünü görmədim. gərçi yaxınında olsaydım da görmə ehtimalım azdı. çünki gözlərim çox zəif görməyə başlayıbdı artıq. bu kişi mənə atamı xatırlatdı. gecə saat 01:30 du ama bu kişi evinə hələ indi gedirdi.
atamı xatırlatmasının səbəbi, mən uşaq olanda atamın evə gec gəlməsi idi. düzdü atam qələm tutan insan olubdu. silahı qələmi idi o zamanlar. artıq o qələmi sadəcə dolanışıq üçün istifadə edir. bu da acı azərbaycan həqiqəətlərindən birisidir. çünki bu ölkə müxalif insanları sevmir. bu başqa söhbətdi ona heç girmiyim.
mən uşaq olanda gecələr atamın öz qəzeti var idi. qatı müxalif bir qəzet idi. sonra bağladılar. yadımdadır. gecə saat 23:00-01-00 arası taksi gələrdi məhləmizə atam həmin vaxtı o taksiyə minib gedərdi. səhər tezdən mən dərsə getdiyim zaman atamın qayıdıb səhər yeməyi yediyini görürdüm. yazıq atam yatmadan çıxıb gedərdi işinin başına. sırf dolanışıq üçün. əslinə qalsa dolanışıq üçün deyildi, bizim üçündü. hər zaman gələcəyə yönəlik hərəkət edərdi bu insan. bəlkədə çox sevməyimin səbəblərindən birisi budur. bazar günlərində mənidə aparardı iş yerinə. ediləsi heç bir şey yox idi. olsa ididə mən bir şey edə bilməzdim. çünki uşaqdım. 9 yaşım var idi o zamanlar. ciddi iş gedirdi.
sevərdi orda çalışan işçilər atamı. sırf yaltaqlıq xatirinə deyil. insan olduğu üçün. qəzet sahibi olduğu halda `axrana` icazə istədiyi üçün gecə `axrananın` yerinə özü qaldığı üçün və mənim bilmədiyim bir çox səbəbdən ötürü.
hər zaman sözünün üstündə durdu bu insan. heç vaxt sözündən, siyasi görüşündən, kimliyindən, şəxsiyyətindən əl çəkmədi. işçilərinin hər biri hazırda televizorda adını eşitdiyiniz jurnalistlərdir ama atam o sözündən, yolundan əl çəkmədi. hazırda işləri çox pis gedir, hətta bərbad sayılır. ama yaltaqlıq etdiyi zaman işləri düzələr, villası, bahalı paltarları, bahalı maşınları olar. ama o bu yolu seçmir, seçməyəcək, seçməsində. çünki o köhnə kişilərdəndir.
oğlu ac qalmasın, korluq çəkməsin deyə birisindən borc almaq yerinə bank`dan kredit çəkir bu adam. işlərinin getmədiyi zamanda o pulu necə ödədiyi, hansı əziyyətlərə qatlaşaraq ödədiyi mənim üçün tam bir müəammadır, sirrdir.
dost kimi oldu hər zaman. oturub qarşılıqlı dərdləşdikdə, pivədə içtik, araqda içdik. ailə, siyasət, gələcək və başqa yüzlərlə mövzu haqqında söhbətlər etmişik bu adamlar. halbuki mən bu söhbətləri dostlarımla belə edə bilmirəm. çünki bu onlara `vur sikə tulla` kimi gəlir. hə onu da deyim atam içki içməyi tərgidibdir ama mənim içdiyimi bilir. bu səbəbdən qarşılıqlı oturub içmək, dərdləşmək üçün oturub içdi mənimlə.
indi balkondan baxdığım zaman gördüyüm bu adamın mənə nə üçün atamı xatırlatdığını yəqin ki anlamış olarsız.
85. yoxluğunu hər nəfəs alışımda lap aydın hiss etdiyim.
atamı itirəndə 7-ci yaş günümə lap az qalırdı. gözlərimin önündə qəlbi dayanmışdı. bir daha da işləmədi. geridə az amma dəyərli xatirələr buraxdı. sırf bəlli xatirələrimizi təkrarən yada salıram bəzən unutmamaq üçün. çünki artıq o yaddaşımda yaşıyırdı. əbədiyyən getdiyini dərk eləyəndə kimə hirslənəyəcəyimi bilməmişdin. böyüdükcə başa düşürdüm. əslində bu göt dünyada məni az yaşda qocaltdığı üçün ona hirsliyəm. amma yenə də onu çox sevirəm. bunu ona heç deməmiş olsam da. belə ki, bəylər, xanımlar ata-analarınızı yaxşı-yaxşı öpün bağrınıza basın. onlara sevdiklərinizi deyin. 3 günlük dünyadı. atalarınızın gününü təbrik edin mənim adımdan. burdakı gənc atalara da uzun və sağlam ömür ailələri ilə birlikdə
48. hər şeyim. vaxt olanda ərgənlik edib ailəmin sözlərin vecimə almadığım günlər olub.sonunda özün anlayırsan səhvlərini.anam biraz emosianaldı,istənilən ana belədir məncə,amma bir də siz dağ kimi dayanan , nə çəkdiklərini büruzə verməyən atanı təsəvvür edin.uşaqlıq qəhrəmanı,dənizçi olub atam.uşaq olanda dəniz səfərlərinə gedəndə anam məni yuxudan qaldıra bilmirdi amma atam evdən çıxmağa hazırlaşanda oyanırdım,gəlirdim qucağına.plaşının kurtkasının altında qucaqlıyırdı,mən də kurtkadan boynunun altdan başımı çıxardırdım,yuxarı baxıb gülürdüm,o da kuklam deyib alnımdan öpürdü.işdən gecə gələndə bloka girəndə öskürür həmişə,ona görə ayılırdım qapının qabağında olurdum,ya da otaqdan boylanıb qapıya baxırdım.ibtidai sinifdə rəsmləri o çəkirdi,riyaziyyat məsələlərini ,hətta bir iki dərs qabaqcadan olanları da yazdırırdım ona.onun heç vaxt zəif olduğunu görməmişəm.yalnızca əmim rəhmətə gedəndə o burda yox idi və xəbəri biləndə balkona çıxıb ağladığını görmüşdüm.çox zibil şeydi.çətinliyə düşəndə necə müdafiə edir bir ata övladını,kaş hər zaman elə müdafiə edə məni.bilirəm heç kəs əbədi qalmır bu dünyada amma bilirəm ki ən çox ehtiyacım onadır.heç kəsi itirməkdən qorxmuram onun kimi.
139. yaşı ötdükcə həyat sevgisini görmək qəribə edir adamı. bəyaq story atıb səhər tezdəndən gedib günün çıxmağını çəkib. hardasa saat olardı 06:32 zad. elə çəkdiyi moment atıb story'ə. deyirəm nə qəşəng tutuzdurmusan zad. bir sevinir bir sevinir. atanın belə şeylərə marağı olduğunu görməyin sevindirir adamı.
ən ağır yaranı ən yaxınlarıdan almaq yerlə bir edir insanı.
hə...
yaşamışam bu duyğunu.
boşluğa düşür insan.əvvəlcə anlamırsan,hissetdirmirlər yoxluğunu.
qəlbinin ilk dəfə qırıldığı zaman anlayırsan.yoxluğunu hissedirsən.
zaman belə sənin üçün getmir artıq.bütün dostlarının yanındadı ancaq səndən uzaqdı.
bilərək seçib bu yolu,səndən uzaqlığı.
heç bir bəhanə gətirmədən,səssiz səmirsiz getməyi özü seçib.
sənin heç xəbərin də olmayıb,anlamamısan.
üzünü belə xatırlamırsan indi.bu yazını yazarkən belə için titrəyir.
ancaq barışmısan yoxluğu ilə.
dözmüsən,yoxluğunun çətinliklərinə alışmısan artıq.
onun kimi olmaq istəmirsən.kiçik bir ehtimal belə səni parçalayır.
xoşbəxlikdən uzaq durursan daim.
birini sevməkdən bağlanmaqdan qaçırsan.onun kimi olmaq istəmirsən çünki.
onun etdiklərini etmək istəmirsən...
dün güne dize gelince,
yürek acılara doyunca,
o tez dönüsün gec olunca,
kendime tahammülü öğrendim..
kördüm, bilendim, seni unutmayı öğrendim..
sen yoktun ben yalnız kalmayı öğrendim,
acıya duvar gibi durmayı ögrendim,
kaybolmuş bir dilin sözcükleri gibi,
köksüz, bağsız durmayı öğrendim..."
2. həmişə yaxşı olmayan obraz.
ailəmə daim nifrət etmişəm. dəfələrlə qaçmaq istəmişəm. atam 100 illərdir içki düşkünüdür. daim içib gözümün qabağında anamı döyürdü. anam bir dəfə intihar etmək istədi, ona da qoymadı. yazar olsam anam mənim əsərimdəki "bədbəxt qadın" obrazı olardı. bir dəfə anam ayrılmaq istədi və məhkəməyə müraciət etdi. atama bildirdi. axşam həmişəki kimi içib gəldi. mənim qolumdan tutub ağlaya-ağlaya dedi ki, əgər sən mənlə qalmasan ananı da, özümü də öldürəcəm. sonra qolumu buraxdı və getdi. burda anladım ki, yazar olsaydım "bədbəxt qız" obrazı mən olardım elə. ayrılmadılar. iyrənc aile münasibəti hələ də davam edir. qusmağım gəlir arada. bəzən də teatr səhnəsində tamaşa gösterirmişlər kimi gülməyim gelir. nəysə yəni ata anlayışını hələ bilmirəm. ona görə də yazar olsaydım bilmirəm "atama" hansı obrazı verərdim.
37. o bohda adam illər sonra skype'da mesaj yazıb sonra smayl işlədəndə adama qəribə gəlir lan -*
gecən xeyrə yazıb sonra da axtarıb tapıb yuxu ilə bağlı smayl işlədir 50 yaşında kişi -* ; http://bit.ly/HU3YG3
109. ümidin də tükənə bildiyini praktiki olaraq mənə öyrədən insan.
nə olur olsun həmişə gözləntim olub ona qarşı, uşaq vaxtı "bu gün içməyib gələcək" arzum təsadüfən reallaşanda özlüyümdə "mən istədim deyə içmədi" deyərək haqq qazandırıb sevməyə çalışırdım. o qədər istəyirdim ki xoş məqamları olsun, mən də şişirdib edim taa dağ boyda, hər yerdə fəxrlə "atam" deyim. amma olmurdu, qursağımda qalırdı. o qədər möhtac idim ki bir xoş sözünə, rəftarına, ya nə bilim dəxlisiz hər hansı müsbət xüsusiyyətinə. yox idi və özümdən yaratmağa çalışırdım, aramızda nəsə olsun istəyirdim, üzünə baxanda sevinim istəyirdim, heç olmasa evin içində salam-sağ olumuz olsun istəyirdim, amma elə siz bilən kimi, olmadı. indi də yoxdur.
pulu olan kimi içib gəldi, səhəri gün içməyəndə, kimsə içizdirib ehtimalına sığınıb atamı süddən çıxmış ağ qaşıq elədim, barışdım. anamı incitdi, sözləriylə az qala ağlatdı, kül bu başıma ki, barışdım. hətta tərəddüdə düşdüm bəlkə atamı daha çox sevirəm? deyə. keçdim, heç nə olmaz dedim. tipik azərbaycan kişilərinin ortaq "dəyər"i olan "arvad saxlamaq" məsələsini eşitdim, özümü boğub barışdım. üstünü örtməyə çalışdım, eşitməmişəm, özüm görməmişəm deyə hətta inanmadım. gün gəldi evdə özünü tək bilən vaxt, həmin qadınla danışanda qıraq otaqdan eşitdim, amma bu dəfə əlimdən heç nə gəlmədi. çox təəssüf ki gerçək imiş və bu gerçəkliyi bir topa tikanlı məftil udurmuş kimisindən işgəncəylə həzm elədim. evə adam gələnə qədər cıqqırımı çıxarmadım, bilirdim "a" eləsəm ürəyim gedəcək, özümü boğdum. panik attakını da keçirdim, az qala sudurqasını da. vecinə oldu? götünün qırağına belə almadı. heç vaxt da almayıb zaten, bunu başa düşdüm və bu dəfə barışmadım, barışa bilmədim. yer yox idi çünki, ümidim tamam tükənmişdi.
danışıram sizə 2018 qışından. evə təzə köçmüşük, yolda 1 işıq yox, mən də dərsdən gec çıxıram, düşürəm qaranlığa və çox qorxuram. lap çox. zəng edirəm ki, ata, bikarsan bilirəm, gəl yolun başındakı mağazadan evə qədər apar məni, təkəm, qorxuram getməyə. orda da azğın kişilər, potensial təcavüzçülər nə qədər desən. avtobusdan düşdüm gözlədim, dedim gələr indi. 2 dəq, 3 dəq, 5 dəq, istədim zəng edəm, konturum yox. yanımdakı kişilərdən birinin telefonuyla yığmaq keçdi ağlımdan, dedim lənət şeytana, bu qədər rahat kimisə gözlədiyimi, onun da gəlmədiyini bilsələr mən sağ çıxmayacam bu gecə. 5 oldu 10, 10 oldu 15. qaranlıq bir yandan, təklik bir yandam, oğraşların baxışı bir yandan, az qalıram qorxudan altıma batıram. gördüm indi bu qızmışlar yavaş-yavaş yaxınlaşır, təzə də köçmüşük yoldan keçənləri tanımıram ki, kömək istəyəm, qoydum üstünə qaçdım evə. gözümün suyunu axıda-axıda. qorxunun gözyaşı deyildi o, ümid qırıqlığının göz yaşı idi. atam belə etməməli idi, gözləmirdim. həyatımın içinə edən də mənim bir zibilə dəyməz adamlara bəslədiyim gözləntilərim olub. yenə elə. bu dəfəsində daha yaxşı hiss edirdim ki, bu vaxta qədər atamdan nə gözləmişəmsə hamısı çox boş idi və ziyanı mənə dəyib. o bu, atamdam 1 çöp də istəməmişəm. onsuz istəmirəm heç nə. yəni əlinin altındakı pultu belə istəməmişəm, ən xırda şeyə qədər, hamısını özüm.
sözüm də uzandı, amma əsas yeri hələ indi gəlir: işə başlamışam, günümün 14 saatı işə və onunla bağlı şeylərə həsr olunur. yol, səhər dur lənət makyaj, çünki tələb edirlər, axşam gəl sil, həngamə zad. yerdə qalır 10 saatım, o da 5-ini yat, 3-ünə evdə yemək ye, evdəkilərin üzünü gör, 2-si də harasa uçur.. nəysə ki, o gün işdən çıxmışam gecə 11-ə işləmiş, 20 yanvarda taksi tapıb birtəhər gəlmişəm sumqayıta və avtobus işləmir. pulum da az, taksi sifariş eləmədim, dedim anam gəlib götürər gəzə-gəzə gedərik, çox uzaq deyil. sadəcə yolda təkzib olunmaqdam, sataşılmaqdan, ya təcavüz olunub kəsilib zibilliyə atılmaqdan çox qorxuram, başqa heç nə. amma sonra yadıma düşdü ki, bəs anam yorğundu, səhər işə gedəcək, cəhənnəmə olsun 3 il sonra atadan bir şey istəyim, onsuz bikardı, gəlsin məni götürsün. haha, sizcə nə oldu? yeas! dedi gəlmirəm. nəsə üzümə adını qoya bilmədiyim gülüş qondu. onsuz bilirdim belə olacaq gülüşü idi, deyəsən. yoluma məcbur anam gəldi, yanında da xəstə bacım. yaxşı ki bacım gəzmək istəyirmiş, yoxsa vicdan əzabından pərəm-pərəm olacaqdım.
beləliklə mənim ata deyilən varlıqdan ümidim tam kökündən kəsildi. illərdir yox kimi yaşayıram, bundan belə onsuz da yoxdur. getsin qıraqda arvadlar da saxlasın, pulunu arağa verib içsin, uzun müddətdir heç vecimə olmur. özü üçün yaşasın və bizə dəyməsin. yaxşılığı toxunmur, pisliyi də toxunmasın.
bütün bunları deyirəm, ammaa varlığı belə adamın rifahını pozur, ciddən. səadətin zədəli olur, xoşbəxtliyin yarımçıq. təməldən bədbəxtsən və düzəltmək sənin əlində deyil. nə edirsən et müütləq mənfisi toxunur sənə, heç nə etməsə belə. başqa nə deyim e, eh. atam budur, mənim əlimdən heç nə gəlmir, ancaq həyatım bu deyil. yaşamalı olduğum həyat bu deyil və hələ ki təmir-tikinti işləriylə məşğuluq. müvəqqəti narahatlıq üçün üzr istəyirik!
113. darıxıram. gün ərzində çox bilinçli şəkildə olmuram deyə çox yadıma düşmürsən. amma ki, gecənin qaranlığında və soyuğunda ki yalnız qalırsan, onda hiss edirsən ki onunla danışmaq istəyirsən. amma danışa bilmirsən. nə zəng, nə mesaj. səninlə süni şəkildə qurulan sözlərlə danışmaq istəmirəm, bərk bərk qucaqlamaq istəyirəm və susmaq. nəm. susmaq ən güclü danışıq vasitəsidir bəziləri üçün.
58. bir var ata bir də var papa. həyətdə filan çox uşaq atasına papa deyirdi, ancaq mən ata deyirdim. məsələn nəsə oldu başqası qayıdır ki, "papaya deyim görüm bla bla" mən isə ataya deyənmirdim gərək atama deyim. onda da özümü uşaq kimi hiss eləyirdim. uşaqsan amma sənə uşaq deyilməyi ləzzət eləmirsə "atama" demək heç ləzzət eləmirdi. özüm-özümə uşaq deyirmiş kimi hiss eləyirdim. nəysə ata deyə-deyə gəldik çıxdıq atalara kişi deyilən dönəmə. onda da hamı "kişiyə deyim elə eləsin zırt pırt" deyəndə mən kişi deyənmirdim. yenə atama deyirdim. belə çox yersiz ayrıntı olsa da mənim həmişə ürəyimdə qalan bir şey olub. həmişə kontakta adını papa qoymaq istəmişəm, nəbilime qəribə bir hissdir. timidus yazmışdı deyəsən ki, "ata yox papa". bax o yazını mən də yazmaq istəyirdim, deyəsən hələ də istəyirəm. aypa demək istəyirəm, papa, pap demək istəyirəm. ataya at deyəcək halımız yoxdu ki. dediyim kimi çox yersiz, ancaq qəribə bir hissdir. uşaqlıq işte..
ayın 3ü də день рождения'sı idi atamın və mən unutmuşdum. indi yadıma düşdü ki, ad günü imiş. onu da gandalfın entrysini gördüm yadıma düşdü ki, ala mənim də yadımnan çıxıb. zəng eləyib "atavı təbrik eləmisən?" deyənimiz də yox. atam heç o xırdalığı düşünməyib adım kimi əminəm. amma mən təbrik eləsəydim elə sevinəcək idi ki, təsəvvür eləyə də bilməzdüz..
72. mənim nəzərimdə sahib olduğu övlada görə obrazı ciddi şəkildə ddəyişən varlıqdır. söhbət övladın xasiyyətindən getmir, cinsiyyətindən gedir. mən, şəxsən, ataları qız atası və oğul atası olaraq ikiyə ayırardım.
qız atası adətən qəhrəman obrazını canlandırır. qızının qayğısına qalır və təmənnasız onun uğrunda yaşayır, vuruşur. romantik nağıllardakı qəhrəmanların özəlliklərini cəmləşdirir öz üzərində.
oğlan atası fərqlidir. oğlan atası adətən oğlu üçün nümunə rolunu oynayır. ona görə də yeri gələndə göstərdiyi qayğını qısıtlamalı, yeri gələndə oğlunu tək buraxmalıdır.
düşünürəm ki, mənim üçün bir qız atası olmaq daha asan olardı. zira məhz bu mənim şəxsiyyətimdir, özüm haqqımda təsəvvürümdür. amma oğlan atası olmaq bir qədər çətin olardı mənə. yenə də sırf bu havanı dinləyəndə, "oğlum olsun onun həyatdan zövq almağına, özünə əmin yerişinə baxıb zövq alım" deyirəm.
105.ikinci vətən müharibəsində birlikdə döyüşmək şərəfinə layiq olduğum komandirim olan şəxsdir.
uşaqlıqdan bəri atam mənim kumirim olub, balacalıqdan hərbçi olmaq istəmişəm onun kimi.işi ilə bağlı hər zaman ölümlə üzbəüz olan insan olub, neçə dəfə ölüb bəlkə də. Buna görə uşaq vaxtı atadan aylarla xəbər ala bilməyəndə hər zaman ağlayardım ki, mən niyə atanın yanında deyiləm?
səkkizinci sinifə çatdım.o dövrdə atam yaralandı, həmin il də hərbi liseyə imtahana girəcəkdim.imtahana girdim, çıxanda telefonuma atamın yaralı olduğu, qospitala gətirildiyini dedilər.
getdim, ata əməliyyat edildi falan,filan.ata evə çıxan günü mənim hərbi liseyə birinciliklə qəbul olduğum xəbərim gəldi.
ata mənə bir şey dedi :
mən səni böyütməmişəm, anan böyüdüb.bu gündən sənə nə ana, nə mən böyüdəcəm.bu gündən səni həyat böyüdəcək, yoldaş kursant!
həmin gün hönkürtü ilə ağladım, saçım keçəlləndi, səhər liseyə gedəcəm, ilk dəfə evdən uzaq olacam.
andiçməm günü məni arxada bir yerə çəkdi.bir siqaret yandırdı.mənə dedi ki, burada mənim şəhid xəbərimi alsan nə edərsən?
mən də dedim ki, bəs sən mənim yanında şəhid olduğumu görsən gələcəkdə nə edərsən, cənab xxx?
o mənə dedi ki, babasil, mən yüzlərlə oğlumu itirmişəm.
sonra mən hərbi akademiyaya qəbul oldum,oxudum,gəldim. bu illərdə yenə komandir-kursant münasibəti vardı aramızda.
müharibədə isə artıq mən də, o da zabit idik.və mən atamın tabeçiliyində döyüşə girmişdim.hamıdan çox məsuliyyət vardı üstümdə.
atamı neçə dəfə ölümlə qarşılaşdığı an gördüm, mən yaralananda belə atam mənim yanımda idi, atam özü mənə kömək etmədi amma.o qarşıdakı övladlarının qayğısına qalırdı.bir uşaq yıxılanda "ata,ata" qışqırır ha.mən "ata,ata" yox "komandir,qabağa!!!" Deyə qışqırdım.
indi isə artıq mən də, o da kontuziya almış zabitlərik.və mən artıq xx yaşda tərxisini əlində saxlayan bir zabitəm.
ata, indi də yanımdasan.nə qədər uzaqda olsan da, leytenant babasil yanındadır!
Uşaqlıqdan atamla münasibətim çox gözəl olub. Hər halda bizim ailənin kişiləri ana, qızlar isə ata mehribandırlar.
O işdən gələndə birlikdə çoxlu oyunlar oynayırdıq. Bir gün qardaşımı dostları ilə uzun eşşək oynadıqlarını gördüyüm üçün atam məni həmişə eşşək kimi oynayırdı. lol. Atam idman həvəskarıdır. Biz uşaq olanda hüdudlarımızı birlikdə kəşf edərdik. Bunlara saatlarla gəzinti və velosiped sürmək daxildir.
Mən dəcəl uşaq idim. O, qızardı, amma buna da mane olmadı. Onun qəzəbi mənə nəsə olacağı qorxusundan idi. Baxmayaraq ki, vəziyyət hələ də dəyişməyib. Sürətli sürməyi xoşlayıram, amma hər dəfə yavaş sürməyim barədə xəbərdarlıq alıram.
biz böyüdük və zaman keçdikcə aramızdakı ünsiyyət yaxşılaşdı. Biz siyasətlə bağlı müzakirələr aparmışıq. Bağışlayın ata, mən sizin müəllimliyiniz olan hər kəsə hörmət etmək qaydasını qoya bilmərəm. irqçilik və faşizm səviyyəsində olmasa belə, hər cür separatçıya nifrət edirəm.
Mən xəstə idim, atam da yanımda idi. Mən ağladım, atam da mənimlə birlikdə ağladı. Uğursuz oldum, birlikdə məyus olduq, amma yenə mənə təsəlli verən atam oldu.
men seni cox sevirem seni cox sevirem. Mən şadam ki, sən mənim atamsan, ata. Bir az qısqancsan, amma hər halda. Sırf sən var olduğuna görə bütün kişiləri bir qələmdə siləcəm. yaxşı ol,sağlam ol,bizimlə ol.
Mən atamın bir qədər böyük yaşına təsadüf etdim. təqaüdçüdür. Bu yaxınlarda “Kökəldikmi, arniş” mövzusunda söhbətimiz oldu. indi günortadan əvvəl 1 saat gəzirik. çünki onunla nəsə etmək həmişə əyləncəlidir. Eyni yerə baxsaq da, mənə fərqli şeylər danışması xoşuma gəlir.
Özünə güvənən, ərköyün, murdar bir qız oldumsa sənin sayəndə, ata. Səhv insanların sevgisi üçün özümü qurban verməyə məcbur etdiyiniz üçün təşəkkür edirəm.
47. bir qız övladı üçün heç bir kişinin yerini verməyən və əsl kişi xarakterinə sahib insan. darıxdığın, ağladığın anlarda ana sənə bəs etməyəndə əslində "ata"ya ehtiyacın olduğunu dərk elədiyin an, 2 ildir işlədmədiyim söz.
54. tərifini necə verəcəyimi bilmədiyim,çox zaman elədiklərinə hirsləndiyim ama yenə də arxamda duran ən yaxın adamın olduğunu bildiyim insan-atam.uşaqlıqda hətta bəlkə də çoxumuzun eləcə də əmnim kimi "ölsəydi rahat yaşayardım" deyib,elə 5 dəqiqə sonra ölməyini fikirləşib gözlərimin dolduğunu hiss etdiyim möhtəşəm insan.əyilməz insan,nümunəvi insan,mərd insan,fədakar və onuruyla yaşayan çinar ağacı.övladları tərəfindən bəlkə də anaya görə az darıxılan,az yada düşən insandı.hələ ki vəziyyətinin pis olduğu ama bildirməməyə çalışdığını fikirləşən də mən də onun kimi olacam,sınmayacam,əzilməyəcəm,ən azından bunu uşaqlarıma bildirməyəcəm deyib kövrəlməmək mümkün deyil.birçox şeyi ondan öyrəndim.həm yaxşıları həm pisləri.pisləri öyrənib tərsini eləmək,yaxşılarını öyrənib hər cümlədə "mənim atam həmişə belə deyərdi","mənim atam həmişə belə edərdi" sözlərini fəxrlə demək hisslərin ən gözəlidi.başımızın üstündən ayrılmasını təsəvvür belə eləmədiyim insandı.bəlkə də mənə görə hələ də çəkdiyi əziyyətlərin qaşılıqsız elədiyini bildiyim tək insandı.nəcür çətinlik olursa olsun gülən(güldüyünə görə əsəbləşərdim),özümü bildim biləli xoşqədəmin verilişinə
baxmağı çıxmaq şərtiylə ağladığını görmədiyim adamdı.onun haqqında bu yazdıqlarımı görsəydi kövrəlib ağlayacağını bilirəm.çünki heçvaxt sevgimi ona bildirə bilməmişəm.mənə qarşı həmişə oqədər sərt olub ki ən birinci bəlkə də onun sərtliyini özümə mənimsəmişəm.ama mən öz uşağıma qarşı sərt olmaram.23 yaşdan sonra ürəydən məni qucaqlayıb öpmək istəməkdənsə elə körpəlikdən bunu eləmməyə utanmasın qoy.bir sözlə (bir sözlə ifadə edə bilmədiyimə görə sonlandıra bilmədim)
33. qaqaşlar atamı sevirəm. düzdü namaz qılmır amma çükür allaha müsəlmandlr. içkisi qumarı zad yoxdu amma bilmirəm hansı girdirmə kişini topaza alışdırıb. deyirəm qumardı haramdı saqqalımda var amma dinlətə bilmirəm. amma öz aramızdı zor xasiyyəti var tam demokratik insandı. bu günlərdə isə təzə problemləri var atamın. elə maddi zad başa düşməyin odnoklasnikdi dədəmin problemi. daha bezidirib məni bu nədi,bununla necə dost olum,bu rusa şəklimi necə göndərim zad. hər gün bi problem çıxır. bu gündəki nəsə accountunda problem var düzəltmək üçün canım çıxdı. o yoxda atam rus arvadları ilə danışanda ki, buna mən vəsilə oluram anama xəyanət eləmiş hissinə qapılıram. yox bi gün kişi rusyətə qaçıb pulumuzu rus nataşaları ilə yeyəcək diyə qorxuram.
not: dədəm yaman uyanık çıxdı. yaşını 20 yaş cavan yazıb. o gün baxıram 7-8 rus qızla mesajlaşır. bu işde bir iş var sözlük.
108. Guya yazacaqdım ki "hamıda olub məndə olmayan zad" sonra dedim birdən yazmış olaram bu entrini bura. Ona görə də başlığı yoxlayanda qabağıma bu çıxdı
16. dünən yazdığım #30516 nömrəli entrydən 30 dəq zad sonra siqaret çəkdiyimi bildi məndə tez gedib yatdım və bugün axşamki dialoqumuz
-necəsən bala?
+yaxşıyam,sağol sən necəsən?
-beləədəəə,nolub nəsə fikirlisən?
+yoo fikirli zad deyiləm
-pulun zadın var?
+hə var
-sən ağıllı uşağsan,özünçün çalış hər şeyin yaxşısın seç böyüy oğlansan uje
dedi və gedib yatdı.birdaha qəlbimi fəth etdi
66. bəlkə də sevgimi tamamilə göstərə bilmədiyim heyran olduğum insandır.
uşaqlıqda elə bilirdim atam hər şeyi bilir. yadıma gəlir heydər əliyev tvdə danışanda demişdimki ata sən ol da prezident sən ondan daha çox şey bilirsən. gülmüşdü. qayıdıb demişdiki mən olsam sən ola bilmiyəssən ona görə olmuram ki sən ol. yemişdim mən də. amma xoşbəxt idim. bacarırdı məni xoşbəxt etməyi.
şəkil çəkdirəndə başıma arxadan iki tuturdu. çox gülürdüm. yemək yeyəndə mənə tvni göstərib yeməyimdən gizlin götürüb bilə bilə palit edirdi özünü. çox gülürdüm.
evə gələndə mənə bir nizami *
köhnə 500 manat
verirdi həmişəki bankaya at. yığ özüvə velosiped al yekə kişisən onu da mən almıyacam ki. yığırdım mən də təbii ki. bir gün dərsdən gələndə baxdım besetkada camaat yığışıb samovarlar filan var. evə girəndə atam da qapıdan çıxırdı. anlamırdım nə baş verdiyini. məni qucaqlıyıb öpdü. nə qədər deyib gülsək də böyüdükcə belə şeylər itmişdi aramızda. niyə belə etdiyini və gözlərinin dolu olmasını anlamamışdım. mənə dedi ki,' get arxa otağa dərslərivi hazırla, bazar günü gedib velosiped alarıq sənə'.
sevincək otağıma getdim. millət, ağlaşma səsləri maraqlandırmırdı məni. xəyallar qururdum nəhlədə seymur, elvin və mən üçümüz birlikdə istəsə fəridəni də arxa tərəfə oturdub gəzəcəkdik.
velosipedi aldıq, babamın öldüyünü də anladım. çox şeyi başa düşdüm böyüdükcə. atam bəlkə də güvəndiyi, özünə dayaq bildiyi adamı itirmişdi amma oğluna güvənirdi. öz puluna velosiped ala bilən oğluna. bunu görmək istəyirdi. ona görə də oğlundan yapışdı ən pis günündə. çünki atamın da mənim kimi qardaşı bacısı yox idi.
136. yoxluğunda ailənin “ailə” kimi ola bilmədiyi və insanın bunu hiss etdiyində məhv olmasına səbəb olan insan, bu həyatda ən çox sevdiyim və dəyər verdiyim insan. heç nə istəmirəm, sadəcə tezliklə sağalıb evə qayıt.
103. Heç vaxt xitab şəklində ağzımdan çıxmamış söz.müasir dünyamızda görürəm ki,boşanmış ailələrin uşaqları həddən artıq çoxdur.burdan özüm daxil bütün kişilərə səslənirəm,əgər evlənib ailə saxlaya bilməyəcksinizsə,qadınınızı və uşaqlarınızı idarə edə bilməyəcəksinizsə və ailənizi dağıdacaqsınızsa heç evlənməmək daha yaxşı olar.onsuzda qızların indiki dövrdə rahatca boşanması,aliment və mülk bölgüsünün qadından yana olması onları daha da cəsarətləndirir.azad qadın deyə deyə artıq boşanmış azad qadınların böyütdüyü çox qorxunc bir nəsil gəlir qabaqdan.çünki ata olmayan evdə və ya atanın heç bir rol oynamadığı evdə uşaqlar ata rolunu ailədə hiss etmədən böyüyürlər ki,bu da istər istəməz psixoloji travmalı uşaqlar və cəmiyyətə gətirib çıxaracaq öz növbəsində.özüdə atası gənc rəhmətə gedənlər yox əsas boşanmış ailələrin uşaqları bu cür olurlar.sadəcə ananın verdiyi tərbiyə uşaq üçün kifayət deyil.anaın sevgisi atanın verdiyi güvən və güc hissi ilə birləşməlidi əks halda ancaq ana sevgisi və ya bəzən əksinə diqqət ayıra bilməməsindən əmələ gəlir psxiloji travmalar.axı ailənin nə olduğunu bilməyən və görməyən uşaq gələcəkdə necə ailə qura bilər?bu hisslər ki,ona yaddır.əsas da oğlan uşağı atasızdırsa o ailə quranda öz uşağı ona ata deyəndə və yoldaşı ilə necə davranmalı,nə etməli olduğunu bilmir,görmədiyin bilmədiyin şeyi necə edə bilərsən axı? Ailə qurarkən ata və ya ana olarkən min yox otuz min dəfə düşünün.
)